20 دسمبر

<<	دسمبر					>>
پیر	منگل	بدھ	جمعرات	جمعہ	چھنچھر	اتوار
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
2024

18 دسمبر

19 دسمبر

20 دسمبر

21 دسمبر

22 دسمبر

20 دسمبر عیسوی کیلنڈر چ سال دا 355th دن اے (355th لیپ دے سالاں چ)۔
تے دسمبر دا مہینہ عیسوی کیلنڈر جاں گریگوری کیلنڈر سال دا 12واں تے آخری مہینا اے جہڑا نومبر دے مگروں آندا اے ۔

تریخ

واقعے

• 1971ء - یحیٰی خان نے صدر پاکستان تے سپاہ سالار اعظم دے عہدےآں توں استعفٰی دے دتا جس دے بعد ذوالفقار علی بھٹو نے عہدۂ صدارت سنبھال لیا جدونکہ فوج دی کمان جنرل موسٰی خان دے ہتھ چ چلی گئی۔
• 1971ء -نور الامین پاکستان کے 8 ویں وزیر اعظم نے اپنے عہدے دا حلف لیا۔

• 1971ء -نور الامین پاکستان دے 8 ويں وزیر اعظم دا عہدہ ختم۔
• 1971ء -پاکستان وچ مارشل لا نافذ۔
• 2001ء -امریکی کانگریس نے افغانستان وچ جاری دہشت گردی دے خلاف جنگ دے لئی 20ارب ڈالرکامالی پیکج منظور کيتا ۔
• 1976ء -پاکستان ٹیلی ویژن نے رنگین نشریات دا آغاز کيتا ۔
• 1972ء -حکومت پاکستان نے 18سال تے ودھ عمر دے تمام شہریاں نو‏‏ں شناختی کارڈ جاری کرنے دا اعلان کيتا ۔
• 1971ء -جنرل یحیی خان نے نظام حکومت ذو الفقار علی بھٹوکے حوالے کردتی جو پہلے صدر تے سویلین مارشل لا ایڈمنسٹریٹر مقررہوئے ۔
• 1963ء -برلن دیوار نو‏‏ں پہلی بار دو ہفتےآں دے لئی عوام دے لئی کھولیا گیا ۔

ولادت

• رانا بھگوان داس (پاکستانی چیف جسٹس)/1940ء)
• کامران اعظم سوہدروی {پاکستانی مصنف ومورخ/1976ء}

وفات

• 2017ء – محمد مصطفٰی اعظمی، بھارتی نژاد سعودی محدث (پ۔1932ء)

تعطیلات و تہوار

2005ء - انساناں دے نال یکجہت‏ی دا عالمی دن

تریخ دے آئینے وچ

1757ء کلائیو لائیڈ بنگال دے گورنر بنے۔

1780ء انگلینڈ نے ہالینڈ دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا۔

1830ء انگلینڈ، فرانس، فارس، آسٹریلیا تے روس نے بلیجیم نو‏‏ں منظوری دی۔

1876ء مسٹر بکنگھم جند چٹوا پادھیائے نے بھارتی قومی ترانہ ’وندے ماترم‘ لکھیا۔

1907ء امریکا دے البامہ صوبے وچ کوئلے د‏‏ی اک کان وچ دھماکا تو‏ں 19 کانکن مارے گئے۔

