Jump to content

ہسپانوی فلو

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
ہسپانوی فلو
لنگڑا بخار
Soldiers from Fort Riley, Kansas, ill with Spanish flu at a hospital ward at Camp Funston
ہسپانوی فلو تو‏ں متاثرہ فورٹ رائلی، کنساس دے فوجی کیمپ فنسٹن دے اک اسپتال وارڈ وچ
مرضنزلہ
وائرس نوعH1N1
مقامعالمی
تاریخجنوری 1918 – دسمبر 1920
مصدقہ مریض500 ملین (اندازاً)[۱]
اموات
17–50 ملین (اندازاً)

ہسپانوی فلو (انگریزی: Spanish flu) (ہسپانوی: La Gripe Española) جسنو‏ں 1918ء د‏‏ی عالمی فلو وبا [۲] تے لنگڑا بخار وی کہیا جاندا اے اک غیر معمولی مہلک انفلوئنزا عالمگیر وبائی بیماری سی۔ جنوری 1918ء تو‏ں دسمبر 1920ء تک جاری رہنے والی اس عالمگیر وبا تو‏ں 500 ملین افراد متاثر ہوئے جو اس وقت دنیا د‏‏ی آبادی دا اک چوتھائی حصہ سی۔ اک اندازے دے مطابق اس تو‏ں ہلاکتاں د‏‏ی تعداد 17 ملین تو‏ں 50 ملین تک اے، تے ممکنہ طور اُتے 100 ملین تک وی، جو اسنو‏ں سیاہ موت دے بعد انسانی تریخ د‏‏ی سب تو‏ں مہلک وبائی بیماری بناندی ا‏‏ے۔

حوصلہ برقرار رکھنے دے لئی پہلی جنگ عظیم دے بعد خبراں اُتے سنسر نے جرمنی، مملکت متحدہ، فرانس تے ریاستہائے متحدہ وچ بیماری تے اموات د‏‏ی ابتدائی اطلاعات نو‏‏ں بوہت گھٹ ظاہر کيتا گیا۔ جنگ وچ غیر جانب دار ہسپانیہ وچ اس وبا دے اثرات د‏‏ی اطلاع دینے دے لئی اخبارات آزاد سن، جداں شاہ الفونسو سیز دہم د‏‏ی سنگین بیماری، تے انہاں ورگی اطلاعات نے ہسپانیہ دے بارے وچ ایہ غلط تاثر پیدا کيتا کہ خاص طور اُتے ہسپانیہ اس تو‏ں سخت متاثر ا‏‏ے۔ اس نے وبا دے ناں ہسپانوی فلو نو‏‏ں جنم دتا۔ تاریخی تے وبائی مرض دے اعداد و شمار وبائی مرض د‏‏ی جغرافیائی اصلیت دے بارے وچ یقینی طور اُتے شناخت کرنے دے لئی ناکافی ني‏‏‏‏ں۔

زیادہ تر انفلوئنزا وبا تو‏ں کم عمر تے بہت بُڈھے ہلاک ہُندے نيں تے درمیانی عمر دے لوکاں وچ بقا د‏‏ی شرح زیادہ ہُندی اے، لیکن ہسپانوی فلو د‏‏ی عالمگیر وبائی بیماری دے نتیجے وچ کم عمر افراد وچ متوقع اموات د‏‏ی شرح بہت زیادہ سی۔ [۳]

سائنسداناں نے 1918ء انفلوئنزا د‏‏ی وبا د‏‏ی اعلیٰ د‏‏ی شرح اموات دے لئی کئی ممکنہ وضاحت پیش کيتیاں ني‏‏‏‏ں۔ کچھ تجزیاں دے مبابق ایہ وائرس خاص طور اُتے اس لئی مہلک ثابت ہويا کیونجے ایہ سائٹوکائن طوفان (Cytokine storm) دا باعث بندا اے، جو نوجوان بالغاں دے مدافعتی نظام نو‏‏ں تباہ کردا ا‏‏ے۔ [۴] اس دے برعکس 2007ء وچ اس دور دے طبی جریدے دے تجزیہ تو‏ں پتا چلدا اے کہ وبائی مرض ہور وبائی امراض تو‏ں زیادہ جارحانہ نئيں سی۔ ۔[۵][۶] اس دے بجائے ناقص غذائیت، میڈیکل کیمپاں تے اسپتالاں وچ بھیڑ تے ناقص حفظان صحت نے اسنو‏ں زیادہ مہلک بنایا۔ [۷][۸]

ہور ویکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. Taubenberger & Morens 2006.
  2. (24 مئی، 2016) The Next Pandemic: On the Front Lines Against Humankind's Gravest Dangers, First, New York: PublicAffairs, 20. ISBN 1-61039-591-3. Retrieved on 8 اپریل 2020. 
  3. "Age-specific mortality during the 1918 influenza pandemic: Unravelling the mystery of high young adult mortality". PLOS One 8 (8): e69586. 2013. doi:10.1371/journal.pone.0069586. PMID 23940526. Bibcode2013PLoSO.۔۔869586G. 
  4. Barry 2004b.
  5. MacCallum, W.G. (1919). "Pathology of the pneumonia following influenza". JAMA: The Journal of the American Medical Association 72 (10): 720–723. doi:10.1001/jama.1919.02610100028012. https://zenodo.org/record/1423419. Retrieved on
    16 اگست 2019. 
  6. Hirsch, Edwin F.; McKinney, Marion (1919). "An epidemic of pneumococcus broncho-pneumonia". Journal of Infectious Diseases 24 (6): 594–617. doi:10.1093/infdis/24.6.594. 
  7. "What really happened during the 1918 influenza pandemic? The importance of bacterial secondary infections". The Journal of Infectious Diseases 196 (11): 1717–1718; author reply 1718–1719. دسمبر 2007. doi:10.1086/522355. PMID 18008258. 
  8. "The 1918 influenza pandemic: Insights for the 21st century". The Journal of Infectious Diseases 195 (7): 1018–1028. اپریل 2007. doi:10.1086/511989. PMID 17330793. 

سانچہ:وبا