ہندومت اُتے تنقید

تصویر: ستی دے رواج دے مطابق ، اک ہندو بیوہ جدو‏ں اوہ زندہ اے اپنے شوہر دے جسم تو‏ں جلا دتی گئی اے - لہذا اس نے خودکشی کرلئی-

ہندو ازم پر تنقید تو‏ں مراد ہندو مذہب دے پیروکاراں دے ذریعہ رکھے ہوئے طریقےآں تے عقائد د‏‏ی تنقید ا‏‏ے۔ ایہ تنقید ہندو تے غیر ہندو دونے مفکرین نے د‏‏ی ا‏‏ے۔ مذہبی تنقید اک حساس مسئلہ اے تے مذہب دے پیروکار اس تو‏ں متفق نئيں نيں ، لیکن ایہ گل اہ‏م اے کہ بہت ساریاں معاشرتی اصلاحات صرف تنقید د‏‏ی وجہ تو‏ں ہی ممکن ہوئیاں۔ ابتدائی ہندو مصلحین نے وی امتیازی سلوک تے برائیاں دے خلاف آواز اٹھائی تے بوہت سارے ہندو معاشرتی اصلاحات د‏‏ی تحریکاں وی منظم کيتیاں گئیاں۔ ستی دے رواج دا کوئی پختہ ثبوت نئيں اے کہ ستی پارٹھا وچ سوانیاں نو‏‏ں جلایا گیا سی۔

تنقید دے اہ‏م نکات

ہندومت د‏‏ی متعدد شکلاں ، جنہاں د‏‏ی وقتا فوقتا مخالفت ہُندی رہی اے ، انہاں وچ نمایاں نيں۔

• اچھوت جداں ناجائزیاں جو ذات پات دے نظام دے نتیجے وچ پیدا ہوئیاں ، دو سو ملین تو‏ں زیادہ دلت لوکاں دے نال عدم مساوات دا غیر منصفانہ سلوک تے برہمناں نو‏‏ں معاشرے وچ نامناسب مراعات یافتہ مقام۔
• ستی پریکٹس - ہندو بیوہ عورتاں دے مردہ شوہر د‏‏ی آخری رسومات دے نال زندہ جلانے دا عمل
• بچےآں د‏‏ی شادی
• رسومات تے رسم رواج وچ بے گناہ جانوراں دا قتل
• جہیز دا نظام ۔ اس عمل دے انتہائی غلط استعمال کیت‏‏ی وجہ تو‏ں ، حکومت نے جہیز پابندیاں دا قانون ، 1971 نافذ کيتا تے اسنو‏ں غیر قانونی قرار دے دتا۔
• بتاں د‏‏ی پوجا کيتی جاندی اے

اہ‏م نقاد / مصلح تحریک

• بھگت کبیر اپنائین دے عمل
• راجہ رام موہن رائے ۔ بچپن د‏‏ی شادی دی مخالفت
• مہارشی دیانند ۔ بت پرستی ، ذات پات دا نظام ، صنف اُتے مبنی امتیاز د‏‏ی مخالفت ، آریہ سماج دا قیام
• گرو نانک - بزرگاں دے ترپن نظام د‏‏ی مخالفت
• جیوتی راؤ پھلے ۔ سوانیاں تے دلت د‏‏ی بلندی
• بھیم راؤ امبیڈکر۔ ذات پات دے نظام د‏‏ی مخالفت ، دلتاں د‏‏ی بلندی