یلدز قتل کوشش
Yıldız assassination attempt | |
---|---|
بسلسلہ Armenian national liberation movement | |
مقام | یلدز حمیدیہ مسجد, استنبول, سلطنت عثمانیہ |
تاریخ | 21 July 1905 |
نشانہ | Sultan عبدالحمید ثانی |
ہلاکتاں | 26 (including the perpetrator) |
زخمی | 58 |
یلدز مسجد وچ آرمینیائی انقلابی فیڈریشن دے ذریعہ سلطان عبد الحمید دوم اُتے قتل دی ناکام کوشش 21 جولائی 1905 نوں عثمانی راجگڑھ استنبول وچ ہوئی ۔ [۱] ٹائمز نے اس واقعے نوں "جدید دور دی اک سب توں وڈی تے سنسنی خیز سیاسی سازش قرار دتا اے۔"
پس منظر
[سودھو]قاتلانہ حملے دی کوشش حمیدیہ قتل عام تے سلطان عبد الحمید دوم دی آرمینیائی مخالف پالیسیاں دے واقعات توں ہوئی اے۔ [۲] سلطنت عثمانیہ دے اندر آرمینیائی مزاحمت دی منصوبہ بندی آرمینیائی قومی آزادی دی تحریک نے کيتی سی ، جس وچ 1894 دی پہلی ساسون مزاحمت ، 1895 وچ پہلی زائٹن مزاحمت ، جون 1896 وچ وان دی دفاع شامل سی ۔ سن 1896 وچ عثمانی بینک دا قبضہ 26 اگست نوں آرمینی انقلابی فیڈریشن دے ممبراں دے ذریعہ عثمانی بینک دا قبضہ سی جس وچ عمدہ طور اُتے اک کاروباری ادارہ سنبھالنے والے پاپکن سیونی تے ارمین کرو دی سربراہی وچ اٹھائیس مسلح افراد تے خواتین دی رہنمائی کيتی گئی سی۔ برطانیہ تے فرانس توں وڈے پیمانے اُتے یورپی اہلکاراں نوں ملازمت فراہم کرنا۔
سرگرمی
[سودھو]منصوبہ بندی
[سودھو]آرمینیائی انقلابی فیڈریشن نے انتقام لینے دے لئی سلطان اُتے قاتلانہ حملے دی منصوبہ بندی دی سی۔ اے آر ایف دے بانی کرسٹا پور میکیلیئن دی سربراہی وچ دشنک ممبران نے بلغاریہ دے صوفیہ وچ خفیہ طور اُتے دھماکہ خیز مواد تیار کرنا تے اس دی منصوبہ بندی کرنا شروع کردتی۔ منصوبہ بندی دے دوران دھماکہ خیز مواد دی بلغاری شہر کیوستندیل دے نیڑے سبلیار دے پنڈ وچ دیسی ساختہ بم بنانے دی فیکٹری وچ بنائے گئے سن . کرستا پور میکیلین ، اپنے دوست ورماشبوہ کیندیریان دے نال ، اک حادّاتی دھمادے ميں ہلاک ہوگیا۔ آپریشن وچ اشتعال انگیزیاں نوں کھونے دے باوجود ، ایہ منصوبہ بندی دے مطابق جاری رہیا۔
سلطان عبد الحمید ہان ہر جمعہ نوں یلدیز دی مسجد وچ نماز پڑھدا سی تے عام طور اُتے ہر بار ايسے وقت دے نیڑے چلا جاندا سی ، تے اس دی نقل و حرکت وچ اک نمونہ پیدا کردا سی۔ اس دا فائدہ اٹھاندے ہوئے ، اے آر ایف نے منصوبہ بنایا کہ وقتی بارودی مواد نوں مسجد دے باہر کھڑی اک گڈی وچ چھپایا جائے جو اس وقت پھٹنا سی کہ سلطان عبد الحمید خان مسجد توں نکل جائے گا۔ ایہ فیصلہ کیتا گیا سی کہ عثمانی بینک دے قبضہ وچ اک فداعی تے شریک ، زارح گڈی چلائے گا۔
کوشش
[سودھو]21 جولائی 1905 نوں ، زارح نے مسجد دے سامنے گڈی چلائی۔ اس نے 42 سیکنڈ دے لئی ٹائمر طے کیتا۔ سلطان عبدالحمید وقت اُتے ظاہر نئيں ہويا کیونجے اوہ شیخ الاسلام دے نال گفتگو وچ پھنس گیا۔ بم سلطان اُتے پھینکا گیا سی لیکن اوہ چوٹ توں بچ گیا۔ [۳] بم پھٹا ، اس وچ زارح سمیت متعدد افراد ہلاک ہوگئے۔ سلطان منصوبہ توں کچھ منٹ بعد پہنچیا۔ [۴]
سلطان دی خدمت دے 26 ارکان ہلاک ہوگئے۔ 58 اس دی خدمت توں ، تے اس دے نال نال عام شہری وی زخمی ہوئے۔
بعد وچ
[سودھو]اس دے بعد دی تحقیقات وچ ہور پلاٹاں دا پتہ لگیایا گیا۔ [۵] بیلجیئم دے انتشار پسند ایڈورڈ جورس انہاں لوکاں وچ شامل سن جنھاں گرفتار کیتا گیا تے انہاں نوں سزا سنائی گئی۔ [۱]
سائنسی تحقیق
[سودھو]جون 2013 وچ یونیورسٹی آف انٹورپ دے ذریعہ اس واقعے توں متعلق اک بین الاقوامی ورکشاپ دا انعقاد کیتا گیا سی۔ [۶] پریزنٹیشنز 2017 وچ To Kill A Sultanکے عنوان توں شائع کيتیاں گئیاں : عبد الحمید II اُتے کوششاں دی اک بین الاقوامی تریخ ۔ [۱]
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ Jump up to: ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ To Kill a Sultan: A Transnational History of the Attempt on Abdülhamid II at www.amazon.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
- ↑ Arman Kirakosian. The Armenian Massacres, 1894–1896: 1894–1896: U.S. media testimony – p. 33.
- ↑ Albert Shaw, The American monthly review of reviews, p. 280
- ↑ Assembly of Turkish American Associations (ATAA): Armenakan, Hunchaks and Dashnaktsutiun: Revolutionary Parties; Terror as Method. Nationalism Spreads From the Church to Secular Organizations
- ↑ Political Science Quarterly, Published 1905, v. 20 p. 774
- ↑ The Assassination Attempt on Abdülhamid II at www.academia.edu Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
کتابیات
[سودھو]- ارمینی بولی توں ترجمہ: میہران کورڈوغلیان ، بیڈ مومیٹن ہائٹس ، سی ہیوڈور [آرمینیائی تریخ ، جلد سوم) ، ایتھنز ، یونان ، 1996 ، صفحہ۔ 48سانچہ:Abdul Hamid II