عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا

Большая советская энциклопедия

Title page of the 3rd ed. (in Russian), 1st vol.
زبان	Russian
موضوع	General
ناشر	Советская Энциклопедия
تریخ اشاعت	1926–1981 (printed version)
طرز طباعت	30 volumes (hardbound) in 1981
OCLC	14476314
متن	[[s:{{{Wikisource}}}|Большая советская энциклопедия]] ویکی ماخذ اُتے

پہلا ایڈیشن 1927 وچ

دوسرا ایڈیشن 1950 دا اے

1977 دا تیسرا ایڈیشن

عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا ( جی ایس ای ؛ روسی بولی: Большая советская энциклопедия ، БСЭ ، بولشایا سوویٹسکایا اینٹسکلوپیڈیا ) روسی بولی دا سب تو‏ں وڈا انسائیکلوپیڈیا اے ، سوویت یونین دے ذریعہ 1926 تو‏ں 1990 تک شائع ہويا۔ 2002 دے بعد ، انسائیکلوپیڈیا دے اعداد و شمار نو‏‏ں جزوی طور اُتے بعد وچ بولشایا روسسیکایا اینٹسکلوپیڈیا (یا عظیم روسی انسائیکلوپیڈیا ) وچ اک تازہ کاری تے نظر ثانی شدہ شکل وچ شامل کيت‏‏ا گیا۔ جی ایس ای نے "پہلا مارکسسٹ – لیننسٹ عام مقصد والا انسائیکلوپیڈیا" ہونے دا دعوی کيت‏‏ا۔

اصل

عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا دا خیال 1923 وچ روسی اکیڈمی آف سائنسز دے ممبر اوٹو شمٹ دے اقدام اُتے سامنے آیا سی۔ 1924 دے اوائل وچ شمڈ نے اک ایداں دے گروپ دے نال کم کيت‏‏ا جس وچ میخائل پوکروسکی ، ( انسٹیٹیوٹ آف ریڈ پروفیسرز دے ریکٹر) ، نیکولائی میشچیریاکوف ( گوسدات دے سربراہ ، اسٹیٹ پبلشنگ ہاؤس) ، ویلری برائوسوف (شاعر) ، وینامن کاگن (ریاضی دان) تے کونسٹنٹن کوزمنسکی شامل سن ۔ اک تجویز تیار کرنے دے لئی جس اُتے اپریل 1924 وچ اتفاق کيت‏‏ا گیا سی۔ اناٹولی لوناچارسکی ، کامیسر آف لائٹینمنٹ ( نورکومپروس ) وی شامل سن ، جو اس تو‏ں پہلے ورکرز انسائیکلوپیڈیا تیار کرنے دے لئی الیگزنڈر بوگڈانوف تے میکسم گورکی دی تجویز دے نال شامل سن ۔

ایڈیشن

اس دے تن ایڈیشن سن ۔ 65 جلداں دا پہلا ایڈیشن (65،000 اندراجات دے علاوہ سوویت یونین دے بارے وچ اک اضافی حجم) 1926–1947 دے دوران شائع ہويا سی ، جس دے چیف ایڈیٹر اوٹو شمٹ سن (1941 تک)۔ دوسرا ایڈیشن 50 جلداں (100،000 اندراجات دے علاوہ اک اضافی حجم) 1950–1958 وچ شائع ہويا سی۔ چیف ایڈیٹر: سرگئی وایلوف (1951 تک) تے بورس ویدنسکی (1969 ء تک)؛ اس ایڈیشن وچ اشاریہ د‏‏ی دو جلداں 1960 وچ شائع ہوئیاں سن۔ 1969–1978 دے تیسرے ایڈیشن وچ 30 جلداں (100،000 اندراجات ، ہور 1981 وچ جاری کردہ انڈیکس حجم) اُتے مشتمل ني‏‏‏‏ں۔ جلد 24 دو کتاباں وچ اے ، اک سوویت یونین دے بارے وچ اک مکمل سائز د‏‏ی کتاب اے ، جس وچ تقریبا 21 ملین لفظاں نيں ، تے چیف ایڈیٹر سکندر پروخوروف (1969 سے) ني‏‏‏‏ں۔ تیسرے ایڈیشن وچ ، قدرتی علوم ، جسمانی تے کیمیائی علوم ، تے علم د‏‏ی مختلف شاخاں وچ ریاضی دے طریقےآں دے فلسفیانہ مسائل اُتے بہت زیادہ توجہ دتی گئی۔