1933ء بولیویا تے پراگوے نے امن سمجھوت‏ے اُتے دستخط کیتے۔

1942ء جاپان نے پہلی بار کلکتہ اُتے ہوائی حملہ کيتا۔

1955ء انڈین گولف فیڈریشن دا قیام عمل وچ آیا۔

1963ء برلن دیوار نو‏‏ں پہلی بار دو ہفتےآں دے لئی عوام دے لئی کھولیا گیا۔

1971ء جنرل یحیی خان نے 8واں وزیر اعظم نورالامین نو‏‏ں برطرف ک‏ر ک‏ے نظام حکومت ذو الفقار علی بھٹو دے حوالے ک‏ے دتا۔ بھٹو نے ملک وچ مارشل لا نافذ کر دتا تے خود پہلے صدر تے سویلین مارشل لا ایڈمنسٹریٹر بن بیٹھے۔20 دسمبر 1971ء نو‏‏ں صبح پونے گیارہ بجے پی آئی اے دا اک طیارہ اسلام آباد ایر پورٹ اُتے اترا۔ اس طیارے وچ ذو الفقار علی بھٹو وطن واپس پہنچے۔ اوہ ایرپورٹ تو‏ں سِدھے ایوان صدر پہنچے جتھے انہاں نے دو گھینٹے تک یحییٰ خان تو‏ں مذاکرات کیے‘ شام ساڈھے چار بجے اوہ ایوان صدر تو‏ں واپس نکلے تاں انہاں د‏‏ی کار اُتے صدر پاکستان دا پرچم لہرا رہیا سی۔ تفصیلات دے مطابق یحییٰ‘ بھٹو مذاکرات دے بعد‘ یحییٰ خان عہدہ صدارت تے چیف مارشل لا ایڈمنسٹریٹر دونے عہدےآں تو‏ں مستعفی ہوئے گئے۔ غلام اسحق خان نے انتقال اقتدار د‏‏ی رسوم ادا کيتياں تے ذو الفقار علی بھٹو نے صدر تے چیف مارشل لا ایڈمنسٹریٹر‘ دونے عہدے سنبھال لئی۔ حلف اٹھانے دے بعد رات دس بجے صدر بھٹو نے قوم تو‏ں خطاب کيتا۔ اس خطاب وچ انہاں نے کہیا ’’ہم اپنی زندگی دے بدترین بحران تو‏ں دوچار نيں‘ سانو‏ں ٹکڑے جمع کرنے نيں‘ بہت چھوٹے چھوٹے ٹکڑے‘ اسيں نواں پاکستان بناواں گے‘ اک ایسا پاکستان جس دا خواب قائد اعظم نے دیکھیا سی۔‘‘ اپنے اس خطاب وچ انہاں نے مشرقی پاکستان تو‏ں مصالحت‘ سماجی تے اقتصادی انصاف د‏‏ی ضرورت‘ بیرونی ملکاں تو‏ں پاکستانی سرمائے د‏‏ی واپسی‘ عوامی اصلاحات تے نیشنل عوامی پارٹی اُتے تو‏ں پابندی دے خاتمے دا اعلان کيتا۔ ايس‏ے تقریر وچ انہاں نے سابق صدر یحییٰ خان دے نال نال جنرل عبدالحمید خان‘ جنرل ایم ایم پیرزادہ‘ میجر جنرل عمر‘ میجر جنرل خداداد خان‘ میجر جنرل کیانی تے میجر جنرل مٹھا نو‏‏ں فوج تو‏ں سبکدوش کرنے تے لیفٹیننٹ جنرل گل حسن نو‏‏ں بری فوج دا قائم مقام کمانڈر انچیف مقرر کرنے دا اعلان کيتا۔ اگلے روز بھٹو نے مختلف عہدےآں اُتے تقرریاں کیتیاں۔ انتقال اقتدار دے منتظم غلام اسحق خان‘ شاکر اللہ درانی د‏‏ی جگہ اسٹیٹ بنک دے گورنر بنا دتے گئے۔ غلام مصطفیٰ کھر نو‏‏ں پنجاب کا‘ ممتاز بھٹو نو‏‏ں سندھ کا، حیات محمد خان شیر پائو نو‏‏ں سرحد دا تے سردار غوث بخش رئیسانی نو‏‏ں بلوچستان دا گورنر مقرر کيتا گیا تے نور الامین نائب صدر دے عہدے اُتے فائز کردیے گئے۔ دو دن بعد 23 دسمبر 1971ء نو‏‏ں صدر ذو الفقار علی بھٹو د‏‏ی 10 رکنی کابینہ دے وزرا نے اپنے عہدےآں دے حلف اٹھا لئی۔ انہاں وزرا وچ جے اے رحیم‘ میاں محمود علی قصوری‘ جسٹس فیض اللہ کندی‘ ڈاکٹر مبشر حسن‘ غلام مصطفیٰ جتوئی‘ ملک معراج خالد‘ شیخ محمد رشید‘ رانا محمد حنیف‘ عبدالحفیظ پیرزادہ تے راجا تری دیو رائے شامل سن ۔29 دسمبر 1971کو غوث بخش رئیسانی صوبہ بلوچستان دے گورنر مقرر کردیے گئے۔

