نسوانی ختنہ
_2.jpg) | |
| Definition | Defined in 1997 by the WHO، یونیسف and UNFPA as the "partial or total removal of the external female genitalia or other injury to the female genital organs for non-medical reasons."[۱] |
|---|---|
| Areas | Most common in 27 countries in افریقا، as well as in یمن and عراقی کردستان[۲] |
| Numbers | 133 million in those countries[۳] |
| Age | Days after birth to puberty[۴] سانچہ:Collapsed infobox section begin |
| 15–49 | Source: UNICEF, نومبر 2014[۵]
سانچہ:Collapsed infobox section end سانچہ:Collapsed infobox section begin |
| 0–14, as reported by their mothers | Source: UNICEF, نومبر 2014[۵]
سانچہ:Collapsed infobox section end سانچہ:Collapsed infobox section begin |
| Laws | As of 2013 there was legislation in place against FGM in the following practising countries (several have introduced restrictions short of a ban; an asterisk indicates a ban according to UNICEF–UNFPA in 2012):
|
.jpg)
نسوانی ختنہ (عربی: ختان الإناث، انگریزی: FGM یا Female Genital Mutilation) توں مراد خواتین دے جنسی اعضا دے بیرونی حصے نوں قطع کرنے دا عمل اے۔ ایہ عمل صحارا تے شمال مشرقی افریقہ تے مشرق وسطیٰ سمیت 27 ملکاں تے ایتھے نال تعلق رکھنے والے مختلف نسلی گروہاں دے ایتھے رائج اے۔ ایہ ختنہ عموماً کسی تیز دھار آلے دے ذریعہ دردکش ادویہ دے نال یا انہاں دے بغیر کيتا جاندا اے۔ ایسی خواتین دی عمراں چند ماہ توں لے کے سنِ بلوغت تک دی ہُندیاں نيں۔ یونیسیف دے مطابق 2013ء تک دستیاب اعداد و شمار دے مطابق نصف ملکاں وچ زیادہ تر ختنے پنج سال دی عمر توں پہلے کے دتے جاندے نيں۔ اندازے دے مطابق اس وقت دنیا بھر وچ اس عمل توں گزرنے والی خواتین دی تعداد 70 کروڑ اے۔
مختلف نسلی گروہاں وچ اس دے مختلف طریقے نيں جنہاں وچ بظر دے کٹنے، بظری چادر دے کٹنے تے داخلی لیبیہ وغیرہ دا کٹنا شامل اے۔ بعض حالات وچ اک یا زیادہ حصےآں نوں کٹنے دے علاوہ فرج نوں وی بند کر دتا جاندا اے۔ موخر الذکر صورت نوں عالمی ادارہ صحت نے نسوانی ختنہ دی قسم سوم قرار دتا اے، جس وچ پیشاب دے عمل تے خونِ استحاضہ دے لئی اک تنگ سوراخ چھڈ دتا جاندا اے، جدوں کہ فرج نوں جنسی عمل تے زچگی دے لئی کھولیا جاندا اے۔ اس عمل دی بنا اُتے صحت اُتے دوسرے مضر اثرات دے علاوہ انفیکشن، ناقابلِ برداشت تکلیف، استقرار حمل توں معذوری تے زچگی وچ پیچیدگیاں دا خطرہ بہت ودھ جاندا اے۔