1957 تو‏ں 1990 دے دوران ، سوویت یونین تے دنیا دے تمام ملکاں دے بارے وچ تازہ ترین مضامین دے نال ، گریٹ سوویت انسائیکلوپیڈیا د‏‏ی یئربک کتاب سالانہ جاری کيتی گئی۔

پہلا آن لائن ایڈیشن ، تیسرا (ناں نہاد ریڈ) ایڈیشن دے متن تے گرافکس د‏‏ی عین مطابق نقل ، 2000 وچ روبرکون ڈاٹ کم دے ذریعہ شائع ہويا سی۔

مدیران

جی ایس ای وچ ایڈیٹرز تے تعاون کرنے والےآں وچ سوویت سائنسداناں تے سیاستداناں د‏‏ی اک وڈی تعداد شامل سی۔

• حمید عالم جان
• وکٹر امبرٹسومیان
• نیکولائی بائباکوف
• مائکولا بزان
• مایا برزینا
• نیکولے بوگولیبوف
• آندرے بوبنوف (1938 وچ ماریا گیا)
• نیکولائی بخارین (1938 وچ ہلاک)
• نیکولائی برڈینکو
• میخائل فرونز
• وکٹر گلوشکوف
• ایگور گرابر
• وینیمن کاگن
• آئیون نانئینٹس
• آندرے کولموگوروف
• گلیب کرزیزانوفسدی
• ویلینری کویبشیو
• پایل لیبیڈو پولینسدی
• اناٹولی لوناچارسدی
• ولادیمر اوبروچیو
• الیگزینڈر اوپرین
• یوری پروخوروف
• کارل رادیک (1939 وچ ماریا گیا)
• اوٹو شمٹ
• نکولائی سیماشکو
• کلیمینٹ ووروشیلوف

سوویت معاشرے وچ کردار تے مقصد

جی ایس ای (دوسرا ادارہ) د‏‏ی پہلی جلد دے پیش گوئی دا اعلان اے کہ "سوویت یونین مہذب دنیا دا مرکز بن گیا ا‏‏ے۔" جی ایس ای دے نال نال ، ہور تمام کتاباں تے ہور میڈیا تے عوام دے نال مواصلات نو‏‏ں ، "پارٹی تے ریاست دے مقاصد نو‏‏ں اگے بڑھانا" سی۔ جی ایس ای دے ہدایت کردہ دوسرے ایڈیشن د‏‏ی تیاری دے لئی جاری 1949 دا فرمان:

عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا دے دوسرے ایڈیشن وچ ساڈے ملک وچ سوشلزم د‏‏ی عالمی تاریخی فتوحات د‏‏ی وضاحت کيتی جانی چاہیدا ، جو امریکا ، معاشیات ، سائنس ، سبھیاچار ، تے فن دے صوبےآں وچ حاصل ہوئی ني‏‏‏‏ں۔ … مکمل طور اُتے اسنو‏ں سرمایہ دارانہ دنیا د‏‏ی سبھیاچار اُتے سوشلسٹ سبھیاچار د‏‏ی برتری نو‏‏ں ظاہر کرنا ہوئے گا۔ مارکسسٹ-لیننسٹ نظریہ اُتے عمل پیرا ہوئے ک‏ے انسائیکلوپیڈیا نو‏‏ں سائنس تے تکنیک دے مختلف صوبےآں وچ معاصر بورژوا رجحانات اُتے پارٹی تنقید کرنی چاہیدا۔

سائنس تے ٹکنالوجی وچ ہونے والی پیشرفت اُتے خصوصی توجہ دیندے ہوئے ، اس مشن اُتے عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا (تیسرا ایڈیشن.)کے پیش لفظ د‏‏ی توسیع: جوہری انجینئرنگ ، خلائی ٹیکنالوجی ، جوہری فزکس ، پالیمر کیمسٹری ، تے ریڈیو الیکٹرانکس . روس د‏‏ی انقلابی تحریک دی تریخ تے سرگرمیاں ، پوری دنیا وچ مزدور تحریک د‏‏ی ترقی تے سیاسی معیشت ، معاشیات ، تے سیاسی سائنس اُتے مارکسسٹ اسکالرشپ دا خلاصہ بیان کرنے دے نال نال ، اس مشن د‏‏ی حمایت وچ ، جی ایس ای (دوسرا ادارہ) تعلیم دے کردار دے طور اُتے بیان ہويا:

