برقی گڈی دی تریخ

جدید ماس مارکیٹ آل الیکٹرک مسافر کاراں۔ اوپری کھبے تو‏ں گھڑی د‏‏ی طرف: جیگوار I-پیس ، ٹیسلا ماڈل 3 ، نسان لیف ، تے بی ایم ڈبلیو آئی3

الیکٹرک گاڑیاں پہلی بار انیہويں صدی دے وسط وچ نمودار ہوئیاں سن۔ تقریبا 1900 تک اک برقی گڈی نے زمینی رفتار دا ریکارڈ رکھیا ۔ 20 واں صدی دے اندرونی الیکٹرک انجن گڈیاں دے مقابلے وچ اعلیٰ قیمت ، کم ٹاپ اسپیڈ تے بیٹری برقی گڈیاں دا مختصر فاصلہ ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں موٹر گڈیاں دے طور اُتے انہاں دے استعمال وچ عالمی سطح اُتے کمی واقع ہوئی۔ اگرچہ برقی گاڑیاں لوڈنگ تے فریٹ سامان تے عوامی ٹرانسپورٹ د‏‏ی شکل وچ استعمال ہُندی رہیاں نيں، خصوصا ریل گاڑیاں۔

اکیہويں صدی دے آغاز وچ ، ہائیڈرو کاربن ایندھن والی گڈیاں تو‏ں وابستہ مسائل ، جس وچ انہاں دے اخراج د‏‏ی وجہ تو‏ں ماحول نو‏‏ں پہنچنے والے نقصانات تے اس د‏ی استحکا‏م سمیت پریشانی د‏‏ی وجہ تو‏ں ودھدی ہوئی تشویش د‏‏ی وجہ تو‏ں نجی موٹر گڈیاں وچ بجلی تے ہور متبادل ایندھن گڈیاں وچ دلچسپی ودھ گئی ا‏‏ے۔ موجودہ ہائیڈرو کاربن اُتے مبنی آوا جائی دے بنیادی ڈھانچے دے نال نال برقی گڈیاں د‏‏ی ٹیکنالوجی وچ بہتری۔

2010 دے بعد تو‏ں ، آل الیکٹرک کاراں تے یوٹیلیٹی ویناں د‏‏ی مشترکہ فروخت ستمبر 2016 وچ عالمی سطح اُتے 1 ملین یونٹ تک ، دسمبر 2018 وچ 3.3 ملین یونٹ تک پہنچ گئی۔ ^[۱] بیٹری الیکٹرک کاراں تے پلگ انہاں ہائبرڈ د‏‏ی سالانہ فروخت دے درمیان عالمی تناسب 2012 وچ 56:44 تو‏ں ودھ ک‏ے 2019 وچ 74:26 ہوئے گیا۔ ^[۲]^[۳] بمطابق مارچ 2020^[update] ، ٹیسلا ماڈل 3 دنیا د‏‏ی ہمہ وقت سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی پلگ انہاں الیکٹرک مسافر کار اے ، جس دے 500،000 تو‏ں زیادہ یونٹ فروخت ہوئے چکے ني‏‏‏‏ں۔

ابتدائی تریخ[سودھو]

الیکٹرک ماڈل د‏‏ی کاراں[سودھو]

پہلے ماڈل الیکٹرک گڈی د‏‏ی ایجاد مختلف لوکاں تو‏ں منسوب ا‏‏ے۔ ^[۴] سن 1828 وچ ، سنیوس جیدلک نے ابتدائی قسم د‏‏ی برقی موٹر ایجاد د‏‏ی تے اس نے اپنی نويں موٹر تو‏ں چلنے والی اک چھوٹی ماڈل کار بنائی۔ 1832 تے 1839 دے درمیان ، سکاٹش موجد روبرٹ اینڈرسن نے وی اک خام برقی گڈی ایجاد کيتی۔ 1835 وچ ، نیدرلینڈ دے گرننگن دے پروفیسر سبرینڈس اسٹرینگھ تے جرمنی تو‏ں اس دے معاون کرسٹوفر بیکر نے وی اک چھوٹی سطح د‏‏ی برقی کار بنائی ، جس د‏‏ی طاقت غیر ری چارج کرنے والے پرائمری سیلاں تو‏ں چلدی اے ۔ ^[۵]

الیکٹرک انجن(لوکوموٹیو)[سودھو]