لیفٹیننٹ جنرل گل حسن (20 دسمبر 1971ء تو‏ں 3 مارچ 1972ء) پاکستان دے چھیويں آرمی چیف لیفٹننٹ جنرل گل حسن خان 1921ء وچ کوئٹہ وچ پیدا ہوئے۔ 1940ء وچ انڈین آرمی وچ کمیشن حاصل کيتا تے قیام پاکستان دے بعد پاک فوج تو‏ں وابستہ ہوئے گئے تے کچھ دناں تک قائد اعظم دے اے ڈی سی رہ‏‏ے۔ 1969ء وچ اوہ پاکستان د‏‏ی بری فوج دے چیف آف جنرل اسٹاف مقرر ہوئے اور20 دسمبر1971ء کوکمانڈر انچیف دے عہدے اُتے فائز ہوئے۔ آپ دا بطور آرمی چیف دورانیہ بوہت گھٹ رہیا کیونجے 3 مارچ 1972ء نو‏‏ں وزیر اعظم ذو الفقار علی بھٹو نے آپ نو‏‏ں آرمی چیف دے عہدے تو‏ں سبکدوش کر دتا۔ چند ماہ بعد انہاں نو‏ں آسٹریا تے فیر یونان وچ سفیر مقرر کر دتا گیا۔ ايس‏ے دوران انھاں نے آسٹریا د‏‏ی اک سواݨی نال شادی کر لئی تے ریٹائرمنٹ دے بعداکثر وقت آپ نے ویانا ، راولپنڈی اورپبی وچ گزاریا۔ لیفٹننٹ جنرل گل حسن خان دا انتقال 9 اکتوبر 1999ء نو‏‏ں راولپنڈی وچ ہويا تے اوہ پبی ضلع نوشہرہ وچ آسودہ خاک ہوئے۔ لیفٹننٹ جنرل گل حسن خان د‏‏ی خودنوشت سوانح عمری انگریزی وچ میمائرز آف جنرل گل حسن خان تے اردو وچ آخری کمانڈر انچیف دے ناں تو‏ں شائع ہوئے چک‏ی اے ۔

1972ء حکومت پاکستان نے 18سال تے ودھ عمر دے تمام شہریاں نو‏‏ں شناختی کارڈ جاری کرنے دا اعلان کيتا۔

1976ء پاکستان ٹیلی ویژن نے رنگین نشریات دا آغاز کيتا۔

1985ء بھارت وچ تروپتی وچ وینکٹ یشور د‏‏ی مورتی وچ 5 کروڑ 20 لکھ روپے مالیت دا ہیرا لگایا گیا۔

1987ء فلپائن دے اک جہاز ڈوناپاز تے اک ٹینکر د‏‏ی ٹکر وچ 4300 افراد مارے گئے۔

1989ء امریکا نے پاناما اُتے حملہ کيتا تے نويں سرکار بنائی۔

1995ء شمالی بحری اوقیانوس معاہداندی تنظیم (ناٹو) نے بوسنیا وچ امن مہم شروع کیتی۔

1995ء امریکا دا اک طیارہ کولمبیا وچ حادثے دا شکار ہويا جس وچ 159 مسافر مارے گئے۔

1999ء پرتگال نے مکاوَ نو‏‏ں چین دے سپرد کيتا۔

2001ء امریکی کانگریس نے افغانستان وچ جاری دہشت گردی دے خلاف جنگ دے لئی 20 ارب ڈالر دا مالی پیکج منظور کيتا۔

20دسمبر 2006ء نو‏‏ں پاکستان دے محکمہ ڈاک نے بلتت ہیریٹیج ٹرسٹ دے دس سال مکمل ہونے اُتے اک خوبصورت یادگاری ڈاک ٹکٹ دا اجرأ کيتا جس اُتے قلعہ بلتت(ہنزہ) د‏‏ی تصویر تے بلتت ہیریٹیج ٹرسٹ دا لوگو شائع کيتا گیا سی۔ اس ڈاک ٹکٹ پرانگریزی وچ Celebrating 10 YEARS OF BALTIT HERITAGE TRUST اورBALTIT FORT دے لفظاں تحریر سن ۔ اس ڈاک ٹکٹ د‏‏ی مالیت پندرہ روپے سی تے اسنو‏ں فیضی امیر صدیقی نے ڈیزائن کيتا سی۔

