آن لائن اردو ڈکشنریاں دی لسٹ
آن لائن لغت توں مراد ایسی لغت اے جسنوں انٹرنیٹ دی مدد توں ویب براؤزر وچ دیکھیا تے پڑھیا جا سکے۔ آن لائن لغات دی فراہمی دے متعدد طریقے رائج نيں : مفت، مفت لیکن اضافی یا پیشہ ورانہ مواد دے لئی زر اشتراک درکار یا مکمل با معاوضہ۔ بعض آن لائن لغات فرہنگ دی طرح محض لفظاں دی لسٹ اُتے مشتمل ہُندے نيں، جدوں کہ بعض لغات اضافی خصوصیات مثلاً تلاش، قواعد زبان وغیرہ دے حامل ہُندے نيں۔
ذیل وچ انہاں اردو لغات تے فرہنگ دی لسٹ درج اے جو آن لائن استفادے دے لئی دستیاب نيں۔
لسٹ
[سودھو]اردو لغت (تاریخی اصول پر)
[سودھو] تفصیلی لی لئی ویکھو: اردو لغت تاریخی اصول پر
اردو لغت (تاریخی اصول پر) اپنی نوعیت دا اک منفرد لغت اے جسنوں اوکسفرڈ ڈکشنری کلاں دے نمونے اُتے مدون کیتا گیا اے، اس لغت دی اہم خصوصیت ایہ اے کہ اس وچ لفظاں دے تاریخی و تہذیبی سفر نوں آئینہ کرنے دی کوشش کيتی گئی اے۔
اپریل 2010ء وچ اِس اِدارے نے 52 سال دی محنت تے دیدہ ریزی دے بعد تاریخی اُصول اُتے تیار کيتی جانے والے اُردو لغت دا کم مکمل کیتا تے ايسے سال جون وچ اس دی ویب سائٹ تے اینڈرائیڈ اطلاقیہ دونے جاری کر دتا۔ تاریخی اُصول تے بیندی صدیاں توں لی ہوئی اسناد دے باعث ایہ لغت برصغیر دے اک ہزار سالہ تہذیبی تے تمدنی ارتقا دی بیش بہا دستاویز اے جس وچ اس رہتل دے اک اک لفظ نوں محفوظ کرنے دی کوشش کيتی گئی اے۔
آن لائن اردو لغت
[سودھو]آن لائن اردو لغت Archived 2013-08-24 at the وے بیک مشین نوں حکومتِ پاکستان نے "مرکزِ تحقیقاتِ اردو" توں تعمیر کروایا اے۔ تکنیکی اعتبار توں تعمیر اچھی اے۔ مگر جدید اصطلاحات دے معانی ایتھے نئيں ملیاں گے۔
اردو تھیسارس
[سودھو] تفصیلی لی لئی ویکھو: اردو تھیسارس (ویب سائٹ)
ردو تھیسارس دراصل اردو دے مترادف لفظاں دا فرہنگ اے جس دا آزمائشی نسخہ 16 جولائی 2016ء نوں انٹرنیٹ تے موبائل فون دے لئی جاری کیتا گیا، جو پنج سال دی مدت وچ تیار ہويا۔ ویب سائٹ تے اطلاقیہ دے ذریعے اُردو تھیسارس دے موجودہ نسخہ وچ چالیس ہزار توں ودھ لفظاں تے ویہہ ہزار توں ودھ مترادفات دے مجموعے تلاش کیتے جا سکدے نيں۔ اپنی موجودہ حالت وچ ایہ محض مترادفات دے اک حصے اُتے مشتمل اے، لیکن ویب سائٹ دے منتظم دے بقول "مستقبل وچ اُردو تے ذولسانی لغات دے علاوہ، اس وچ متضادات، محاورات تے ضرب الامثال دا اضافہ وی کیتا جائے گا۔ "
پلاٹس ڈکشنری
