کشمیر دا سبھیاچار

کشمیر دا سبھیاچار کشمیر دی رہتل اتے پرمپراواں ،روایتاں دا سمیل اے۔ کشمیر، شمالی بھارت دے جموں اتے کشمیر راج دا اک حصہ اے۔ کشمیر دے سیمانت کھیتر وچ شمال مشرقی پاکستان (آزاد کشمیر اتے گلگت-بلتستان) اتے چینی قبضے والا کھیتر اکسائی چن اے۔

کشمیر سبھیاچار وچ بہو-رنگ دے مرکب اے اتے کشمیر دا سبھیاچار اتری دکھنی ایشیئن اتے مرکزی ایشیائی سبھیاچار ولوں بہت متاثر اے۔ اپنی قدرتی خوبصورتی تو علاوہ، کشمیر اپنی تہذیبی وراثت لئی مشہور اے۔ اس دی رہتل ہندو، سکھ، بودھی اتے اسلام مل کے اک مکمل رہتل دی اساری کردے ہن جو انسانیت اتے رواداری ملّ اُتے مشتمل اے اتے ایہہ کشمیریئت دے نام نال جانیا جاندا اے۔

پس منظر

کشمیری لوکاں دے سبھیاچار دی پچھان دا سبھ تو اہم حصہ کشمیری (کوسور) بولی اے۔ ایہہ بولی صرف کشمیری پنڈتاں اتے کشمیری مسلماناں دے ولوں کشمیر دی وادی وچ بولی جاندی اے۔ کشمیری بولی دے علاوہ کشمیری غذا اتے سبھیاچار وسط ایشیائی اتے فارسی سبھیاچار تو متاثر اے۔ تہذیبی سنگیت اتے ناچ جویں وانون تے رؤف توں علاوہ کارپٹ / شال بنائی کشمیری پچھان دا اک بہت ہی اہم حصہ اے۔ کشمیر وچ کئی مذہبی آگوُ ہوئے ہن جو اپنے دیس نوں چھڈّ کے کشمیر وچ وسّ گئے۔ کشمیر توں بہت سارے مہان شاعر اتے سنت وی ہوئے ہن جناں وچ ال دید، شیخ ال عالم اتے ہور وی کئی نام شامل ہن۔ ایہہ جاننا بہت ہی اہم اے کہ کشمیری سبھیاچار مکھ طور تے کشمیر گھاٹی اتے چناب کھیتر دے ڈوڈا وچ ہی موجود اے۔ جموں اتے لداخ دے اپنے وکھو-وکھرے سبھیاچار ہن جو کشمیر توں بہت وکھرے ہن۔

دمہال کشمیر گھاٹی وچ اک مشہور نرت اے، جس نوں وٹل کھیتر دے لوکاں ولوں کیتا جاندا اے۔ عورتاں روؤپھ لوک نرت کردیاں ہن، جو کہ ، اک ہور روایتی نرت اے۔ صدیاں توں کشمیر نوں اپنیاں شاعری اتے دستکاری سمیت لکھت کلاواں واسطے وی جانیا جاندا اے۔ شکارہ اک روایتی چھوٹی لکڑی دی کشتی اتے ہاؤسبوٹ عامَ تور تے گھاٹی دیاں جھیلاں اتے ندیاں وچ دیکھی جا سکدی اے۔ کسمیر دے زیادہتر وسنیک مسلمان ہن اتے اوہناں دے روزانہ جیون وچ اسلام بہت اہم حصہ اے۔ کاشمریاں نے صدیاں توں دوسرے دھرما نال سدبھاوناپورن اتے دوستانہ رشتے سانجھے کیتے ہن۔ مہجور، عبدل عہد آزاد، ورگے کشمیری شاعر اتے لکھاری نے ساہت وچ اپنیاں شاعری نال بھرپور یوگدان دتا۔ کشمیری غذا وی دنیا دے وکھ وکھ پکواناں وچ اپنی اک انوکھی جگہ رکھدی اے ۔ لون والی چاہ جا رواتی شیر چاہ اک روایتی پین والی چاہ اے اتے اسنوں اک سماور اک کشمیری چاہ دی کیتلی وچ پکایا جاندا اے۔ مصالے اتے بادام دے نال روائتی گرین چاہ، خاص موقعیاں اتے تیوہاراں اُتے پروسی جاندی اے۔ کشمیری ویاہ نوں کشمیر دے روائتی غذا وزوان توں بناں ادھورا منیا جاندا اے جو کہ عامَ طور تے روائتی رسوئیا (وز) ولوں پکایا جاندا اے۔ وزوان وچ کئی طرح دے غذا پروسے جاندے ہن جس وچ لگبھگ سارے پکوان میٹ مشتمل ہن۔

لداخ

لداخ دا سبھیاچار اس دے ولکھن انڈو-تبتی رہتل لئی مشہور اے۔ سنسکرت اتے تبتی بولی وچ منتر جاپ کرن دی آواز لداخ دے بدھ جیون دا ابھن حصہ اے