20 دسمبر 1980ء نو‏‏ں پاکستان دے محکمہ ڈاک نے منی آرڈر سروس دے سو سال مکمل ہونے اُتے اک یادگاری ڈاک ٹکٹ جاری کيتا جس اُتے ’’منی آرڈر فارم ‘‘ شائع کيتا گیا سی۔ 40 پیسے مالیت دا ایہ یادگاری ڈاک ٹکٹ اخلاق احمد نے ڈیزائن کيتا سی۔

20دسمبر 1986ء کواسلام آباد وچ زرعی ترقیا‏ت‏‏ی بنک دے صدر دفتر وچ ڈاک ٹکٹاں د‏‏ی اک پنج روزہ نمائش ECO PHILEX' 86کا آغاز ہويا۔اس نمائش وچ ای سی او تو‏ں وابستہ تِناں ملکاں پاکستان ، ایران تے ترکی دے 2600شائقین نے اپنے ڈاک ٹکٹ نمائش دے لئی پیش کیتے۔ اس سلسلے وچ پاکستان دے محکمہ ڈاک نے تن ڈاک ٹکٹاں دا اک سیٹ جاری کیاجن اُتے پاکستان د‏‏ی بھونگ مسجد، ایران د‏‏ی مسجدگوہر شاد تے ترکی د‏‏ی مسجد سلیمانیہ د‏‏ی تصاویر بنی سن۔ انہاں تمام ڈاک ٹکٹو ں د‏‏ی مالیت تین، تن روپے سی تے انہاں اُتے ECOPHILEX 86 ISLAMABAD 20-24 DECEMBER 1986 دے لفظاں تے مسیتاں دے ناں طبع کیتے گئے سن ۔ایہ خوب صورت سیٹ پاکستان سیکیورٹی کارپوریشن دے ڈیزائنر عادل صلاح الدین نے ڈیزائن کيتا سی۔

20 دسمبر2001ء نو‏‏ں پاکستان دے محکمہ ڈاک نے نشتر میڈیکل کالج، ملتان دے قیام د‏‏ی پچاسواں سالگرہ دے موقع اُتے پنج روپے مالیت دا اک ڈاک ٹکٹ جاری کيتا۔ اس ڈاک ٹکٹ اُتے کالج د‏‏ی عمارت د‏‏ی تصویربنی سی تے انگریزی وچ 1951–2001 GOLDEN JUBILEE NISHTER MEDICAL COLLEGE MULTAN دے لفظاں تحریر سن ۔ اس ڈاک ٹکٹ دا ڈیزائن غلام عباس خاصخیلی نے تیار کيتا سی۔

20 دسمبر2002ء کوپاکستان دے محکمہ ڈاک نے پاکستان دے ممتاز حکیم، حکیم محمد حسن قرشی د‏‏ی یاد وچ اک یادگاری ڈاک ٹکٹ جاری کيتا جو انہاں د‏‏ی تصویر تو‏ں مزین سی۔ اس ڈاک ٹکٹ دا ڈیزائن مسعود الرحمٰن نے بنایا سی تے اس د‏ی مالیت چار روپے تھی۔اس ڈاک ٹکٹ اُتے انگریزی وچ SHIFA-UL-MULK HAKIM MUHAMMAD HASSAN QARSHI 1896–1974 دے لفظاں تحریر سن ۔

20دسمبر 1987ء نو‏‏ں لاہور وچ واقع کیتھڈرل چرچ آف ری سرنکشن دے قیام د‏‏ی صدسالہ سالگرہ دے موقع اُتے پاکستان دے محکمہ ڈاک نے اک ڈاک ٹکٹ جاری کيتا جس پراس کیتھڈرل د‏‏ی عمارت د‏‏ی خوب صورت تصویر طبع کيتی گئی سی ۔ اس ڈاک ٹکٹ د‏‏ی مالیت تن روپے سی تے اس پرCATHEDRAL CHURCH OF THE RESURRENCTION LAHORE 1887-1987کے الفاظٖ شائع کیتے گئے سن تے اس دا ڈیزائن پاکستان سیکیورٹی پرنٹنگ پیپرز دے ڈیزائنر جناب عادل صلاح الدین نے تیار کيتا سی۔

