برطانوی راج

بھارت برطانوی ہند
1858–1947
جھنڈا بھارت دا تارہ
ترانہ: ربّ رانی/راجے دتی رکھیا کرے
1936 وچ برطانوی بھارتی سلطنت
حیثیت	برطانوی سلطنت دتی بستی
راجگڑھ	کلکتہ (1858–1912) نويں دلی (1912–1947) شملہ (گرمیاں)
عمومی زباناں	انگریزی، ہندوستانی اندے ہور مقامی بولیاں
حکومت	آئینی بادشاہی
بادشاہ (1876–1947)
• 1858–1901	مہارانی وکٹوریا 1
• 1901–1910	ایڈورڈ 7واں
• 1910–1936	جارج 5واں
• 1936	ایڈورڈ 8واں
• 1936–1947	جارج 6واں
وائسرائے 2
• 1858–1862	چارلس کیننگ (پہلا)
• 1947	لوئیس ماؤنٹبیٹن (آخری)
مقننہ	شاہی ودھانک کونسل
تاریخ
• 1857 دا بھارتی انقلاب	10 مئی 1857
• بھارت سرکار ادھینیم 1858	2 اگست 1858
• بھارتی آزوغیرہ ادھینیم 1947	15 اگست 1947
• بھارت دتی ونڈ	15 اگست 1947
کرنسی	برطانوی بھارتی روپیا
ماقبل مابعد بھارت وچ کمپنی راج مغل سلطنت بھارت پاکستان برطانوی برما ریاست حیدرآباد
موجودہ حصہ	بھارت پاکستان بنگلہ دیش برما
1: 1 مئی 1876 تاں بھارت دتی مہارانی وجاں راج کیندا؛ اس تاں پہلاں گریٹ برٹین اندے آئرلینڈ دتی متحدہ بادشاہی دتی مہارانی وجاں۔ 2: وائسرائے اندے بھارت دا گورنر-جنرل

جنگ آزادی 1857ء دے بعد تاں لے دے 1947ء تک دے ، برطانیا دے قبضے وچ ، برصغیر یا ہندستان ناں برطانوی راج دے ناں نال پکاریا جاندا اے ۔ برطانوی راج 1858 تاں لے دے 1947 تک برصغیر پاک و ہنددی برطانوی حکومت ناں کہیا جاندا اے۔ اس پد تاں مطلب اس ستا دا دور وی ہو سکدا اے۔ برطانوی پرحکمرانی ہیٹھلے کھیتر، جس ناں ہ‏معصر ورتاں وچ عامَ طور اندے بھارت کیہا جاندا اے، وچ متحدہ بادشاہی ولاں سدھے طور تے پرشاست علاقے (ہ‏معصر طور اندے برطانوی بھارت) اندے برطانوی مکٹ دتی سرب-اچدا ہیٹھ نجی حکمراناں ولاں شاست کہندے جاندے شاہی راج شامل سن۔ اس کھیتر ناں برتانویاں ولاں کجھ وار بھارتی سامراج وی کیہا جاندا سی۔ "بھارت" وجاں ایہہ لیگ آف نیشنز دا ستھاپک میمبر سی تے 1900، 1920، 1928، 1932 تے 1936 دیاں گرم-رتی اولمپک کھیڈاں دا حصیدار دیش سی۔

راج-پربندھ دتی قیام 1858 وچ ہوئی سی جداں بریٹیش ایسٹ انڈیا کمپنی دتی حکومت دا تبادلہ مہارانی وکٹوریا دے تاج ہیٹھ کر دتا گیا سی (جس ناں 1876 وچ بھارت دتی مہارانی ایلانیا گیا) اندے جو 1947 تک جاری رہیا جس تاں بعد برطانوی بھارتی سامراج ناں دو خدمختیار دیساں وچ ونڈ دتا گیا جو کہ بھارتی سنگھ (بعد وچ بھارت دا گنراج) اندے پاکستان دتی پربھدا (بعد وچ پاکستان دا اسلامی گنراج، جیہدا پوربی حصہ ہور بعد وچ بنگلہ دیش دا لوک گنراج بن گیا) سن۔ 1858 وچ برطانوی راج دے ارمبھ ویلے ہیٹھلا برما پہلاں تاں ہی برطانوی بھارت دا حصہ سی؛ اتلا برما 1886 وچ جوڑیا گیا تے نتیجے وجاں بنیا سنگھ، برما، 1937 تک اک صوبے وجاں پرشاست کیندا گیا تے اس تاں بعد ایہہ اک وکھ برطانوی بستی بن گیا جس ناں 1948 وچ آزادی ملی۔

اس راج دے بجٹ وچ میونسپلٹی کم، پولیس، چھوٹی اُتے بہت سچجی سکھلائی والی بھارتی سول سروس جو سرکاری کم کاج چلاؤندی سی تے بھارتی فوج شامل سی۔ اس بجٹ دا سارا خرچہ کر (خاص ک‏ر ک‏ے کھیت‏‏ی اندے لون اندے) ولاں بھارتی لوک ہی دندے سن۔ وڈا تے چنگی سکھلائی والی بھارتی فوج نے داوتھ‏ے وشو-لڑائیاں وچ اک اہ‏م رول ادا کیندا؛ باقی ویلے ایہہ افغانستان ولاں سمبھاوت روسی ہلے دا مقابلہ کرن لئی سکھلائی لہندی سی۔ زیادہ تر بھارتی لوک بہت ہی غریب کسان سن؛ 1٪ دے معاشی ترقی ناں 1٪ دا آبادی وادھا کریاہین بنا دندا سی۔

برطانوی بھارت دے صوبے

آزادی ویلے برطانوی بھارت دے ہیٹھ لکھے صوبے سن: ٭ اجمیر-مرواڑا-کیکری ٭ انڈیمان تے نکوبار ٭ آسام ٭ برٹش بلوچستان ٭ بنگال ٭ بہار ٭ بمبے صوبا – بمبے ٭ مرکزی صوبے اندے بیراڑ ٭ دلی صوبا – دلی ٭ مدراس صوبا – مدراس ٭ شمال مغربی سرحدی صوبا ٭ پنتھ پپلودا ٭ اوڑیسا ٭ برٹش پنجاب ٭ سندھ ٭ متحدہ صوبے (آگرہ تے اودھ)

• 
  مدراس پریزیڈینسی دا نقشہ، 1909
• 
  بڑودا راج دا نقشہ، 1909
• 
  حیدرآباد راج دا نقشہ، 1909
• 
  اتری بمبے پریزیڈینسی دا نقشہ، 1909

حوالے