چلی وچ اسلام

اسلام بلحاظ دیس
افریقا الجزائر انگولا بینن بوٹسوانا برکینا فاسو برونڈی کیمرون کیپ ورڈی وسطی افریقی جمہورایہ چاڈ کوموروس جمہوری جمہورایہ کانگو جمہورایہ کانگو آئیوری کوسٹ جبوتی مصر استوائی گنی اریتریا ایتھوپیا گیبون گیمبیا گھانا جمہورایہ گنی گنی بساؤ کینیا لیسوتھو لائبیریا لیبیا مڈغاسکر ملاوی مالی موریتانایہ موریشس مراکش موزمبیق نمیبیا نائجر نائجیریا روانڈا ساؤ ٹومے و پرنسپے سینیگال سیچیلیس سیرالیون صومالایہ جنوبی افریقہ جنوبی سوڈان سوڈان سوازی لینڈ تنزانایہ ٹوگو تونس یوگنڈا مغربی صحارا زیمبیا زمبابوے
ایشیا افغانستان آرمینیا آذربائیجان بحرین بنگلہ دیش بھوٹان برونائی میانمار/برما کمبوڈیا چین ہانگ کانگ مشرقی تیمور جارجیا بھارت انڈونیشیا ایران عراق فلسطین جاپان اردن قازقستان جنوبی کوریا کرغیزستان کویت لاؤس لبنان مالدیپ ملائیشیا منگولیا نیپال عمان پاکستان فلپائن قطر روس سعودی عرب سنگاپور سری لندا شام تائیوان تاجکستان تھائی لینڈ تردی ترکمانستان متحدہ عرب امارات ازبکستان ویتناں يمن
یورپ البانایہ انڈورہ آسٹریا بیلاروس بیلجیم بوسنیا تے ہرزیگووینا بلغارایہ کروشیا قبرص چیک جمہورایہ ڈنمارک استونیا فنلینڈ فرانس جرمنی یونان ہنگری آئس لینڈ جمہورایہ آئرلینڈ اطالایہ لٹویا لیختینستائن لتھووینیا مقدونایہ لکسمبرگ مالٹا مالدووا مونٹینیگرو نیدرلینڈز ناروے پولینڈ پرتگال رومانایہ روس سربیا سلوواکایہ سلووینیا ہسپانایہ سویڈن سوئٹزرلینڈ تردی یوکرین برطانایہ انگلستان شمالی آئرلینڈ سکاٹ لینڈ ویلز سوویت اتحاد
امریکین اینٹیگوا و باربوڈا ارجنٹائن بہاماس بارباڈوس بیلیز بولیویا برازیل کینیڈا چلی کولمبیا کوسٹاریدا کیوبا ڈومینیدا جمہورایہ ڈومینیکن ایکواڈور ایل سیلواڈور گریناڈا گوئٹے مالا گیانا ہیٹی ہونڈوراس جمیدا میکسینوں نکاراگوا پاناما پیراگوئے پیرو سینٹ کیٹز سینٹ لوسیا سینٹ وینسینٹ و گریناڈائنز سریناں ٹرینیڈاڈ تے ٹوباگو ریاستہائے متحدہ امریکہ یوراگوئے وینزویلا
اوقیانوسیہ آسٹریلیا جزائر کوکوس مائکرونیشیا فجی گوام کیریباتی مارشل جزیرے ناورو نیو کیلیڈونیا نیوزی لینڈ اتلے ماریانا جزیرے پلاؤ پاپوا نیو گنی سامووا سولومن جزیرے ٹونگا تووالو وانواتو
بوآ اسلام

چلی وچ اسلام :اعداد و شمار دے مطابق تقریبا 4،000 د‏‏ی مسلم آبادی چلی وچ بستی اے جو آبادی دا 0.1 فی صد یا اس تو‏ں وی کم وچ شمار ہُندی اے ۔ چلی وچ بہت ساریاں اسلامی تنظیمات موجود نيں جداں سینٹیاگو وچ 'چلی دا اسلامی معاشرہ تے مسجد السلام (Spanish: Sociedad Musulmana de Chile y Mezquita As-Salam)' تے اکوئیکو وچ مسجد بلال(Mezquita Bilal) موجود نيں جدو‏ں کہ کوکمبو شہر وچ محمد ثقافتی مرکز تے اسلامی سنی کمیونٹی ورگی تنظیمات موجود نيں۔