[سودھو]جان پلاٹس دا ایہ آن لائن لغت دراصل انیہويں صدی وچ "اے ڈکشنری آف اردو، کلاسیکل ہندی اینڈ انگلش ڈکشنری" دے عنوان توں کتابی شکل وچ شائع ہويا سی ۔ آن لائن لغت دا موجودہ نسخہ 1884ء دے ایڈیشن اُتے مبنی اے جس وچ 57542 لفظاں موجود نيں، ہور ویب سائٹ اُتے تلاش دے لئی اردو دی بورڈ وی دستیاب اے۔ اردو انگریزی لغات وچ اس لغت نوں اپنے تحقیقی مواد دی بنا اُتے خصوصی اہمیت حاصل اے۔
قومی انگریزی اردو لغت
[سودھو]قومی انگریزی اردو لغت اک جامع لغت اے جس وچ ہر علم، ہر پیشے تے ہر اس شخص دی ضرورت پوری کرنے دی کوشش کيتی گئی اے جو کِسے وی جدید یا جدید ترین علم یا فن اُتے اُردو بولی وچ کم کرنا چاہندا اے۔ ایہ لغت بیک وقت ہر نوع دے سائنس داناں، انجینئراں، قانون داناں، پیشہ وراں، مؤرخاں، ماہرین سیاسیات، ماہرین لسانیات و صوتیات، جدید علوم و فنون دی جدید ترین کتاباں دے مترجمین دے لئی مددگار ثابت ہوئے گی تے دفتری و انتظامی امور تے اخبارات یا شعبۂ خبریات وچ کم کرنے والےآں دے لئی وی مفید ہوئے گی۔
فرانسیسی اردو لغت
[سودھو]فرانسیسی اردو لغت اردو بولی وچ شاید اپنی قسم دی پہلی کاوش اے تے غالباً ایہ کاوش پہلی دفعہ اس کمی نوں پورا کرے گی۔ اس بنیادی فرانسیسی اردو لغت وچ اس گل دا خاص خیال رکھیا گیا اے کہ کثرت توں استعمال ہونے والے فرانسیسی لفظاں دا براہ راست اردو ترجمہ معلوم کیتا جا سکے۔ اس لغت دی تیاری وچ فرانسیسی زبان سیکھنے والے طالب علماں نوں خاص طور اُتے ذہن وچ رکھیا گیا اے۔ مگر ایہ لغت اردو سیکھنے والے فرانسیسی طلبہ دے لئی وی اِنّی ہی مفید ثابت ہوئے سکدی اے۔
قانونی انگریزی اردو لغت
[سودھو]قانونی انگریزی اردو لغت اُردو بولی وچ قانونی لفظاں، اصطلاحات و محاورات تے عہد حاضر دے قانونی تقاضاں توں بطریقِ احسن عہدہ برہ ہونے دے لئی ادارہ فروغ قومی زبان نے ماہرین قانون دے مشورے توں ہنری کیمبل دی مشہورِ زمانہ بلیکس لا ڈکشنری نوں بنیاد بنا کے اک قانونی لغت تیار کيتی اے۔ ہر چند ایہ لغت بنیادی طور اُتے برطانوی تے امریکی قانونی اصطلاحات اُتے مشتمل اے اُتے اس وچ رومی، لاطینی، اسلامی تے بھارتی قوانین دی بنیادی اصطلاحات تے اہم محاورات و ضرب الامثال وی موجود نيں۔ اس وچ قانونی اصطلاحات و محاورات دی تشریح دُنیا دے مشہور عدالدی مقدمات دے حوالے توں کيتی گئی اے۔
دفتری تربيتی لغت
[سودھو]دفتری تربيتی لغت نوں ادارہ فروغ قومی زبان نے تیار کرایا اے۔ اس لغت دا مقصد سرکاری ملازمین نوں تربيتی امور توں متعلق اصطلاحات توں روشناس کرانا اے۔ لغت وچ انگریزی دی اصطلاحاں تے ترکیباں جو اردو وچ رواج پا چکيتیاں ناں انہاں وچوں اکثر نوں ايسے طریقے توں شامل کیتا گیا اے۔ کوشش کيتی گئی اے کہ اصطلاحات سادہ، سلیس تے عام فہم انداز وچ بیان ہاں تاکہ زیادہ توں زیادہ لوک استفادہ کرسکن۔ اس لغت نوں محمد جمشید عالم نے مرتب کیتا اے۔
