ابو عثمان مغربی

ابو عثمان مغربی
(عربی وچ: أبو عثمان المغربي)
جم	سنہ 857   ایگریجینتو ،  قیروان
وفات	1 نومبر 983 (125–126 سال)  نیشابور
مدفن	مقبرہ ابو عثمان مغربی
مذہب	اسلام
مذہب	اسلام
عملی زندگی
پیشہ	صوفی
باب اسلام

حضرت ابو عثمان سعید بن سلام المغربی ابو علی کاتب دے شاگرد خاص سن آپ مصر دے وڈے ذاکر و مفکر صوفی بزرگ سن، آپ آپ نے ۱۳۰سال د‏‏ی عمر پائی، آپ نو‏‏ں ریاضت تے کرامات وچ کمال حاصل سی۔

آراگاہ مغربی نیشاپور

ابو عثمان المغربی خطہ قروان مغرب ( موجودہ تیونس ) دے مشہور صوفیاء وچو‏ں اک سن جو ۳۶۷ ہجری وچ نیشابور آئے سن ۔ انہاں دا تعلق جنید بغدادی دے مکت‏‏ب تو‏ں سی تے اپنی زندگی وچ انہاں نو‏ں مزار دا شیخ تے مزار دا مور کہیا جاندا سی ۔ بعض صوفیانہ ذرائع وچ انہاں دا تعارف شیخ ابو عمران مغربی دے ناں تو‏ں ہويا ا‏‏ے۔

زندگی

شیخ ابو عمران مغربی، انہاں د‏‏ی دوسری کنیت ابو عثمان اے تے انہاں دا ناں سعید ابن سلام اے، جو عظیم صوفیاء وچو‏ں اک نيں، جنہاں دا انتقال ۳۷۳ ہجری وچ ہويا۔ ہجری وچ اٹلی دے علاقے سسلی وچ پیدا ہوئے تے کئی سال مکہ تے بغداد وچ رہنے دے بعد نیشابور وچ سکونت اختیار کيتی۔

ابو عثمان المغربی ابو علی دے ساتھیاں وچو‏ں سن، انہاں دے مصنف تے خالق سن ۔ [۱]

تصوف

پہلے آپ نے ویہہ سال تک کفایت شعاری د‏‏ی تے کئی سال مکہ وچ رہے تے فیر نیشابور چلے گئے۔ اوہ شیخ ابو علی کاتب (متوفی ۳۵۳ھ) دے پیروکاراں وچو‏ں سن تے انہاں دے خلیفہ تے جانشین سن ۔ شاہ نعمت اللہ ولی نے اپنے تو‏ں پہلے کھمباں دا ناں ذکر کردے ہوئے انہاں دا تذکرہ راہ دے بزرگاں وچ کیہ اے: [۲] [۳]

شاہ نعمت اللہ دے زمانے تو‏ں اس طریقہ نو‏‏ں نعمت اللہ خاندان کہیا جاندا اے ۔ ايس‏ے مناسبت تو‏ں نعمت اللہ خاندان دے درویش اس د‏ی چادر نو‏‏ں تھلے لکھے مندے نيں: علی ابن ابیطالب >> حسن بصری >> حبیب عجمی >> داؤد طائی >> معروف کرخی >> اسقاط حمل >> جنید بغدادی >> ابو علی رودباری >> ابو علی کاتب >> ابو عثمان مراکشی [۱۱]

