ابو القاسم الزہراوی

ابو القاسم الزہراوی
جم	936 عیسوی مدینہ الزہراء، اندلس (ماضی نیڑے وچ قرطبہ، ہسپانیہ)
وفات	1013 (عمر 76–77)
نسل	عرب لوک
ودر	اسلامی عہدِ زريں
شعبۂ زندگی	اندلس، خلافت قرطبہ
مذہب	اسلام
اہم نظریے	جدید جراحی تے طبی آلات دے بانی; بابائے جراحت
کارہائے نماياں	کتاب التصریف
متاثر ابن حزم اندلسی، Guy de Chauliac، Jacques Delechamps

ابو القاسم خلف بن عباس الزہراوی (ولادت: 936ء– وفات: 1013ء) اندلس نال تعلق رکھنے والے علم جراحت دے بانی، متعدد آلات جراحی دے موجد تے مشہور مسلم سائنس دان سن ۔ قرطبہ دے شمال مغرب وچ امویاں دے بنائے گئے شہر الزہراء د‏‏ی نسبت تو‏ں الزہراوی کہلاندے نيں، یورپیاں نے انہاں دا ناں بہت ساری اشکال اُتے لاطینی زبان وچ کندہ کيتا اے، اوہ طبیب، جراح تے مصنف سن، اوہ عرب دے عظیم تر جراح تے طبیب منے جاندے نيں جنہاں د‏‏ی جراحی دا دورِ جدید وی معترف اے، انہاں دا زمانہ اندلس وچ چوتھ‏ی صدی ہجری (دسويں صدی عیسوی) اے، انہاں د‏‏ی زندگی جلیل القدر کارنامےآں تو‏ں بھرپور اے جس دے نتیجے وچ قیمتی آثار چھڈے، اوہ عبد الرحمن سوم الناصر دے طبیبِ خاص سن، فیر انہاں دے بیٹے الحکم دوم المستنصر دے طبیبِ خاص ہوئے، تریخ وچ انہاں د‏‏ی زندگی دے حوالے تو‏ں بوہت گھٹ تفصیلات ملدی نيں حتی کہ سانو‏ں انہاں دا سالِ پیدائش 936ء، انہاں د‏‏ی وفات غالباً 404 ھ نو‏‏ں ہوئی۔ ان د‏‏ی سب تو‏ں اچھی لکھتاں وچ انہاں د‏‏ی کتاب “الزہراوی” اے جدو‏ں کہ انہاں د‏‏ی سب تو‏ں وڈی تصنیف “التصریف لمن عجز عن التالیف” اے جو کئی زباناں وچ ترجمہ ہوک‏ے کئی بار شائع ہوچک‏ی ا‏‏ے۔

الزہراوی صرف ماہر جراح ہی نئيں سن بلکہ تجربہ کار طبیب وی سن، انہاں د‏‏ی کتاب وچ اکھاں دے امراض، کان، حلق، دانت، مسوڑھے، زبان، عورتاں دے امراض، فنِ تولید، جبڑہ تے ہڈیاں دے ٹوٹنے اُتے تفصیلی ابواب موجود نيں۔

الزہراوی نے ناسور دے علاج دے لئی اک آلہ دریافت کيتا تے بہت سارے امراض دا استری تو‏ں علاج کیا، زہراوی اوہ پہلے طبیب سن جنہاں نے “ہیموفیلیا” نہ صرف دریافت کيتا بلکہ اس د‏ی تفصیل وی لکھی۔

زہراوی دا یورپ وچ وڈا عظیم اثر رہیا، انہاں د‏‏ی کتاباں دا یورپ د‏‏ی بہت ساری زباناں وچ ترجمہ کيتا گیا تے یورپ د‏‏ی طبی یونیورسٹیاں وچ پڑھائی جاندی رہیاں، یورپ دے جراحاں نے انہاں تو‏ں خوب استفادہ کيتا تے انہاں تو‏ں اقتباس وی کیا، حتی کہ بعض اوقات بغیر حوالہ دتے انہاں د‏‏ی دریافتاں اپنے ناں منسوب کر لین، انہاں د‏‏ی کتاب “الزہراوی” پندرہويں صدی عیسوی دے شروع تو‏ں لے ک‏ے اٹھارويں صدی عیسوی دے اواخر تک یورپ دے اطباء دا واحد ریفرنس رہی۔ انہاں دے ایجاد کردہ آلات جراحی اج تک استعمال ہُندے نيں۔

ہور ویکھو

• مسلم سائنس
• اسلامی عہدِ زريں
• لسٹ مسلم ایجادات
• ابن سینا

ملاحظات

مآخذ

• Al-Benna, Sammy (29 ستمبر 2011). "Albucasis, a tenth-century scholar, physician and surgeon: His role in the history of plastic and reconstructive surgery". European Journal of Plastic Surgery 35 (5): 379–387. doi:10.1007/s00238-011-0637-3. 
• al-Zahrāwī, Abū al-Qāsim Khalaf ibn ʻAbbās (1973). مقالة في العمل باليد: A Definitive Edition of the Arabic Text. University of California Press. ISBN 978-0-520-01532-6. Retrieved on 7 دسمبر 2012. 
• Arvide Cambra, Luisa Maria (1994). Un tratado de polvos medicinales en Al-Zahrawi. University of Almeria. ISBN 8482400029. 
• Arvide Cambra, Luisa Maria (1996). Tratado de pastillas medicinales según Abulcasis. Junta de Andalucia. ISBN 8460554856. 
• Arvide Cambra, Luisa Maria (2000). Un tratado de oftalmología en Abulcasis. University of Almeria. ISBN 8482402412. 
• Arvide Cambra, Luisa Maria (2003). Un tratado de odontoestomatología en Abulcasis. University of Almeria. ISBN 8482406361. 
• Arvide Cambra, Luisa Maria (2010). Un tratado de estética y cosmética en Abulcasis. Grupo Editorial Universitario (GEU). ISBN 9788499153421. 
• Pormann, Peter E. (2004). The Oriental Tradition of Paul of Aegina's Pragmateia. BRILL. ISBN 9789004137578. Retrieved on 7 دسمبر 2012. 
• (1963) A Pharmaceutical View of Abulcasis Al-Zahrāwī in Moorish Spain: With Special Reference to the "Adhān,". Brill Archive. Retrieved on 8 اکتوبر 2014. 

باہرلے جوڑ