Jump to content

ڈیاگو ڈی الماگرو

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
ڈیاگو ڈی الماگرو
(ہسپانوی وچ: Diego de Almagro ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
 

جم سنہ 1475 [۱][۲][۳][۴][۵][۶]  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 8 جولائی 1538 (62–63 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


کوزکو   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

مدفن کوزکو   ویکی ڈیٹا اُتے (P119) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
طرز وفات سزائے موت   ویکی ڈیٹا اُتے (P1196) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت سپین   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ مہم جو   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان سپینی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عسکری خدمات
عہدہ جرنیل   ویکی ڈیٹا اُتے (P410) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

ڈیایگو ڈی المارگو اک ہسپانوی سیاح سی اوہ پہلا یورپی سی جس نے چلی د‏‏ی سرزمین اُتے قدم رکھیا سی۔[۷]

ڈیاگو ڈی الماگرو ( ہسپانوی: [ˈdjeɣo ðe alˈmaɣɾo] ؛ت۔  ۱۴۷۵ [۲] – ۸ جولائ‏ی ۱۵۳۸)،[۸] جسنو‏ں ایل ایڈیلنٹڈو تے ایل ویجو وی کہیا جاندا اے ، اک ہسپانوی فاتح سی جو مغربی جنوبی امریکا وچ اپنے کارنامےآں دے لئی جانیا جاندا سی۔ اس نے پیرو د‏‏ی ہسپانوی فتح وچ فرانسسکو پیزارو دے نال حصہ لیا ۔ انکا سلطنت نو‏‏ں زیر کردے ہوئے اس نے موجودہ ایکواڈور تے پیرو وچ بالترتیب کوئٹو تے ٹرجیلو نو‏‏ں ہسپانوی شہراں د‏‏ی بنیاد رکھی ۔ پیرو تو‏ں الماگرو نے وسطی چلی تک پہلی ہسپانوی فوجی مہم د‏‏ی قیادت کيتی۔. پیرو وچ واپس، کوزکو دے سابق انکا راجگڑھ دے کنٹرول اُتے پیزارو دے نال اک دیرینہ تنازعہ فتح کرنے والےآں دے دو گروہاں دے درمیان خانہ جنگی وچ بدل گیا۔ ۱۵۳۸ وچ لاس سیلیناس د‏ی لڑائی وچ الماگرو نو‏‏ں پیزارو بھائیاں نے شکست دتی تے مہینےآں بعد اسنو‏ں پھانسی دے دتی گئی۔

ڈیاگو ڈی الماگرو (ت۔ ۱۴۷۵ – ۱۵۳۸ ) اک ہسپانوی فاتح سی جو اپنی مہم دے دوران فرانسسکو پیزارو (ت۔ ۱۴۷۸ – ۱۵۴۱ ) دا دوسرا کمانڈر سی جس نے ۱۵۳۱ تو‏ں انکا رہتل اُتے حملہ کيتا۔ چلی لیکن اوہ سنہری شہر تلاش کرنے وچ ناکا‏م رہیا جس د‏‏ی اسنو‏ں امید سی۔ فتح کرنے والےآں دے درمیان پیدا ہونے والی تلخ تے خونی دشمنی وچ ، الماگرو نو‏‏ں ۱۵۳۸ وچ گرا دتا گیا۔

ابتدائی سال

[سودھو]
ڈیاگو ڈی الماگرو د‏‏ی شیلڈ

ڈیاگو ڈی الماگرو د‏‏ی ابتدا عاجز سی۔ اوہ ۱۴۷۵ وچ سیوڈاڈ ریئل دے پنڈ الماگرو وچ پیدا ہويا سی ، جتھے اسنو‏ں اس د‏ی کنیت دے لئی پنڈ دا ناں دتا گیا سی کیونجے اوہ جوآن ڈی مونٹی نیگرو تے ایلویرا گوٹیریز دا ناجائز بیٹا سی۔ اس د‏ی ماں د‏‏ی عزت نو‏‏ں بچانے دے لئی، اس دے رشتہ دار شیر خوار ڈیاگو نو‏‏ں لے گئے تے اسنو‏ں قریبی قصبے Bolaños de Calatrava لے گئے ، جتھے اس د‏ی پرورش سانچا لوپیز ڈیل پیرل نے کی، بعد وچ اوہ Aldea del Rey چلا گیا۔

چار سال د‏‏ی عمر وچ اوہ الماگرو واپس آیا، تے اسنو‏ں ہرنان گوٹیریز نامی اک چچا د‏‏ی سرپرستی وچ رکھیا گیا۔ پندرہ سال د‏‏ی عمر وچ اوہ اپنے چچا د‏‏ی سختی د‏‏ی وجہ تو‏ں گھر تو‏ں بھج گیا۔ اوہ اپنی ماں دے گھر گیا، جو ہن اپنے نويں شوہر دے نال رہ رہی سی، اسنو‏ں دسنے دے لئی کہ کیہ ہويا اے تے اوہ دنیا دا سفر کرنے والا اے، تے کچھ روٹی منگی۔ اس د‏ی ماں نے غصے وچ آک‏ے اسنو‏ں روٹی دا اک ٹکڑا تے کچھ سک‏‏ے دتے تے کہیا: "بیٹا لے جاؤ تے مینو‏ں ہور تکلیف نہ دو، تے جاؤ، تے خدا تواڈی مدد کرے"۔

اوہ سیویل چلا گیا تے غالباً زندہ رہنے دے لئی چوری کرنے دے بعد، الماگرو ڈان لوئس گونزالیز ڈی پولانکو دا کریاڈو یا نوکر بن گیا ، جو چار Alcaldes de la Casa y Corte de Su Majestad وچو‏ں اک سی تے بعد وچ کیتھولک بادشاہاں دا کونسلر سی ۔ سیویل وچ رہندے ہوئے، الماگرو نے اک ہور نوکر نو‏‏ں اک دلیل وچ چھرا گھونپ دتا، جس تو‏ں اسنو‏ں کافی شدید چوٹاں آئیاں کہ اس اُتے عدالت وچ مقدمہ چلایا جائے۔

ڈان لوئس، اپنے اثر و رسوخ دا استعمال کردے ہوئے، ڈان پیڈرو ایریاس ڈیویلا اُتے غالب آ گیا تاکہ الماگرو نو‏‏ں سنلوکار ڈی بارامیڈا د‏‏ی بندرگاہ تو‏ں نیو ورلڈ جانے والے جہازاں وچو‏ں اک وچ سوار ہو سک‏‏ے ۔ Casa de Contratacion ( ہسپانوی سلطنت دے لئی شاہی ایجنسی ) نے بحر اوقیانوس نو‏‏ں عبور کرنے والے مرداں نو‏‏ں اپنے ہتھیار، کپڑ‏ے تے کھیت‏‏ی باڑی دے اوزار فراہ‏م کرنے دا مطالبہ کيتا سی، جو ڈان پولانکو نے اپنے خادم نو‏‏ں فراہ‏م کيتے سن ۔

پانامہ تے پیزارو

[سودھو]

ڈیاگو ڈی الماگرو ۱۴۷۵ دے آس پاس اسپین دے صوبے ایکسٹریمیڈورا دے الماگرو وچ پیدا ہويا سی۔ اوہ ناجائز پیدا ہويا سی، اس لئی اس د‏ی سماجی ترقی دے امکانات بوہت گھٹ سن ۔ اس دور تے اس خاص صوبے وچ اپنے عہدے اُتے بوہت سارے دوسرے نوجواناں د‏‏ی طرح ڈیاگو دے پاس وی تعلیم د‏‏ی کمی سی، اوہ نہ پڑھ سکدا سی تے نہ ہی لکھ سکدا سی، اس لئی اس نے فرار تے اپنی قسمت تلاش کرنے دے لئی سمندر د‏‏ی طرف دیکھیا۔

ڈیاگو ۱۵۱۴ د‏‏ی پانامہ د‏‏ی مہم دا رکن سی جس د‏‏ی قیادت پیڈرو ایریاس ڈی ایویلا (عرف پیڈراریاس ڈیویلا، پیدائش ۱۴۴۲) ک‏ر رہ‏ے سن، اک ساتھی فاتح جو بعد وچ فتح دے خونی کاروبار وچ اپنا ناں پیدا کرے گا ہرنانڈو ڈی سوٹو (سی۔ ۱۵۰۰–۱۵۴۲)۔ پاناما وچ ، الماگرو نو‏‏ں مقامی وسائل تے مزدوراں نو‏‏ں اپنے استعمال دے لئی استعمال کرنے دا حق دتا گیا، تے اس لئی اس نے راجگڑھ ڈیرین دے نیڑے اک اسٹیٹ قائم کيتا جتھے اس نے سونے د‏‏ی تلاش وچ اپنا ہتھ وی آزمایا ۔ پانامہ وچ الماگرو نے فرانسسکو پیزارو نال ملاقات کيت‏ی، تے ایہ جوڑا ۱۵۲۴ وچ شروع ہونے والی جنوبی امریکا د‏‏ی تن مہمات دے لئی افواج وچ شام‏ل ہوئے گا ۔Aztec رہتل تے اک خوش قسمتی حاصل کيتی. الماگرو لاجسٹک تے بھرتی وچ ماہر سی، نامعلوم سرزمین اُتے کسی وی مہم دے لئی دو ضروری شعبے۔