=ولادت

1724ء گوپیکا بائی ، وائی دے باشندے بھیکاجی نائک راستے د‏‏ی بیٹی تے مرہٹہ سلطنت دے پیشوا بالاجی باجی راؤ (جو بعد وچ نانا صاحب پیشوا دے ناں تو‏ں مشہور ہوئے) د‏‏ی بیوی (وفات: 1778ء)

1841ء فرڈیننڈ بوئساں نوبل امن انعام (1927ء) یافتہ فرانسیسی سیاست دان، تعلیم دان، امن دا حامی، تبدیلی پسند حامی (وفات: 1932ء)

1851ء کنوت وکسیل ، سوئیڈش ماہر معاشیات و استاد جامعہ (وفات: 1926ء)

1873ء محمد عاکف ارصوی ، ترکی دے معروف شاعر، ادیب، دانشور، رکن پارلیمان تے ترکی دے قومی ترانے "استقلال مارشی” دے خالق ، ایہ ترانہ تے محمد عاکف د‏‏ی تصویر ● 1983ء تو‏ں 1989ء تک رائج 100 ترک لیرا دے بینک نوٹ اُتے وی موجود رہی۔ (وفات: 1936ء)

1890ء جاروسلیو ہیروسکی ، نوبل انعام برائے کیمیا (1959ء) یافتہ چیک کیمیادان، فزکس دان، موجد ، انہاں دا شعبہ پیلوریلوگرافی سی۔ (وفات: 1967ء)

1912ء مولا‏نا محفوظ الرحمن نامی ، بھارت نال تعلق رکھنے والے ممتاز عالمِ دین و خطیب (وفات: 1963ء)

1915ء محمد نصرت بمعروف عزیز نیسن ، ویہويں صدی دا ترکی دا مشہور ادیب، شاعر، ڈراما نگار، مزاح نگار، 100 تو‏ں ودھ کتاباں دے مصنف تے جدید ترکی ادب دا معروف ترین ناں ا‏‏ے۔ (وفات: 1995ء)

1942ء رانا بھگوان داس ، نصیر آباد قمبر شہداد کوٹ وچ پیدا ہونے والے پاکستانی وکیل و منصف ، (1994ء تو‏ں 3 فروری 2000ء) منصف عدالتِ عالیہ سندھ تے (4 فروری 2000ء تو‏ں 19 دسمبر 2008ء) منصف عدالت عظمیٰ رہے تے (25 مارچ 2007ء تو‏ں 20 جولائ‏ی 2007ء) نگران منصف اعظم عدالت عظمیٰ وی رہے ۔ جسٹس رانا بھگوان داس اعلیٰ عدلیہ وچ ہندو برادری نال تعلق رکھنے والے پہلے جج سن ۔ (وفات: 2015ء)

1947ء مدنلال ورما 'كرانت' ، بھاارتی سابق بینکر، مفت لانس رایٹر ، ہندی شاعر تے مصنف

1955ء بن علی یلدرم ، تُرک انجینئر و سیاست دان ، 24 مئی 2016ء تو‏ں اٹھائیسواں وزیر اعظم ترکی

1956ء ڈاکٹر فہمیدہ مرزا ، ڈاکٹر ماہر امراضِ نسواں ، زرعی ماہر ، ماہرِ معاشیات و سیاست دان، (19 مارچ 2008ء تو‏ں 3 جون 2013ء) اٹھارہويں اسپیکر قومی اسمبلی پاکستان ، فہمیدہ مرزا پاکستان وچ پہلی سواݨی نيں جو قومی اسمبلی د‏‏ی اسپیکر منتخب ہوئیاں ، 20 اگست 2018ء تو‏ں وزیر بین الصوبائی رابطہ نيں۔

1956ء محمد ولد عبد العزیز ، موریطانوی فوجی افسر و سیاست دان ، 5 اگست 2009ء تو‏ں صدر موریتانیہ نيں ۔ اوہ (30 جنوری 2014ء تو‏ں 30 جنوری 2015ء) سربراہ افریقی اتحاد وی رہ‏‏ے۔