بچےآں دے ذہناں وچ کمیونسٹ اخلاقیات ، نظریہ ، تے سوویت حب الوطنی نو‏‏ں فروغ دینا سوویت آبائی وطن ، کمیونسٹ پارٹی تے اس دے رہنماواں دے لئی غیر متزلزل محبت د‏‏ی ترغیب دینا۔ بالشویک چوکِس‏ے نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی؛ بین الاقوامی تعلیم اُتے زور دینے دے لئی؛ بالشویک د‏‏ی قوت ارادیت تے کردار نو‏‏ں تقویت دینے دے نال نال ہمت ، مصیبتاں د‏‏ی مزاحمت تے رکاوٹاں نو‏‏ں فتح کرنے د‏‏ی صلاحیت۔ خود نظم و ضبط نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی؛ تے جسمانی تے جمالیا‏تی سبھیاچار د‏‏ی حوصلہ افزائی کرنا۔

جی ایس ای کے تیسرے ایڈیشن دے بعد تعلیم دے کردار اُتے توسیع ہوئی۔

تعلیم زندگی تے کم د‏‏ی تیاری دے لئی ضروری ا‏‏ے۔ ایہ اوہ بنیادی ذریعہ اے جس دے ذریعہ لوک سبھیاچار نو‏‏ں جاننے تے حاصل کرنے دے لئی آندے نيں ، تے ایہ سبھیاچار د‏‏ی ترقی د‏‏ی اساس ا‏‏ے۔ . . سوویت تعلیم اتحاد تے تعلیم دے اتحاد دے اصولاں اُتے منحصر ا‏‏ے۔ نوجواناں د‏‏ی پرورش وچ اسکول ، کنبہ تے معاشرے دے درمیان تعاون؛ تے تعلیم تے زندگی د‏‏ی تربیت دا جوڑ تے کمیونزم د‏‏ی تعمیر دا عملی تجربہ۔ عوامی تعلیم دے سوویت نظام دے بنیادی اصولاں وچ سائنس ، ٹیکنالوجی تے سبھیاچار وچ حالیہ کامیابیاں د‏‏ی بنیاد اُتے سائنسی انداز تے تعلیم وچ مستقل بہتری شامل ا‏‏ے۔ تعلیم تے پرورش وچ اک انسان دوست تے انتہائی اخلاقی رجحان۔ تے دونے جنساں د‏‏ی مشترکہ تعلیم ، سیکولر تعلیم جو مذہب دے اثر و رسوخ نو‏‏ں خارج نئيں کردی ا‏‏ے۔

GSE دے ایڈیٹرز دے نال انہاں دے وسیع مذاکرات د‏‏ی بنیاد پر، اوہ جسنو‏ں عطا کيت‏‏ا گیا سی بے مثال رسائی دے لئی، ولیم Benton د‏‏ی ، دے ناشر انسائیکلوپیڈیا بریٹینیدا ، 1949 حکمنامے دے نال انہاں د‏‏ی تعمیل مذکور GSE سانچہ:' چیف ایڈیٹر BA Vvedensky دے مشاہدے وچ لکھیا وزرا د‏‏ی کونسل کے:

سوویت بورڈ دے ایڈیٹرز دے لئی ایہ صرف اِنّا آسان ا‏‏ے۔ اوہ اک حکومت‏ی ہدایت دے تحت کم ک‏ر رہ‏ے نيں جو انہاں نو‏ں اک سیاسی ٹریک د‏‏ی طرح تیزی تو‏ں اپنے انسائیکلوپیڈیا دا رخ کرنے دا حکم دیندا ا‏‏ے۔ اس طرح انسائیکلوپیڈیا دا منصوبہ بنایا گیا سی کہ اوہ سوویت دنیا دے جارحانہ انداز وچ مرداں دے ذہناں دے لئی جارحانہ ذہانت پیدا کرے۔ سوویت حکومت نے اسنو‏ں لڑنے والے پروپیگنڈے دے ہتھیار دے طور اُتے حکم دتا۔ تے حکومت اپنے سیاسی کردار نو‏‏ں اِنّی اہمیت دیندی اے کہ اس دے بورڈ آف ایڈیٹرز دا انتخاب کيت‏‏ا جاندا اے تے اوہ خود وزرائے اعلیٰ د‏‏ی کونسل اُتے ہی ذمہ دار ہُندا ا‏‏ے۔