افریقا تے مشرق وسطیٰ وچ ساڈھے 12 کروڑ خواتین ختنہ شدہ نيں، جدوں کہ 80 لکھ خواتین ایسی نيں جو قسم سوم دے نسوانی ختنہ دا شکار ہوئیاں نيں۔ انہاں وچ زیادہ تر خواتین دا تعلق جبوتی، اریٹریا، حبشہ، صومالیہ تے سوڈان توں اے۔ اس عمل نوں صنفی عدم مساوات، کنواری لڑکیوں دے حصول دی مردانہ خواہش تے نسوانی جنسیت نوں اپنے قابو وچ رکھنے دے رجحانات دی پیداوار قرار دتا جاندا اے۔ اُتے جنہاں ملکاں وچ ایہ عمل وچ لیایا جاندا اے اوتھے اسنوں مرداں تے خواتین دونے دی حمایت وی حاصل اے۔ انہاں دا خیال اے کہ اس توں خواتین دی عصمت تے بکارت دی حفاظت ہُندی اے۔
نسوانی ختنے نوں زیادہ تر ملکاں وچ غیر قانونی قرار دے دتا گیا اے۔ اس عمل اُتے پابندی دے لئی 1970ء توں کوششاں جاری نيں، اُتے 2012ء وچ اقوام متحدہ دی جنرل اسمبلی نے باضابطہ طور اُتے اک متفقہ قرارداد وچ اس عمل دے خاتمے دے عزم دا اعلان کيتا۔ ماہرین عمرانیات دے نزدیک نسوانی ختنے دا معاملہ ساڈے عہد دا اک نہایت اہم اخلاقی مسئلہ اے۔
طریقہ کار تے صحت اُتے اثرات
[سودھو]حالات، طریقہ ہائے کار، بچیاں دی عمراں
[سودھو]یہ عمل عام طور اُتے روايتی ختنہ کاراں دے ذریعے دردکش ادویہ دے نال یا انہاں دے بغیر بچیاں دے گھراں اُتے سر انجام دتا جاندا اے۔ ایہ ختنہ کار عام طور اُتے علاقے یا قبیلے دی دایاواں ہُندیاں نيں۔ کچھ قبیلے وچ زنانہ حجامناں، جو خواتین دے طبی امور نوں وی دیکھدی نيں، دایہ دے کم دے نال نال ایہ کم کردیاں نيں۔ عام طور اُتے اس کم دے لئی طبی ماہرین دی معاونت نئيں لی جاندی، اُتے کچھ ملکاں مثلاً مصر، سوڈان، کینیا وغیرہ جداں ملکاں وچ ایہ کم پیشہ ور طبی ماہرین کردے نيں۔ مصر وچ 1997 توں 2011 دے عرصے وچ کیتے گئے اک سروے توں پتہ چلدا اے کہ ایتھے 70 فی صد نسوانی ختنے طبی ماہرین کردے نيں، ایہ سروے نومولود توں 17 سال عمر تک دی ختنہ شدہ بچیاں دی مااں اُتے کيتا گیا سی۔
روايتی ختناں وچ مختلف آلات مثلاً اُسترا، قینچی، شیشے دی دھار، پھل دار پتھراں تے مختلف انداز دے کیلاں یا سوئیاں توں کيتا جاندا اے۔ 2007 وچ یوگنڈا دی اک نرس نے دسیا کہ اک چاقو یا اُسترا عام طور اُتے تقریباً 30 بچیاں دے ختنے دے لئی استعمال کيتا جاندا اے۔ قسم سوم وچ زخم دے نال نال فرج نوں جراحی دھاگے تے سوئی یا کانٹے دے ذریعے سی دتا جاندا اے تے زخم دے اندمال دے لئی بچی دی دونے ٹانگاں نوں 2 توں 6 ہفتےآں دے لئی آپس وچ بنھ دتا جاندا اے۔
مصر وچ کيتی گئی اک یونیسیف تحقیق دے مطابق 2013ء وچ 60 فیصد کیسز وچ تکلیف وچ کمی دے لئی مقامی انیستھیٹک دی خدمات حاصل کيتی جاندیاں نيں، 13 فیصد کیسز وچ عمومی دردکش ماہر نوں بلايا جاندا اے، جدوں کہ 25 فیصد معاملات وچ درد وچ کمی دے لئی کچھ نئيں کيتا جاندا۔