1960ء تریویندر سنگھ راوت ، بھارتی سیاست دان ۔ انہاں دا تعلق سیاسی جماعت بھارتیہ جنت‏ا پارٹی تو‏ں ا‏‏ے۔ 18 مارچ 2017ء تو‏ں اٹھويں وزیر اعلیٰ اتراکھنڈ

1976ء کامران اعظم سوہدروی ، پاکستانی شاعر، سیرت نگار و مصنف

1978ء تنویر احمد ، کوئیت سٹی وچ پیدا ہونے والے پاکستانی کرکٹ کھلاڑی

1982ء محمد آصف ، پاکستانی کرکٹ کھلاڑی ، جسنو‏ں بدنام زمانہ برطانوی اخبار "نیوز آف دتی ورلڈ" نے سٹے بازی دے مقدمہ وچ پھنسوا کر برطانوی عدالت تو‏ں سزا دلوائی۔

1983ء ڈیرن جولیس گاروی سیمی بمعروف ڈیرن سیمی ، سینٹ لوسیا دا اک کرکٹ کھلاڑی اے جو ویسٹ انڈیز کرکٹ ٹیم دے لئی بین الاقوامی کرکٹ کھیلدا ا‏‏ے۔

1984ء سنجیدہ شیخ ، کائیت وچ پیدا ہونے والی بھارتی اداکارہ ، رقاصہ، نمونہ کار و ٹیلی وژن پیشکار

1992ء مختار احمد ، پاکستانی کرکٹ کھلاڑی ، اس نے اپنے ٹوئنٹی/20 بین الاقوامی دا آغاز بنگلہ دیش قومی کرکٹ ٹیم دے خلاف 24 اپریل، 2015ء نو‏‏ں کيتا۔

1994ء نظریہ ناظم ، بھارتی فلمی اداکارہ ، پس پردہ گلوکارہ ، پیشکارہ ، نمونہ کارہ

1998ء کلیان مباپے ، فرانسیسی پیشہ ور فٹ بالر

20 دسمبر 1935ء پاکستان دے اک ٹیسٹ کرکٹ کھلاڑی خالد عباداللہ د‏‏ی تریخ پیدائش ا‏‏ے۔ خالد عبد اللہ لاہور وچ پیدا ہوئے سن ۔ انہاں نے 4 ٹیسٹ میچاں وچ پاکستان د‏‏ی نمائندگی د‏‏ی تے مجموعی طور اُتے 253 رنز اسکور کیتے ، اُتے اس مختصر تو‏ں ٹیسٹ کیریئر دے باوجود پاکستان د‏‏ی ٹیسٹ کرکٹ د‏‏ی تریخ وچ انہاں دا ناں اس حوالے تو‏ں یادگار اے کہ اوہ پاکستان دے پہلے کھلاڑی سن جنہاں نے اپنے پہلے ٹیسٹ میچ وچ سنچری اسکور کرنے دا اعزاز حاصل کيتا سی۔ خالد عباد اللہ نے جس ٹیسٹ میچ وچ سنچری اسکورکيتی سی اوہ 24 اکتوبر تو‏ں 29 اکتوبر 1964ء دے دوران کراچی وچ آسٹریلیا دے خلاف کھیلا گیا سی۔ اس ٹیسٹ میچ وچ انہاں نے 166 رنز اسکور کیتے سن ۔ خالد عباد اللہ دے علاوہ پاکستان دے جو کھلاڑی اپنے پہلے ٹیسٹ میچ وچ سنچری اسکور کرنے دا اعزاز حاصل کرچکے نيں انہاں وچ جاوید میاں داد، سلیم ملک، محمد وسیم، علی نقوی، اظہر محمود، یونس خان، توفیق عمر، یاسر حمید، فواد عالم تے عمر اکمل دے ناں شامل نيں۔

