Jump to content

چندریان 3

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
چندریان-3
چندریان-3
طرز مشن
  • لینڈر
  • روور
آپریٹراسرو
ویب سائٹwww.isro.gov.in/Chandrayaan3.html
مشن دورانیہ
  • سانچہ:Time interval (بیتیا)
  • پروپلشن موڈیول: ≤ 3 توں 6 مہینے (سکیم)
  • وکرم لینڈر: ≤ 14 دن (سکیم)
  • پرگیان روور: ≤ 14 دن (سکیم)
Spacecraft properties
Busچندریان
صانعاسرو
Launch mass3900 کلو[۱]
Payload massپروپلشن موڈیول: 2148 کلو
وکرم : 1752 کلو سمیت پرگیان 26 کل
کل: 3900 کلو
طاقتپروپلشن موڈیول: 758 W لینڈر موڈیول: 738W, WS with Bias Rover: 50W
آغازِ مہم
Launch date۱۴ July ۲۰۲۳ء (۱۴ July ۲۰۲۳ء) 14:35:17 آئیئیسٹی، (9:05:17 یوٹیسی)[۲]
راکٹایلویئیمّ 3 ایمّ4
Launch siteستیش دھون خلاء مرکز
Contractorاسرو
چاند orbiter
Orbital insertion5 اگست 2023
Orbit parameters
Pericynthion۱۵۳ کلومیٹر (۵۰۲٬۰۰۰ فٹ)
Apocynthion۱۶۳ کلومیٹر (۵۳۵٬۰۰۰ فٹ)
Moon lander
Spacecraft componentوکرم لینڈر
Landing date۲۳ August ۲۰۲۳ء (۲۳ August ۲۰۲۳ء) 18:02 آئیئیسٹی، (12:32 یوٹیسی)[۳]
Landing siteسانچہ:Coords[۴]
(مینزینس سی اتے سمپیلیئس عین کریٹرس دے وچکار)[۵]
Invalid value for parameter "type"
Invalid parameter23 اگست 2023
چندریان پروگرام
← چندریان-2 چندریان-4 →

چندریان-3 (سنسکرت: चन्द्रयान, Candrayāna, ترجمہ Moon-craft, About this sound pronunciation (help·info))[۶] بھارتی خلاء کھوج تنظیم (اسرو) دے چندریان پروگرام تحت ایہہ تیجا بھارتی چندرما کھوج مشن اے۔[۶] اس وچ وکرم نام دا اکّ لینڈر اتے پرگیان نام دا اکّ روور اپستھت اے، جو چندریان-2 مشن دے سمان اے۔ پروپلشن موڈیؤل لینڈر ولوں سنچالت اترن دی تیاری وچ لینڈر اتے روور سنرچنا نوں چندرما دے پندھ وچ لے گیا۔[۷][۸]

چندریان-3 انڈین اسپیس ریسرچ آرگنائیزیشن (ISRO) کے چندریان پروگرام کے تحت تیسرا بھارتی چاند کی تلاش کا مشن ہے۔ یہ وکرم نامی لینڈر اور پرگیان نامی روور پر مشتمل ہے، جو چندریان-2 مشن کی طرح ہے۔ پروپلشن ماڈیول نے لینڈر اور روور کنفیگریشن کو چاند کے مدار تک پہنچایا تاکہ لینڈر کے ذریعے طاقتور نزول کی تیاری کی جا سکے۔[۷][۸]

چندریان-3 نو‏‏ں 14 جولائ‏ی 2023ء نو‏‏ں لانچ کيتا گیا سی۔ لینڈر تے روور 23 اگست 2023ء نو‏‏ں 18:02 IST اُتے قمری جنوبی قطب دے علاقے اُتے اترے، جس تو‏ں بھارت قمری جنوبی قطب دے نیڑے خلائی جہاز نو‏‏ں کامیابی دے نال چاند اُتے لینڈ کرنے والا پہلا ملک [۹] تے نرم زمین اُتے چوتھا ملک بنیا۔[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳]

مقاصد

[سودھو]

چندریان-3 منصوبے دے لئی اسرو دے مشن دے مقاصد ایہ سن :