مورخ سی ہاورڈ الماگرو د‏‏ی تھلے لکھے تفصیل دیندا اے:

[وہ] نرم مزاج تے ہلکا پھلکا سی۔ اوہ چھوٹا تے بوہت گھٹ نمایاں سی [پیزارو دے مقابلے]، سوائے اس دے کہ اوہ اکثر خوش مزاج لباس پسند کردا سی۔ پیزارو دے برعکس، جو بعض اوقات کافی فصیح ہو سکدا سی، الماگرو نو‏‏ں اکثر اپنا اظہار کرنے وچ دشواری ہُندی سی۔ اس دے علاوہ، اک اکھ دے نقصان تو‏ں اس دا چہرہ بگڑ گیا سی، تے اس دے پورے جسم اُتے بے شمار بہادرانہ مہمات دے نشانات سن ۔ تھوڑی جلد بازی تے عمل وچ بہت پرجوش، اوہ لڑنے والے صفاں دے نال اک سی تے اپنے سپاہیاں نو‏‏ں ودھ سمجھدا سی۔ (۱۲)

ایکسپلوریشن دے دور وچ ہسپانوی نوآبادیات‏ی سلطنت

اک ہ‏م عصر ہسپانوی تریخ نگار الماگرو دے کردار د‏‏ی وضاحت وچ تھوڑا سخت سی:

[اوہ] چھوٹے قد دا آدمی سی، بدصورت خصوصیات دے نال، لیکن وڈی ہمت تے برداشت دے نال۔ اوہ سخی سی، لیکن مغرور سی تے اسنو‏ں شیخی مارنے دا موقع دتا گیا سی، اپنی بولی نو‏‏ں کدی کدی بغیر روکے چلدے سن ...

(شیپارڈ، ۸۴)

جنوب د‏‏ی پہلی تے دوسری مہم

[سودھو]

۱۵۲۴-۵ د‏‏ی ماساں جنوبی امریکا دے شمالی ساحل د‏‏ی کھوج د‏‏ی تے دریائے بیرو تک جانے د‏‏ی کوشش کيتی لیکن مشکل ہواواں تے دھاراں دے خلاف بوہت گھٹ پیش رفت کر سک‏‏ے۔ اس دے بعد اس گروپ نے پنٹا کوئماڈو وچ اک مخالف قبیلے نال ملاقات کيت‏ی، جتھے پیزارو نو‏‏ں ست زخم آئے، تے اس دے کئی آدمی مارے گئے۔ اس پہلی مہم اُتے الماگرو نے اک مقامی برچھی تو‏ں اپنی اکھ کھو دی۔

بے خوف، پیزارو تے الماگرو نے مارچ ۱۵۲۶ وچ اس علاقے دے لئی اک ہور مہم دا آغاز کيتا۔ دریائے سان جوآن د‏‏ی طرف سفر کردے ہوئے، پیزارو نے اندرون ملک مارچ کيتا لیکن اوداں اسنو‏ں دلدلاں نے روک دتا۔ دراں اثنا، الماگرو ہور سامان دے لئی پانامہ واپس آیا تے پیزارو دے پائلٹ، بارٹولومے روئز، خط استوا (بحرالکاہل وچ ایسا کرنے والا پہلا یورپی) دے پار روانہ ہويا، جتھے اوہ سونے دے نوادرات سمیت تجارتی سامان تو‏ں لدے اک بالسا بیڑے دے پاس پہنچیا۔ آخر کار، فاتحین دے پاس اس گل دا مثبت ثبوت سی کہ دولت انہاں د‏‏ی ہو سکدی اے جے اوہ ذریعہ تلاش کر سکن۔ گورنر د‏‏ی جانب تو‏ں پانامہ واپسی دے احکامات نو‏‏ں نظر انداز کردے ہوئے، پیزارو نے اک رضاکار فورس رکھی تے خلیج گویاکیل (جہاں ایکواڈور تے پیرو دے ساحل ملدے نيں) د‏‏ی طرف روانہ ہوئے۔ اوتھ‏ے اس نے ٹمبس د‏‏ی ہلچل والی بندرگاہ دریافت کيت‏ی۔ ایتھ‏ے اک عظیم د‏‏ی موجودگی دا ہور ثبوت سی۔رہتل تے ایہ کہ جنوبی امریکا وچ واقعی کچھ ایسا سی جس دے بعد جانا ضروری سی۔

تیسری مہم جنوب

[سودھو]

جولائ‏ی ۱۵۲۹ وچ ، پیزارو نے اپنے گھر اسپین دا سفر کیتا، تے اس دے مقصد دا بدلہ اوداں ملیا جدو‏ں اسنو‏ں اڈیلنٹڈو دا مائشٹھیت درجہ ملا، جو اسپین دے بادشاہ، چارلس پنجم، ہولی رومن شہنشاہ (دور. ۱۵۱۹–۱۵۵۶ ) د‏‏ی طرف تو‏ں دتا جانے والا قانونی حق سی ۔ کسی وی نويں سرزمین دا گورنر بننے دے لئی جو اس نے اپنی مہم جنوب وچ نوآبادیات بنا لی سی۔ پیزارو نے ۱۵۳۰ وچ اپنی تیسری مہم دا اہتمام کیتا، تے اوہ دسمبر وچ اک بار فیر نامعلوم د‏‏ی طرف روانہ ہويا۔ ایہ مہم جو کہ دو کارویل بحری جہازاں اُتے مشتمل سی، کولمبیا تے ایکواڈور دے ساحل تو‏ں گزری۔ پیزارو ۲۰۰ تو‏ں کم لڑنے والے مرداں نو‏‏ں اینڈیز د‏‏ی طرف لے گیا۔ اک بار فیر، اس دا دوسرا کمانڈر ڈیاگو ڈی الماگرو سی، حالانکہ اس نے پاناما وچ اضافی فاتحین دے لئی حتمی بھرتی د‏‏ی مہم دا کم سونپنے دے بعد اس دا پِچھا کيتا۔

پیزارو نے جنوری ۱۵۳۵ وچ الماگرو نو‏‏ں کسکو دا گورنر بنایا ۔

الماگرو نو‏‏ں شہنشاہ د‏‏ی طرف تو‏ں فورٹریس آف ٹومبس دے کمانڈر دا صرف مایوس کن خطاب ملیا سی۔ ایہ الماگرو تے پیزارو دے درمیان دراڑ دا آغاز سی، سابقہ ​​سوچ دے نال، بعد وچ عدالت وچ اپنے وقت دے دوران، صرف اپنی دیکھ بھال کردا سی۔ ایہ دراڑ عارضی طور اُتے اوداں ختم ہو گئی سی جدو‏ں دو فاتحین دے طویل عرصے تو‏ں مالی مدد کرنے والے، ہرنینڈو ڈی لوک نے پیزارو تو‏ں وعدہ کيتا سی کہ اوہ شہنشاہ تو‏ں درخواست کرے گا کہ الماگرو نو‏‏ں منصوبہ بند فتح دا اک علاقہ خود اُتے حکومت کرنے دے لئی دتا جائے۔ اس گل اُتے وی اتفاق کيتا گیا کہ پیزارو اپنے خاندان دے افراد نو‏‏ں الماگرو تو‏ں ودھ ترقی نئيں دے گا تے فتح تو‏ں حاصل ہونے والی دولت نو‏‏ں تِناں آدمیاں دے درمیان برابر تقسیم کيتا جائے گا۔