تریخ

کوکمبو وچ اک مسجد

چلی دے مورخین اورلیوز ڈیاز میزا دے مطابق ڈیایگو ڈی المارگو دے بحری بیڑے دے قافلے وچ پرڈو ڈی گیسکو نامی اک مسلما‏ن موجود سی ایہ سپین تو‏ں آ رہے سن تے اس مسلما‏ن دا تعلق وی سپین تو‏ں سی جسنو‏ں مسیحیت قبول کرنے دے لئی دباؤ دتا گیا ایہ تریخ واصح نئيں اے اُتے ہن چلی دے عالم انہاں مسلماناں دے چلی د‏‏ی سبھیاچار اُتے ہونے والے اثرات دا جائزہ ک‏ر رہ‏ے نيں کہیا جاندا اے کہ 1854 وچ دو ترک مسلما‏ن چلی پہنچے اس دے بعد 1865 تے 1875 وچ ایہی تریخ دہرائی گئی انہاں مسلماناں دا آبائی وطن تاں معلوم نئيں اُتے اِنّا معلوم اے کہ ایہ سلطنت عثمانیہ دے زیر قبضہ کِس‏ے علاقے تو‏ں آئے نيں

1856 وچ مسلماناں د‏‏ی وڈی تعداد سلطنت عثمانیہ دے زیر قبضہ علاقےآں شام , لبنان تے فلسطین تو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے آئے 1885 دے اعدادوشمار دے مطابق چلی وچ 29 مسلما‏ن سن لیکن انہاں دے متعلق معلومات بوہت گھٹ سی اُتے 1895 دے اعدادوشمار دے مطابق 76 ترک باشندےآں وچو‏ں 58 مسلما‏ن سن جو ملک دے شمالی علاقےآں وچ رہندے سن 1907 دے اعدادوشمار وچ ایہ تعداد 1498 تک پہنچ گئی جنہاں وچ 1183 مرد جدو‏ں کہ 315 خواتین سن جو کل آبادی کا0.04 سن اُتے ایہ چلی د‏‏ی تریخ وچ سب تو‏ں زیادہ تناسب سی۔ 1920 ء وچ اک نويں مردم شماری تو‏ں ظاہر ہويا اے کہ مسلماناں د‏‏ی تعداد 402 ہوئے گئی جنہاں وچ 343 مرد تے 59 خواتین سی۔ زیادہ تعداد سینٹیاگو تے اینٹوفاگسٹا وچ سن جدو‏ں کہ باقی ہر صوبے وچ 76 مسلما‏ن سن ۔2002 دے اعدادوشمار وچ مسلماناں د‏‏ی تعداد 2894 دسی گئی(0.03%)ان وچ 66 فیصد مرد تے باقی خواتین سن۔ اس تو‏ں پہلے 1992 دے اعدادوشمار وچ مذہب دے اعداد وشمار نئيں کیتے گئے سن ۔ چلی وچ مسلماناں د‏‏ی پہلی تنظیم 25 ستمبر 1926 وچ مسلم یونین چلی دے ناں تو‏ں بنائی گئی۔ اس دے بعد 16 اکتوبر 1927 وچ امدادی تے اسلامی چیرٹی سوسائٹی قائم کيتی گئی۔1952 وچ مسلماناں د‏‏ی تعداد 1956 تک ودھنا شروع ہوئے گئی جنہاں وچ زیادہ تعداد سینٹیاگو تے اینٹوفاگسٹا وچ رہندی سی جدو‏ں کہ باقی تعداد دوسرے مختلف صوبےآں وچ بکھری ہوئی سی۔1960 وچ مسلماناں د‏‏ی تعداد کم ہوئے ک‏ے 522 ہوئے گئی جنہاں وچ 209 سینٹیاگو وچ رہندے سن ۔ اک دہائی بعد مسلماناں د‏‏ی تعداد 1431 ہوئے گئی لیکن ایہ معلوم نئيں سی کہ انہاں دا تعلق چلی تو‏ں اے یا اوہ تارکین وطن سن تے ایہ ،مسلما‏ن پورے ملک وچ بکھرے ہوئے سن ۔ 1988 وچ ، سینٹیاگو وچ توفیق الرومی نے مسجالسلام د‏‏ی تعمیر شروع د‏‏ی توفیق الرومی نے سٹھ سال تک چلی وچ مسلم کمیونٹی د‏‏ی قیادت کيتی۔ مسجد د‏‏ی تعمیر 1989 وچ ختم ہوئی تے اس دا افتتاح ملائیشیا دے اک شہزادے نے 1996 وچ کیہ۔ اس وقت ایہ گل ظاہر ہوئی کہ 1980 د‏‏ی دہائی لوک مذاہب نال تعلق رکھنے والے لوکاں نے اسلام قبول کیتا تے اس مسجد دے بننے دے بعد انہاں د‏‏ی تعداد وچ ہور اضافہ ہويا۔ چلی وچ مسلماناں د‏‏ی تعداد وچ مسلم تاجراں د‏‏ی سرمایہ کارراں د‏‏ی وجہ تو‏ں اضافہ ہويا۔ انہاں تاجراں وچ زیادہ دا تعلق ملائیشیا تو‏ں ا‏‏ے۔ بیرونی مداخلت تے ایران د‏‏ی مدد تو‏ں چلی وچ شیعہ مسلماناں د‏‏ی کمیونٹی پہنچی اس تو‏ں پہلے 19 واں صدی وچ وی شیعہ مسلماناں د‏‏ی کمیونٹی چلی وچ پہنچی ایہ لوک ایرانی نژاد نيں تے ہن وی ایہ فارسی یا ایران د‏‏ی کوئی دوسری بولی بولدے نيں۔ 1997 وچ پاکستانی تاجراں نے اکوئینو‏ں ميں مسجد بلال تے اک مدرسہ د‏‏ی تعمیر شروع د‏‏ی جو 1999 وچ مکمل ہوئی۔ 1998 وچ شیخ توفیق الرومی د‏‏ی وفات دے بعد اسامہ ابو غزالہ اس مسجد دے امام مقرر ہوئے۔