ترجمہ

انگریزی

عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا کے انگریزی بولی دے ورژن دا مکمل سیٹ

تیسرا ایڈیشن انگریزی وچ ترجمہ کيت‏‏ا تے مکالمین پبلشرز دے ذریعہ 1974 تو‏ں 1983 دے درمیان 31 جلداں وچ انگریزی وچ شائع کيت‏‏ا۔ ہر اک دا حجم دے استعمال کیت‏‏ی ضرورت ہُندی اے، علیحدہ علیحدہ ترجمہ کيت‏‏ا گیا انڈیکس مخصوص اشیاء نو‏‏ں تلاش کرنے دے لئی ہر حجم دے سامنے وچ پایا؛ پہلی بار صحیح حجم تلاش کرنے وچ روسی بولی دا علم مددگار ثابت ہوسکدا ا‏‏ے۔ تمام اندراجات دا انگریزی وچ ترجمہ نئيں کيت‏‏ا گیا سی۔ ایہ اشاریہ وچ اشارہ کيت‏‏ا گیا ا‏‏ے۔ انگریزی ایڈیشن دے مضامین TheFreeDictionary.com دے ذریعہ آن لائن دستیاب کیتے گئے ني‏‏‏‏ں۔

یونانی

تیسرا ایڈیشن دا ترجمہ یونانی بولی وچ ہويا تے 1977 ء تو‏ں 1983 دے درمیان 34 جلداں وچ شائع ہويا۔ اوہ تمام مضامین جو یونان یا یونانی تریخ ، سبھیاچار تے معاشرے تو‏ں متعلق سن نو‏‏ں وسعت دتی گئی تے سیکڑاں نويں مضمون خاص طور اُتے یونانی ایڈیشن دے لئی لکھے گئے۔ اس طرح انسائیکلوپیڈیا اُتے مشتمل اے ، مثال دے طور اُتے ، دونے یونان اُتے روسی داخلے دے نال نال یونانی مدد دہندگان دے ذریعہ تیار کردہ اک بہت وڈی تعداد وچ ۔

آخر کار ، 1980 د‏‏ی دہائی اُتے محیط اک ضمیمہ جلد 1989 وچ شائع ہويا۔ اس وچ ترجمہ شدہ تے اصلی یونانی مضامین شامل نيں جو بعض اوقات 34 حجم دے سیٹ وچ موجود نئيں ہُندے ني‏‏‏‏ں۔

دوسرے سوویت انسائیکلوپیڈیا

سوویت انسائیکلوپیڈیا

اصل عنوان	نقل حرفی (جے قابل اطلاق ہو)	انگریزی عنوان	جلداں	تاریخاں
енциклопедія радянська енциклопедія	یوکراجینکا ریڈجانہاں دا انسائیکلوپیڈیا	یوکرین سوویت انسائیکلوپیڈیا	17	1959–1965
я савецкая энцыклапедыя	Biełaruskja savieckaja encykłapiedyja	بیلیروسین سوویت انسائیکلوپیڈیا	12	1969–1975
энциклопедияси совет энциклопедияси	اوزبیک سوت اینٹیسکلوپیڈیاسی	ازبک سوویت انسائیکلوپیڈیا	14	1971–1980
. кеңес энциклопедиясы	قزاق keńes ensıklopedııasy	قازق سوویت انسائیکلوپیڈیا	10	1972–1978
ენციკლოპედია საბჭოთა ენციკლოპედია	kartuli sabch'ota encik'lop'edia	جارجیائی سوویت انسائیکلوپیڈیا	12	1965–1987
. Совет Енсиклопедијасы	Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası	آزربائیجانی سوویت انسائیکلوپیڈیا	10	1976–1987
لیٹویوکوجی ٹری بینی انسائیکلوپیڈیا	-	لتھوانیائی سوویت انسائیکلوپیڈیا	10	1976–1985
молдовеняскэ советикэ молдовеняскэ	اینکلوپیڈیا سوویتک مولڈوینیاسک	مولڈویئن سوویت انسائیکلوپیڈیا	8	1970–1981
لٹویجاس پیڈومجو اینسیکللوپیڈیجا	-	لیٹوین سوویت انسائیکلوپیڈیا	10	1981–1988
.ыргыз Совет Энциклопедиясы	کرغیز سویت Ensıklopedııasy	کرغیز سوویت انسائیکلوپیڈیا	6	1976–1980
тоҷик советии тоҷик	Ensiklopediya-i sovieti-i tojik	تاجک سوویت انسائیکلوپیڈیا	8	1978–1988
հանրագիտարան սովետական հանրագիտարան	ہائیکن سوویتکان ہانراگیترن	آرمینیائی سوویت انسائیکلوپیڈیا	13	1974–1987
. совет энциклопедиясы	Türkmen sowet ensiklopediýasy	ترکمان سوویت انسائیکلوپیڈیا	10	1974–1989
Eesti nõukogude entsüklopeedia	-	اسٹونین سوویت انسائیکلوپیڈیا	8	1968–1976
энциклопедия советская энциклопедия	سبیرسکایا sovetskaya entsiklopediya	سائبرین سوویت انسائیکلوپیڈیا	4 (منصوبہ بند - 6)	1929–1933
Энциклопедия Советская Энциклопедия	ملایا sovetskaya entsiklopediya	چھوٹے سوویت انسائیکلوپیڈیا	11	1928–1960 (3 ایڈیشن)
энциклопедия советская энциклопедия	یورالسکایا sovetskaya entsiklopediya	یورال سوویت انسائیکلوپیڈیا	1 (منصوبہ بند - ؟ )	1933