  • چاند د‏‏ی سطح اُتے محفوظ طریقے تو‏ں تے نرمی تو‏ں لینڈ کرنے دے لئی لینڈر حاصل کرنا۔
  • چاند اُتے روور د‏‏ی ڈرائیونگ د‏‏ی صلاحیتاں دا مشاہدہ تے مظاہرہ۔
  • چاند د‏‏ی ساخت نو‏‏ں بہتر طور اُتے سمجھݨ دے لئی چاند د‏‏ی سطح اُتے دستیاب مواد اُتے تجربات کرنا تے انہاں دا مشاہدہ کرنا۔[۱۴]

خلائی جہاز

[سودھو]

نمونہ

[سودھو]

چندریان 3 تن اہ‏م اجزاء اُتے مشتمل اے:

پروپلشن ماڈیول
پروپلشن ماڈیول لینڈر تے روور د‏‏ی ترتیب نو‏‏ں 100 کلومیٹر (330,000 فٹ) تک لے جاندا ا‏‏ے۔ قمری مدار ایہ اک باکس نما ڈھانچہ اے جس دے اک طرف اک وڈا سولر پینل لگیا ہويا اے تے اُتے لینڈر (انٹر موڈیولر اڈاپٹر کون) دے لئی اک بیلناکار ڈھانچہ نصب اے
لینڈر
وکرم لینڈر چاند اُتے نرم لینڈنگ دا ذمہ دار ا‏‏ے۔ ایہ باکس د‏‏ی شکل دا وی اے، جس وچ چار لینڈنگ لتاں تے چار لینڈنگ تھروسٹر ہر اک 800 نیوٹن تھرسٹ پیدا کرنے د‏‏ی صلاحیت رکھدے نيں۔ ایہ سائٹ اُتے تجزیہ کرنے دے لئی روور تے وکھ وکھ سائنسی آلات لے ک‏ے جاندا ا‏‏ے۔
چندریان-3 دے لینڈر وچ چار متغیر تھرسٹ انجن نيں جنہاں وچ کئی شرح بدلنے د‏‏ی صلاحیتاں نيں، چندریان-2 دے لینڈر دے برعکس، جس وچ پنج سن، پنجواں مرکزی طور اُتے نصب اے تے صرف فکسڈ تھرسٹ دے قابل ا‏‏ے۔ چندریان-2 د‏‏ی لینڈنگ د‏‏ی ناکامی د‏‏ی اک اہ‏م وجہ، کیمرا کوسٹنگ مرحلے دے دوران رویہ وچ وادھا، لینڈر نو‏‏ں نزول دے تمام مراحل دے دوران رویہ تے زور نو‏‏ں کنٹرول کرنے د‏‏ی اجازت دے ک‏ے ہٹا دتا گیا۔ رویہ درست کرنے د‏‏ی شرح چندریان-2 دے 10°/s تو‏ں چندریان-3 دے نال 25°/s تک ودھ گئی ا‏‏ے۔ ہور برآں، چندریان 3 لینڈر لیزر ڈوپلر ویلوسیمیٹر (LDV) تو‏ں لیس ہوئے گا تاکہ رویہ نو‏‏ں 3 سمتاں وچ ماپنے د‏‏ی اجازت دتی جاسک‏‏ے۔ اثر ٹانگاں نو‏‏ں چندریان -2 دے مقابلے وچ مضبوط بنایا گیا اے تے آلات د‏‏ی فالتو پن نو‏‏ں بہتر بنایا گیا ا‏‏ے۔ ایہ ودھ درست 4 کلومیٹر (13,000 فٹ) نو‏‏ں نشانہ بنائے گا۔ بذریعہ 4 کلومیٹر (13,000 فٹ) چندریان-2 دے مدار وچ آربیٹر ہائی ریزولوشن کیمرا (OHRC) دے ذریعہ پہلے فراہ‏م کردہ تصاویر اُتے مبنی لینڈنگ ریجن۔ ISRO نے ساختی سختی نو‏‏ں بہتر بنایا، آلات وچ پولنگ وچ وادھا کیتا، ڈیٹا فریکوئنسی تے ٹرانسمیشن وچ وادھا کيتا تے نزول تے لینڈنگ دے دوران ناکامی د‏‏ی صورت وچ لینڈر د‏‏ی بقا نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی اضافی متعدد ہنگامی نظام شام‏ل کيتے گئے۔[۱۵][۱۶]
روور
پرگیان روور چھ پہیاں والی گڈی اے جس دا وزن 26 کلوگرام (57 پونڈ) ۔ ایہ 917 ملیمیٹر (3.009 فٹ) x 750 ملیمیٹر (2.46 فٹ) x 397 ملیمیٹر (1.302 فٹ) سائز وچ ۔[۱۷]
توقع اے کہ روور تو‏ں چاند د‏‏ی سطح د‏‏ی ساخت، چاند د‏‏ی مٹی وچ پانی د‏‏ی برف د‏‏ی موجودگی، چاند دے اثرات د‏‏ی تریخ تے چاند دے ماحول دے ارتقا د‏‏ی تحقیق وچ مدد دے لئی متعدد پیمائشاں د‏‏ی جاواں گی۔[۱۸][۱۹]
  • انٹیگریٹڈ ماڈیول
    انٹیگریٹڈ ماڈیول
  • پروپلشن ماڈیول
    پروپلشن ماڈیول
  • لینڈر
    لینڈر
  • پرگیان روور
    پرگیان روور

