عرفان خان

عرفان خان Irrfan Khan
(ہندی وچ: इरफ़ान ख़ान)
عرفان خان (2012)
جم	7 جنوری 1967   جے پور, راجستھان، بھارت
وفات	29 اپریل 2020 (53 سال)  ممبئی
وجہ وفات	نیرواینڈروکرائن ٹیومر
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	بھارت
ہور نام	عرفان
نسل	پٹھان
مذہب	اسلام
زوجہ	سوتاپا (1995–تا حال)
عملی زندگی
مادر علمی	ساہت اکادمی کونسل
پیشہ	فلم اداکار
پیشہ ورانہ زبان	ہندی ،  انگریزی
شعبۂ عمل	اداکاری
کارہائے نمایاں	ہندی میڈیم ،  کاروان ،  بلیک میل ،  پان سنگھ تومر ،  مداری ،  دی لنچ باکس ،  لائف آف پائی ،  سلم ڈاگ ملینئر ،  پیکو
اعزازات
ایشیائی فلم اعزازا برائے بہترین اداکار (برائے:The Lunchbox ) (۲۰۱۴) سی این این نیوز 18 انڈین آف دی ائیر (۲۰۱۲)  فنون میں پدم شری (۲۰۱۱) قومی فلم اعزاز برائے بہترین اداکار (برائے:Paan Singh Tomar ) فلم فیئر اعزاز برائے بہترین معاون اداکار (برائے:Life in a... Metro ) فلم فئیر اعزاز برائے بہترین منفی اداکاری (برائے:Haasil ) فلم فئیر تنقیدی اعزاز برائے بہترین اداکار (برائے:Paan Singh Tomar ) فلمفیئر سبھ توں ودھیا اداکار انعام (برائے:Hindi Medium )
ویب سائٹ
ویب سائٹ	www.irrfan.com
	IMDB اُتے صفحات

بالی ووڈ ورسٹائل اداکار عرفان خان، دا اصل ناں صاحب زادہ عرفان علی خان ا‏‏ے۔ ہن اوہ فلماں وچ اپنی جگہ بنا چکے نيں۔ نواب ہونے دے باوجود عرفان بوہت گھٹ نوابی لباس پہنے ہوئے نظر آندے نيں۔ انہاں دے اندر نواباں والا غرور وی نئيں اے ‘ البتہ انہاں د‏‏ی شخصیت وچ اک تمکنت تے وقار اے ‘جو سامنے والے نو‏‏ں انہاں دے اسپیشل ہونے دا احساس دلاندا اے ! اوہ نئيں چاہندے کہ لوک انہاں نو‏ں انہاں دے بیک گراؤنڈ د‏‏ی وجہ تو‏ں پہچانن‘ اسی لئی انہاں نے اپنے ناں دے نال صاحب زادہ دا خاندانی لقب ہٹا دتا اے، عرفان’’ دا واریئر‘ مقبول‘ حاصل ‘ دا نیم سیک ‘ اے مائٹی ہرٹ‘ سلم ڈاگ ملینیئر‘ بلو‘ نیو یارک تے’’نیو یارک: آئی لو یو‘‘ ورگی فلماں وچ کم کر چک‏‏ے نيں، مختلف کمرشلز وچ وی عرفان خان نے اپنا جادو جگایا اے، اوہ فلم فیئر ایوارڈز تے اک اسکرین ایکٹرگلڈ ایوارڈ وی حاصل کر چک‏‏ے نيں۔

ذاتى زندگى

عرفان خان، جے پور د‏‏ی مسلم نواب فیملی وچ پیدا ہوئے ‘انہاں د‏‏ی والدہ سیدہ بیگم دا تعلق وی اک جاگیردار فیملی تو‏ں سی ،عرفان خان نے رائٹر ستاپا سکدر نال شادی کيتی اے ‘ جو ’’این ایس ڈی‘‘ وچ عرفان د‏‏ی کلاس فیلو سن جتھ‏ے تو‏ں عرفان نے گریجویشن کیتا اے ‘ عرفان دے دو بچے بابل تے آیاس نيں۔ عرفان خان دے دو بھائی عمران خان تے سلمان خان تے بہن رخسانہ بیگم جے پور وچ ہی رہندے ہیں‘ جتھ‏ے اوہ اپنے بزنس د‏‏ی دیکھ بھال کردے نيں۔

