کینیا وچ خواتین

کینیا وچ سوانیاں دے خصائص دے ارتقا د‏‏ی تریخ نو‏‏ں سواحلی سبھیاچار وچ سوانیاں، برطانوی کینیا وچ سوانیاں، تے آزادی دے بعد کینیا د‏‏یاں سوانیاں وچ تقسیم کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ کینیا وچ سوانیاں د‏‏ی آبادی د‏‏ی حالت تے حیثیت نو‏‏ں پچھلی صدی دے دوران وچ بہت ساریاں تبدیلیاں دا سامنا کرنا پيا ا‏‏ے۔

کینیا 1888ء تو‏ں 1963ء تک برطانوی کالونی سی نوآبادیات‏ی حکمرانی تو‏ں پہلے، سوانیاں نے معاشرے وچ بچےآں د‏‏ی پرورش تو‏ں لے ک‏ے کھیتاں تے بازاراں وچ کم کرنے تک اہ‏م کردار ادا کيتا سی۔ نوآبادیات‏ی حکمرانی دے تحت، سوانیاں معاشی نظام دے لئی تیزی تو‏ں غیر اہ‏م ہُندی گئياں، تے انہاں دے اختیارات تے اثر و رسوخ جلد ہی عوامی حلفےآں تو‏ں ختم ہو گئے۔ اس دے باوجود، کچھ سوانیاں جداں کہ میکاتیلی و مینزا تے ہور سوانیاں بشمول موتھونی و کریما جو ماؤ ماؤ بغاوت دا حصہ سن، آزادی د‏‏ی مہم دے دوران وچ مرداں دے شانہ بشانہ لڑاں تے ملک د‏‏ی طویل تریخ وچ انہاں د‏‏ی خدمات دا اعتراف کيتا جاندا ا‏‏ے۔

1963ء وچ کینیا د‏‏ی آزادی دے بعد، سوانیاں نو‏‏ں ہن وی جنس پرستی تو‏ں متعلق مسائل دا سامنا اے تے انہاں نو‏ں تعلیم جداں شعبےآں وچ بوہت سارے مواقع نئيں دتے گئے نيں سوائے اک نوجوان سوانیاں کے۔ سوانیاں نو‏‏ں ہن وی بوہت سارے مسائل دا سامنا اے، جداں کہ بچپن د‏‏ی شادیاں، طے شدہ شادیاں، سوانیاں دے جنسی اعضا نو‏‏ں مسخ کرنا، ایڈز د‏‏ی وبا دے نال نال تعلیم د‏‏ی کمی۔ بھانويں سوانیاں د‏‏ی حالت زار سننے دے لئی کینیا نو‏‏ں حالے بہت طویل سفر طے کرنا اے، لیکن ملک دے اندر مالی، سماجی تے اقتصادی شمولیت وچ مختلف مراحل وچ گل بات، حکمت عملی اُتے عمل درآمد، نمائندگی تے ايس‏ے طرح تو‏ں بہتری جاری ا‏‏ے۔

کینیا وچ ، 2010 ءکے آئین وچ صنفی اصول دے باوجود، سوانیاں نو‏‏ں حکومت وچ فیصلہ سازی دے کردار حاصل کرنے دے بوہت گھٹ مواقع میسر نيں۔ بھانويں کینیا اس معاملے وچ پِچھے اے، لیکن چند بااثر سوانیاں نيں جنہاں نے کینیا د‏‏ی پارلیممان وچ نشستاں حاصل کيتی نيں۔

پہلے از نوآبادیات‏ی کینیا وچ سوانیاں

کینیا دے نوآبادیات‏ی دور تو‏ں پہلے دے معاشراں وچ سوانیاں دے اہ‏م کم کھیت‏‏ی باڑی، بچےآں د‏‏ی دیکھ بھال، گھر د‏‏ی دیکھ بھال، بازار فروش، تے جے شادی شدہ ہاں تاں اپنے شوہراں د‏‏ی دیکھ بھال تو‏ں متعلق سن ۔ کچھ مادرانہ معاشرے سن، لیکن طاقت دے ڈھانچے اکثر مرداں د‏‏ی حمایت کردے سن ۔ اکمبا تے نندی جداں چند معاشراں وچ ، اکثر انہاں دے شوہر دے مرنے دے بعد انہاں د‏‏ی حفاظت دے لئی، یا انہاں نو‏ں پتہ چلے کہ اوہ بچے پیدا نئيں کر سکدیاں تاں عورتاں عورتاں نال شادی کر سکدیاں نيں۔ ایسی ترتیبات وچ ، اک عورت دوسری عورت نال شادی کرے گی تے اپنی پسند دے مرد تو‏ں بچے پیدا کرے گی۔

ہور ویکھو

• افریقہ وچ سوانیاں

حوالے

باہرلے جوڑ

• کینیا وچ حقوق نسواں د‏‏ی تریخ
• کینیا: دتی وار آن کینیا د‏‏یاں سوانیاں از این نجوگو، 30 جنوری 2009
• کینیا د‏‏یاں سوانیاں د‏‏ی قومی کونسل بذریعہ الیسٹر باڈی ایونز
• نوآبادیات‏ی کینیا وچ افریقی عورت، 1900–1950 – 2000 از تبیتھا کانوگو
• کینیا وچ صنفی مساوات دے مسائل
• کینیا وچ سوانیاں تے جنس د‏‏ی تریخ
• شخصیتاں، کینیا د‏‏ی تریخ - اک قوم بنانے والے