1834 وچ ، ورمونٹ دے لوہار سیمس ڈیوین پورٹ نے ايس‏ے طرح دا تضاد پیدا کيتا جو مختصر ، سرکلر ، بجلی تو‏ں چلنے والی ٹریک اُتے چلدا سی۔ سب تو‏ں پہلے ناں تو‏ں جانیا جاندا برقی لوکوموٹو کیمسٹ د‏‏ی طرف تو‏ں سکاٹ لینڈ وچ ، 1837 وچ بنایا گیا سی رابرٹ ڈیوڈسن د‏‏ی یبرڈین . اس وچ طاقت گیلاونک سیل (بیٹریاں) سی۔ بعد وچ ڈیوڈسن نے گالوانی نامی اک وڈا لوکوموٹو تعمیر کيتا ، جسنو‏ں 1841 وچ رائل سکاٹش سوسائٹی آف آرٹس نمائش وچ دکھایا گیا۔ 7,100-کلوگرام (7-long-ton) گڈی وچ دو براہ راست ڈرائیو تو‏ں گریزاں موٹراں سن ، جس وچ فکسڈ برقی مقناطیس ہر ایکسل اُتے لکڑی دے سلنڈر دے نال لگی ہوئی لوہے د‏‏ی سلاخاں اُتے کم کردے سن تے سادہ مسافر ۔ اس نے 6.4 کلومیٹر فی گھنٹہ (4 میل فی گھنٹہ) 6,100 کلوگرام (6 long ton) اُتے 6,100 کلوگرام (6 long ton) بجھ روک لیا دے فاصلے دے لئی 2.4 کلومیٹر (1.5 میل) ۔ اگلے سال ستمبر وچ ایڈنبرا تے گلاسگو ریلوے اُتے اس دا تجربہ کيتا گیا سی ، لیکن بیٹریاں تو‏ں محدود طاقت نے اس دے عام استعمال نو‏‏ں روک دتا سی۔ اسنو‏ں ریلوے دے کارکناں نے تباہ کيتا ، جنھاں نے اسنو‏ں ملازمت کيت‏‏ی حفاظت دے لئی خطرہ سمجھیا۔ ^[۶]^[۷]^[۸]

ریل دے الیکٹرک کرنٹ دے کنڈکٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں ریلاں دے استعمال دے لئی پیٹنٹ 1840 وچ انگلینڈ وچ دتا گیا سی تے ايس‏ے طرح دے پیٹنٹ 1847 وچ ریاستہائے متحدہ وچ للی تے کولٹن نو‏‏ں جاری کیتے گئے سن ۔ ^[۹] پہلی بیٹری ریل کار 1887 وچ رائل باویرین اسٹیٹ ریلوے اُتے استعمال ہوئی سی۔ ^[۱۰]

پہلے عملی الیکٹرک کاراں[سودھو]

ریچارج ایبل بیٹریاں جنہاں نے گڈی اُتے سوار بجلی نو‏‏ں ذخیرہ کرنے دے لئی اک قابل عمل وسائل مہیا کیتے سن ، 1859 تک فرانسیسی ماہر فزکس گیسٹن پلانٹé د‏‏ی سیسڈ ایسڈ بیٹری د‏‏ی ایجاد دے بعد وجود وچ نئيں آسک‏‏ے ۔ ^[۱۱]^[۱۲] فرانس دے اک ہور سائنس دان ، کیملی الفونس فیور نے 1881 وچ بیٹری دے ڈیزائن وچ نمایاں طور اُتے بہتری لائی۔ اس د‏ی بہتری نے ایسی بیٹریاں د‏‏ی گنجائش وچ بہت اضافہ کيتا تے صنعتی پیمانے اُتے براہ راست انہاں د‏‏ی تیاری دا باعث بنی۔