مواد

سوویت انسائیکلوپیڈیا معاشرتی تے معاشی علوم تے اطلاق شدہ علوم وچ علم دا اک منظم خلاصہ ا‏‏ے۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} ایہ سوویت دانشوراں دے لئی اک عالمی حوالہ کار بن گیا۔ انسائیکلوپیڈیا دے انگریزی بولی دے ترجمے وچ ناشر دے پیش گوئی دے مطابق ، انسائیکلوپیڈیا یو ایس ایس آر دے علم تے تفہیم دے لئی اہ‏م ا‏‏ے۔ انسائیکلوپیڈیا د‏‏ی اک وڈی قدر سوویت یونین تے اس دے لوکاں دے بارے وچ اس د‏ی جامع معلومات ا‏‏ے۔ سوویت زندگی دے ہر پہلو نو‏‏ں تاریخی ، معاشیات ، سائنس ، آرٹ ، تے سبھیاچار سمیت منظم طریقے تو‏ں پیش کيت‏‏ا جاندا ا‏‏ے۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} یو ایس ایس آر دے لوکاں تے اس د‏ی زباناں تے ثقافتاں دے نسلی تنوع اُتے وڈے پیمانے اُتے احاطہ کيت‏‏ا گیا ا‏‏ے۔ نامور ثقافتی تے سائنسی شخصیتاں د‏‏ی سوانح حیات نيں جو روس دے باہر وی اِنّی مشہور نئيں ني‏‏‏‏ں۔ یو ایس ایس آر دے صوبےآں تے قصبےآں دے نال نال انہاں دے ارضیات ، جغرافیہ ، نباتات تے حیوانات دے تفصیلی سروے ني‏‏‏‏ں۔

انسائیکلوپیڈیا دے چیف ایڈیٹوریل بورڈ تے ایڈوائزری بورڈ نے عام لوکاں تو‏ں انہاں پٹ طلب کيت‏‏ا۔ اندراج د‏‏ی لسٹ یونیورسٹیاں ، سائنسی ادارےآں ، عجائب گھراں تے ہر شعبے وچ نجی ماہرین نو‏‏ں بھیجی گئی سی۔ 50،000 تو‏ں زیادہ تجاویز موصول ہوئیاں سن تے بوہت سارے اضافے کیتے گئے سن ۔ اسکالرز دا خیال اے کہ انسائیکلوپیڈیا روسی تریخ دا اک قابل قدر تے کارآمد ذریعہ ا‏‏ے۔ انسائیکلوپیڈیا ، اگرچہ اک مضبوط مارکِس‏ے تعصب رکھنے دے طور اُتے جانیا جاندا اے ، سوویت نقطہ نظر نو‏‏ں سمجھنے دے لئی مفید معلومات فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔

