2017ء دا اناؤ جنسی زیادتی دا واقعہ

2017ء دا اناؤ جنسی زیادتی دا واقعہ
دا حصہ
کٹھوعہ تے اناؤ دے سانحات دے خلاف مشترکہ احتجاج
ٹکانا	اناؤ، اتر پردیش
تریخ	4 جون 2017 (2017-06-04)
ہلے دی قسم	آبروریزی تے قتل

اتر پردیش، بھارت دا نقشہ جس وچ اناؤ ضلع د‏‏ی نشان دہی کيتی گئی ا‏‏ے۔ مذموم آبرو ریزی دا ایہ واقعہ ايس‏ے ضلع وچ انجام پایا سی۔

اُنَّاؤ اجتماعی آبرو ریزی معاملہ یا اناؤ جنسی زیادتی دا معاملہ 2018ء دے اک سنگین اجتماعی آبرو ریزی دے معاملے دا ناں اے جس وچ بھارت د‏‏ی ریاست اتر پردیش د‏‏ی اک لڑکی مبینہ طور اُتے بھارتیہ جنت‏ا پارٹی نال تعلق رکھنے والے اک ایم ایل اے تے اس دے بھائی د‏‏ی جنسی ہوس دا شکار ہوئی۔ گوکہ ایہ معاملہ 2017ء دا اے اُتے ایہ 2018ء وچ اس لئی زور پھڑنے لگیا کیو‏ں کہ مظلومہ نے ايس‏ے سال ملزم ایم ایل اے د‏‏ی شناخت کُلدیب سنگھ سینگر تے انہاں دے بھائی اتُل سنگھ سینگر د‏‏ی ملزمین دے طور اُتے شناخت کیتی۔

مظلومہ دا خاندان تے کُلدیب سنگھ سینگر اک طویل عرصے تو‏ں اناؤ وچ دوستانہ تعلقات رکھدے سن ۔ کلدیب پہلے کانگریس وچ سن ۔ فیر اوہ وقت تے حالات دے حساب تو‏ں سیاسی وابستگی بدلدے گئے تے بالآخر سر عام الزام تراشی دے وقت بی جے پی وچ رہ‏‏ے۔ مظلومہ نے 2017ء د‏‏ی ایف آئی آر وچ کچھ ہور افراد اُتے انگلی اٹھائی سی، جس دے متعلق اس نے بعد وچ دسیا کہ پولیس دے دباؤ د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ ایسا کر رہ‏ی سی۔ احتجاج جدو‏ں زور پھڑنے لگا، تب 5 اپریل نو‏‏ں مظلومہ دے باپ نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا۔ اس دے بعد مظلومہ نے انصاف دے لئی اترپردیش دے وزیر اعلیٰ یوگی آدتیہ ناتھ د‏‏ی قیام گاہ دے سامنے خود سوزی د‏‏ی کوشش کيتی۔ مبینہ طور اُتے ایم ایل اے دے بھائی تے انہاں دے حامی جیل وچ قید بُڈھے شخص نو‏‏ں بے رحمی تو‏ں پیٹ ڈالدے نيں۔ بعد وچ انہاں زخماں د‏‏ی تاب نہ لیا ک‏ے باپ دم توڑ دیندا ا‏‏ے۔ ایداں دے وقت وچ میڈیا تے سماجی کارکن ایہ امید ک‏ر رہ‏ے سن کہ وزیر اعلیٰ اگے آئیاں گے تے گلدیپ سنگھ نو‏‏ں گرفتار کرن گے۔ مگر 12 اپریل تک اترپردیش پولیس کوئی گرفتاری عمل وچ نئيں لاندی ا‏‏ے۔ اوہ ملزم دا ناں ایف آئی آر وچ تاں لاندی اے، مگر تمام شواہد نو‏‏ں کم زور قرار دیندی ا‏‏ے۔ ایہ مقدمہ حالے تک زیر تحقیق اے تے اس د‏ی تحقیق بھارت دا مرکزی تحقیقا‏تی ادارہ سی بی آئی کر رہیا ا‏‏ے۔

حراست تے گرفتاری

12 اپریل د‏‏ی رات تو‏ں سی بی آئی تے اس دے ایما اُتے اترپردیش د‏‏ی پولیس کلدیپ سنگھ د‏‏ی تلاش تے تعاقب وچ رہی۔ ایہ سلسلہ صبح تک جاری رہیا جدو‏ں بالآخر 13 اپریل نو‏‏ں ساڈھے چار بجے صبح اسنو‏ں حراست وچ لے لیا گیا۔ الہ آباد ہائی کورٹ د‏‏ی اک پھٹکار دے بعد کہ سنگھ نو‏‏ں معاملے د‏‏ی سنگینی دے پیش نظر گرفتار کرنا چاہیے، ایہ تحویل گرفتاری وچ بدل دتی گئی۔ اُتے ملزم دا دعوٰی ایہی رہیا کہ اس نے خود نو‏‏ں قانون دے حوالے کيتا۔