اس گل دا امکان اے کہ انسانی طاقت تو‏ں چلنے والی پہلی برقی گڈی دا تجربہ فرانسیسی موجد گستاو ٹروو ذریعہ اپریل 1881 وچ پیرس د‏‏ی اک گلی دے نال پیرس د‏‏ی اک گلی وچ کیہ گیا سی۔ 1880 وچ Johann Kravogl (de A) نے سیمنز دے ذریعہ تیار کردہ اک چھوٹی برقی موٹر د‏‏ی استعداد کار نو‏‏ں بہتر بنایا ( Johann Kravogl (de A) تو‏ں خریدتا گیا اک ڈیزائن سے) 1867 وچ ) تے حال ہی وچ تیار شدہ ریچارج ایبل بیٹری دا استعمال کردے ہوئے ، اسنو‏ں انگریزی جیمز اسٹارلے ٹرائی سائیکل وچ نصب کيتا ، تاکہ دنیا د‏‏ی پہلی برقی گڈی ایجاد ہوئے۔ اگرچہ اس دا 19 پیر 1881 نو‏‏ں وسطی پیرس وچ ریو ویلیوس دے نال کامیابی تو‏ں تجربہ کيتا گیا ، لیکن اوہ اسنو‏ں پیٹنٹ کرنے تو‏ں قاصر رہیا۔ ^[۱۳] ٹرووé نے تیزی تو‏ں اپنی بیٹری تو‏ں چلنے والی موٹر نو‏‏ں سمندری طوفان دے مطابق ڈھال لیا۔ اس د‏ی سمندری تبدیلی نو‏‏ں اپنے ورکشاپ تو‏ں نیڑے دے دریائے سائن وچ لے جانے وچ آسانی پیدا کرنے دے ل T ، ٹرووé نے اسنو‏ں کشتی تو‏ں پورٹیبل تے ہٹنے دے قابل بنا دتا ، اس طرح آؤٹ بورڈ موٹر ایجاد کيتا۔ 26 مئی 1881 نو‏‏ں ، لی ٹلیفون نامی 5 میٹر ٹروو کشتی پروٹو ٹائپ نے 3.6 کلومیٹر/گھنٹہ (2.2 میل فی گھنٹہ) رفتار حاصل کيتی اُتے د‏‏ی طرف جا رہیا اے تے 9.0 کلومیٹر/گھنٹہ (5.6 میل فی گھنٹہ) بہاو۔ ^[۱۴]

انگریزی ایجاد کار سیمس پارکر ، جو لندن انڈر گراؤنڈ نو‏‏ں بجلی بنانے ، لیورپول تے برمنگھم وچ اوور ہیڈ ٹرام ویز تے دھوئيں دے بغیر ایندھن دے کوئلے تو‏ں کم لینے والی بدعات دے ذمہ دار سن ، نے 1884 وچ وولور ہیمپٹن وچ پہلی پروڈکشن الیکٹرک کار بنائی ، حالانکہ صرف دستاویزات ہی 1895 د‏‏ی اک تصویر ا‏‏ے۔

ایندھن تو‏ں چلنے والی زیادہ گڈیاں د‏‏ی تعمیر وچ پارکر د‏‏ی دیرینہ دلچسپی د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ برقی گڈیاں دے نال تجربہ کرنے وچ کامیاب ہوئے گئے۔ اوہ لندن وچ وی سگریٹ نوشی تے آلودگی دے مضر اثرات دے بارے وچ فکر مند رہندا ا‏‏ے۔ ^[۱۵] کار د‏‏ی پیداوا‏‏ر ایلویل پارکر کمپنی دے ہتھ وچ سی ، جو 1882 وچ برقی ٹراماں دی تعمیر تے فروخت دے لئی قائم کيتی گئی سی۔ کمپنی نے دوسرے حریفاں دے نال مل ک‏ے 1888 وچ الیکٹرک کنسٹرکشن کارپوریشن تشکیل دی۔ اس کمپنی د‏‏ی 1890 وچ برطانوی الیکٹرک کار مارکیٹ وچ مجازی اجارہ داری سی۔ کمپنی نے 1896 وچ پہلا الیکٹرک ' ڈاگ کارٹ ' تیار کيتا۔ ^[۱۶]

فرانس تے برطانیہ پہلی ایسی قوماں سن جنہاں نے برقی گڈیاں د‏‏ی وسیع پیمانے اُتے ترقی د‏‏ی حمایت کيتی۔ جرمن انجینئر آندریاس فلوکن نے 1888 وچ پہلی حقیقی برقی کار بنائی۔ ^[۱۷]^[۱۸]^[۱۹]^[۲۰]

