ہندستان وچ فرانسیسی استعمار دا زوال

ہندوستان وچ فرانسیسی استعمار دے زوال وچ بہت سارے عوامل کار فرما سن جنہاں وچ سیاسی، ثقافتی،مذہبی، اجتماعی، اقتصادی تے جغرافیایی ابعاد شامل نیں۔ تے ایہی اوہ بنیادی تے اہم ترین وجوہات سن جنہاں دی بنا تے فرانسیسی ادارت ہندوستان دا خاتمہ ہوندے ہوندے ہندوستان جمہوریہ بھارت ول گامزن ہویا۔

سابقہ مقبوضات توں فرانسیسی تسلط دا خاتمہ

پونڈیچری

• محل وقوع: مدراس دا جنوبی علاقہ
• زبان: تامل
• ثقافت: ایتھے دے باشندےآں دی ثقافت تے رہن سہن خالص تامل انداز دا سی
• بیرونی عوامل: ایہ اوہ زمانہ سی جدوں تامل مدراس دی ریاستی تے مرکزی حکومتاں وچ بہت سرگرم سن تے انہاں دا مقامی پونڈیچریاں اُتے بہت اثر و رسوخ سی۔
• تاثرات: اس زمانے وچ پونڈیچری وچ قوم پرستاں تے فرانس نواز طبقیاں دا اک مخلوط تناسب سی تے کشمکش دے احساسات سن۔
• حلقہ اثر: پونڈیچری تے اس دے مضافات اس وقت مکمل طور اُتے پونڈیچری دے حالات و واقعات دے حلقہ اثر وچ سن۔

کارائیکل

• محل وقوع: ریاست مدراس توں ۱۳۲ کلومیٹر دور پونڈیچری دے جنوب وچ
• زبان: تامل
• ثقافت: ایسن کی ثقافت تے انداز زندگی خالصتاً تامل روایات دا حامل سی۔ فرانسیسی ہند دی ایہ واحد کالونی سی جس دا پونڈیچری توں لسانی تے ثقافتی فرق کچھ زیادہ نہیں سی۔
• بیرونی عوامل: ریاست مدراس تے پونڈیچری وچ واقع پذیر ہونے والی سیاسی تحریکاں نے کارائیکل نوں بہت متاثر کیتا سی
• تاثرات: اک عرصہ دراز توں کارائیکل وچ فرانس مخالف جذبات موجود سن۔
• حلقہ اثر؛ ایہ مکمل طور اُتے پونڈیچری دے حلقہ اثر وچ سی

مہئے

• محل وقوع: ایہ بحیرہ عرب دے مالابار ساحل اُتے ریاست مدراس وچ واقع سی
• زبان: ملیالم
• ثقافت: ایتھے دا رہن سہن تے ثقافت ملیالی سی
• بیرونی عوامل: کیرالہ دی کانگریس دے سیاستداناں نے اس سلسلے وچ رسوخ استعمال کیتا۔
• تاثرات: مہئے وچ قوم پرستی دے انتہائی قوی جذبات سن
• حلقہ اثر: ایہ زیادہ تر پونڈیچری دے حلقہ اثر توں باہر سی

یناؤن

• محل وقوع: ریاست مدراس دے شمال وچ گوداوری دے ساحل دے ساتھ
• زبان: تیلگو
• ثقافت؛ ایتھے دے لوگاں دا رہن سہن تے ثقافت مکمل طور اُتے آندھرائی سی۔
• حلقہ اثر: ایہ زیادہ تر پونڈیچری دے حلقہ اثر توں باہر سی

چندر ناگور

• محل وقوع؛ ریاست مغربی بنگال
• زبان: بنگالی
• ثقافت: ایہ اک مکمل بنگالی رہن سہن تے ثقافت دا حامل خطہ سی
• بیرونی عوامل: انڈین نیشنل کانگریس دے بنگالی بازو نے چندرناگور نوں اپنی دلچسپی دا محور رکھیا
• تاثرات: چونکہ ریاست بنگال ہندوستانی قوم پرستی دی جم بھومیاں وچوں اک سی اس لیے چندرناگور وچ ہندوستانی حب الوطنی تے فرانس مخالف جذبات وچ شدت سی
• حلقہ اثر: اایہ مکمل طور اُتے پونڈیچری دے حلقہ اثر توں باہر سی

جغرافیائی تے رہتلی وکھریواں

فرانسیسی ہند وچ جغرافیائی تے ثقافتی اختلافات نے فرانسیسیاں دی گرفت نوںکمزور کر دتا سی تے ایداں اوہ انہاں مقبوضہ کالونیاں نوں قابو رکھنے وچ ناکام رہے۔

استعمار مخالف رجحانات

سامراجیت دے خلاف پوری دنیا وچ ۱۹۴۰ توں ۱۹۶۰ دے عرصے دوران زبردست تحریکی لہر اٹھی سی۔ بہت سارے دیساں نے سامراجیت اتے مقبوضہ کالونیاں توں چھٹکارا پاندے ہوئیاں آزادی حاصل کر لئی سی۔ قوم پرستی اتے سوشل ازم نے سامراجیت دی شکست وچ عالمی سطح تے اہم کردار ادا کیتا۔

عوامل قبل آزادی

• رقبے اتے آبادی دی کمی: ہندوستان وچ فرانسیسی کالونیاں توں آزادی لئی ایہہ سب توں اہم ترین کارن سی۔
  • ریاستی رقبے دی کمی: ہندوستان دے رقبے دے مقابلے وچ اینہاں کالونیاں دا رقبہ بہت ہی کم سی۔ ہندوستان دے رقبے (کشمیر توں علاوہ) 1,000,000 مربع میل دے سامنے اینہاں دا رقبہ 2,000 مربع میل سی۔
  • آبادی وچ کمتر؛ ہندوستان دی آبادی دے سامنے اینہاں نوآبادیاں دی آبادی بہت گھٹ سی۔ جس دا اندازہ ایس گل توں لگایا جا سکدا اے کہ آزادی دی شام نوں اینہاں ساریاں دی کل آبادی پنچ لکھ بندیاں توں گھٹ سی ۔