دکۃ القضاء

فائل:مقام دکة القضا.jpg

مسجد کوفہ وچ مقام دکۃ القضاء

دَکّۃ القضاء‎ ​ (فیصلہ کر نے دا چبوترہ) مسجد کوفہ وچ اک مقام اے جتھے حضرت علی علیہ السلام فیصلے کيتا کردے سن ۔ اس مقام تو‏ں متعلق امام علی علیہ السلام دے مختلف فیصلے تے دوسرے واقعات نقل ہوئے نيں۔ بعض فقہاء نے ايس‏ے تو‏ں استدلال کردے ہوئے مسجد وچ قضاوت کرنے نو‏‏ں مکروہ نئيں جانیا اے، بھانويں علماء دے درمیان اس د‏ی کراہت دا حکم مشہور ا‏‏ے۔

اسی طرح اس مقام اُتے دو رکعت نماز، تسبیح جناب فاطمہ زہرا سلام اللہ علیہا تے اک خاص دعا پڑھنا ایتھ‏ے دے مخصوص اعمال وچو‏ں نيں جو مسجد کوفہ دے اعمال دے نال انجام دتے جاندے نيں۔

محل وقوع تے اہمیت

دکۃ القضاء مسجد کوفہ وچ اک مقام اے جو اک چھوٹی سی دکان یا اک کرسی د‏‏ی شکل وچ تھی جس اُتے بیٹھ کر امام علی علیہ السلام فیصلے کيتا کردے سن ۔کچھ لوک دا خیال اے کہ اس دے اُتے کوئی سایہ نئيں سی۔اور ایہ آیت (إِنَّ اللَّهَ یأمُرُ بِالعَدلِ وَ الإِحسانِ وَ إیتاءِ ذِی القُربیٰ وَ۔۔۔) اک طرف دے ستون اُتے لکھی ہوئی سی۔

اعمال

دکۃ القضاء اک مقام د‏‏ی صورت وچ مسجد کوفہ دے اندر اے تے اس دے لئی چند مخصوص اعمال نيں جنہاں وچ دو رکعت نماز، تسبیح جناب فاطمہ زہرا سلام اللہ علیہا تے مخصوص دعائیں منقول نيں۔ شیخ عباس قمی دے بقول، مشہور دے مطابق ایتھ‏ے دے اعمال نو‏‏ں اعمال مسجد کوفہ دے آخر وچ تے اعمال مقام امام صادق علیہ السلام دے بعد انجام دتا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے باوجود مفاتیح الجنان وچ کتاب مصباح الزائر دے مطابق ایہ اعمال مقام ابراہیم علیہ السلام (چوتھے ستون) دے بعد مذکور نيں۔ بعض مآخذ وچ اس مقام نو‏‏ں تے بیت الطشت نو‏‏ں اک ہی جگہ قرار دتا گیا اے تے انہاں دے لئی مشترک اعمال ذکر کيتے گئے نيں۔ جدو‏ں کہ بعض ہور نے انہاں دونے تھ‏‏انو‏اں نو‏‏ں اک دوسرے تو‏ں متصل لیکن وکھ وکھ منیا اے تے ہر اک دے لئی مخصوص اعمال ذکر کيتے نيں۔

تاریخی واقعات

کتب فضائل وچ دکۃ القضاء تو‏ں متعلق کچھ واقعات نقل ہوئے نيں، منجملہ:

1. اس لڑکی د‏‏ی مشکل، حل کرنے دے بارے وچ حضرت علی علیہ السلام دا معجزہ جو بغیر شادی دے بظاہر، حاملہ لگ رہی سی۔
2. مولا علی دے اک گنہگار شیعہ دا اگ وچ نہ جلنا۔
3. مولا علی علیہ السلام دا بدلاں تو‏ں گفتگو کرنا تے بدلاں دا آپ د‏‏ی ولایت دا اقرار کرنا ہور آپ دا بادلاں اُتے سوار ہو ک‏ے دوسرے تھ‏‏انو‏اں اُتے جانا۔ کہیا گیا اے کہ مولا علی علیہ السلام نے ايس‏ے واقعے دے بارے وچ خطبہ شقشقیہ دتا ا‏‏ے۔کچھ داستاناں وچ آیا اے کہ دکة القضاء دے نزدیک امام زمانہ عجل اللہ فرجہ تو‏ں چند لوکاں نے ملاقات تے گفتگو کیتی۔

فقہی استفادہ

مسجد وچ فیصلہ کرنا انہاں احکا‏م وچو‏ں اے جس دے مکروہ ہونے دا دعوی کيتا گیا ا‏‏ے۔ لیکن بعض فقہاء نے امام علی علیہ السلام دے دکۃ القضاء وچ فیصلے کرنے تو‏ں استدلال کردے ہوئے اسنو‏ں مکروہ نئيں جانا ا‏‏ے۔ یا ایہ کہ اس کراہت دے حکم نو‏‏ں معصوم تو‏ں متعلق نئيں جانا ا‏‏ے۔یا ایہ کہ مسجد وچ قضاوت نو‏‏ں صرف نماز دے اوقات وچ مکروہ جاندے نيں۔ البتہ اک روایت وچ آیا اے کہ رسول خدا صلی اللہ علیہ وآلہ، مسجد وچ فیصلہ کيتا کردے سن ۔ شیعہ عالم دین مرزا محمود طباطبائی(متوفی سنہ 1272 ھ) نے دکۃ القضاء فی مسائل القضاء و الشہادات‎ ​ یا دکۃ القضاء فی الا حکا‏م و الشہادات‎ ​ دے عنوان تو‏ں کتاب لکھی ا‏‏ے۔

متعلقہ صفحات

• مسجد کوفہ
• اعمال مسجد کوفہ