نسوانی ختنے وچ بچیاں دی عمومی عمراں نوزائیدہ توں لے کے 19 سال تک کيتیاں نيں۔ زیادہ تر جگہاں اُتے بچپن تے لڑکپن دے درمیانی عرصاں وچ ایہ عمل سر انجام دتا جاندا اے۔ جنہاں ملکاں دے بارے وچ اعداد و شمار دستیاب نيں، انہاں وچوں نصف ملکاں وچ زیادہ تر ختنے پنج سال دی عمر توں پہلے کے دتے جاندے نيں۔ نائجیریا، مالی، اریٹیریا، گھانا تے موریتانیہ وچ 80 فی صد توں ودھ بچیاں دے پنج سال دی عمر تک ختنے کر دتے جاندے نيں۔ جدوں کہ صومالیہ، مصر، چاڈ تے وسطی افریقی جمہوریہ وچ 80 فی صد ختنے پنج توں 14 سال دی عمراں وچ کیتے جاندے نيں۔ 1997ء دے اک سروے دے مطابق یمن وچ 76 فیصد بچیاں دے پیدائش دے دو ہفتےآں دے اندر اندر ختنے کر دتے جاندے نيں۔
درجہ بندی
[سودھو]اس رسم دے ہائے کار مختلف نسلی گروہاں وچ مختلف نيں۔ دتی گئی تحقیقات پنج سالاں دے عرصہ وچ (1984 توں 1995 تک) مختلف افریقی خواتین توں کیتے گئے سوالات تے سروے دی روشنی وچ ترتیب دتی گئیاں نيں۔ معمول خواتین دی عمراں 15 توں 49 برس دے درمیان وچ نيں۔
عالمی ادارہ صحت نے اس عمل دی درجہ بندی قسم اول، دوم، سوم دے ناں نال کیندی اے، جدوں کہ قسم چہارم علامتی ختنہ اے تے اس دا طریق کار نسوانی ختنے دے طے شدہ طریق کار نال تعلق نئيں رکھدا۔ یونیسیف نے اس عمل نوں چار زمراں وچ تقسیم کيتا اے۔ (الف) جلد نوں کٹ کر وکھ کیتے بغیر، چرکا لگانا، چبھونا، علامتی ختنہ (ب) کٹنا، جلد دا کچھ حصہ وکھ کرنا (ج) فرج نوں سی دینا، بند کر دينا تے (د) متفرق، طے شدہ طریقےآں دے علاوہ طریقے۔
عالمی ادارہ صحت قسم اول تے دوم
[سودھو]عالمی ادارہ صحت دے لئی اک رپورٹ 1998ء وچ سوسن عزت تے ناہید طوبیہ دے مطابق قسم اول الف توں مراد بظر تے بظری چادر دا کٹ کر وکھ کر دينا اے۔ قسم اول ب زیادہ عام اے جس وچ بظر اور/یا بظری چادر نوں جزوی طور اُتے کٹ کر وکھ کيتا جاندا اے۔
بظر نوں انگوٹھے تے شہادت دی انگلی توں پھڑ کر کھِچیا جاندا اے تے کسی تیز دھار آلے دے ذریعے کٹ دتا جاندا اے۔ ایداں دے وچ خون دا بہنا خطرناک وی ہوئے سکدا اے، لیکن اسنوں دباو مرہم پٹی یا دوسرے طریقےآں توں روک لیا جاندا اے۔ خون روکنے دے لئی ٹانہاں دے لگانے دا طریقہ وی رائج اے۔
قسم دوم وچ بظر تے داخلی لیبیہ نوں جزوی یا کلی طور اُتے کٹ کر وکھ کر دتا جاندا اے۔
عالمی ادارہ صحت قسم سوم