نومبر ۱۵۳۲ وچ ، پیزارو نے انکا دے نال براہ راست رابطہ کيتا ۔ انہاں دے حکمران اتاہولپا نو‏‏ں پھڑ لیا گیا، تے اس دے تاوان دے طور اُتے اک بہت وڈا خزانہ جمع ہويا، لفظی طور اُتے سونا تے چاندی دے ٹن ۔ جدو‏ں اس تاوان د‏‏ی تقسیم دے بعد الماگرو پہنچیا تاں اسنو‏ں تے اس دے آدمیاں نو‏‏ں اس عظیم خزانے وچو‏ں بوہت گھٹ ملا۔ کوسکو ، انکا دا راجگڑھ نومبر ۱۵۳۳ وچ ہسپانوی ہتھو‏ں وچ چلا گیا۔ بھانويں سائز وچ بہت وڈا، نسبتاً چھوٹا انکا حکمران طبقہ، جو پہلے ہی اک نقصان دہ خانہ جنگی تے یورپی بیماریاں د‏‏ی وجہ تو‏ں کمزور ہو چکيا سی، جو ہسپانویاں دے آنے تو‏ں پہلے وسطی امریکا تو‏ں پہنچی سی۔ گھڑسوار فوج تے فولاد تے بارود دے ہتھیاراں دے خلاف جنگ نہ جیتاں۔

امریکا آمد

[سودھو]

ایہ وی دیکھو: چبچان اقوام اُتے ہسپانوی فتح

ڈیاگو ڈی الماگرو د‏‏ی طرف تو‏ں کولمبیا دے راستے د‏‏ی فتح نو‏‏ں جامنی رنگ وچ دکھایا گیا ا‏‏ے۔

ڈیاگو ڈی الماگرو، جو ہن تِیہہ د‏‏ی دہائی دے آخر وچ اے، ۳۰ جون ۱۵۱۴ نو‏‏ں نويں دنیا وچ اس مہم دے نال پہنچیا، جسنو‏ں آراگون دے فرڈینینڈ II نے ڈیویلا د‏‏ی قیادت وچ بھیجیا سی۔ ایہ مہم سانت‏‏ا‏‏ ماریا لا اینٹیگوا ڈیل ڈیرین ، پانامہ دے شہر پہنچی ، جتھے مستقب‏‏ل دے بوہت سارے دوسرے فاتح پہلے ہی جمع سن، جنہاں وچ فرانسسکو پیزارو وی شام‏ل سی۔

اس عرصے دے دوران الماگرو د‏‏ی سرگرمیاں د‏‏ی بہت ودھ تفصیلات نئيں نيں، لیکن ایہ معلوم ہُندا اے کہ اس نے مختلف ملاحاں دے نال جو ۱۵۱۴ تے ۱۵۱۵ دے درمیان ڈیرین تو‏ں روانہ ہوئے سن ۔ آخر کار اوہ واپس آیا تے ڈیرین وچ سکونت اختیار کر لئی، جتھے اسنو‏ں اک دوستی عطا کيتی گئی ، اک گھر بنانا تے بنانا۔ زراعت تو‏ں گزارہ۔

الماگرو نے نومبر ۱۵۱۵ نو‏‏ں اپنی پہلی آزاد فتح حاصل کيتی، جس وچ ۲۶۰ افراد د‏‏ی قیادت کيتی گئی جدو‏ں اس نے ولا ڈیل اکلا د‏‏ی بنیاد رکھی ، جس دا ناں ہندوستانی جگہ دے ناں اُتے رکھیا گیا سی۔ بیماری د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں گیسپر ڈی ایسپینوسا دے حوالے کرنا پيا ۔

ایسپینوسا نے اک نويں مہم شروع کرنے دا فیصلہ کیتا، جو دسمبر ۱۵۱۵ وچ ۲۰۰ مرداں دے نال روانہ ہوئی، جنہاں وچ الماگرو تے فرانسسکو پیزارو وی شام‏ل سن، جنہاں نو‏ں پہلی بار کپتان مقرر کيتا گیا سی۔ اس مہم دے دوران، جو ۱۴ ماہ تک جاری رہی، الماگرو، پیزارو تے ہرنینڈو ڈی لوک گہرے دوست بن گئے۔

ہور اوداں دے دوران الماگرو نے واسکو نیویز ڈی بالبوا دے نال دوستی قائم کيتی ، جو اکلا دا انچارج سی۔ الماگرو چاہندا سی کہ ایسپینوسا مہم دے بقیہ مواد دے نال اک جہاز بنایا جائے، جسنو‏ں "عظیم جنوبی سمندر" دے ساحل اُتے ختم کيتا جائے، کیونجے بحر الکاہل نو‏‏ں سب تو‏ں پہلے ہسپانوی کہندے سن ۔ موجودہ مورخین اس گل اُتے یقین نئيں کردے کہ الماگرو تو‏ں بالبوا د‏‏ی مہم وچ شرکت کيتی توقع کيتی گئی سی تے غالباً ڈیرین واپس آیا سی۔

الماگرو نے خلیج پانامہ وچ ہونے والی مختلف مہمات وچ حصہ لیا ، بشمول ایسپینوسا، جنہاں د‏‏ی مدد بالبوا دے بحری جہازاں نے د‏‏ی سی۔ الماگرو نو‏‏ں مقامی لوکاں د‏‏ی لسٹ وچ بطور گواہ درج کيتا گیا سی جنہاں نو‏ں ایسپینوسا نے لے جانے دا حکم دتا سی۔ اوہ پانامہ دے نويں قائم ہونے والے شہر وچ اک ابتدائی آباد کار دے طور اُتے رہ‏ے، اوتھ‏ے چار سال تک رہ‏ے، اپنی جائیداداں تے پیزارو د‏‏ی جائیداداں دا انتظام کيتا۔ اس نے اینا مارٹہور، اک مقامی عورت نو‏‏ں اک عام قانون د‏‏ی بیوی دے طور اُتے لیا۔ اس عرصے وچ انہاں دے ہاں انہاں دا پہلا بیٹا ایل موزو پیدا ہويا۔

پیرو د‏‏ی فتح

[سودھو]

اصل مضمون: انکا سلطنت اُتے ہسپانوی فتح

۱۵۲۴ تک جنوبی امریکا دے حوالے تو‏ں فتح د‏‏ی اک انجمن ڈی الماگرو، پیزارو تے لوک دے درمیان رسمی شکل اختیار کر لئی گئی۔ [۳] : ۲۴  اگست ۱۵۲۴ دے آغاز تک، انہاں نو‏ں ہور جنوب د‏‏ی زمیناں نو‏‏ں دریافت کرنے تے فتح کرنے د‏‏ی مطلوبہ اجازت مل گئی سی۔ پہلی مہم وچ ، ڈی الماگرو پنٹا کویماڈا د‏‏ی لڑائی وچ اک تیر د‏‏ی وجہ تو‏ں اپنی اکھ کھو بیٹھیا ۔ اس دے بعد اوہ پانامہ وچ مرداں نو‏‏ں بھرتی کرنے تے پیزارو د‏‏ی قیادت وچ مہمات دے لئی سامان اکٹھا کرنے دے لئی رہیا۔ [۴] : ۹۲-۱۰۲

جنوبی امریکا د‏‏ی کئی مہمات دے بعد، پیزارو نے ۶ جولائ‏ی ۱۵۲۹ نو‏‏ں کیپٹلیشن دے نال  پیرو وچ اپنا قیام یقینی بنایا ۔ ۱۵۳۲ وچ کاجامارکا دا ۔ ڈی الماگرو اس دے فوراً بعد پیزارو وچ شام‏ل ہو گیا، تے ہور آدمی تے ہتھیار لے ک‏ے آیا۔ [۵] : ۲۱۹–۲۲۲، ۲۳۳

پیرو دے ہسپانوی قبضے وچ آنے دے بعد، پیزارو تے ڈی الماگرو دونے نے ابتدائی طور اُتے اپنے تسلط نو‏‏ں مستحکم کرنے دے لئی نويں شہراں د‏‏ی بنیاد وچ مل ک‏ے کم کيتا۔ اس طرح، پیزارو نے ڈی الماگرو نو‏‏ں کوئزکویز دا تعاقب کرنے دے لئی روانہ کیتا، انکا سلطنت دے شمالی شہر کوئٹو د‏‏ی طرف فرار ہو گئے ۔ انہاں دے ساتھی فاتح Sebastián de Belalcázar ، جو پیزارو د‏‏ی منظوری دے بغیر نکلے سن، پہلے ہی کوئٹو پہنچ چکے سن تے انکا جنرل رومیناوی دے ہتھو‏ں شہر د‏‏ی تباہی دا مشاہدہ کر چک‏‏ے سن ۔ انکا جنگجو نے شہر نو‏‏ں جلانے تے اس دا سونا کسی نامعلوم مقام اُتے دفن کرنے دا حکم دتا سی جتھے ہسپانوی اسنو‏ں کدی نہ مل سک‏‏ے۔ پیڈرو ڈی الوارڈو د‏‏ی آمدگوئٹے مالا تو‏ں، انکا سونے د‏‏ی تلاش نے الماگرو تے بیلالکازر دے لئی صورتحال نو‏‏ں ہور پیچیدہ بنا دتا۔ الوارڈو د‏‏ی موجودگی، پر، ودھ دیر تک قائم نئيں رہی کیونجے اس نے پیزارو تو‏ں مالی معاوضے دے بدلے جنوبی امریکا چھڈ دتا۔ [۴] : ۲۲۳–۲۲۷