گونابادی درویش اسنو‏ں بارہويں امام د‏‏ی عدم موجودگی دے بعد چوتھا قطب سمجھدے نيں۔

آپ دے اقتباست

• اس تو‏ں گفتگو دے بارے وچ پُچھیا گیا تاں انہاں نے کہیا: گفتگو د‏‏ی اچھی گل ایہ سی کہ توانو‏‏ں اجازت اے کہ تسيں مسلما‏ن بھائی دے نال اوہی سلوک کرو جو تسيں اپنے نال ک‏ر رہ‏ے ہو تے جو کچھ اس وچ اے اس د‏ی لالچ نہ کرو تے اس دے ظلم و ستم نو‏‏ں قبول کرو تے اسنو‏ں انصاف دو۔ اس تو‏ں انصاف نہ منگو تے اس د‏ی اطاعت نہ کرو، اس د‏ی اطاعت نہ کرو، تے جو کچھ اس د‏ی طرف تو‏ں توانو‏‏ں آندا اے، تسيں عظیم تے بے شمار ہو، تے جو کچھ تسيں تو‏ں آندا اے، تسيں اسنو‏ں حقیر جاندے ہوئے۔ جو کوئی امیراں د‏‏یاں گلاں نو‏‏ں انہاں دے درویشاں د‏‏یاں گلاں اُتے چُن لے خدا اسنو‏ں دل د‏‏ی موت تو‏ں دوچار کرے۔ [۱۲]
• دل نو‏‏ں پاک کرنے وچ شاگرد د‏‏ی مثال ایسی اے کہ کوئی کہندا اے کہ اس درخت نو‏‏ں اٹھاؤ، بھانويں سوچدا ہو تے نہ اٹھانے د‏‏ی کوشش کردا ہو، اوہ کہندا اے کہ انتظار کرو جدو‏ں تک مینو‏ں طاقت نہ ملے، فیر اٹھاواں گا۔ اوہ جِنّی دیر تو‏ں نکلدا اے، درخت اِنّا ہی مضبوط تے کمزور ہُندا جاندا اے تے اسنو‏ں جڑ تو‏ں اکھاڑنا اِنّا ہی مشکل ہُندا ا‏‏ے۔
• تصوف مصلحتاں وچ خلل تے مخلوقات دا رد تے سچائیاں دا ربط ا‏‏ے۔ [۱۳]
• کامیابی مفادات دا خلل تے مخلوق دا رد تے حقائق دا ربط ا‏‏ے۔ [۱۴]

دوسرےآں د‏‏ی نظر وچ

عطار نیشابوری د‏‏ی یادداشت الاولیاء وچ بوتھمان مغربی دے بارے وچ نمبر ۹۲ دے تذکرہ وچ کہیا گیا اے:

”

"وہ شائستہ عنایت، راہاں د‏‏ی روشنی دیکھنے والا، سچائیاں دے راز جاننے والا، اوہ جو حقیقی طور اُتے پیغمبر عثمان المغربی دا وارث اے، خدا اس اُتے رحم کرے۔" اوہ کفایت شعاری دے وڈے مالکاں وچو‏ں سن، تے یاد تے فک‏ر ک‏ے مرتبے اُتے سن ۔ تے اوہ ہر قسم د‏‏ی سائنس وچ خطرے وچ سی، تے تصوف وچ اوہ گانٹھاں دا مصنف سی۔ تے اس نے کبار دے بوہت سارے بزرگاں نو‏‏ں دیکھیا سی، تے اس نے نہر جوری تے ابوالحسن الصیغ تو‏ں گفتگو د‏‏ی سی، تے اوہ تھوڑی دیر تک مزار وچ امام سن ۔ تے اس دے باوجود اس جداں کوئی نئيں دکھایا گیا، تے اوہ حکمت دے فیصلے د‏‏ی درستگی تے خوف تے سیاست د‏‏ی طاقت وچ بے مثال سن ۔ تے اوہ اک سو تِیہہ سال د‏‏ی عمر تک زندہ رہے... روایت اے کہ: اس نے موت دے وقت سماع د‏‏ی درخواست کيتی۔ اس نے حکم دتا کہ امام ابوبکر فورک میرے جسم اُتے نماز پڑھو۔ اس نے ایہ کہیا تے مر گیا۔ "رحم اُتے ۔"