[سودھو]قسم سوم وچ عضو دے خارجی حصے دا مکمل انقطاع تے زخم دی بندش آندے نيں۔ داخلی تے خارجی لیبیہ نوں کٹ کر وکھ کر دتا جاندا اے۔ عام طور اُتے بظر دا قطع کرنا وی اس وچ شامل اے۔ زخم نوں مکمل طور اُتے بند کرنے توں پہلے پیشاب دی نالی وچ کوئی چھوٹی سی شے رکھ دے پیشاب تے خونِ حیض دے لئی اک معمولی سوراخ چھڈ دتا جاندا اے۔ روايتی دایاواں اس دے لئی کپڑے دا گوٹا یا پتھریلا ڈھیلا رکھدی نيں۔ ایہ سوراخ 2 توں 3 ملی میٹر تک چھوٹا ہوئے سکدا اے۔ زخم نوں طبی ٹانکاں دے دھاگاں تے سوئی یا روايتی نباتاتی کانٹاں دے نال سی دتا جاندا اے تے بچی دی ٹانگاں نوں دو توں چھ ہفتےآں تک باہم بنھ دتا جاندا اے۔
خون نوں روکنے دے لئی مختلف طریقے استعمال کیتے جاندے نيں، جنہاں وچ مختلف مرہم، جلد دے کونےآں نوں سوئی دھاگے توں سینا تے طولاً چیرے ہوئے بانس دے دو حصےآں دے درمیان وچ جلد دے حصےآں نوں پھانس دینا شامل اے۔
1980 دی دہائی وچ ماہر نفسیات ہنری لائٹ فٹ کلین نوں 300 سوڈانی مرداں دے انٹرویو دے دوران وچ پتہ چلا کہ قسم سوم دے ذریعے بند کیتے گئے فروج نوں جنسی عمل دے دوران وچ عضو تناسل یا چاقو دے ذریعے کھولیا جاندا اے۔
قسم سوم دے ختنے توں گزرنے والی خواتین نوں شادی دے وقت جنسی عمل دے دوران وچ دخول دے لئی 3 توں 4 دن تے بعض اوقات کئی ماہ لگ جاندے نيں۔ کچھ مرد کدی وی ایسی خاتون دے نال دخول نئيں کر پاندے۔ ایداں دے مرداں دی تعداد تحقیق دے مطابق 15 فی صد تک دسی جاندی اے۔ کئی بار ایسی خواتین دے نال پہلی بار جنسی عمل کردے ہوئے دخول دے لئی مرد نوں اک دایہ دی مدد تک حاصل کرنا پڑدی اے، اکثر ثقافتاں وچ ایہ کم نہایت رازداری توں عمل وچ لیایا جاندا اے۔ اگرچہ اس توں مرداں دی جنسی خوداعتمادی وچ وی کمی آندی اے۔ ایداں دے واقعات وی رونما ہوئے نيں کہ قسم سوم دے ختنے توں گزرنے والی خاتون نوں شادی دے بعد کوشش کر کے حاملہ کر دتا جاندا اے، جدوں کہ اوہ زچگی تے بچہ جننے قابل نئيں ہُندی۔
سوڈان وچ اس دی اک قسم العدل دے ناں توں جانی جاندی اے، جس دے تحت زچگی دے دوران وچ فرج نوں کھولیا جاندا اے تے بچے دی پیدائش دے فرج نوں سی ڈالنے دا عمل دہرایا جاندا اے۔ قسم سوم دا اطلاق کسی شادی شدہ خاتون دی طلاق اُتے وی دوبارہ کيتا جا سکدا اے۔
عالمی ادارہ صحت قسم چہارم
[سودھو]قسم چہارم وچ بظر نوں کٹنا، (روايتی طریقہ) گیشری قطع، انگوریہ قطع، داغنا، جھلسانا، چرکے لگانا تے اندام نوں کسنے یا بند کرنے دے لئی اس دے اندر کوئی خاص چیز ڈالنا وغیرہ شامل نيں۔ گیشری قطع توں مراد اندام نوں وڈا کرنے دے لئی اس دے سامنے دا حصہ کٹنا اے، جدوں کہ انگوریہ توں مراد اندام دے گرد دی بافتاں نوں کٹ سُٹنا اے۔ مغربی افریقہ دے علاقے ہوسا وچ رائج اک طریقے وچ پردہ بکارت نوں وکھ کيتا جاندا اے۔ لیبیہ نوں پھیلیانا وی قسم چہارم وچ آندا اے۔ تنزانیہ تے کانگو وچ لڑکیوں نوں دو توں تن ہفتے تک روزانہ اپنا لیبیہ پھیلانے دا کہیا جاندا اے ؛ زیادہ عمر دیاں عورتاں لیبیہ نوں اپنی جگہ پھیلانے دے لئی چھوٹی چھڑیاں دا استعمال کردیاں نيں۔ عالمی ادارہ صحت لیبیہ پلاسٹی جداں جراحی طریقےآں نوں نسوانی ختنے وچ شمار نئيں کردا۔
