پروجیکٹ 706
پروجیکٹ 706 ، جسنوں پہلس کہوٹہ پروجیکٹ وی آکھیا جاندا سی ، سرد جنگ تے سویت افغان جنگ دوران پاکستان لئی پہلا ایٹم بم بنان آلے پروجیکٹ دا کوڈ ناں سی ۔ اس پروجیکٹ دا مقصد زیادہ افزودہ یورینیئم ٹیکنالوجی ورتدے ہوئے ایٹم بمب دی تیاری سی ۔ پر پاکستانی سائنسداناں تے انجینئراں نے پروجیکٹ دی مقصد نوں اک پاسے رکھدے ہوئے پلوٹونیئم وار ہیڈ ٹیکنالوجی چ مہارت حاصل کر لئی ، تے 1980ء دے دہاکے دے شروع چ کامیابی نال ویپن گریڈ پلوٹونیئم پیدا کرن چ کامیابی حاصل کر لئی ۔ ایہہ پروجیکٹ 1971ء دی پاک بھارت جنگ دے نتیجے چ چڑھدے پاکستان دی علیحدگی دے مگروں شروع کیتا گیا ۔ پروجیکٹ 706 خاص طور تے 1974ء توں 1983ء دے عرصے نوں ریفر کردا اے جدوں ایہہ پاکستان دے وزیراعظم ذوالفقار علی بھٹو تے بعد چ جنرل زاہد علی اکبر خان دی انتظامیہ دے تحت پاکستان آرمی کور آف انچینیئرز دے کنٹرول چ سی ۔
اس پروجیکٹ دیاں جڑاں 1967ء دے اس سائنسداناں دے خوف چ سی کہ ہندستان اپنے لئی جوہری ہتھیاراں لئی ہتھ پیر مار رہیا اے ۔ پاکستان لئی جوہری توانائی حاصل کرنا ذوالفقار علی بھٹو دا مقصد تے خاب سی جس نے اس پروجیکٹ نوں 1972ء چ شروع کیتا ۔
ایہہ سائنسی تحقیق نامور پاکستانی سائنداناں منیر احمد خان تے ڈاکٹر عبدالقدیر خان دی سربراہی چ ہوئی ۔ ٹائم میگزين نے پروجیکٹ 706 نوں امریکہ دے 1940ء مین ہیٹن پروجیکٹ دے برابر کوشش قرار دتا ۔ اس پروجیکٹ دی لاگت 4 کروڑ 50 لکھ امریکی ڈالر سی جسدی بھٹو نے 1972ہ چ منظوری دتی ۔
اس دے نتیجے چ کثیر جہتی پیداواری تے تحقیقی تھانواں دی تخلیق عمل چ آئی جہڑیاں خفیہ طور تے مصروف عمل رہیاں ۔ ایہہ پروجیکٹ 11 مارچ 1983ء چ احتتام پزیر ہویا ۔ جدوں پاکستان جوہری توانائی کمیشن نے ڈاکٹر اشفاق احمد تے منیر احمد خان دی قیادت چ اپنے پہلے نیوکلر ڈیوائس دا کولڈ ٹیسٹ کیتا ۔
ہور پڑھو
[سودھو]Personal References and Accounts
- Project-706: The Quest for Atomic Bomb (Dr. Abdul Qadeer Khan's column about the Project-706 was published in The News International)
- Nuclear Activities in South Asia
- کہوٹہ پروجکٹ (اردو چ)
External links
[سودھو]- Project 706 : مسلم بمب Archived 2009-02-02 at the وے بیک مشین (بی بی سی فلم)
- Project-706: A history by Dr. Inam-ur-Rahman (Film only in Urdu)