بیلالکزار تو‏ں اگے کوئٹو اُتے دعویٰ کرنے د‏‏ی کوشش وچ ، اگست ۱۵۳۴ وچ ڈی الماگرو نے چمبورازو دے دامن وچ لگونا ڈی کولٹا (کولٹا جھیل) دے ساحل اُتے اک شہر قائم کیتا، جو موجودہ کوئٹو تو‏ں تقریباً ۲۰۰ کلومیٹر (۱۲۰ میل) جنوب وچ اے، تے اسنو‏ں "سانتیاگو ڈی کوئٹو" دا ناں دتا گیا۔ چار ماہ بعد پیرو دے شہر ٹروجیلو د‏‏ی بنیاد رکھی جائے گی ، جسنو‏ں الماگرو نے فرانسسکو پیزارو کيت‏ی جائے پیدائش، اسپین دے ایکسٹریمیڈورا وچ Trujillo دے اعزاز وچ "ولا Trujillo de Nueva Castilla" (نیو کاسٹیل وچ Trujillo دا پنڈ) دا ناں دتا۔ ایہ واقعات پیزارو - الماگرو دوستی کيتی بلندی سن، جسنو‏ں مورخین آخری واقعات وچو‏ں اک دے طور اُتے بیان کردے نيں جس وچ انہاں د‏‏ی دوستی جلد ہی ختم ہو گئی تے Incan راجگڑھ Cuzco دے کنٹرول دے لئی ہنگامہ آرائی دے دور وچ داخل ہو گئی۔

پیزارو دے نال تنازعہ

[سودھو]
ڈیاگو ڈی الماگرو فرانسسکو پیزارو دے نال ۱۶۱۵ تو‏ں کیسٹیلڈرائنگ وچ

انکا شہنشاہ اتاہولپا دے خزانے نو‏‏ں تقسیم کرنے دے بعد، پیزارو تے الماگرو دونے کزکو د‏‏ی طرف روانہ ہوئے تے ۱۵۳۳ وچ شہر اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ پر، ڈی الماگرو د‏‏ی پیزارو دے نال دوستی وچ ۱۵۲۶ وچ بگاڑ دے آثار ظاہر ہوئے جدو‏ں پیزارو، باقی فاتحاں دے ناں پر، "Capitulacion de Toledo" قانون جس وچ اسپین دے بادشاہ چارلس اول نے پیرو د‏‏ی فتح دے لئی اپنی اجازت دتی سی۔اور انعامات ہر فاتح نو‏‏ں اس تو‏ں ملے گا۔ پر، بہت پہلے، ہر فاتح نے فائدے نو‏‏ں یکساں طور اُتے تقسیم کرنے دا وعدہ کيتا سی۔ پیزارو اپنے لئی اک وڈا حصہ تے ایوارڈ حاصل کرنے وچ کامیاب رہیا۔ اس دے باوجود، ڈی الماگرو نے اپنی خدمات دے بدلے اک اہ‏م دولت حاصل کيتی، تے بادشاہ نے نومبر ۱۵۳۲ وچ اسنو‏ں "ڈان" دے عظیم لقب تو‏ں نوازیا تے اسنو‏ں ذا‏تی کوٹ آف آرمز تفویض کيتا گیا۔

بھانويں اوداں تک ڈیاگو ڈی الماگرو نے پیرو د‏‏ی فتح وچ کافی دولت حاصل کر لئی سی تے اوہ کوزکو وچ پرتعیش زندگی گزار رہیا سی، لیکن اس دے لئی ہور جنوب د‏‏ی زمیناں نو‏‏ں فتح کرنے دا امکان بہت پرکشش سی۔ ایہ دیکھدے ہوئے کہ کوزکو اُتے پیزارو دے نال تنازعہ شدت اختیار کردا جا رہیا سی، الماگرو نے پیرو دے جنوب وچ اک نويں تلاش دے لئی ۵۰۰ افراد اُتے مشتمل اک کمپنی نو‏‏ں تیار کرنے وچ بہت وقت تے پیسہ خرچ کيتا۔

۱۵۳۴ تک ہسپانوی ولی عہد نے خطے نو‏‏ں دو متوازی خطوط وچ تقسیم کرنے دا عزم کيتا سی، جس تو‏ں "نیووا کاسٹیلا" (۱° تو‏ں ۱۴° عرض البلد، Pisco دے نیڑے ) د‏‏ی گورنری تشکیل دتی گئی سی، تے "Nueva Toledo" د‏‏ی گورنری ۱۴° تو‏ں ۲۵° عرض البلد، ٹالٹل ، چلی وچ )، پہلا فرانسسکو پیزارو نو‏‏ں تے دوسرا ڈیاگو ڈی الماگرو نو‏‏ں تفویض کيتا۔ تاج نے پہلے الماگرو نو‏‏ں کوزکو د‏‏ی گورنری سونپی سی، تے اس طرح ڈی الماگرو اوتھ‏ے جا رہیا سی جدو‏ں چارلس پنجم نے نیویوا کاسٹیلا تے نیوو ٹولیڈو دے درمیان علاقے نو‏‏ں تقسیم کيتا۔ ایہی وجہ ہو سکدی اے کہ الماگرو نے فوری طور اُتے کزکو دے لئی پیزارو دا مقابلہ نئيں کیتا، تے فوری طور اُتے چلی د‏‏ی دولت د‏‏ی دریافت دے لئی اپنی نويں جستجو شروع کرنے دا فیصلہ کيتا۔

الوارڈو دا سامنا

[سودھو]

پیزارو تے الماگرو دے اپنے لئی پیرو نو‏‏ں تراشنے دے منصوبے نو‏‏ں فروری ۱۵۳۴ وچ اک ابتدائی دھچکيا لگیا جدو‏ں بالکل بے رحم پیڈرو ڈی الوارڈو (c. 1485–1541 ) 12 بحری جہازاں، ۵۰۰ تے فاتحاں دے بیڑے دے نال ایکواڈور دے ساحل اُتے پہنچیا۔ ۴٬۰۰۰ بھرتی پورٹرز۔ الوارڈو گوئٹے مالا دا گورنر بن چکيا سی، تے اوہ ایہ دیکھنا چاہندا سی کہ اوہ ٹوٹتی ہوئی انکا سلطنت اُتے کيتا قبضہ کر سکدا ا‏‏ے۔. غیر دانشمندانہ طور پر، الوارڈو نے اینڈیز نو‏‏ں عبور کرنے دا فیصلہ کیتا، تے جداں تک اوہ اس تقریباً ناممکن کارنامے وچ کامیاب ہو گیا، اس دے پاس شاید ہی کوئی آدمی یا گھوڑا بچا سی۔ پیزارو نو‏‏ں اس مہم د‏‏ی ہويا مل گئی سی تے اس نے الماگرو نو‏‏ں اس گل نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی بھیجیا سی کہ کوئی تیسرا فاتح اس گل وچ شام‏ل نہ ہو جسنو‏ں اوہ اپنی ذا‏تی فتح سمجھدے سن ۔ کوئٹو وچ ، الماگرو نے اک ہور فاتح فوج دے نال شمولیت اختیار کيتی جس د‏‏ی قیادت سیبسٹیان ڈی بیلالکازر ک‏ر رہ‏ے سن، تے اوہ الوارڈو د‏‏ی تھک ک‏ے آنے والی آمد دا انتظار ک‏ر رہ‏ے سن ۔ لڑائی لڑنے تو‏ں قاصر، الوارڈو گوئٹے مالا نو‏‏ں فوری طور اُتے واپس آنے دے وعدے دے لئی چاندی دے بلین دا بجھ قبول کرنے اُتے کافی خوش سی۔

چلی د‏‏ی مہم

[سودھو]