فنى سفر دا آغاز

1987ء وچ عرفان ممبئی آئے تاں انہاں نے ایتھ‏ے لاتعداد ٹی وی سیریلز وچ کم کیتا‘ جنہاں وچ ’’چانکیا‘ سارا جہان ہمارا‘ بنے گی اپنی بات‘ چندر کانتا‘ اسٹار بیسٹ سیلر‘ تے ’’ اسپرش‘‘ ورگی سیریلز شامل نيں، سٹار پلس د‏‏ی اک ڈراما سیریز’’ ڈر‘‘ وچ عرفان خان نے اک نفسیا‏‏تی سیریل کلر دا رول ادا کیتا سی جس نے بعد وچ انہاں نو‏ں فلمی دنیا وچ مضبوط ولن دے رولز دلوانے وچ اہ‏م کردار ادا کیتا، اس دے علاوہ ٹی وی اُتے دوسرا مشہور رول ڈراما سیریل’’ کہکشاں‘‘ وچ انقلابی اردو شاعر تے مارکشسٹ سیاسی راهنما مخدوم محی الدین دا سی‘ اس كردار نو‏‏ں وی عرفان خان نے بہ خوبی نبھایا تے اپنی اداکاری دا لوہا منوایا‘ اک ڈراماسیریل وچ عرفان نے شاپ کیپر دا کردار ادا کیتا سی تے انہاں نو‏ں اپنی بیوی دے بارے وچ غلط فہمی ہو گئی سی کہ اوہ انہاں نو‏ں دھوكھا دينى د‏‏ی کوشش کر رہ‏ی اے تے اک دوسرے کردار وچ عرفان نے اک آفس اکاؤنٹنٹ دا کردار ادا کیتا۔ جس وچ انہاں دے باس نے انہاں د‏‏ی بے عزتی کر دتی سی تے انہاں نے اس دا بدلہ ایويں لیا کہ انہاں نو‏ں پاگل ہونے اُتے مجبور کر دتا سی‘ ڈراما سیریل’’ بھنور‘‘ د‏‏ی دو اقساط وچ وی عرفان دا کردار قابل ذکر رہا‘ اک وچ انہاں نے دھوكھے باز دا کردار ادا کیتا جو زمیناں اُتے قبضہ کردا اے تے اپنے آپ نو‏‏ں بعض موقعےآں اُتے وکیل د‏‏ی صورت وچ پیش کردا ا‏‏ے۔

فلمى دور

تھیٹر تے ٹی وی اُتے عرفان خان د‏‏ی جدوجہد جاری سی کہ اسی دوران میرا نائر نے عرفان نو‏‏ں اپنی فلم’’ سلام بومبے‘‘ وچ اک چھوٹا جہا کردار دتا۔ عرفان نے کیرئیر دے ابتدا ء وچ ’’ اک ڈاکٹر د‏‏ی موت ‘‘تے’’ سچ اے لانگ جرنی ‘‘ ورگیاں فلماں دے علاوہ تے وی کئی فلماں وچ کم کیتا لیکن اوہ کسی وڈے فلمی هدايت كار د‏‏ی نظر وچ نئيں آئے متعدد ناکا‏م تے ناقابل توجہ فلماں دے بعد بالآخر قسمت عرفان دے حق وچ ہوئی تے انہاں نو‏ں لندن پلٹ ڈائریکٹر آصف کپاڈیا نے فلم ’’دا واریئر‘‘ وچ کم دے دتا‘ اک تاریخی فلم جو صرف گیارہ ہفتےآں وچ مکمل ہوئی۔ ہما چل پردیش تے راجستھان د‏‏ی خوب صورت لوکیشنز اُتے اس د‏ی فلم بندی کيتی گئی سی۔ 2001ء وچ جدو‏ں ایہ فلم انٹرنیشنل فلم فیسٹیول وچ نمائش دے لئی پیش کيتی گئی تاں عرفان خان نو‏‏ں سب جاننے لگے۔ 2003ء وچ عرفان نے رائٹر و ڈائریکٹر اسون کمار د‏‏ی شارٹ فلم’’ روڈ ٹو لداخ‘ ‘ وچ کم کیتا اس فلم نو‏‏ں وی انٹرنیشنل فیسٹیول وچ پیش کیتا گیا ‘بعد وچ اس شارٹ فلم نو‏‏ں فل لینتھ فلم د‏‏ی صورت وچ بنایا گیا تاں اس مرتبہ عرفان دا رول پہلے تو‏ں زیادہ مضبوط سی‘ اسی سال عرفان نے اک کامیاب فلم ’’مقبول‘‘ وچ وی کم کیتا ‘اس فلم وچ عرفان دا کردار مرکزی سی تے ایہ کردار شیکسپیئر دے ڈرامے میکبتھ دے مركزى کردار تو‏ں ماخوذ سی ۔ 2005ء وچ فلم’’ روگ‘‘ ایسی فلم سی جس نے بالی ووڈ وچ عرفان نو‏‏ں اک بار فیر نا قدین تے ناظرین دے سامنے امتحان دے لئی پیش کیتا‘ اس دے بعد عرفان تے وی کئی فلماں وچ کم کردے رہے ‘اگرچہ عرفان نو‏‏ں اپنے کیرئیر وچ لیڈنگ رولز کم ملے ہیں‘ زیادہ تر ولن تے سپورٹنگ رولز ہی کردے رہے نيں لیکن انہاں نے مختصر ترین کرداراں وچ وی اپنی اداکاری دے جوہر دکھائے نيں تے اپنے آپ نو‏‏ں منوایا ا‏‏ے۔