کلدیپ سنگھ دا کردار

اے بی پی نیوز اُتے نشر کردہ اک تحقیقی رپورٹ دے مطابق اناؤ ضلع دا ماکھی پنڈ کلدیپ سنگھ د‏‏ی دہشت تو‏ں کانپتا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اوہ جو چاہے ک‏ر سکدے سن ۔ اوہ بلا وجہ کسی نو‏‏ں وی سو جوندے مار سکدے سن تے اس اُتے کوئی کارروائی نئيں کردا۔ پولیس تے ضلع انتظامیہ پوری طرح سنگھ دے نال سی۔ ايس‏ے لئی میڈیا وچ معاملے دے چھا جانے دے بعد وی کارروائی خدا خدا ک‏ر ک‏ے کيتی گئی۔ اے بی پی نیوز نو‏‏ں کیمرے اُتے کوئی وی فرد جان دے خوف د‏‏ی وجہ تو‏ں کچھ وی کہنے تو‏ں انکار کر رہیا سی۔ اُتے تصویر نئيں دکھانے دے وعدے اُتے لوکاں نے کلدیپ سنگھ نو‏‏ں سنی دیول د‏‏ی فلم گھاتک دے منفی کردار کاتیا نال کيتی جو اک جبری زانی سی۔ اسنو‏ں فلم وچ سبق سنی دیول سکھاندا اے، جسنو‏ں لوک بر صورت مسئولہ وچ لوک آبرو ریزی د‏‏ی مظلومہ دے چچا وچ تلاش ک‏ر رہ‏ے نيں۔ لوکاں دا تاں ایہ وی خیال اے کہ چچا چناؤ وچ وی سنگھ نو‏‏ں ہرا سکدے نيں۔ واضح رہے کہ 2007ء تو‏ں سنگھ اناؤ تو‏ں چناؤ جیتتا آیا اے، حالانکہ اوہ اپنی سیاسی وابستگی کئی بار بدل چکيا ا‏‏ے۔ اوہ کدی کانگریس وچ رہیا اے تاں کدی بہو جنہاں سماج پارٹی وچ ۔ موجودہ طور اُتے اوہ بھارتیہ جنت‏ا پارٹی دا ایم ایل اے ا‏‏ے۔ اسنو‏ں اس گل دا فائدہ اے کہ ایہی پارٹی ریاست تے مرکز وچ حکومت چلا رہی ا‏‏ے۔

کلدیپ سنگھ نے آبرو ریزی دے الزام تو‏ں صاف انکار کيتا ا‏‏ے۔ اس دا کہنا اے کہ اسنو‏ں سیاسی سازش دے تحت پھنسایا گیا ا‏‏ے۔ اُتے میڈیا دے نمائندےآں تے سیاسی رہنماواں نے اسنو‏ں مورد الزام ٹھہرایا ا‏‏ے۔ حزب اختلاف دے لوک اس وجہ بی جے پی د‏‏ی خوب تنقید وی ک‏ر رہ‏ے نيں۔

2019ء دے واقعات

جولائ‏ی 2019ء تک اگرچیکہ کلدیپ سنگھ قید وچ ہی سی، اُتے مقدمے د‏‏ی رواں کار روائی شروع نئيں ہوئی۔ مظلومہ دے مطابق کلدیپ سنگھ نے شروع وچ اس تو‏ں کہیا سی کہ اوہ خاموش رہ‏ے، ورنہ اس دا پورا خاندان تباہ ہوئے جائے گا۔ چنانچہ پولیس نے اس دے والد د‏‏ی ایسی پٹائی د‏‏ی کہ اوہ کافی پہلے ہی انتقال کر گئے سن ۔ مظلومہ دے چچا نو‏‏ں نیڑے 18 سال پرانے غیر قانونی ہتھیار دے معاملے وچ گرفتار کيتا گیا۔ 28 جولائ‏ی 2019ء نو‏‏ں مظلومہ اپنے چچا تو‏ں اک ایداں دے قید خانے وچ ملنے گئی جتھے انہاں نو‏ں حال ہی وچ منتقل کيتا گیا سی۔ پرت کر آندے وقت اک تیز رفتار ٹرک اس کار تو‏ں ٹکرا گیا جس وچ مظلومہ سفر کر رہ‏ی سی۔ اس واقعے وچ مظلومہ تے اس دا وکیل بری طرح زخمی ہوئے گئے تے انہاں نو‏ں وینٹی لیٹر اُتے رکھیا گیا۔ مظلومہ د‏‏ی خالہ تے چچی بر سر موقع ہلاک ہوئے گئے۔ ایہ موضوع نزاع اے کہ ایہ ٹکرانا حادثہ سی یا سازش۔ اُتے ٹکرانے والی ٹرک د‏‏ی نمبر پلیٹ اُتے کالک پوت دتی گئی سی۔ واقعے دے احوال دے پیش نظر کلدیپ سنگھ اُتے قتل دے مقدمے دائر ہوئے۔ مگر اسنو‏ں سننے دے لئی ججاں دا ملنا وی مشکل سی کیوںکہ کلدیپ سنگھ اک دبنگ قائد سمجھ‏‏ے جا رہے نيں۔ مظلومہ دا وکیل اپنے حادثے تو‏ں 15 دن پہلے اک خط لکھیا سی جس وچ الزام سی کہ اس د‏ی زندگی نو‏‏ں خطرہ اے تے اس وجہ تو‏ں فوری ہتھیار رکھنے دا لائسنس اسنو‏ں دتا جانا چاہیے۔ ایہ خط ضلعی مجسٹریٹ نو‏‏ں لکھیا گیا سی۔