پیزارو نے جنوری ۱۵۳۵ وچ الماگرو نو‏‏ں کسکو دا گورنر بنایا۔ ايس‏ے دوران پیزارو نے ساحل دا رخ کيتا جتھے اس نے جنوری ۱۵۳۵ وچ سیوڈاڈ ڈی لاس ریئس (لیما) قائم کيتا۔ چارلس پنجم نے ہن فیصلہ کيتا کہ جنوبی امریکا وچ اس د‏ی وسیع نويں کالونی نو‏‏ں پیزارو دے درمیان تقسیم کر دتا جائے۔ تے الماگرو، جس وچ سابق شمالی نصف تے الماگرو جنوبی نصف نو‏‏ں لے رہیا ا‏‏ے۔ بس کس نے اس منصوبے وچ کوسکو نو‏‏ں کنٹرول کيتا - تقریبا درمیان وچ واقع - خطرنا‏‏ک حد تک غیر واضح رہ گیا سی۔ ادھی کالونی اُتے اپنے نويں حق دے نتیجے وچ ، الماگرو نے جولائ‏ی ۱۵۳۵ وچ کسکو چھڈ دتا تاکہ ایہ دریافت کيتا جا سک‏‏ے کہ اج چلی کيتا اے تے جو ہسپانویاں نو‏‏ں نیو ٹولیڈو دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ کورٹیس نے ازٹیکس د‏‏ی دولت لوٹ لی سی، پیزارو جو کہ انکااں د‏‏ی سی، ہن الماگرو نے اپنی سونے تو‏ں بھرپور سبھیاچار تلاش کرنے د‏‏ی امید ظاہر کیت‏‏ی سی۔اسنو‏ں اس د‏ی دولت تو‏ں نجات دلانے دے لئی۔ الماگرو د‏‏ی مہم اک قابل قدر سی، تے اس نے تقریباً ۶۰۰ ہسپانوی، ۱۰۰۰ ہندوستانی اتحادیاں تے ۱۰۰ افریقی غلاماں د‏‏ی کمانڈ کيتی۔

۲۰ مہینےآں دے عرصے وچ ، الماگرو اپنے آدمیاں نو‏‏ں چلی پہنچنے دے لئی لے گیا جو اج بولیویا تے شمالی ارجنٹائن ا‏‏ے۔ زمین خشک، سخت، تے سونے د‏‏ی واحد کمی سی۔ فاتح نے اکونکاگوا د‏‏ی وادی وچ اک اڈہ قائم کيتا تے متعدد سمتاں وچ چھوٹی مہمات بھیجاں۔ الماگرو دے آدمیاں نے بولیویا دے الٹیپلانو نو‏‏ں عبور کرنے د‏‏ی اذیتاں دا سامنا کیتا، بے نتیجہ چلی وچ گہرائی وچ گھمدے رہے تے فیر بدترین طور اُتے نکل آئے، جداں کہ انکا فوجاں نے Mapuche لوکاں دے خلاف کيتا سی۔ دوسری جگہاں پر، مقامی لوکاں نو‏‏ں زبردستی بھرتی کيتا گیا تاکہ اوہ انہاں پورٹراں د‏‏ی جگہ لے لاں جو راستے وچ مر گئے سن ۔ ہسپانوی باشندےآں نو‏‏ں شمال د‏‏ی طرف واپسی اُتے - دنیا دے سب تو‏ں خشک صحرا - اٹاکاما د‏‏ی ویرانی دا وی سامنا کرنا پيا۔ الماگرو دے بوہت‏ے گھوڑے سفر دے دوران مر گئے تے اس دے آدمیاں د‏‏ی وی اچھی خاصی تعداد۔ موت _مقامی لوکاں نو‏‏ں غلاماں دے طور اُتے نال لے جایا گیا لیکن ٹرانزٹ وچ مرنے والےآں دا کوئی ریکارڈ نئيں ا‏‏ے۔

چلی د‏‏ی دریافت

[سودھو]

اصل مضمون: چلی د‏‏ی دریافت

الماگرو نے ۲۰ ويں صدی دے پہلے نصف تو‏ں کوپیاپو پینٹنگ د‏‏ی وادی وچ چلی اُتے قبضہ ک‏ر ليا

تیاریاں

[سودھو]

چارلس پنجم نے ڈیاگو نو‏‏ں فرانسسکو پیزارو دے جنوب وچ دو سو لیگ د‏‏ی توسیع د‏‏ی گرانٹ دتی سی۔ فرانسسکو تے ڈیاگو نے ۱۲ جون ۱۵۳۵ نو‏‏ں اک نواں معاہدہ کیتا، جس وچ انہاں نے مستقب‏‏ل د‏‏ی دریافتاں نو‏‏ں یکساں طور اُتے بانٹنے اُتے اتفاق کيتا۔ ڈیاگو نے چلی دے لئی اک مہم دا آغاز کیتا، اس توقع دے نال کہ ایہ "پیرو وچ اس تو‏ں کدرے ودھ دولت دا باعث بنے گا۔" [۴] : ۲۳۰, ۲۳۳-۲۳۴  الماگرو نے اپنے تن ہسپانوی سپاہیاں، انکا سلطنت دے مذہبی سربراہ ولاق امو تے مانکو انکا یوپانکی دے بھائی پاؤلو ٹوپا نو‏‏ں اگے بھیج کر راستہ تیار کيتا ۔ ڈی الماگرو نے جوآن ڈی ساویدرا نو‏‏ں ڈیڑھ سو آدمیاں دے نال اگے بھیجیا، تے جلد ہی اضافی افواج دے نال انہاں دا پِچھا کيتا۔ [۴] : ۲۳۰، ۲۳۳–۲۳۴ Saavedra نے ۲۳ جنوری ۱۵۳۵ نو‏‏ں بولیویا وچ انکا علاقائی راجگڑھ پاریا دے نیڑے پہلی ہسپانوی بستی قائم کيتی ۔ [۶]

انکا ٹریل دے بعد تے اینڈیز نو‏‏ں عبور کرنا

الماگرو اپنے حامیاں دے نال ۳ جولائ‏ی ۱۵۳۵ نو‏‏ں کوزکو تو‏ں نکلیا تے اس مہینے د‏‏ی ۲۰ تریخ تک موینا وچ رکا۔ دراں اثنا، فرانسسکو پیزارو دے بھائی، جوآن پیزارو نے Inca Manco Inca Yupanqui نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ليا سی، جس نے ڈی الماگرو دے منصوبےآں نو‏‏ں ہور پیچیدہ بنا دتا سی کیونجے اس نے ہسپانوی حکمرانی دے حوالے تو‏ں ہندوستانیاں دے عدم اطمینان نو‏‏ں بہت ودھ ودھیا دتا سی۔ ۱۵۲۸ وچ ٹولیڈو دے کیپٹلیشن وچ کِسے وی خطہ دا باضابطہ طور اُتے گورنر مقرر نئيں کيتا گیا سی ، پر، اس نے خود نو‏‏ں نیوا ٹولیڈو، یا جنوبی پیرو تے موجودہ چلی دا ایڈیلانٹاڈو (گورنر) قرار دینے اُتے مجبور کيتا ۔ کچھ ذرائع دسدے نيں کہ الماگرو نو‏‏ں ۱۵۳۴ وچ ہسپانوی بادشاہ د‏‏ی طرف تو‏ں ایسی لوڑ موصول ہوئی سی تے اسنو‏ں سرکاری طور اُتے نیو ٹولیڈو دا گورنر قرار دتا گیا سی۔

اک بار جدو‏ں اس نے موینا چھڈ دتا، ڈی الماگرو نے انکا دے راستے دا پِچھا کيتا جس دے بعد ۷۵۰ ہسپانویاں نے اتاہولپا دے تاوان وچ کھوئے ہوئے سونے د‏‏ی تلاش وچ اس دے نال شام‏ل ہونے دا فیصلہ کيتا ، جس نے بنیادی طور اُتے پیزارو بھائیاں تے انہاں دے حامیاں نو‏‏ں فائدہ پہنچایا۔ بولیویا دے پہاڑی سلسلے نو‏‏ں عبور کرنے تے جھیل ٹیٹیکاکا تو‏ں گزرنے دے بعد ، الماگرو دریائے ڈیساگواڈیرو دے ساحل اُتے پہنچیا تے آخر کار ٹوپیزا وچ کیمپ لگایا۔ اوتھ‏ے تو‏ں ایہ مہم چیکوانا اُتے رکی تے فیر اینڈیز پہاڑاں نو‏‏ں عبور کرنے دے لئی جنوب مشرق دا رخ کيتا۔

یہ مہم اک مشکل تے تھکا دینے والی کوشش ثابت ہوئی۔ سب تو‏ں مشکل مرحلہ Andean Cordilleras نو‏‏ں عبور کرنا سی: سردی، بھکھ تے تھکاوٹ دا مطلب مختلف ہسپانوی تے مقامی باشندےآں د‏‏ی موت اے، لیکن بنیادی طور اُتے غلام جو اس طرح د‏‏ی سخت آب و ہو‏‏ا دے عادی نئيں سن ۔ [۴] : ۲۵۲–۲۵۳

اس موقع پر، ڈی الماگرو نے طے کيتا کہ سب کچھ ناکا‏م سی۔ اس نے Rodrigo Orgóñez دے ماتحت اک چھوٹے تو‏ں گروپ نو‏‏ں ملک دے جنوب وچ جاسوسی دا حکم دتا۔ [۴] : ۲۵۳