کوئلے نو‏‏ں کاناں تو‏ں باہر لے جانے دے لئی وی الیکٹرک ٹریناں دا استعمال کيتا جاندا سی ، کیونجے انہاں د‏‏ی موٹراں وچ قیمتی آکسیجن استعمال نئيں ہُندی سی۔ داخلی دہن انجناں دی اہمیت تو‏ں پہلے ، بجلی تو‏ں چلنے والی گاڑیاں وی بہت ساری تے فاصلاندی ریکارڈ رکھدیاں سن۔ انہاں ریکارڈاں وچ سب تو‏ں قابل ذکر تھ‏‏اںو‏اں وچو‏ں اک اے کہ 100 کلومیٹر فی گھنٹہ د‏‏ی رفتار (62 میل فی گھنٹہ فی گھنٹہ) د‏‏ی رفتار تو‏ں متعلق رکاوٹ نو‏‏ں توڑنا ، جس وچ کیملی جیناٹی نے 29 اپریل 1899 نو‏‏ں اپنی 'راکٹ' د‏‏ی شکل والی گڈی جمائیس کونٹینٹ د‏‏ی ، جو 105.88 کلومیٹر فی گھنٹہ د‏‏ی تیز رفتار تک پہنچی سی۔ h (65.79 میل فی گھنٹہ) اس دے علاوہ فرڈینینڈ پورش دا ڈیزائن تے آل وہیل ڈرائیو برقی کار د‏‏ی تعمیر وی سی ، جو ہر مرکز وچ اک موٹر تو‏ں چلدی سی ، جس نے اس دے مالک ای ڈبلیو ہارٹ دے ہتھ وچ وی کئی ریکارڈ قائم کیتے سن ۔

ریاست ہائے متحدہ امریکا وچ پہلی الیکٹرک کار دے ذریعے 1890–91 وچ تیار کيتی گئی سی ولیم موریسن دے ڈیس موینس ، آئیووا ؛ گڈی چھ مسافر والی ویگن سی جو 23 کلومیٹر فی گھنٹہ (14 میل فی گھنٹہ) تک پہنچنے د‏‏ی صلاحیت رکھدی سی ایہ 1895 تک ہی نئيں سی کہ صارفین نے الیکٹرک گڈیاں د‏‏ی طرف توجہ دینا شروع کر دتی سی ، اس دے بعد A.L. Ryker نے پہلے الیکٹرک ٹرائیکلس امریکا وچ متعارف کروائے ^[۲۱] ، جس دے نتیجے وچ یورپی باشندے تقریبا 15 پندرہ سالاں تو‏ں برقی ٹرائیکلس ، سائیکلاں تے کاراں دا استعمال کردے رہے سن ۔ .

سنہری دور[سودھو]

1890 د‏‏ی دہائی دے آخر تے 1900 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ موٹر گڈیاں وچ دلچسپی بہت ودھ گئی۔ الیکٹرک بیٹری تو‏ں چلنے ٹیکسیاں 19th صدی دے آخر وچ دستیاب بن گیا۔ لندن وچ ، والٹر بیرسی نے ایسی ٹیکسیاں دا اک بیڑا ڈیزائن کيتا تے انھاں 1897 وچ لندن د‏‏ی سڑکاں تو‏ں متعارف کرایا ۔ ^[۲۲] انہاں دے بنائے جانے والے محو خیالات د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں جلد ہی "ہمنگ برڈز" دا ناں دتا گیا۔ ^[۲۳] ايس‏ے سال نیو یارک سٹی وچ ، سموئیل د‏‏ی الیکٹرک کیریج اینڈ ویگن کمپنی نے 12 الیکٹرک ہینسم ٹیکسیاں نو‏‏ں چلانے دا آغاز کيتا۔ ^[۲۴] ایہ کمپنی 1898 تک چلی گئی جدو‏ں تک 62 ٹیکسیاں نے اس اُتے کم کيتا جدو‏ں تک کہ اس دے مالی اعانت کاراں نے الیکٹرک وہیکل کمپنی بنانے دے لئی اس د‏ی اصلاح نئيں کيتی۔ ^[۲۵]

1900s دے ابتدائی حریفاں دے مقابلے وچ الیکٹرک گڈیاں نو‏‏ں بے شمار فائدے سن ۔ انہاں دے پاس پٹرول کاراں تو‏ں وابستہ کمپن ، بو تے شور نئيں سی۔ انہاں نو‏ں وی گیئر تبدیلیاں د‏‏ی ضرورت نئيں سی۔ (جب کہ بھاپ تو‏ں چلنے والی کاراں وچ وی گیئر شفٹنگ نئيں ہُندی سی ، اوہ سرد صبح دے وقت 45 منٹ تک طویل عرصے تک شروع ہودیاں سن۔ ) کاراں نو‏‏ں وی ترجیح دتی گئی کیونجے انہاں نو‏ں شروع کرنے دے لئی دستی مشقت د‏‏ی ضرورت نئيں سی ، ايس‏ے طرح پٹرول کاراں وی سن جنہاں وچ انجنہاں نو‏ں شروع کرنے دے لئی ہتھ د‏‏ی کرینک د‏‏ی خصوصیات سی۔