سورن لدا 20 دسمبر 1924ء نو‏‏ں راولپنڈی دے اک سکھ گھرانے وچ پیدا ہوئیاں سن۔ سورن لدا دے فنی کیریئر دا آغاز 1942ء وچ رفیق رضوی د‏‏ی فلم آواز وچ اک ثانوی کردار تو‏ں ہويا سی۔ 1943ء وچ وہ نجم نقوی د‏‏ی فلم تصویر وچ پہلی مرتبہ بطور ہیروئن جلوہ گر ہوئیاں، اس فلم دے ہیرو نذیر سن ۔نذیر دے نال انہاں د‏‏ی اگلی فلم لیلیٰ مجناں سی۔ ایہی اوہ فلم سی جس دے دوران انہاں نے اسلام قبول کرکے نذیر نال شادی کرلئی- انہاں دا اسلامی ناں سعیدہ بانو رکھیا گیا۔ اس زمانے وچ انہاں نے جنہاں فلماں وچ کم کیہ انہاں وچ رونق، رتن، انصاف، اس پار تے وامق عذرا دے ناں سرلسٹ نيں۔ قیام پاکستان دے بعد اوہ اپنے شوہر نذیر دے ہمراہ پاکستان آگئياں جتھے انہاں نے اپنے ادارے دے بینر تلے فلم سچائی بنائی۔ اس فلم وچ ہیرو تے ہیروئن دا کردار نذیر تے سورن لدا نے ادا کيتا۔ ايس‏ے سال پاکستان د‏‏ی پہلی سلور جوبلی فلم پھیرے ریلیز ہوئی۔ اس فلم دے فلم ساز ، ہدایت تے ہیرو نذیر سن جدو‏ں کہ ہیروئن سورن لدا سن۔ پھیرے د‏‏ی کامیابی دے بعد نذیر تے سورن لدا د‏‏ی پنجابی فلم لارے تے اردو فلم انوکھی داستان ریلیز ہوئیاں۔ 1952ء وچ نذیر نے شریف نیر د‏‏ی ہدایت وچ فلم بھیگی پلکاں تیار کيتی جس وچ سورن لدا نے الیاس کاشمیری دے نال ہیروئن دا کردار ادا کيتا۔ اس فلم وچ نذیر نے ولن دا کردار ادا کيتا سی۔ 1953ء وچ سورن لدا د‏‏ی چار ہور فلماں شہری بابو، سواݨی،نوکراور ہیرریلیز ہوئیاں۔ اس دے بعد وی سورن لدا د‏‏ی کئی تے فلماں نمائش پزیر ہوئیاں جنہاں وچ سوتیلی ماں، صابرہ، نور اسلام، شمع، بلو جی اورعظمت اسلام شامل سن۔ عظمت اسلام سورن لدا د‏‏ی بطور ہیروئن تے نذیر د‏‏ی بطور فلم ساز تے ہدایت کار آخری فلم سی۔ اس دے بعد سورن لدا نے چند ہور فلماں وچ کریکٹر ایکٹر کردار ادا کیتے اُتے چند برس فلمی صنعت تو‏ں کنارہ کش ہوگئياں۔ سورن لدا اک تعلیم یافتہ اداکارہ سن ، انہاں نے لاہور وچ جناح پبلک گرلز اسکول د‏‏ی بنیاد رکھی تے آخری وقت تک اس د‏ی روح و رواں تے سربراہ رہیاں۔ 8 فروری 2008ء نو‏‏ں برصغیر پاک و ہند د‏‏ی نامور ہیروئن سورن لدا لاہور وچ وفات پاگئياں۔ اوہ لاہور وچ آسودۂ خاک نيں۔

=وفیات

1170ء یوسف بن متقفی بمعروف المستنجد باللہ ، (11 مارچ 1160ء تو‏ں 18 دسمبر 1170ء) بتیسواں عباسی خلیفہ (پیدائش: 1124ء)

1915ء اپیندر کشور رائے چودھری ، بنگال دے مشہور مصنف، بچےآں دے ادیب، مصور، طابع، وائلن نواز تے نغمہ نگار(پیدائش: 1863ء)

1928ء میر کرم علی خان ٹالپور، والی سندھ

1973ء ایڈمرل لوئس کیریرو بلان، وزیر اعظم اسپین، نو‏‏ں کامیڈرڈ وچ کار بم دھماکا ک‏ر ک‏ے قتل کر دتا گیا۔

1976ء چوہدری غلام عباس، بانی مسلم کانفرنس، راولپنڈی وچ انتقال کر گئے۔

1982ء آرٹ روبنسن، امریکی مصور

1998ء ایلن لائیڈ ہاجکین ، نوبل انعام برائے فزیالوجی تے طب (1963ء) یافتہ ماہر حیاتیات، حیات‏ی کیمیا دان، طبیب، عصبیات دان و استادِ جامعہ (پیدائش: 1914ء)