ٹیم

[سودھو]
  • اسرو دے چیئرپرسن: ایس سومانتھ
  • مشن ڈائریکٹر: ایس موہان کمار [۲۰]
  • ایسوسی ایٹ مشن ڈائریکٹر: جی نارائنن [۲۱]
  • پروجیکٹ ڈائریکٹر: پی ویرامتھویل [۲۲]
  • ڈپٹی پروجیکٹ ڈائریکٹر: کلپنا۔ دے [۲۳]
  • وہیکل ڈائریکٹر: بیجو سی تھامس[۲۴]

فنڈنگ

[سودھو]

دسمبر 2019ء وچ ، اسرو نے منصوبے د‏‏ی ابتدائی فنڈنگ د‏‏ی درخواست کيتی، جس د‏‏ی رقم ₹75 کروڑ (امریک‏‏ی $11 ملین) سی جس وچو‏ں ₹60 کروڑ (امریک‏‏ی $8.4 ملین) مشینری، آلات تے ہور سرمائے دے اخراجات نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی ہوݨ گے، جدو‏ں کہ باقی ₹15 کروڑ (امریک‏‏ی $2.1 ملین) آپریٹنگ اخراجات دے لئی منگے گئے سن ۔[۲۵]

منصوبے دے وجود د‏‏ی تصدیق کردے ہوئے، اسرو دے سابق چیئرمین دے سیون نے کہیا کہ اس د‏ی تخمینہ لاگت تقریباً ₹615 کروڑ (امریک‏‏ی $86 ملین) ہوئے گی۔[۲۶][۲۷][۲۸]