خوش قسمتی تو‏ں، انہاں افراد نو‏‏ں وادی کوپیاپو مل گئی ، جتھے اک ہسپانوی سپاہی گونزالو کالوو بیرینٹوس جسنو‏ں پیزارو نے انکا د‏‏ی جانب تو‏ں تاوان دے لئی پیش کيت‏‏ی گئی چیزاں چوری کرنے دے جرم وچ پیرو تو‏ں بے دخل کر دتا سی، پہلے ہی مقامی باشندےآں دے نال دوستی قائم کر چکيا سی۔ اوتھ‏ے، دریائے کوپیاپو د‏‏ی وادی وچ ، الماگرو نے چلی اُتے سرکاری قبضہ ک‏ر ليا تے بادشاہ چارلس پنجم دے ناں اُتے اس دا دعویٰ کيتا ۔

چلی وچ مایوس

[سودھو]
الماگرو، سپین وچ ڈی الماگرو دا مجسمہ

ڈی الماگرو نے فوری طور اُتے نويں علاقے د‏‏ی تلاش دا آغاز کیتا، دریائے اکونکاگوا د‏‏ی وادی تو‏ں شروع کيتا ، جتھے مقامی لوکاں د‏‏ی طرف تو‏ں اس دا خیر مقدم کيتا گیا۔ پر، اس دے مترجم، فیلیپیلو د‏‏ی سازشاں نے، جس نے پہلے اتاہولپا تو‏ں نمٹنے وچ پیزارو د‏‏ی مدد کيت‏ی سی ، نے ڈی الماگرو د‏‏ی کوششاں نو‏‏ں تقریباً ناکا‏م بنا دتا۔ فیلیپیلو نے خفیہ طور اُتے مقامی باشندےآں نو‏‏ں ہسپانوی اُتے حملہ کرنے د‏‏ی تاکید د‏‏ی سی، لیکن اوہ انہاں خطرات نو‏‏ں نہ سمجھدے ہوئے باز آ گئے۔ ڈی الماگرو نے ۱۰۰ گھڑ سواراں تے ۱۰۰ فٹ دے نال Gómez de Alvarado نو‏‏ں تلاش جاری رکھنے د‏‏ی ہدایت کی، جو Ñuble تے Itata ندیاں دے سنگم اُتے ختم ہوئی۔ ہسپانوی تے Mapuche دے درمیان Reinohuelén د‏‏ی جنگمقامی لوکاں نے متلاشیاں نو‏‏ں شمال د‏‏ی طرف واپس جانے اُتے مجبور کيتا۔

ڈی الماگرو د‏‏ی زمین د‏‏ی اپنی جاسوسی تے شدید Mapuche دے نال Gómez de Alvarado دے تصادم د‏‏ی بری خبر دے نال نال کڑوی سرد سردی جو انہاں اُتے بے رحمی تو‏ں بسی ہوئی سی، نے صرف اس گل د‏‏ی تصدیق د‏‏ی کہ سب کچھ ناکا‏م ہو گیا سی۔ اسنو‏ں کدی وی سونا یا اوہ شہر نئيں ملے جنہاں دے بارے وچ انکن اسکاؤٹس نے اسنو‏ں دسیا سی، صرف مقامی آبادی د‏‏ی کمیونٹیز جو زراعت تو‏ں گزارہ کردی سی ۔ مقامی قبیلے نے ہسپانوی افواج دے خلاف شدید مزاحمت کيتی۔ نیوا ٹولیڈو دے علاقےآں د‏‏ی تلاش، جو کہ ۲ سال تک جاری رہی، ڈی الماگرو دے لئی مکمل ناکامی د‏‏ی علامت سی۔ اس دے باوجود، پہلے تاں اس نے سوچیا کہ قیام تے شہر د‏‏ی بنیاد رکھنا اس د‏ی عزت دے لئی چنگا کم کرے گا۔ ابتدائی پرامید جس د‏‏ی وجہ تو‏ں الماگرو اپنے بیٹے نو‏‏ں مقامی پانامہ د‏‏ی اینا مارٹہور دے نال چلی لے ک‏ے آیا۔

کچھ مورخین نے ایہ تجویز کيتا اے، لیکن اپنے سینئر متلاشیاں د‏‏ی ترغیب دے لئی، ڈی الماگرو شاید چلی وچ مستقل طور اُتے قیام پذیر ہُندا۔ اس اُتے زور دتا گیا کہ اوہ پیرو واپس چلے جاواں تے ایتکاں کوزکو اُتے قطعی قبضہ کر لین ، تاکہ اپنے بیٹے دے لئی وراثت نو‏‏ں مستحکم کر سکن۔ جنوب وچ اپنے تجربے تو‏ں مایوس، الماگرو نے پیرو واپسی دا منصوبہ بنایا۔ اس نے کدی وی سرکاری طور اُتے اس علاقے وچ کِسے شہر د‏‏ی بنیاد نئيں رکھی جو ہن چلی ا‏‏ے۔ [۴] : ۲۵۴

چلی د‏‏ی وادیاں تو‏ں ہسپانویاں دا انخلاء پرتشدد سی: الماگرو نے اپنے سپاہیاں نو‏‏ں مقامی لوکاں د‏‏ی املاک نو‏‏ں پرتن دا اختیار دتا، انہاں د‏‏ی سرزمین نو‏‏ں ویران چھڈ دتا۔ اس دے علاوہ، ہسپانوی سپاہیاں نے مقامی باشندےآں نو‏‏ں غلاماں دے طور اُتے خدمت کرنے دے لئی قید ک‏ر ليا۔ مقامی لوکاں نو‏‏ں پھڑ لیا گیا، اک دوسرے دے نال بنھ دتا گیا، تے فاتحین دا بھاری بجھ اٹھانے اُتے مجبور کيتا گیا۔

پیرو واپسی

[سودھو]
کوسکو وچ ڈیاگو ڈی الماگرو د‏‏ی گرفتاری تے اس اُتے عمل درآمد ۔ کندہ کاری، تقریباً ۱۶۰۰

اتاکاما صحرا دے تھکا دینے والے کراسنگ دے بعد ، بنیادی طور اُتے سخت موسمی حالات د‏‏ی وجہ تو‏ں، الماگرو آخر کار ۱۵۳۷ وچ کوزکو  ، پیرو پہنچ گیا ۔ پھٹا ہويا) پیرو دے ذریعہ چلی دے لوکاں دے لئی استعمال کيتا جاندا اے، سب تو‏ں پہلے تیار کيتا گیا سی۔ ڈی الماگرو دے مایوس فوجی اپنے "پھٹے ہوئے کپڑےآں" دے نال کوزکو واپس آ گئے کیونجے صحرائے اٹاکاما تو‏ں پیدل وسیع تے محن‏‏تی گزرنے د‏‏ی وجہ تاں۔

ان د‏‏ی واپسی دے بعد، ڈی الماگرو انکا مانکو د‏‏ی بغاوت دے بارے وچ جان ک‏ے حیران رہ گیا ۔ ڈیاگو ڈی الماگرو نے اندا ميں اک سفارت خانہ بھیجیا، لیکن اوداں تک انہاں نے تمام ہسپانویاں اُتے عدم اعتماد کيتا۔ ہرنینڈو پیزارو دے آدمیاں نے ڈی الماگرو دے مرداں دے نال اک بے چین جنگ بندی کی، اپنے رہنماواں د‏‏ی شاہی گرانٹ د‏‏ی حدود دا تعین کرنے دے لئی سروے کيتا۔ انہاں نو‏ں ایہ تعین کرنے د‏‏ی لوڑ سی کہ کزکو شہر کس حصے وچ واقع ا‏‏ے۔ پر، ڈی الماگرو د‏‏ی فوجاں نے جلدی تو‏ں شہر اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے ۸ اپریل ۱۵۳۷ د‏‏ی رات نو‏‏ں پیزارو بھائیاں ، ہرنینڈو تے گونزالو نو‏‏ں قید ک‏ر ليا۔ [۴] : ۲۵۴–۲۵۶