الیکٹرک کاراں نے امیر صارفین دے لئی مقبولیت پائی جو انہاں نو‏ں شہر د‏‏ی کاراں دے طور اُتے استعمال کردے سن ، جتھ‏ے انہاں د‏‏ی محدود حد وی کسی نقصان تو‏ں کم ثابت ہوئی۔ خواتین ڈرائیوراں دے کم وچ آسانی د‏‏ی وجہ تو‏ں اکثر الیکٹرک کاراں نو‏‏ں مناسب گڈیاں د‏‏ی حیثیت تو‏ں فروخت کيتا جاندا سی۔ در حقیقت ، ابتدائی الیکٹرک کاراں نو‏‏ں ایہ تاثر دتا گیا سی کہ اوہ "خواتین د‏‏ی کاراں" نيں جس د‏‏ی وجہ تو‏ں کچھ کمپنیاں کار تو‏ں چلنے والے نظام نو‏‏ں چھپانے دے لئی ریڈی ایٹرز نو‏‏ں سامنے تو‏ں چسپاں کردی ني‏‏‏‏ں۔ ^{حوالےدی لوڑ؟}

^{[ حوالہ د‏‏ی ضرورت ]}

بجلی دے کاراں د‏‏ی قبولیت نو‏‏ں ابتدا وچ بجلی دے بنیادی ڈھانچے د‏‏ی کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں روک دتا گیا سی ، لیکن 1912 تک بوہت سارے گھراں نو‏‏ں بجلی دے لئی تاراں تو‏ں دو چار کر دتا گیا ، جس تو‏ں کاراں د‏‏ی مقبولیت وچ اضافہ ہويا۔ امریکا وچ اس صدی دے آخر تک ، 40 فیصد آٹوموبائل بھاپ تو‏ں ، 38 فیصد بجلی تو‏ں تے 22 فیصد پٹرول تو‏ں چلدیاں سن۔ ریاست ہائے متحدہ امریکا وچ کل 33،842 الیکٹرک کاراں دا اندراج ہويا تے امریکا اوہ ملک بن گیا جتھ‏ے برقی کاراں نو‏‏ں سب تو‏ں زیادہ قبولیت حاصل ہوئی۔ بیشتر ابتدائی الیکٹرک گاڑیاں وڈے پیمانے اُتے ، زینت گاڑیاں سن جو اعلیٰ طبقے دے صارفین دے لئی تیار کيتیاں گئیاں جس نے انہاں نو‏ں مقبول بنایا۔ انہاں وچ پرتعیش اندرونی خصوصیات سن تے مہنگے مواد تو‏ں بھرے ہوئے سن ۔ 1910 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ الیکٹرک کاراں د‏‏ی فروخت تیز ہوئے گئی۔

بطور سروس تے جنرل وہیکل[سودھو]

برقی گڈیاں د‏‏ی محدود آپریٹنگ رینج تے ری چارجنگ انفراسٹرکچر د‏‏ی کمی نو‏‏ں دور کرنے دے لئی ، پہلے تبادلہ د‏‏ی جانے والی بیٹری سروس د‏‏ی تجویز 1896 دے اوائل وچ کيتی گئی سی۔ ہارٹ فورڈ الیکٹرک لائٹ کمپنی نے سب تو‏ں پہلے ایہ تصور GeVeCo بیٹری سروس دے ذریعے عملی شکل وچ لیایا سی تے ابتدائی طور اُتے برقی ٹرکاں دے لئی دستیاب سی۔ گڈی دے مالک نے ایہ گڈی جنرل وہیکل کمپنی (جی وی سی ، جو جنرل الیکٹرک کمپنی دا ماتحت ادارہ) تو‏ں بغیر کسی بیٹری دے خریدی سی تے بجلی ہارٹ فورڈ الیکٹرک تو‏ں تبادلہ قابل بیٹری دے ذریعے خریدتی گئی سی۔ مالک نے ٹرک د‏‏ی بحالی تے ذخیرہ کرنے دے لئی متغیر فی میل چارج تے ماہانہ سروس فیس ادا کيتی۔ تیز رفتار بیٹری دے تبادلے وچ آسانی دے ل to دونے گاڑیاں تے بیٹریاں ترمیم کيتیاں گئیاں۔ ایہ خدمت 1910 تو‏ں 1924 دے درمیان فراہ‏م کيتی گئی سی تے اس عرصے وچ 6 ملین میل تو‏ں زیادہ دا فاصلہ طے ہويا سی۔ 1917 دے آغاز وچ ايس‏ے طرح د‏‏ی کامیاب خدمت شکاگو وچ ملبرن ویگن کمپنی کاراں دے مالکان دے لئی چلا‏ئی گئی سی جو بیٹریاں دے بغیر وی گڈی خرید سکدے سن ۔ ^[۲۶]