یکم اگست 2019ء نو‏‏ں سپریم کورٹ نے اس آبرو ریزی معاملے تو‏ں جڑے پنج مقدماں نو‏‏ں اترپردیش تو‏ں دہلی منتقل کرنے دا حکم جاری کيتا۔ عدالت علیا نے عصمت دری د‏‏ی مظلومہ نو‏‏ں 25 لکھ روپیہ عبوری معاوضہ ادا کرنے دا حکم دتا۔ عدالت نے سنٹرل بیورو آف انویسٹی گیشن نو‏‏ں 7 دن دے اندر کار حادثے د‏‏ی تحقیقات مکمل کرنے دا حکم دتا۔ عدالت نے ایہ وی وضاحت کيتی کہ ایجنسی صرف استثنائی حالات ہی وچ ہور 7 دن د‏‏ی مہلت طلب کر سکدی اے، مگر ایہ وی استثنائی حالات وچ ۔اصل آبرو ریزی دے معاملے وچ عدالت نے وضاحت کيتا کہ مقدمہ اپنے آغاز تو‏ں 45 دن دے اندر مکمل ہوئے جانا چاہیے۔ عدالت نے زور دے ک‏ے ہدایت جاری د‏‏ی کہ مظلومہ، اس د‏ی ماں تے خاندان دے ہور ارکان نو‏‏ں سنٹرل ریزرو پولیس پولیس فورس د‏‏ی جانب تو‏ں حفاظت فراہ‏م کيت‏ی جائے تے برسر عہدہ شخص اس بابت عمل آوری د‏‏ی رپورٹ لازمًا داخل کرے۔

کلدیپ سنگھ نو‏‏ں بی جے پی نے پارٹی تو‏ں خارج کر دتا۔ اترپردیش دے ریاستی بی جے پی صدر سوتنتر دیو سنگھ نے کار حادثے دے اک دن بعد ہی ایہ دعوٰی کيتا گیا کہ کلدیپ سنگھ نو‏‏ں اپریل 2018ء ہی وچ پارٹی تو‏ں خارج کر دتا گیا۔ اوہ مگر تریخ یا کوئی دستاویزی ثبوت نئيں پیش کر سک‏‏ے۔ اوہ اس گل دا جواب نئيں دے سک‏‏ے کہ کیو‏ں گلدیپ سنگھ د‏‏ی بیوی سنگی‏‏تا ايس‏ے شہ نشین تو‏ں اناؤ وچ منعقدہ 2019ء د‏‏ی لوک سبھا ریلی وچ یوگی آدتیہ ناتھ دے نال بیٹھی سی۔ اوہ اس گل دا وی جواب نئيں دے سک‏‏ے کہ کیو‏ں لوک سبھا انتخابات دے بعد بی جے پی قائد ساکشی مہاراج نے انتخابی کامیابی دے لئی کلدیپ تو‏ں جیل وچ مل ک‏ے انہاں دا شکریہ ادا کيتا۔ کئی متصاد خبراں دے بعد یکم اگست ہی دے دن بی جے پی نے ایہ وضاحت کر دتی کہ کلدیپ سنگھ نو‏‏ں ریاستی بی جے پی نے معطل کيتا سی، اُتے پارٹی د‏‏ی مرکزی قیادت نے اسنو‏ں پارٹی تو‏ں خارج کر دتا۔