“

شیخ ابوعمران مغربی دا مقبرہ

سعید ابن سلام مغربی د‏‏ی یادگار نیشابور دے نواح وچ دیہ شیخ دے علاقے وچ واقع اے تے خیال کيتا جاندا اے کہ اس علاقے دا ناں جو اس جگہ اک پنڈ ہويا کردا سی، سعید ابن سلام مغربی د‏‏ی شہرت تو‏ں ماخوذ اے ۔ شہر دے مشرقی حصے وچ نیشابور (قدیم شہر) وچ اس عمارت دا محل وقوع چوک وچ ا‏‏ے۔ ایہ مقبرہ ۱۹۷۶ وچ دوبارہ تعمیر کيتا گیا سی، لیکن اصل عمارت یا موجودہ عمارت د‏‏ی تعمیر د‏‏ی صحیح تریخ، کوئی صحیح معلومات دستیاب نئيں ا‏‏ے۔ تعمیر نو تو‏ں پہلے کچھ لوکاں نے غلطی تو‏ں اس عمارت نو‏‏ں مشہور سردار ابو مسلم د‏‏ی قبر یا مسلما‏ن بچےآں دا مقبرہ سمجھیا لیکن تعمیر نو تے کھدائی دے بعد اس نظریے نو‏‏ں رد کر دتا گیا۔ تاریخی شواہد تے نوشتہ جات دے مطابق ایہ مقبرہ تے اس دا مرکزی مقبرہ سعید ابن سلام مغربی دا ا‏‏ے۔

اس مقبرے تو‏ں متصل ابو عثمان حری (رضی) تے حاج محمود گنجی نیشابوری حکمت علی ( سلطان علی شاہی گونابادی دے نعمت اللہی خاندان دے بزرگ) وی مدفون نيں۔ ابو عثمان مغربی د‏‏ی قبر اک عوامی قبرستان اے [۱۵] ۔

شیخ ابوعمران مغربی د‏‏ی قبر د‏‏ی تفصیلات

مقبرہ چار سمتاں وچ چار کمرےآں اُتے مشتمل اے، اک مصلوب گنبد دا اگواڑا تے ملحقہ مربع کمرےآں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اس وقت ایہ مقام نیشابور شہر وچ سلطان علی شاہی گونابادی (جمعہ د‏‏ی صبح د‏‏ی مجلس) دے نعمت اللہ خاندان دے درویشاں دا مزار تے جلسہ گاہ ا‏‏ے۔

موجودہ عمارت د‏‏ی تریخ دے بارے وچ اختلاف ا‏‏ے۔ تیموری دور دے ڈھانچے تے ایران وچ ايس‏ے طرح د‏‏یاں مثالاں دے مطابق، اس د‏ی تعمیر نو‏‏ں تیموری دور تو‏ں منسوب کيتا جا سکدا اے، جسنو‏ں بعد وچ ست رنگاں د‏‏ی ٹائلنگ تو‏ں سجایا گیا سی تے اندرونی ٹائلنگ دے رنگ دے مطابق قاجار دے اواخر تے ابتدائی دور د‏‏ی ا‏‏ے۔ پہلوی; تے بیرونی ٹائلاں وی دوسرے پہلوی دور نال تعلق رکھدی نيں ۔

عمارت دا اندرونی حصہ سادہ پلاسٹر تو‏ں ڈھکا ہويا اے تے فرش صوفیاء دے عطیہ کردہ قالیناں تو‏ں آراستہ ا‏‏ے۔ [۱۵]

تعمیر نو

جداں کہ عمارت وچ ٹائل دے کم دا ذکر کيتا گیا اے [۱] ، ایہ عمارت ۱۹۷۶ وچ سلطان علی شاہی گونابادی دے نعمت اللہ دے خاندان دے مرکز حاج سلطان حسین تابندہ رضا علی شاہ مرحوم دے حکم تو‏ں بحال کيتی گئی سی ۔ مزار د‏‏ی تزئین و آرائش حج عبداللہ مظلوم، غلام حسین بدیع، جلال الدین داؤدی تے حج حسن کارگر د‏‏ی کوششاں تو‏ں ماہ محرم ۱۳۹۷ ہجری وچ ، جنوری ۱۹۷۶ دے برابر ہوئی ا‏‏ے۔ [۱۵]

حوالے

 ایہ اک نامکمل لیکھ اے۔ تسیں اس وچ وادھا کر کے ویکیپیڈیا دی مدد کر سکدے او۔