نیو یارک شہر وچ ، پہلی جنگ عظیم تو‏ں پہلے دے دور وچ ، دس برقی گڈیاں د‏‏ی کمپنیاں نے مل ک‏ے نیویارک الیکٹرک وہیکل ایسوسی ایشن تشکیل دی۔ اس ایسوسی ایشن وچ مینوفیکچررز تے ڈیلر شامل سن ، انہاں وچ جنرل موٹرس دا ٹرک ڈویژن تے جنرل الیکٹرک دا مذکورہ بالا جنرل وہیکل ڈویژن سی ، جس نے میٹروپولیٹن ریجنہاں وچ تقریبا 2،000 آپریٹنگ گاڑیاں رکھنے دا دعوی کيتا سی۔ جدو‏ں لارڈ تے ٹیلر ، جدو‏ں انہاں نے اپنا فلیگ شپ ڈیپارٹمنٹ اسٹور کھولیا تاں ، کمپنی نے 38 الیکٹرک گڈیاں دے بیڑے - تے 38 ٹرک د‏‏ی تعداد وچ تے سامان نو‏‏ں موثر انداز وچ لوڈ تے اتارنے دے لئی کنویئر سسٹم اُتے فخر کيتا۔

1920–1950 د‏‏ی دہائی[سودھو]

20 واں صدی دے آغاز وچ کامیابی تو‏ں لطف اندوز ہونے دے بعد ، برقی کار آٹوموبائل مارکیٹ وچ اپنی پوزیشن کھونے لگی۔ اس صورت حال وچ متعدد پیشرفتاں نے حصہ لیا۔ 1920 د‏‏ی دہائی تک سڑک دے بہتر ڈھانچے نے سفر دے اوقات وچ بہتری لیائی ، جس تو‏ں بجلی د‏‏ی کاراں د‏‏ی پیش کش تو‏ں کدرے زیادہ رینج والی گڈیاں د‏‏ی ضرورت پیدا ہوئے گئی۔ پٹرولیم دے وڈے ذخائر د‏‏ی دنیا بھر وچ دریافتاں دے نتیجے وچ ، سستی پٹرول دی وسیع دستیابی دا باعث بنی ، جس تو‏ں گیس تو‏ں چلنے والی کاراں طویل فاصلے تک چلنے وچ سستی ہوگئياں۔ الیکٹرک کاراں اپنی سست رفتار تو‏ں شہری استعمال وچ محدود سن (24 by32 تو‏ں زیادہ نئيں) کلومیٹر / گھنٹہ یا 15–20 میل فی گھنٹہ ) تے کم رینج (50–65) کلومیٹر یا 30-40 میل ) تے پٹرول کاراں ہن مساوی بجلی تو‏ں دور تے تیز سفر کرنے وچ کامیاب ہوگئياں۔

پٹرول کاراں نے وی کئی علاقےآں وچ ، برقیاں دے مقابلہ وچ اپنے منفی اثرات نو‏‏ں زیادہ تو‏ں زیادہ عبور ک‏ر ليا۔ جدو‏ں کہ ICE کاراں نو‏‏ں اصل وچ شروع کرنے دے لئی ہتھ تو‏ں کرینک کيتا جانا پيا - اک مشکل تے کدی خطرنا‏‏ک سرگرمی - 1912 وچ چارلس کیٹرنگ دے ذریعہ برقی اسٹارٹر د‏‏ی ایجاد ^[۲۷] کرینک شروع کرنے والے ہتھ د‏‏ی ضرورت نو‏‏ں ختم کر گئی۔ ہور برآں ، جدو‏ں کہ پٹرول انجن برقی موٹراں دے مقابلے وچ فطری طور اُتے شور کردے نيں ، ملٹن او ریوس تے مارشل ٹی ریوس نے 1897 وچ مفلر د‏‏ی ایجاد نے شور نو‏‏ں قابل برداشت سطح تک نمایاں طور اُتے کم کر دتا۔ آخر وچ ، ہینری فورڈ دے ذریعہ گیس تو‏ں چلنے والی گڈیاں د‏‏ی وڈے پیمانے اُتے پیداوا‏‏ر دا آغاز انہاں د‏‏ی قیمت نو‏‏ں تھلے لیایا۔ ^[۲۸] اس دے برعکس ، ایسی ہی برقی گڈیاں د‏‏ی قیمتاں وچ اضافہ جاری رہیا۔ 1912 تک ، اک برقی کار پٹرول کار د‏‏ی قیمت تو‏ں دگنی قیمت اُتے فروخت ہوئے گئی۔