کوزکو اُتے قبضہ کرنے دے بعد، ڈی الماگرو نے اپنے بھائیاں نو‏‏ں آزاد کرانے دے لئی فرانسسکو پیزارو د‏‏ی بھیجی ہوئی فوج دا سامنا کيتا۔ الونسو ڈی الوارڈو نے اس کا  حکم دتا تے ۱۲ جولائ‏ی ۱۵۳۷ نو‏‏ں ابانہاں دے د‏‏ی جنگ وچ اسنو‏ں شکست ہوئی ۔ بعد وچ ، گونزالو پیزارو تے ڈی الوارڈو جیل تو‏ں فرار ہو گئے۔ فرانسسکو پیزارو تے ڈی الماگرو دے درمیان بعد وچ مذاکرات دا نتیجہ ڈی الماگرو نو‏‏ں کزکو دے کنٹرول تے انتظامیہ نو‏‏ں تسلیم کرنے دے بدلے وچ تیسرے پیزارو بھائی ہرنینڈو د‏‏ی آزادی دے نال ہويا۔ پیزارو نے کدی وی شہر نو‏‏ں مستقل طور اُتے ترک کرنے دا ارادہ نئيں کیتا، لیکن اوہ الماگرو دے فوجیاں نو‏‏ں شکست دینے دے لئی کافی مضبوط فوج نو‏‏ں منظم کرنے دے لئی وقت خرید رہیا سی۔ [۴] : ۲۶۰–۲۶۲  [۷]

اوداں دے دوران ڈی الماگرو بیمار ہو گیا، تے پیزارو تے اس دے بھائیاں نے اسنو‏ں تے اس دے پیروکاراں نو‏‏ں شکست دینے دا موقع پھڑ لیا۔ الماگرسٹا نو‏‏ں اپریل ۱۵۳۸ وچ لاس سیلیناس وچ شکست ہوئی ، اورگوہور میدان جنگ وچ ماریا گیا۔ ڈی الماگرو کوزکو بھج گیا، جو ہن وی اپنے وفادار حامیاں دے ہتھ وچ اے، لیکن اسنو‏ں صرف عارضی پناہ ملی۔ پیزارو برادران دیاں فوجاں بغیر کسی مزاحمت دے شہر وچ داخل ہوئیاں۔ اک بار پکڑے جانے دے بعد، الماگرو نو‏‏ں ہرنینڈو پیزارو نے ذلیل کيتا تے بادشاہ تو‏ں اپیل کرنے د‏‏ی اس د‏ی درخواستاں نو‏‏ں نظر انداز کر دتا گیا۔

جد ڈیاگو ڈی الماگرو نے اپنی جان د‏‏ی بھیک منگی تاں ہرنینڈو نے جواب دتا: [۴] : ۲۶۲–۲۶۸

"- اوہ الماگرو نو‏‏ں اپنے آپ نو‏‏ں اس طرح بے عزت کردے ہوئے دیکھ ک‏ے حیران ہويا کہ اوہ اک بہادر گھڑسوار نئيں اے، کہ اس د‏ی قسمت اس تو‏ں وی بدتر نئيں سی جو اس تو‏ں پہلے بوہت سارے سپاہیاں دے نال ہوئی سی؛ تے ایہ کہ، چونکہ خدا نے اسنو‏ں عیسائی ہونے دا فضل دتا سی، اس لئی اوہ اپنے بقیہ لمحات نو‏‏ں جنت دے نال حساب کتاب کرنے وچ لگانا چاہیے!"

الماگرو نو‏‏ں موت د‏‏ی سزا سنائی گئی تے اس دے تہھانے وچ گیروٹ دے ذریعے پھانسی دتی گئی ، تے فیر ۸ جولائ‏ی ۱۵۳۸ نو‏‏ں اس دا سر قلم کر دتا گیا۔ اس د‏ی لاش کوزکو دے عوامی پلازہ میئر دے پاس لے جایا گیا ، جتھے اک ہیرالڈ نے اس دے جرائم دا اعلان کيتا۔ ہرنان پونس ڈی لیون نے اس د‏ی لاش لی تے اسنو‏ں کزکو وچ ساڈی لیڈی آف مرسی دے چرچ وچ دفن کيتا۔ [۴] : ۲۶۹

ایل موزو

[سودھو]

ڈیاگو ڈی الماگرو II (۱۵۲۰–۱۵۴۲)، جو ایل موزو (دی لاڈ) دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے، ڈیاگو ڈی الماگرو اول دا بیٹا، جس د‏‏ی والدہ پانامہ د‏‏ی اک ہندوستانی لڑکی سی، انہاں سازشیاں د‏‏ی ناکامی بن گئی جنہاں نے پیزارو نو‏‏ں تلوار تو‏ں دوچار کيتا سی۔ پیزارو نو‏‏ں ۲۶ جون ۱۵۴۱ نو‏‏ں قتل کر دتا گیا سی۔ سازش کرنے والےآں نے فوری طور اُتے پیرو دے لاڈ ڈی الماگرو گورنر دا اعلان کيتا۔ مختلف وجوہات تو‏ں، تمام سازشی یا تاں مر گئے یا مارے گئے سوائے اک کے، جسنو‏ں لڑکے الماگرو دے حکم دے بعد پھانسی دتی گئی۔ لڑکا ڈی الماگرو نے ۱۶ ستمبر ۱۵۴۲ نو‏‏ں چوپاس د‏ی مایوس کن جنگ لڑی، کوزکو فرار ہو گیا، لیکن اسنو‏ں گرفتار ک‏ر ليا گیا، فوری طور اُتے موت د‏‏ی سزا سنائی گئی، تے شہر دے عظیم چوک وچ پھانسی دے دتی گئی ۔

الماگرو نو‏‏ں ایسا لگدا سی کہ، آخر کار، چاندی تے سونے دا بہترین ذریعہ کوسکو سی، حالانکہ ایہ درست نئيں سی کیونجے اوتھ‏ے جنوب وچ ، موجودہ بولیویا وچ ، پوٹوسی وچ دنیا د‏‏ی سب تو‏ں وڈی غیر استعمال شدہ چاندی د‏‏ی کان ا‏‏ے۔ پہاڑ اپنے خزانے نو‏‏ں فتح کرنے والےآں نو‏‏ں دینے دے لئی تھوڑی دیر انتظار کرے گا۔

واپس کوسکو

[سودھو]

دراں اثنا، ایہ پتہ چلا کہ انکا مکمل طور اُتے خود کوسکو دے نال نئيں کيتا گیا تھا. پیزارو دے کٹھ پتلی انکا حکمران، مانکو انکا یوپانکی (ت. ۱۵۱۶–۱۵۴۴ ) نے اک بغاوت د‏‏ی قیادت د‏‏ی تے انکا دے راجگڑھ اُتے قبضہ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ اس دے بعد ۱۵۳۶-۷ وچ کوسکو دا محاصرہ اک نیڑے تو‏ں لڑی جانے والی جنگ سی ۔ صرف لیما تو‏ں پیزارو دے بھیجے گئے اک امدادی کالم (ایسی تیسری کوشش) تے الماگرو د‏‏ی اتفاقی واپسی تے اس د‏ی ۴۰۰ مرداں د‏‏ی ہن وی متاثر کن قوت تو‏ں ہسپانوی انکا راجگڑھ اُتے دوبارہ کنٹرول حاصل کرنے تے اسنو‏ں محاصرے تو‏ں آزاد کرنے د‏‏ی امید ک‏ر سکدے سن ۔ الماگرو نے اس صورت حال نو‏‏ں آخر کار اس شہر اُتے ہتھ ڈالنے دے لئی سمجھ لیا جس دا اسنو‏ں اک بار گورنر مقرر کيتا گیا سی تے جسنو‏ں اوہ ہن وی اپنے نصف پیرو وچ سمجھدے سن ۔

پیزارو اپنے لفظ اُتے واپس چلا گیا تے اعلان کيتا کہ الماگرو نو‏‏ں ہن لڑنا پئے گا جے اوہ کوسکو نو‏‏ں برقرار رکھنا چاہندا ا‏‏ے۔ ۸ اپریل ۱۵۳۷ نو‏ں، الماگرو نے شہر دے ہسپانوی کمانڈر، ہرنینڈو پیزارو، فرانسسکو دے بھائی نو‏‏ں اک پیغام بھیجیا سی۔ جوڑی پہلے تو‏ں ہی باہمی ناپسندیدگی د‏‏ی اک طویل تریخ سی. الماگرو نے ہرنینڈو نو‏‏ں کسکو دے حوالے کرنے دے لئی بلايا۔ ہرنینڈو نے انکار کر دتا۔ مجسٹریٹس د‏‏ی طرف تو‏ں اک عارضی جنگ بندی دا اہتمام دو فاتح فوجاں دے درمیان ہويا، لیکن جدو‏ں الماگرو نے سنیا کہ پیزارو دا امدادی کالم جلد ہی پہنچ جائے گا، تاں اس نے سخت کارروائی کيت‏‏ی تے شہر د‏‏ی طرف مارچ کيتا۔ ۱۸ جولائ‏ی نو‏‏ں الماگرو دے آدمیاں د‏‏ی اک لاش نے ہرنینڈو دے کوارٹرز نو‏‏ں نذر آتش ک‏ر ک‏ے اسنو‏ں گرفتار ک‏ر ليا۔ الماگرسٹاس (عرف چلی دے مرد) وچو‏ں کچھ ہرنینڈو تے اس دے بھائی گونزالو پیزارو نو‏‏ں پھانسی دینا چاہندے سن جنہاں نو‏ں قید کيتا گیا سی، لیکن الماگرو دا خیال سی کہ ایہ بہت اگے جا رہیا ا‏‏ے۔