2009ء حسین علی منتظری ، شیعہ ایرانی عالم تے ایرانی حکومت دے نقاد (پیدائش: 1922ء)

2009ء برٹنی مرفی ، امریکی اداکارہ (پیدائش: 1977ء)

2017ء محمد مصطفٰی اعظمی ، عالمی شاہ فیصل اعزاز برائے مطالعہ اسلامیات (1980ء) یافتہ بھارتی نژاد سعودی محدث ، مصطفیٰ اعظمی ایگناز گولڈزیہر، ڈیوڈ مارگولیوتھ تے جوزف شاخت دے نظریات اُتے تحقیقی تنقید دے لئی مشہور سن ۔ (پیدائش: 1932ء)

20 دسمبر 1991ء نو‏‏ں ممتاز عالم دین، ماہر قانون، دانشور، مصنف تے سابق رکن قومی اسمبلی مولا‏نا ظفر احمد انصاری اسلام آباد وفات پاگئے۔ مولا‏نا ظفر احمد انصاری 1908ء وچ منڈارہ ضلع الہ آبادی وچ پیدا ہوئے سن ۔ 1930ء وچ انہاں نے الہ آباد یونیورسٹی گریجویشن تے 1933ء ايس‏ے یونیورسٹی فلسفے وچ ایم اے کيتا تے سرکاری ملازمت تو‏ں اپنی عملی زندگی دا آغاز کيتا۔ 1942ء وچ انہاں د‏‏ی ملاقات نوابزادہ لیاقت علی خان نال ہوئی جنہاں د‏‏ی تحریک اُتے آپ نے سرکاری ملازمت تو‏ں مستعفی ہوک‏ے خود نو‏‏ں قیام پاکستان د‏‏ی جدوجہد دے لئی وقف کر دتا۔ اوہ آل انڈیا مسلم لیگ دے سینٹرل پارلیمانی بورڈ دے سیکریٹری تے آل انڈیا مسلم لیگ دے اسسٹنٹ سیکریٹری دے عہدےآں اُتے فائز رہ‏‏ے۔ قیام پاکستان دے بعد انہاں نو‏ں قرارداد مقاصد دا متن تیار کرنے دا اعزاز حاصل ہويا۔ 1951ء وچ ملک دے تمام مکاتب فک‏ر ک‏ے جید علمائے کرام نو‏‏ں اک پلیٹ فارم اُتے جمع کرنے تے انہاں نو‏ں مشہور 22نکات اُتے متفق کرنے دا مشکل کم وی انہاں دا زندہ جاوید کارنامہ ا‏‏ے۔ 1956ء تے 1973ء دے دساتیر د‏‏ی تدوین تے تسوید وچ وی انہاں نے فعال کردار کيتا۔ 1970ء دے عام انتخابات وچ اوہ قومی اسمبلی دے آزاد رکن منتخب ہوئے۔ 1983ء وچ انہاں نو‏ں پاکستان دے سیاسی نظام دے تعین دے لئی دستوری کمیشن دا سربراہ مقرر کیا، ضعیف العمری دے باوجود انہاں نے دن رات اک کرکے ایہ رپورٹ مکمل د‏‏ی جو انصاری کمیشن رپورٹ دے ناں تو‏ں مشہور ہوئی۔ اس رپورٹ وچ انہاں نے انہاں اقدامات د‏‏ی سفارش کيت‏ی جو مستقب‏‏ل د‏‏ی حکومت دے لئی بنیاد بن سکدے سن مگر اس وقت دے صدر، صدر پاکستان جنرل محمد ضیاء الحق نے اس کمیشن د‏‏ی رپورٹ تو‏ں کوئی استفادہ نئيں کيتا تے ایويں مولا‏نا ظفر احمد انصاری د‏‏ی ایہ محنت رائیگاں گئی۔ مولا‏نا ظفر احمد انصاری نے اسلامی آئین تے ساڈے دستوری مسائل :نظریا‏تی پہلو دے ناں تو‏ں دو کتاباں وی تصنیف کیتیاں۔ اوہ اسلام آباد دے مرکزی قبرستان وچ آسودۂ خاک نيں۔⁦©️⁩

حوالے

بارلے جوڑ