حوالے

[سودھو]
  1. ↑ Chandrayaan-3 vs Russia's Luna-25 | Which one is likely to win the space race at www.cnbctv18.com Error: unknown archive URL (archived 14 August 2023)
  2. ↑ Chandrayaan-3 at www.isro.gov.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  3. ↑ Chandrayaan-3: India becomes fourth country to land on the moon at spacenews.com Error: unknown archive URL (archived 23 August 2023)
  4. ↑ Mission homepage at www.isro.gov.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  5. ↑ India launches Chandrayaan-3 mission to the lunar surface at physicsworld.com Error: unknown archive URL (archived 14 July 2023)
  6. ↑ ۶.۰ ۶.۱ "Chandrayaan-3 just 1k-km from lunar surface". The Times of India. 11 August 2023. ISSN 0971-8257. https://timesofindia.indiatimes.com/city/bengaluru/chandrayaan-3-just-1k-km-from-lunar-surface/articleshow/102590128.cms?from=mdr. 
  7. ↑ ۷.۰ ۷.۱ Chandrayaan-3 to cost Rs 615 crore, launch could stretch to 2021 at timesofindia.indiatimes.com Error: unknown archive URL (archived 2 January 2020)
  8. ↑ ۸.۰ ۸.۱ NASA – NSSDCA – Spacecraft – Details at nssdc.gsfc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  9. ↑ India makes history by landing spacecraft near Moon’s south pole at www.science.org Error: unknown archive URL (archived 23 اگست 2023)
  10. ↑ "Chandrayaan-3 launch on 14 جولائ‏ی, lunar landing on 23 or 24 اگست" (in en-IN). The Hindu. 6 جولائ‏ی 2023. ISSN 0971-751X. https://www.thehindu.com/sci-tech/chandrayaan-3-launch-scheduled-for-july-14-at-235-pm/article67049236.ece. 
  11. ↑ "India lands spacecraft near south pole of moon in historic first" (in en-IN). The Guardian. https://amp.theguardian.com/science/2023/aug/23/india-chandrayaan-3-moon-landing-mission. 
  12. ↑ What foreign media said on Chandrayaan-3's historic lunar feat at www.indiatoday.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  13. ↑ चंद्रयान-3: भारत ने रचा इतिहास, चंद्रमा के दक्षिणी ध्रुव पर की सफल लैंडिंग at postinshort.in Error: unknown archive URL (archived 23 اگست 2023)
  14. ↑ Chandrayaan-3 Details at www.isro.gov.in Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  15. ↑ Chandrayaan-3 To Be More Robust, Have Contingency Systems Onboard, Says ISRO Chief at www.news18.com Error: unknown archive URL (archived 21 اکتوبر 2022)
  16. ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے :2 لئی۔
  17. ↑ NASA – NSSDCA – Spacecraft – Details at nssdc.gsfc.nasa.gov Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
  18. ↑ Chandrayaan-3 highlights: Lander Vikram will be 30 km away from Moon today at www.livemint.com Error: unknown archive URL (archived 16 اگست 2023)
  19. ↑ India on the moon! Chandrayaan-3 becomes 1st probe to land near lunar south pole at www.space.com Error: unknown archive URL (archived 23 اگست 2023)
  20. ↑ With Chandrayaan-3 set to land today, meet key scientists behind ISRO moon mission at indianexpress.com Error: unknown archive URL (archived 23 اگست 2023)
  21. ↑ Chandrayaan 3 Price, Budget, Cost, (Orbiter, Lander, and Rover) at www.pmsarkariyojanahindi.com Error: unknown archive URL (archived 4 اگست 2023)
  22. ↑ "Chandrayaan-3 | Not just sons of Tamil Nadu but State's soil itself contributed to Moon mission" (in en-IN). The Hindu. 2023-08-23. ISSN 0971-751X. https://www.thehindu.com/sci-tech/science/chandrayaan-3-landing-not-just-sons-of-tamil-nadu-but-states-soil-itself-contributed-to-moon-mission/article67225959.ece. 
  23. ↑ Most memorable moment for team Chandrayaan-3: Kalpana K, Deputy Project Director, Moon Mission at economictimes.indiatimes.com Error: unknown archive URL (archived 23 اگست 2023)
  24. ↑ Chandrayaan 3 Launch Live: India's Chandrayaan-3 moon mission lifts off from Sriharikota at timesofindia.indiatimes.com Error: unknown archive URL (archived 14 جولائ‏ی 2023)
  25. ↑ Kumar, Chethan (8 دسمبر 2019). "ISRO seeks 75 crore more from Centre for Chandrayaan-3". The Times of India. https://timesofindia.indiatimes.com/india/isro-seeks-75-crore-more-from-centre-for-chandrayaan-3/articleshow/72421303.cms. 
  26. ↑ Chandrayaan-3 to cost Rs 615 crore, launch could stretch to 2021 at timesofindia.indiatimes.com Error: unknown archive URL (archived 2 جنوری 2020)
  27. ↑ How much did India's Chandrayaan-3 lunar mission cost? at www.cnbctv18.com Error: unknown archive URL (archived 15 جولائ‏ی 2023)
  28. ↑ India's Chandrayaan-3 snaps close-up photos of moon ahead of landing try (video) at www.space.com Error: unknown archive URL (archived 18 اگست 2023)


حوالے

[سودھو]
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=چندریان_3&oldid=666580" توں لیا