پیچیدگیاں
[سودھو]نسوانی ختنے دے ہن تک کوئی واضح طبی فائدے ثابت نئيں ہوئے سکے۔ اُتے اس عمل توں بہت زیادہ پیچیدگیاں جنم لے سکدیاں نيں۔ انہاں پیچیدگیاں دا انحصار اس گل اُتے اے کہ ختنہ دی کیہڑی قسم دا اطلاق کيتا گیا اے، ایہ عمل کسی پیشہ ور ماہر دی نگرانی وچ ہويا یا نئيں، عمل وچ استعمال ہونے والے آلات تے انہاں دی صفائی دا معیار کيتا اے، اس عمل دے دوران وچ تے بعد وچ جراثیم کش ادویہ دی رسائی کس حد تک ممکن سی، پیشاب تے خونِ استحاضہ دے لئی چھڈیا جانا والا سوراخ کس قدر چھوٹا سی تے ایہ عمل اک بار سر انجام دتا گیا یا اسنوں دہرایا وی گیا، وغیرہ۔
فوری پیچیدگیاں وچ خون دا مہلک حد تک بہنا، پیشاب دے نال سوزش، زخم دی انفیکشن، سپٹیسیمیا (خون دی زہر آلودگی)، تشنج یا غیر صاف آلات دے ذریعے ہیپاٹائٹس یا ایڈز دا انتقال وغیرہ شامل نيں۔ اس عمل وچ ہونے والی اموات دا ریکارڈ اکٹھا کرنا آسان نئيں اے، البتہ چند اک معاملات وچ اموات دا ریکارڈ رکھیا گیا اے۔ اس عمل توں واقع ہونے والی اموات بوہت گھٹ رپورٹ کيتیاں جاندیاں نيں۔
مابعد ختنہ دی پیچیدگیاں دا انحصار اس گل اُتے اے کہ کیہڑی قسم دا اطلاق کيتا گیا اے۔ مختلف طرح دے زخم مختلف انداز وچ اخراجی تے تولیدی نالیاں دی وضع نوں متاثر کردے نيں۔ پیشاب دی نالی وچ نمودار ہونے والی تبدیلیاں مثانے تے ہور نظام اخراج نوں متاثر کر سکدیاں نيں۔
اس عمل دی وجہ توں حمل دے دوران وچ بہت ساریاں پیچیدگیاں لاحق ہوئے سکدیاں نيں۔ قسم سوم توں گزرنے والی خواتین نوں دوران وچ حمل دی نگہداشت دے عمل وچ پیشاب دا واضح نمونہ حاصل کرنے وچ دشواری ہُندی اے۔ مختون خواتین دے ہاں زچگی دے دوران وچ سیزیرین آپریشن اکثر ناگزیر ہوئے جاندا اے۔ عالمی ادارہ صحت دے مطابق مختون خواتین دی ہر 1000 زچگیاں وچ 10 توں 20 بچے مر جاندے نيں۔ ایہ اندازہ 2006ء وچ برکینافاسو، گھانا، کینیا، نائجیریا، سینیگال تے سوڈان دے 28 زچگی مراکز وچ بچہ جننے دے لئی داخل 28,393 خواتین دے مطالعے توں اخذ کيتا گیا۔ تمام قسماں دے ختنے توں گزرنے والی خواتین دے بچے وچ مر جانے دا خطرہ بہت زیادہ پایا گیا۔ قسم اول وچ 15 فیصد زیادہ خطرہ، قسم دوم وچ 32 فیصد، جدوں کہ قسم سوم دی صورت وچ بچے دی موت دا خدشہ 55 فیصد تک ودھ جاندا اے۔