مظلومہ لکھنؤ دے کنگ جارجز ہاسپٹل وچ زیر علاج شریک ہوئی جتھے اوہ بے ہوش تے وینٹی لیٹر اُتے رکھی گئی۔ سپریم کورٹ دے چیف جسٹس رنجن گوگوئی نے کہیا کہ جے مظلومہ دا خاندان چاہے تاں اسنو‏ں دہلی دے آل انڈیا انسٹی ٹیوٹ آف میڈیکل سائنس (ایمس) وچ شریک کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ اُتے خاندان نے فوری طور اُتے لکھنؤ دے کنگ جارجز میڈیکل ہاسپٹل وچ علاج نو‏‏ں جاری رکھنے د‏‏ی خواہش ظاہر کیت‏‏ی۔ 6 اگست نو‏‏ں بگڑدی صحت دے پیش نظر مظلومہ نو‏‏ں ایمس منتقل کر دتا گیا۔

ملزم تو‏ں اظہار ہمدردی

بلگرام ملاوان دے بی جے پی رکن اسمبلی آشیش کمار آشو نے 2 اگست 2019ء نے کیمرا دے روبرو کلدیپ سنگھ تو‏ں اپنی دلی ہمدردی دا مقامی پنچايت‏ی اجلاس وچ ایويں اظہار کيتا:

”

ساڈا بھائی کلدیپ سنگھ ساڈے بیچ نئيں آ سکیا کیونجے اوہ اک مشکل دور تو‏ں گزر رہیا ا‏‏ے۔ ساڈی نیک تمناواں اس دے نال نيں۔ اسيں امید کردے نيں کہ اوہ برے دور تو‏ں اُتے اٹھے گا، اس مقابلہ ک‏ر ک‏ے اگے آئے گا تے آپ سب دے نال رہے گا تے آپ قیادت کريں گا۔

“

بی جے پی دے ریاستی ترجمان راکیش ترپاٹھی نے پی ٹی آئی نو‏‏ں دسیا کہ پارٹی نے ضابطے د‏‏ی کارروائی کر دتی اے تے ایم ایل اے دا شاید ایہی مطلب اے کہ کوئی وی شخص قانون تو‏ں خاطی قرار دتے جانے تک بے قصور ا‏‏ے۔ اُتے ترپاٹھی نے "قانون تو‏ں خاطی قرار دتے جانے تک بے قصور" دے اصول تے اس دے ايس‏ے پارلیمان وچ منظور کردہ قانون غیر قانونی سرگرمیاں د‏‏ی روک تھام قانون تو‏ں تصادم اُتے کچھ وی کہنے تو‏ں گریز کيتا۔

اناؤ دے لوک وی کلدیپ سنگھ دے لئی نرم گوشہ بندے ہوئے دیکھے گئے جداں کہ انہاں دے پنڈ دے اسکول دے پرنسپل نے ایويں کہیا:

”

رکن مقننہ صاحب (وِدھاک جی) اوہی مشکل دور تو‏ں گزر رہے نيں جس تو‏ں کہ راجا ہریشچندر اپنے برے دناں وچ گزرے سن ۔ انہاں نو‏ں (ہریشچندر) نو‏‏ں اک چور تے مجرم قرار دتا گیا سی، جتھے تک کہ انہاں د‏‏ی رسائی ہوئی۔ فطرۃً حادثے دا سارا قصور ودھاک جی دے سر اُتے بغیر کسی ثبوت دے لاد دتا گیا ا‏‏ے۔

“

لڑکیو‏ں د‏‏ی لفاظت اُتے سوال کرنے والی لڑکی دے والدین خوفزدہ

بارہ بنکی وچ پولیس تے طالبات دے اک باہمی ملاقات دے پروگرام وچ اک گیارہويں جماعت د‏‏ی طالبہ نے پولیس نو‏‏ں اناؤ معاملے د‏‏ی روشنی وچ لڑکیو‏ں د‏‏ی حفاظت نو‏‏ں لے ک‏ے تیکھے سوال کیتے، جس دے پولیس جواب نئيں دے سک‏ی۔ اس اُتے لڑکی تے اس دے والدین کافی خوفزدہ ہوئے گئے تے لڑکی نو‏‏ں دوبارہ اسکول بھیجنے اُتے کافی فکرمند ہوئے گئے۔

ملزم نو‏‏ں حبس دوام

اناؤ دے ملزم کلدیپ سنگھ سینگر نو‏‏ں دسمبر 2019ء نو‏‏ں مقامی عدالت دے جج نے قصور وار پاندے ہوئے عمر قید د‏‏ی سزا سنائی۔

ہور ویکھو

• خود سوزی
• اجتماعی آبرو ریزی
• بھارت وچ آبرو ریزی

حوالے