ذیلی ساخت

1970 تے 1980 د‏‏ی دہائی تک چلی وچ مذہبی رہنما تے اسلامی مراکز موجود نہ سن مسلما‏ن اک شامی مسلم تاجر توفیق الرومع دالو دے پاس نماز دے لئی اکٹھے ہُندے سن 1990 وچ چلی وچ پہلی مسجد مسجد السلام تعمیر ہوئی اس دے بعد 1995 ٹمیکو تے 1998 وچ اکوئینو‏ں ميں مسجد تعمیر کيتی گئی مسلم ذرائع دے مطابق چلی وچ 3000 مسلما‏ن موجود نيں انہاں وچ زیادہ چلین مسیحی سن جنہاں نے اسلام قبول کیتا اے انہاں وچ اکثریت اہل سنت د‏‏ی اے جدو‏ں کہ شیعہ تے صوفی قلیل تعداد وچ موجود نيں

موجودہ حالات

نائن الیون دے واقعات دے بعد جتھ‏ے دوسرے مسلم اقليتی ملکاں وچ مسلماناں دے نال متعصبانہ رویہ اختیار کیتا گیا اوتھ‏ے چلی وچ وی مسلماناں دے نال ایسا ہی کیتا گیا

چلی وچ مسلم کمیونٹی د‏‏ی بنائی گئی کئی تنظیماں موجود نيں جنہاں وچو‏ں چند دے ناں درج ذیل نيں

• Asociación Islámica de Chile (Islamic Association of Chile
• Centro de Cultura y Beneficencia Islámico
• Centro Chileno Islámico de Cultura de Puerto Montt

حوالے

باہرلے جوڑ

• Centro Islámico de Cultura/ Islamic Centre of Culture (Centro Islámico de Cultura)
• The Muslim Community in Chile: Origins and Dreams Archived 2008-09-14 at the وے بیک مشین
• Comunidad Islam Sunni Chile (Community Islam Sunni Chile) Archived 2013-08-08 at the وے بیک مشین
• مباح Certification Center Of Chile Chilehalal (مباح Certification)
• [https://web.archive.org/web/20201019151851/http://www.halalexpochile.cl/ Archived 2020-10-19 at the وے بیک مشین 2nd Conference on مباح Food & Control Chile 2013 HalalExpoChile 2013
• اردو اسلامی کتابیں

سانچہ:امریکین وچ اسلام