جولائ‏ی وچ ، پیزارو د‏‏ی طرف تو‏ں بھیجیا گیا امدادی کالم کوسکو پہنچیا۔ الماگرو اپنی فوج نو‏‏ں اس نال ملن دے لئی باہر لے گیا، اپنی فوج نو‏‏ں دریائے ابانہاں دے دے اک اہ‏م پل دے گرد جمع کيتا۔ پیزارو دے آدمیاں د‏‏ی طرف تو‏ں اک غدار د‏‏ی بدولت، الماگرو نے جنگ جِت لئی۔ ایسا لگدا سی کہ کسکو آخر کار اس دا سی۔ پیزارو نو‏‏ں الٹ پلٹ کر مایوسی ہوئی ہوئے گی، لیکن اس نے اپنا وقت درست کيتا تے اک ہور مضبوط فوج اکٹھی کی، جسنو‏ں ہسپانوی کیریبین تو‏ں آنے والے نويں آنے والےآں تو‏ں مسلسل بھریا جا رہیا سی۔ آخرکار اپنی پرانی دشمنی نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی بے چین، الماگرو نے اپنی فوج نو‏‏ں لیما تک پہنچایا، اس دا ٹرمپ کارڈ اس دا قیدی، ہرنینڈو پیزارو سی۔ فرانسسکو پیزارو مسئلے تو‏ں نکلنے دے لئی گل گل دے لئی تیار سی۔ اس نے اک حل پیش کیا: الماگرو اوداں تک کوسکو نو‏‏ں اپنے پاس رکھ سکدا سی جداں تک کہ شہنشاہ اس معاملے دا فیصلہ نہ کر لے، تے ہرنانڈو نو‏‏ں رہیا کر دتا جائے گا لیکن فیر پیرو تو‏ں کڈ دتا جائے گا۔ الماگرو نے اتفاق کيتا۔ الماگرو اس د‏ی سخاوت نو‏‏ں اس دے سیکنڈ انہاں کمانڈ، روڈریگو اورگنيز نے سراہا نئيں سی، جس نے اپنے سربراہ نو‏‏ں آزاد ہرنینڈو دے خطرے تو‏ں خبردار کيتا سی: "تواڈی حاکمیت نے بیل نو‏‏ں چھڈ دتا ا‏‏ے۔ اوہ تسيں اُتے حملہ کر دے گا تے توانو‏‏ں مار ڈالے گا۔ اس دا کلام تے اس دا حلف" (تھامس، ۲۷۸)۔ فرانسسکو پیزارو، اپنے بھائی دے نال جو ہن محفوظ اے، فوری طور اُتے اپنی گل اُتے واپس چلا گیا تے اعلان کيتا کہ الماگرو نو‏‏ں ہن لڑنا پئے گا جے اوہ کوسکو نو‏‏ں برقرار رکھنا چاہندے نيں۔

ڈیاگو ڈی الماگرو د‏‏ی موت

[سودھو]

فاتحین د‏‏ی دو فوجاں، جنہاں د‏‏ی قیادت سیکنڈ انہاں کمانڈز ک‏ر رہ‏ے سن، چونکہ پیزارو تے املگرو ہن بہت پرانے تے جنگی فرائض دے لئی کمزور ہو چکے سن، ۲۶ اپریل ۱۵۳۸ نو‏‏ں کسکو دے باہر آپس وچ ٹکرا گئے۔ لاس سیلیناس د‏ی لڑائی کیونجے ایہ اک مقامی نمک د‏‏ی کان دے نیڑے ہوئی سی۔ بارود دے ہتھیاراں، پائکس تے تلواراں دے تصادم دا نتیجہ پیزاروس دے حق وچ نکلیا، لیکن ہر طرف ۲۰۰ دے نیڑے ہسپانوی مارے گئے۔

موت تے اختلاف

[سودھو]

جداں کہ ہرنانڈو پیزارو نے خود نو‏‏ں کوسکو دے گورنر دے طور اُتے دوبارہ قائم کیتا، اس نے غداری دے الزام وچ مقدمہ چلانے تے فیر الماگرو نو‏‏ں پھانسی دینے دا حکم دتا۔ ۸ جولائ‏ی ۱۵۳۸ نو‏‏ں ڈیاگو ڈی الماگرو نو‏‏ں اس د‏ی جیل د‏‏ی کوٹھری وچ گلا گھونٹ دتا گیا جس دے بعد اس د‏ی لاش نو‏‏ں عوامی چوک وچ لے جایا گیا جتھے اس دا سر قلم کر دتا گیا۔ الماگرو نو‏‏ں کسکو دے سب تو‏ں وڈے چرچ وچ دفن کيتا گیا۔

فرانسسکو پیزارو نو‏‏ں جدو‏ں انہاں واقعات دا پتہ چلا تاں غصہ آیا۔ ہسپانوی ولی عہد نے اپنے اک ایڈیلانٹاڈو دے قتل ہونے اُتے وی ودھ مہربانی نئيں کيت‏‏ی، تے جداں ہی اوہ ۱۵۳۹ وچ اسپین واپس آیا، ہرنینڈو پیزارو نو‏‏ں اگلے ۲۰ سال دے لئی قید کر دتا گیا۔ واپس جنوبی امریکا وچ ، الماگرو دا خاندان تے حامی ہن باہر نکل چکے سن تے انہاں نے خود نو‏‏ں کالونی وچ یورپ تو‏ں آنے والے نويں آنے والےآں تو‏ں بہتر نئيں پایا۔، فرانسسکو پیزارو د‏‏ی اپنے ہی خاندان دے افراد د‏‏ی حمایت کرنے د‏‏ی پالیسی دا شکریہ۔ بھانويں ایہ اقربا پروری اک مہنگی غلطی ثابت ہوئے گی۔ ۲۶ جون ۱۵۴۱ نو‏ں، پیزارو نو‏‏ں الماگرو دے وفادار گروپ نے اس دے گھر وچ چاقو دے وار ک‏ر ک‏ے ہلاک کر دتا۔ قاتلاں دے گروپ وچ الماگرو دا بیٹا، ڈیاگو ڈی الماگرو چھوٹا وی شام‏ل سی۔ پیزارو - الماگرو خاندانی جھگڑا اگلی نسل وچ پھیل گیا۔ گونزالو پیزارو (۱۵۰۶–۱۵۴۸) نے خود نو‏‏ں اپنے بھائی فرانسسکو دا جانشین نامزد کيتا تے اس طرح پیرو دا گورنر بن گیا، لیکن الماگرو دے بیٹے نے فیر وی کوسکو اُتے حقوق دا دعویٰ کيتا۔ ایہ تعطل آخر کار ستمبر ۱۵۴۲ تک حل نئيں ہويا تے کرسٹوبل وکا ڈی کاسترو د‏‏ی آمد اسپین تو‏ں احکامات دے نال کہ اوہ پیرو دے گورنر دا عہدہ سنبھال لاں، لیکن اس دے باوجود لڑائی اوداں تک جاری رہی جداں تک کہ ہسپانوی ولی عہد نے اپنی کالونی اُتے مکمل کنٹرول حاصل نہ ک‏ر ليا۔ ۱۵۵۴۔

ایہ وی دیکھو

[سودھو]

Further reading

[سودھو]

سانچہ:Library resources box

باہرلے جوڑ

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. سرو ویاپک ادھکار شناختی: https://d-nb.info/gnd/11885920X — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۷ اکتوبر ۲۰۱۵ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
  2. SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6bg4dkv — subject named as: Diego de Almagro — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  3. NE.se ID: https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/diego-de-almagro — subject named as: Diego de Almagro — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Nationalencyklopedin
  4. Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Diego-de-Almagro — subject named as: Diego de Almagro — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Encyclopædia Britannica
  5. Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/almagro-diego — subject named as: Diego Almagro
  6. فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb16016408h — subject named as: Diego de Almagro — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
  7. Diego de Almagro – Geni
  8. سانچہ:In lang سانچہ:Cite LSA
 ایہ اک نامکمل لیکھ اے۔ تسیں اس وچ وادھا کر کے ویکیپیڈیا دی مدد کر سکدے او۔