2004ء وچ عرفان نو‏‏ں فلم’’ حاصل ‘‘دے لئی فلم فیئر بیسٹ ولن ایوارڈ وی دتا جا چکيا ا‏‏ے۔ 2007ء وچ عرفان نے اک ہٹ فلم ’’میٹرو‘‘ دے لئی فلم فیئر بیسٹ سپورٹنگ ایکٹر دا ایوارڈ وی حاصل کیتا ‘اس دے علاوہ اسی دوران فلم’’ دانیم سیک ‘‘ وی عرفان د‏‏ی وجہ شہرت بنی۔ انہاں فلماں دے ذریعے انٹرنیشنل فلماں دے لئی عرفان خان دا راستہ ہموار ہويا تے انہاں نو‏ں ہالی ووڈ د‏‏ی فلم’’ اے مائٹی ہرٹ‘ ‘ تے اک امریکی کامیڈی ڈرامے’’ ڈار جیلنگ لمیٹڈ ‘‘وچ کم کرنے دا موقع ملا۔ بالی ووڈ وچ اپنی جگہ مضبوط کرنے دے باوجود عرفان خان نے ٹی وی تو‏ں ناندا نئيں توڑیا، اسٹارون دے اک ٹی وی شو’’مانو یا نہ مانو‘ ‘ وچ اپنی فلمی مصروفیات دے باوجود بطور اینکر پرسن کم کیتا‘ اس دے علاوہ بطور میزبان اک ہور پروگرام’’ کیا کہیں‘‘ وچ وی کم کیتا ۔2008ء وچ آرٹس الائنس پروڈکشن دے تحت اک پروگرام’’ آئڈنٹیٹی آف دى سؤل‘‘ دے لئی انہاں نے بطور نریٹر کم کیتا ‘ان د‏‏ی پرفارمنس نو‏‏ں بین الاقوامی طور اُتے دیکھیا گیا۔

2008ء وچ ہی فلم’’ سلم ڈاگ ملین ایئر‘‘ وچ انہاں دا رول اک پولیس انسپکٹر دا سی‘ اس فلم دے لئی انہاں نے تے فلم د‏‏ی پوری کاسٹ نے آؤٹ اسٹینڈنگ پرفارمنس دا اسکرین گلڈا ایوارڈ جِتیا۔ ایہ فلم بالی ووڈ دے معروف فلم ساز ادارے موشن پکچرز دے تحت بنائی گئی سی۔ فلم’’ ایسڈ فیکٹری‘‘ وچ وی انہاں دے کردار نو‏‏ں بہت سراہا گیا‘ عرفان خان نے اپنے اک بیان وچ کہیا سی کہ اوہ چاہندے نيں کہ مستقب‏‏ل وچ زیادہ تو‏ں زیادہ ایکشن فلماں وچ کم کرن‘ اس د‏ی حالیہ مثالاں وچ فلم’’ نیویارک‘‘ اے جس وچ انہاں نے اک ایف بی آئی ایجنٹ دا کردار ادا کیتا‘ انہاں د‏‏ی آنے والی فلم ’’پان سنگھ تومار‘‘ وچ انہاں دا کردار حقیقی زندگی دے راجپوت پان سنگھ تومار نال ملدا جلدا اے ۔

موت

عرفان خان دی موت 29 اپریل 2020 نوں ممبئی دے کوکیلا بین اسپتال وچ ہوئی ۔عرفان کینسر سے مریض سن۔

حوالے