فرہنگ تلفظ
[سودھو]فرہنگ تلفظ شان الحق حقی دی تصنیف اے جسنوں ادارہ فروغ قومی زبان نے عمومی استفادے دے پیش نظر آن لائن فراہم کیہ اے۔ اس لغت وچ معانی دے علاوہ لفظاں دا رائج فصیح تلفظ نوں حسب موقع اصل تلفظ دے نال نال اعراب ہور لفظاں دے ذریعے واضح کیتا گیا اے۔
اردو انگریزی لغت
[سودھو]ایہ لغت لفظاں دے اصل معنی دی بجائے نیڑے المعنی لفظاں دسنے دی کوشش کردا اے اس لئی قابل بھروسا نئيں، البتہ مفید اے۔
اردو سیک
[سودھو]ایہ ویب سائٹ کافی عرصہ توں موجود اے۔ اس وچ لفظ لبھن اُتے عموماً ایداں دے لفظاں دکھائے جاندے نيں جو نیڑے المعنی ہون۔
گو کہ ایہ اک اچھی کوشش اے تے اس وچ خاصے لفظاں دی آزاد تلاش ممکن اے مگر اس دے باوجود ایہ گل قابل توجہ اے کہ اس وچ بوہت سارے سائنسی لفظاں غلط درج نيں۔ طب تے حکمت دے بوہت سارے لفظاں ایداں دے نيں جو مستند تے مروجہ طبی کتاباں دی رو توں صریح غلط نيں۔ مثال دے طور اُتے اس وچ esophagus نوں حنجرہ تے نرخرا لکھیا گیا اے جدوں کہ حنجرہ larynx نوں نرخرہ trachea نوں کہیا جاندا اے جدوں کہ esophagus نوں مری کہندے نيں۔ اک ہور مثال pleurisy دی اے جس نوں سینے دا درد لکھیا گیا اے جو غلط اے۔
اردو انسائیکلوپیڈیا اردو لغت
[سودھو]ایہ لغت Archived 2016-10-14 at the وے بیک مشین اردو انسائیکلوپیڈیا دے ذیلی منصوبہ دے طور اُتے مصروف عمل اے۔
اردو لغت ڈاٹ انفو
[سودھو]ایہ لغت Archived 2016-10-10 at the وے بیک مشین آن لائن وی دستیاب اے تے اینڈرائیڈ اطلاقیہ دے طور اُتے وی اسنوں نصب کیتا جا سکدا اے۔
ریختہ اردو لغت
[سودھو]ایہ لغت ریختہ فاؤنڈیشن دی ویب سائٹ ریختہ ڈاٹ آرگ اُتے موجود اے تے ايسے ادارے نے تیار کيتی اے۔
صوفی نامہ اردو لغت
[سودھو]صوفی نامہ اردو لغت Archived 2019-05-20 at the وے بیک مشین ریختہ فاؤنڈیشن ہی دے زیر انتظام اے۔ اس ویب سائٹ وچ برصغیر دے صوفی سنتاں دے کلام تے لٹریچر نوں یکجا کیتا گیا اے تے نال ہی انہاں دے کلام نوں کماحقہ سمجھنے دے لئی اردو توں ہندی و انگریزی لغت وی رکھی گئی اے۔
اردو انکارپوریشن لغت
[سودھو]اردو انکارپوریشن لغت اردو دے آن لائن لغات وچ ممتاز درجہ دا حامل اے۔ اس لغت دی خصوصیت ایہ اے کہ لفظاں دے اردو تے انگریزی معانی دے نال اردو اشعار تے ضرب الامثال وچ انہاں دے استعمال دے شواہد وی درج ہُندے نيں۔
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]باہرلے جوڑ
[سودھو]- آن لائن OUD Archived 2013-08-24 at the وے بیک مشین