نفسیاتی پیچیدگیاں وچ ذہنی دباو تے مابعد صدمہ کھچاو دا مرض اس عمل دا اک نتیجہ ہوئے سکدا اے۔ ہور براں ایسی خواتین دے دوسرے ثقافتی گروہ وچ آنے جانے اُتے ہور منفی نفسیاتی اثرات مرتب ہُندے نيں۔ مختون خواتین دے لئی جنسی عمل نہایت دردناک ہوئے جاندا اے تے جنسی حظ اندوزی وچ کمی واقع ہُندی اے۔ قسم سوم دے ختنہ توں جنسی خواہش دے ختم ہونے جداں مسائل دا سامنا وی کرنا پڑ سکدا اے۔
پھیلاو
[سودھو]
مختلف آبادیاں دے صحت تے جغرافیائی سروے دے ذریعے 1989ء توں اس مسئلہ دے بارے وچ معلومات اکٹھی دی جا رہیاں نيں۔ انہاں سرویز دی روشنی وچ وضع کيتی گئی 2013ء دی یونیسیف رپورٹ دے مطابق یمن تے عراقی کردستان سمیت 27 افریقی ملکاں دی ساڈھے بارہ کروڑ خواتین اس مسئلے توں متاثر نيں۔
افریقی ملکاں وچ اس دا رجحان بہت زیادہ رہیا اے۔ یونیسیف رپورٹ دے مطابق صومالیہ وچ 98 فیصد خواتین، گنی وچ 96 فیصد، مصر وچ 91 فیصد، اریٹریا وچ 89 فیصد، مالی وچ 89 فیصد، سرالیون وچ 88 فیصد، سوڈان وچ 88 فیصد، گیمبیا وچ 76 فیصد، برکینافاسو وچ 76 فیصد، حبشہ وچ 74 فیصد، موریطانیہ وچ 69 فیصد، لائبیریا وچ 66 فیصد تے گنی بساو وچ 50 فیصد خواتین اس عمل توں گزر چکيتیاں نيں۔
2008ء تک مصر، حبشہ تے شمالی سوڈان وچ پندرہ سال توں ودھ عمر دی ساڈھے پنج کروڑ خواتین مختون سن، جدوں کہ ایسی ہر پنجويں خاتون دا تعلق مصر توں سی۔ زیادہ تر خواتین قسم اول تے دوم توں لنگھدی نيں، جدوں کہ قسم سوم دا رجحان جبوتی، صومالیہ تے سوڈان دے علاوہ اریٹریا تے حبشہ دے علاقےآں وچ زیادہ اے۔
افریقہ توں باہر یمن وچ اس دا پھیلاو 23 فیصد اے، جدوں کہ عراقی کرداں وچ اس عمل دی مقبولیت دی وجہ توں عراق وچ اس دا پھیلاو اٹھ فیصد اے۔ نسوانی ختنے دے واقعات بھارت، اسرائیل دے بدوی علاقےآں، متحدہ عرب امارات تے نسبتاً کم وقوع دے نال کولمبیا، اومان، پیرو تے سری لنکا وچ وی درج کیتے گئے نيں۔ اردن تے سعودی عرب وچ اس عمل دے کیتے جانے دے شواہد موجود نيں، اُتے انہاں ملکاں توں نمائندہ اعداد و شمار موجود نئيں نيں۔ اس دے علاوہ آسٹریلیا، نیوزی لینڈ، یورپ تے سکینڈے نیویا، امریکا تے کینیڈا دے تارک وطن گروہاں وچ وی نسوانی ختنے دے واقعات پیش آئے نيں۔
2013ء وچ یونیسیف رپورٹ وچ رجحانات وچ دی نشان دہی کيتی گئی۔ کینیا تے تنزانیہ وچ 45 توں 49 برس دیاں عورتاں وچ اس عمل توں گزرے ہونے دی شرح، 15 توں 19 سال دیاں عورتاں دی نسبت تن گنیازیادہ سی۔ بینن، وسطی افریقی جمہوریہ، عراق، لائبیریا تے نائجیریا وچ شیرخوارگی دے دوران وچ ختنے دا رجحان تقریباً نصف تک کم ہوئے گیا۔ 2005ء دی رپورٹ دے مطابق برکینافاسو، آئیوری کوسٹ، مصر، کینیا تے مالی وچ نسوانی ختنے دی شرح وچ کمی پائی گئی۔
اسباب
