ژوآنگ لوک
| ژوآنگ | |
| |
| کل گنتی: | 18 ملین |
| بولی: | یوانگ |
ژوآنگ لوک ( ژوآنگ : Bouxcuengh , [چینی بونی]] : 壮族 , انگریزی : Zhuang ) دکھن چین وچّ وسن والی اک قوم دا نام ہے ۔ ایہہ زیادہتر چین دے گوانگشی صوبے وچّ رہندے ہن ، جس وجہ نال اسنوں گوانگشی ژوآنگ خودمختار علاقہ( Guangxi Zhuang Autonomous Region ) وی کیہا جاندا ہے ۔ اسدے علاوا ژوآنگ لوک ینان ، گوانگدونگ ، گئژوؤ اتے ہونان صوبےآں وچّ وی ملدے ہن ۔ کل ملاکے دنیا بھر وچّ ژوآنگ لوکاں دی آبادی 1.8 کروڑ ہے ۔ ہان چینی لوکاں دے بعد ایہہ چین دا دوجا سبھتوں وڈا نسلی گروہ ہے ۔ ژوآنگ بولیاں تائی کادائی بولیاں- پروار دیاں میمبر ہن - اس پروار دیاں بولیاں چڑھدے بھارت وچّ وی ملدیاں نین ۔
ژوآنگ چین دی اک نسلی ٹولی اے۔ ایہ چین دیاں 56 نسلی ٹولیاں وچوں اک نیں۔
چینی بولی وچّ نام
[سودھو]پرانے زمانے وچّ چینی لوک ژوآنگ لوکاں دا نام چینی بھاوچتراں وچّ تیرسکار - بھریا ڈھنگ نال 獞 لکھدے سن ، جسدا اچارن تاں ژوآنگ ہے لیکن جسدا مطتلبّ اک قسم دے جنگلی کتے ہے ۔ 1949 وچّ چین اتے کمیونسٹاں دا قبضہ ہون دے بعد انھاننے سرکاری پدھر اتے اسنوں بدلکے 僮 کر دتا جسدا مطلبّ نوکر منڈا ہے اتے اچارن ژوآنگ ہی ہے ۔ اگے چلکے جدوں چینی بھاوچتروں دا اسان کرن کیتا گیا تاں اسنوں 壮 کیتا گیا جسدا مطلبّ تندرست جاں طاقتور ہے ۔ اسدا اچارن ہنے وی ژوآنگ ہی ہے ۔[۱]
جنٹک جڑیں
[سودھو]جنٹک تجزیئے توں پتہ چلیا ہے کہ بہت سارے ژوآنگ پرکھ ہیپلو گروپ او2 ( O2 ) دے ہن اتے ایہناں وچّ ہیپلو گروپ او1 ( O1 ) دے وی کجھ پائے جاندے ہن ۔ ویکھیا گیا ہے کہ بہت سارے تائیوان دے آدواسی لوک وی او1 دے ہن ۔ اتے توں لینگوئسٹاں نوں ایہہ وی شک ہے کہ ہو سکدا ہے کہ تائی - کادائی بولیاں تائیوان اتے آسٹرونیشیائی بولیاں دے نال شروع ہوئیاں ہون ۔ [۲] جیکر ایہہ سچ ہے تاں ممکن ہے کہ ژوآنگ لوکاں دے پوروج تائیوان توں چین دی سرزمین اتے آئے ہون ۔
خاص گلاں
[سودھو]ژوآنگ لوک اپنی بولیاں پرانے زمانے وچّ چینی لپی ، رومن لپی اتے سریلک لپی نوں استعمال کرکے لکھیا کردے سن ۔ جدوں چینی لپی دا استعمال ژوآنگ بولیاں لئی کیتا جاندا سی تاں اسنوں ساؤندپ ( Sawndip ) کیہا جاندا سی ۔ موجودہ ویلے وچّ ژوآنگ بولیاں نوں صرف رومن لپی وچّ ہی لکھن دی روایت ہے ۔
ژوآنگ لوکاں دا کھان-پین وی وکھ ہے ۔ اسوچّ کھارے پانی جاں سرکے وچّ کجھ دناں تکّ بھگوئی بندگوبھی اتے ہور سبزیاں ، سور دا ماس اتے سکھائی ہوئی مچھلیاں شامل ہن ۔ ایہہ اک تیل چاہ نام دی وچتر چاہ وی پیندے ہن جنوں چاہ دے پتیاں نوں تلکے چاول دے دانےآں دے نال گھولکر بنایا جاندا ہے ۔ تیل چاہ دے نال اکثر مونگ پھلیاں جاں چاول دے پیڑے کھادھے جاندے ہن ۔
ژوآنگ لوکاں دا اپنا میرا ( Mo ) جاں شگونگ ( Shigong ) ناں دا دھرم ہے جس وچّ پوروجاں نوں پوجا جاندا ہے ۔ اس دھرم دے پجاریاں نوں بدبو میرا ( Bu Mo ) کہندے ہن اتے اسدے اپنے منتر اتے اصول ہن ۔ میرا دھرم وچّ کائنات دی کریا کرن والے بھگوان نوں بدبو لؤتؤ ( Bu Luotuo ) پکاریا جاندا ہے اتے ایہہ مانتا ہے کہ کل چیزاں تنّ مول تتووں - پانی ، دھرتی اتے اکاش - دے مشرن توں بنی ہن ۔
ایہ وی ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ The Chinese language: fact and fantasy, John DeFrancis, University of Hawaii Press, 1984, ISBN 978-0-8248-1068-9, ... Sometimes use of one radical or another can have a special significance, as in the case of removing an ethnic slur from the name of the Zhuang minority in southwest China, which used to be written with the dog radical but after 1949 was first written with the human radical and was later changed to a completely different character with the respectable meaning 'sturdy' ...
- ↑ Sagart, L. 2004. "The higher phylogeny of Austronesian and the position of Tai–Kadai." Oceanic Linguistics 43.411-440.
ہان · گاؤشان · شی · گن · ماؤنان · ملام · لی · توجیا · یاؤ · یوانگ · بویوی · ڈونگ · گیلاؤ · میاؤ · سوئی · یی · اچانگ · بائی · بلانگ · دائی · ڈیانگ · ڈیرنگ · ہانی · جنگپو · جینو · لاہو · لہوبا · لیزو · مونپا · ناخی · نو · پیومی · چیانگ · تبتی · وا · ڈایر · ایونکس · منگول · اوروکن · نانائی · مانچو · کوریائی · بونان · ڈونگزیانگ · قازق · کرغیز · روسی · سالار · مونگور · چینی تاتار · اویغور · ازبک · سیبے · ایغور · حوئی