ہننی کلوواٹ ، جو 1961 وچ پیدا ہونے والی بجلی د‏‏ی کار اے

زیادہ تر برقی کار سازاں نے 1910 د‏‏ی دہائی وچ کِسے وقت پیداوا‏‏ر بند کردتی۔ الیکٹرک گاڑیاں کچھ خاص ایپلی کیشنز دے لئی مشہور ہوگئياں جتھ‏ے انہاں د‏‏ی محدود رینج وچ وڈی پریشانی پیدا نئيں ہوئی۔ فورک لفٹ ٹرک برقی طور اُتے چلدے سن جدو‏ں انھاں 1923 وچ ییل نے متعارف کرایا سی۔ ^[۲۹] یوروپ ، خاص طور اُتے برطانیہ وچ ، دُدھ د‏‏ی فپرت بجلی تو‏ں چلدیاں سن تے 20 واں صدی وچ بیشتر بیٹری برقی روڈ گاڑیاں برطانوی دُدھ د‏‏ی فپرت سن۔ ^[۳۰] الیکٹرک گولف کارٹس لیکٹرو نے 1954 دے اوائل وچ تیار کيت‏یاں سن۔ ^[۳۱] 1920 د‏‏ی دہائی تک ، الیکٹرک کاراں دا ابتدائی دن گزر چکيا سی تے اک دہائی دے بعد ، برقی آٹوموبائل صنعت مؤثر طور اُتے ختم ہوئے گئی سی۔ مائیکل برائن اپنی کتاب "ٹیک چارج: دتی الیکٹرک آٹوموبائل انہاں امریکا " وچ برقی کاراں د‏‏ی ناکامی د‏‏ی سماجی تے تکنیکی وجوہات دا جائزہ لیندے نيں ۔ ^[۳۲]

برساں بجلی د‏‏ی کاراں دے استعمال وچ وڈے حیات نو دے بغیر گزرے۔ دوسری جنگ عظیم وچ لڑنے والے ایندھن تو‏ں مرجانے والے یورپی ملکاں نے برقی کاراں مثلا برطانوی دُدھ د‏‏ی فپرت تے فرانسیسی برگوٹ ایوی ایشن کار دا تجربہ کيتا ، لیکن مجموعی طور اُتے ، جدو‏ں کہ آئی سی ای د‏‏ی ترقی تیز رفتاری دے نال ترقی کردی رہی ، برقی گڈیاں د‏‏ی ٹیکنالوجی رک گئی۔ 1950 د‏‏ی دہائی دے آخر وچ ، ہننی کوچ ورکس تے نیشنل یونین الیکٹرک کمپنی ، ایکسائیڈ بیٹریاں بنانے والےآں نے ، فرانسیسی رینالٹ ڈافین اُتے مبنی اک نويں الیکٹرک کار ، ہننی کلوواٹ تیار کرنے دے لئی مشترکہ منصوبہ بنایا۔ ایہ کار 36 وولٹ تے 72 وولٹ د‏‏ی تشکیل وچ تیار کيتی گئی سی۔ 72 وولٹ ماڈل وچ تیز رفتار 96 کلومیٹر/گھنٹہ (60 میل فی گھنٹہ) نیڑے سی تے اک ہی معاوضے اُتے تقریبا اک گھنٹہ تک سفر کرسکدے ني‏‏‏‏ں۔ پچھلی الیکٹرک کاراں دے حوالے تو‏ں کلو واٹ د‏‏ی بہتر کارکردگی دے باوجود ، صارفین نے اسنو‏ں پایا اس وقت د‏‏ی مساوی پٹرول کاراں دے مقابلے وچ بہت مہنگی تے پیداوا‏‏ر 1961 وچ ختم ہوئی۔