[سودھو]ماہرین دا مشاہدہ اے کہ مختلف گروہاں وچ گراوہی اقدار تے نسلی حدود نوں نافذ رکھنے دے لئی ایہ عمل بیٹی پالنے دا اک اہم عنصر سمجھیا جاندا اے۔ ماہر سیاسیات گیری میکی دے بقول اسنوں پائے بندی دی رسم دی طرح سمجھیا جانے چاہیے جسنوں 1911ء وچ پابندی نافذ ہونے تک چین وچ عمل وچ لیایا جاندا سی۔ قدیم چین وچ پیدا ہُندے ہی بچیاں دے پیراں وچ ایداں دے جوندے کس دتے جاندے سن، جنہاں توں عمر گزرنے دے نال نال انہاں دے تمام جسم دی نشو و نما ہُندی رہندی، لیکن پیراں دا سائز اک نومولود بچی توں کچھ ہی وڈا ہُندا سی۔ میکی لکھدے نيں کہ پائے بندی دا عمل اک نسلی شناختی علامت سی۔ خواتین نوں جنسی طور اُتے قابو کرنے دی عالمگیر خواہش دے تحت غیرت، پسند دی شادی، بارآوری، جمالیات تے دوسرے حیلےآں توں انہاں دی جسمانی ساخت نوں بدلا جاندا یا بدلنے دا کہیا جاندا رہیا اے۔ عام طور اُتے ایداں دے اعمال مردانہ جنسی حظ نوں ودھانے دے لئی سر انجام دتے جاندے رہے نيں۔
ماہرین دے نزدیک خواتین وچ اس عمل دے تسلیم کیتے جانے دی وجوہ ایہ نيں کہ اس توں سماجی طور اُتے بہتر رتبہ ملدا اے، شادی وچ آسانی ہُندی اے، بکارت دی حفاظت، جنسی خواہش وچ کمی، مرد دی جنسی تشفی تے مذہبی ادارےآں دا دباو اس دی وجوہ وچ شامل نيں۔
عام طور اُتے بکارت تے نیکی نوں لازم و ملزوم سمجھیا جاندا اے۔ فلسفی مارتھا نُسبام دے مطابق غیر مختون خواتین نوں 'طوائفانہ' تے 'بچکانہ' طرز دیاں عورتاں سمجھیا جاندا اے۔ مختلف گروہاں وچ اس عمل دے جنسی محرکات مختلف نيں۔ رحمان تے طوبیہ اپنے اطلاع نامہ وچ لکھدے نيں کہ مصر، سوڈان تے صومالیہ وچ ایہ عمل شادی توں پہلے جنسی عمل نوں روکنے دے لئی کيتا جاندا اے، جدوں کہ یوگنڈا تے کینیا وچ ایہ خواتین دی جنسی خواہش نوں کم کرنے دے لئی کيتا جاندا اے، تاکہ انہاں دے مرد زیادہ توں زیادہ خواتین دے نال شادیاں کر سکن۔ انہاں دونے صورتاں وچ اس دلیل نوں تقویت ملدی اے کہ ایہ عمل مردانہ جنسیت دے فائدے نوں مدنظر رکھ دے سر انجام دتا جاندا اے۔
طبی ماہر مریم مارٹینیلی تے اینرک اولیگوئے لکھدے نيں کہ نسوانی ختنہ کرنے والے گروہاں وچ نسوانی اعضائے جنسی نوں ناپاک تے بدصورت سمجھیا جاندا اے۔ اوتھے مرداں دی ترجیح ہُندی اے کہ خواتین دے جنسی اعضا "سپاٹ، کرخت تے خشک" ہون۔ مالی دے دوگون لوکاں وچ ایہ کہیا جاندا اے کہ عورت دا بظر اس وچ مردانگی دا پتہ دیندا اے، جدوں کہ مرد دے لِنگ دی اوپری جلد اس وچ نسوانیت دی نشانی اے۔ اوہ انہاں متضاد نشانیاں نوں کٹ پھینکنے دے حامی نيں۔ اک عمومی عقیدہ ایہ وی پایا جاندا اے کہ جے بظر نوں نہ کٹیا جائے تاں ایہ بڑھدا تے نمو پاندا رہندا اے تے جے پیدائش دے وقت ایہ بچے دے سر توں مس ہوئے جائے تاں بچہ وڈا ہوئے کے نامرد ہوئے گا۔
