کولسر صاحب

کولسر صاحب
مقبرہ
قابل ذکر

گردوارہ کولسر صاحب پنجاب دے ضلع امرتسر وچ واقع ہے۔ اس گرو گھر دا اتہاس ماں قولاں جی اتے گرو ہرگوبند جی نال تعلق رکھدا ہے۔ گردوارہ کولسر صاحب ہرمندر صاحب دے نزدیک گردوارہ بابا اٹلّ رائے دے پچھم والے پاسے واقع ہے۔

اتہاس

گردوارہ کولسر صاحب(ماں قولاں جی) دے اگے اکّ سروور(تلاب) اے جسنوں کولسر صاحب جاں کولسر سروور وجوں جانیا جاندا ہے، اس دا نام اکّ مذہبی بی بی قولاں دے نام تے رکھیا گیا ہے جو لاہور دے قاضی دی گود لئی (ممکن ہندو) ہوئی دھی سی۔ اوہ اکّ اچّ روحانی عورت سی جو مذہبی ونڈاں توں اپر سی۔ سائی میاں میر جی دی سنگت وچ رہندے ہوئے اس نوں چھویں گرو گورو ہرگوبند جی دے درشن کرن دا موقع ملیا۔ ماں قولاں جی گرو جی دی سکھشیئت توں بہت متأثر ہوئی اتے اس دا جھکاء سکھ دھرم ول ہون لگا۔ جدوں قاضی نوں اس بارے پتہ چلیا تاں اس نے ماں قولاں لئی موت دا فتویٰ جاری کر دتا۔ جدوں سائی میاں میر جی نوں اس گل دا پتہ لگیا تاں اوہناں نے اپنے اکّ چیلے سمیت قولاں نوں گرو ہرگوبند سنگھ جی دی پناہ وچ بھیج دتا۔ گرو جی نے ماں قولاں جی دی گرو گھر ول عقیدت نوں دیکھدے ہوئے اس جگہ اپر اوہناں رہن لئی ستھان دتا۔

ماں قولاں دی سمادھ کولسر گردوارے دے مغربی سرے 'تے واقع ہے۔ گردوارہ ماں قولاں اتے کولسر سروور دی اہمیت دا اندازہ اس حقیقت توں لگایا جا سکدا ہے کہ سکھاں دے چھویں گرو سری گرو ہرگوبند صاحب نے سنگتاں نوں ہرمندر صاحب دے سروور توں پہلاں سروور کولسر وچ اشنان کرن دی ہدایت کیتی سی۔ اس متعلق اکّ ساکھی دربار صاحب دے نال لگدے گردوارہ بی بی قولاں دے داخلہ دوار دے بالکل باہر لکھیا گیا ہے۔ ماں قولاں، جیہناں نوں ہرمندر صاحب اتے بابا اٹلّ دے نیڑے خاص ستھان الاٹ کیتا گیا سی، جتھے اوہناں نے کرتارپور وکھے آخری ساہ لین توں پہلاں اپنا سارا جیون بتایا سی۔ کولسر دی خدائی 1624 وچ شروع ہوئی سی اتے 1627 وچ ہرمندر صاحب دے پہلے ہیڈّ گرنتھی بابا بڈھا جی دی دیکھ-ریکھ وچ مکمل ہوئی سی۔ کولسر، سنتوکھسر، ببیکسر، رامسر سمیت پوتر شہر امرتسر دے پنج پوتر سرووراں (سرووراں) وچوں اکّ ہے اتے مکھ سروور جس دے ناں 'تے شہر دا نام ہے، ہرمندر صاحب امرتسر ہے۔ مارچ 2004 وچ ہرمندر صاحب دے نال لگدے اکّ مسلم عورت، ماں قولاں دے نام 'تے رکھے گئے پہلے سروور دی کارسیوا پوری ہو گئی سی، جدوں اکّ 'سٹیٹ آف دا آرٹ' پھلٹریشن سسٹم وی لگایا گیا سی۔ ہرمندر صاحب دے نقشے 'تے گردوارہ اتے سروور دا ستھان دیکھیا جا سکدا ہے۔

حوالے