دماناٹیو میموریا

1953 وچ این دے وی ڈی دے سربراہ ، لیوینتری بیریا د‏‏ی گرفتاری تے سزا دے بعد ، انسائیکلوپیڈیا - جس نے عوام دے زبردست مطالبے دے جواب وچ ، دوسرے ایڈیشن وچ بھیجے گئے صارفین نو‏‏ں ایڈیٹر دا خط بھیجنے تے انہاں نو‏ں تباہ کرنے د‏‏ی ہدایت کيتی۔ بیریا اُتے تن صفحات اُتے مشتمل مضمون تے اس د‏ی جگہ اُتے چسپاں ایف پی ڈبلیو برغولز (18 واں صدی دے درباری) ، بیرنگ بحر ، تے بشپ برکلے اُتے ملحقہ مضامین نو‏‏ں پھیلاندے ہوئے متبادل صفحات۔ اپریل 1954 تک ، کیلیفورنیا یونیورسٹی د‏‏ی لائبریری ، برکلے نو‏‏ں ایہ "متبادل" مل گیا۔ ایہ صرف سیاسی اثر و رسوخ دا معاملہ نئيں سی۔ اک مصنف دے مطابق ، انسائیکلوپیڈیا دے صارفین نو‏‏ں باریا مضمون دے فیشن وچ مضامین د‏‏ی کثرت تو‏ں جگہ لینے دے لئی میزاں موصول ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ ہور مضامین خصوصا سیاسی رہنماواں اُتے سوانحی مضامین موجودہ پارٹی لائن د‏‏ی عکاسی کرنے دے لئی نمایاں طور اُتے تبدیل ہوئے۔ اس انداز وچ متاثرہ مضمون نیکولائی بخارین اُتے اک مضمون سی ، جس د‏‏ی تفصیل کئی طرح دے ارتقاء وچ گزری ا‏‏ے۔

عظیم روسی انسائیکلوپیڈیا

عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا کی اشاعت 1990 وچ معطل کردتی گئی سی تے 1991 وچ رک گئی سی ، لیکن 2002 وچ ولادیمیر پوتن دے حکم نامے تو‏ں اس د‏ی بحالی کيتی گئی سی۔ 2003 تے 2004 وچ ایڈیٹرز د‏‏ی اک ٹیم نے حقائق نو‏‏ں اپ ڈیٹ کرکے ، سیاسی تعصب د‏‏ی بیشتر مثالاں نو‏‏ں ختم کرکے تے اس دا ناں عظیم روسی انسائیکلوپیڈیا وچ تبدیل کرکے پرانے انسائیکلوپیڈیا د‏‏ی تائید کيت‏ی ۔ بوہت سارے پرانے مضامین نو‏‏ں مکمل طور اُتے دوبارہ لکھیا جا رہیا ا‏‏ے۔ 2004 وچ نويں زیربحث عظیم روسی انسائیکلوپیڈیا دا پہلا جلد شائع ہويا۔ 35 جلداں دا مکمل ایڈیشن 2017 تک جاری کيت‏‏ا گیا۔

عظیم روسی انسائیکلوپیڈیا کی اشاعت روسی اکیڈمی آف سائنسز دے زیر نگرانی اے ، تے روسی فیڈریشن د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی مالی اعانت تو‏ں چلدی اے ۔ انسائیکلوپیڈیا ہن پوری سی آئی ایس دی لائبریریاں تے اسکولاں وچ پایا جاندا ا‏‏ے۔ ہور برآں ، 1980 د‏‏ی دہائی دے ایڈیشن وڈے پیمانے اُتے استعمال وچ نيں ، خاص طور اُتے سائنسی تے ریاضی د‏‏ی تحقیق دے حوالے تاں۔

ایہ وی دیکھو

• دماناٹیو میموریا
• سوویت یونین وچ سنسرشپ

حوالے

ذرائع

• عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا ، ایڈی. AM Prokhorov (نیویارک: میکملن ، لندن: کولر میکملن ، 1974–1983) 31 جلداں ، اشاریہ د‏‏ی تن جلدتیاں بولشھایا سوویتسکایا اینٹسکلوپیڈیا دے تیسرے روسی ایڈیشن دا ترجمہ
• کیسٹر ، کینتھ۔ کیسٹر دا بہترین انسائیکلوپیڈیا ۔ دوسرا ایڈیشن (1994)

باہرلے جوڑ

• سانچہ:In lang عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا آن لائن
• ڈیفری ڈاٹ کم ڈاٹ کم دا انسائیکلوپیڈیا سیکشن عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا کے انگریزی ایڈیشن دے نتائج دکھاندا ا‏‏ے۔
• عظیم سوویت انسائیکلوپیڈیا کے مسئلے دا آغاز