اس عمل دے نہ ختم ہونے دی اک وجہ ایہ وی اے کہ ختنے کرنے والوں/والیاں دا انحصار اس کم توں حاصل ہونے والی آمدن توں اے تے اوہ ہمیشہ اس رسم دی حمایت کردے چلے آ رہے نيں۔
مخالفت
[سودھو]1920 دی دہائی وچ مصر دی ڈاکٹرز سوسائٹی نے اس رسم اُتے پابندی لگائے جانے دا مطالبہ کيتا۔ قاہرہ یونیورسٹی دے ڈائرکٹر تے سرجن ڈاکٹر ابراہیم پاشا نے 1928ء وچ اس دے خلاف آواز بلند کيتی۔ 1951ء وچ مصر دے طبی جریدے 'الدکتور' وچ اس عمل دی پرزور مخالفت کيتی گئی۔ 1957ء وچ خواتین دے میگزین 'حوا' نے وی اس رسم دے خلاف مہم چلائی۔ 1958ء وچ مصر وچ اس عمل اُتے مصری طبی سہولیات دے ادارےآں وچ پابندی عاید کر دتی گئی۔ البتہ نجی طبی ادارےآں نے نسوانی ختنے کرنا جاری رکھیا، توں وقتیکہ 2007ء وچ اک 12 سالہ بچی دی ختنے دے دوران موت ہوئے جانے دے واقعے اُتے انسانی حقوق دے حلفےآں وچ شدید بیچینی دی لہر دیکھنے وچ آئی تے 2008ء وچ اس عمل نوں مصر وچ مکمل طور اُتے غیر قانونی قرار دے دتا گیا۔ قاہرہ دی قدیم یونیورسٹی جامعۃ الازہر نے اک فتوے وچ اسنوں خلاف اسلام قرار دتا گیا۔ مصر طبی ماہر نوال السعداوی نے اپنی کتاب Women and Sex مطبوعہ 1972ء وچ اس امر اُتے آواز اٹھائی، تاں ناصرف اس کتاب اُتے پابندی عاید کر دتی گئی بلکہ نوال ڈائرکٹر جنرل پبلک ہیلتھ دے عہدے توں وی ہٹا دتیاں گئیاں۔
دسمبر 2012 ءماں اقوام متحدہ دی جنرل اسمبلی وچ افریقہ دے 54 ملکاں دی معیت وچ اک مذمتی قرارداد پیش کيتی گئی، جس دے تحت 26 افریقی ملکاں وچ ، قانون دے کمزور نفاذ دے باوجود نسوانی ختنے نوں غیر قانونی قرار دے دتا گیا۔
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ "Classification of female genital mutilation"، World Health Organization, 2014 (hereafter WHO 2014)۔
- ↑ Female Genital Mutilation/Cutting: A Statistical Overview and Exploration of the Dynamics of Change، New York: United Nations Children's Fund, جولائی 2013 (hereafter UNICEF 2013)، pp. 5, 26–27.
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے133millionلئی۔ - ↑ UNICEF 2013، p. 50.
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ The State of the World's Children 2015: Executive Summary، New York: UNICEF, نومبر 2014, Table 9, pp. 84–89.
- ↑ UNICEF 2013، p. 9; for the bans, Joint Programme on Female Genital Mutilation/Cutting: Accelerating Change، New York: UNFPA–UNICEF, Annual Report 2012 (hereafter UNFPA–UNICEF 2012)، p. 12.