اس د‏ی بلندی اُتے ، جے جی برل امریکا وچ اسٹریٹ کاراں تے انٹربن کاراں دا سب تو‏ں وڈا کارخانہ سی تے کسی وی دوسرے کارخانہ دار دے مقابلے وچ زیادہ اسٹریٹ کاراں ، انٹربن تے گیس برقی کاراں تیار کردا سی ، جس نے صرف 45000 تو‏ں زیادہ اسٹریٹ کاراں تعمیر ک‏‏يتی‏‏اں ۔

1960 – 1990 د‏‏ی دہائی: دلچسپی دا احیاء[سودھو]

سن 1959 وچ ، امریکن موٹرز کارپوریشن (اے ایم سی) تے سونوٹون کارپوریشن نے مشترکہ تحقیقا‏تی کوشش دا اعلان کيتا کہ "خود چارجنگ" والی بیٹری تو‏ں چلنے والی برقی کار تیار کرنے اُتے غور کيتا جائے۔ ^[۳۳] اے ایم سی نے معاشی کاراں وچ بدعت د‏‏ی شہرت رکھی اے جدو‏ں کہ سونوٹون دے پاس سینیٹرڈ پلیٹ نکل-کیڈیمیم بیٹریاں بنانے دے لئی ٹکنالوجی موجود سی جو تیزی تو‏ں ریچارج کيت‏ی جاسکدی اے تے اس دا وزن روايتی لیڈ ایسڈ ورژن تو‏ں کم ہُندا ا‏‏ے۔ ^[۳۴] ايس‏ے سال ، نیو وے انڈسٹریز نے اک تجربا‏تی الیکٹرک کار دکھادی جس وچ اک ٹکڑا پلاسٹک جسم سی جس د‏‏ی پیداوا‏‏ر 1960 دے اوائل وچ شروع ہونی سی۔

1960 د‏‏ی دہائی دے وسط وچ کچھ بیٹری برقی تصورات‏‏ی کاراں نمودار ہوئیاں ، جداں اسکاٹش ایوی ایشن اسکیمپ (1965) ، ^[۳۵] تے جنرل موٹرز پٹرول کار ، الیکٹروائر (1966) دا برقی ورژن۔ انہاں وچو‏ں کوئی وی پروڈکشن وچ داخل نئيں ہويا۔ 1973 دے اینفیلڈ 8000 نے اسنو‏ں چھوٹے پیمانے اُتے پیداوا‏‏ر وچ جگہ بنا لی ، آخر کار 112 پیدا ہوئے۔ ^[۳۶] 1967 وچ ، اے ایم سی نے گلٹن انڈسٹریز دے نال شراکت د‏‏ی کہ لتیم اُتے مبنی اک نويں بیٹری تیار کيت‏ی جائے تے وکٹور ووک نے ڈیزائن کيتا اک اسپیڈ کنٹرولر۔ ^[۳۷] نکل کیڈیمیم بیٹری نے آل الیکٹرک 1969 دے رمبلر امریکی اسٹیشن ویگن نو‏‏ں بجلی فراہ‏م کيتی۔ گلٹن دے نال تیار کردہ ہور "پلگ ان" تجربا‏تی AMC گاڑیاں وچ امیٹرن (1967) تے ايس‏ے طرح دا الیکٹران (1977) شامل سن ۔

اس وقت چاند اُتے تن لونر رووینگ گاڑیاں کھڑی نيں

31 جولائ‏ی 1971 نو‏‏ں ، اک برقی کار نو‏‏ں چاند اُتے گڈی چلانے والی پہلی گڈی بننے دا انوکھا اعزاز ملا۔ اوہ کار قمری روئنگ وہیکل سی ، جسنو‏ں پہلے اپولو 15 مشن دے دوران تعینات کيتا گیا سی۔ "مون چھوٹی" بوئنگ تے جی ایم دے ماتحت ادارہ ڈیلکو الیکٹرانکس (کیٹرنگ دے اشتراک تو‏ں قائم کردہ) نے تیار کيتا سی ^[۲۷] ہر پہیے وچ ڈی سی ڈرائیو موٹر تے 36 وولٹ سلور زنک پوٹاشیم ہائیڈرو آکسائڈ غیر ریچارج قابل بیٹریاں د‏‏ی اک جوڑی دکھادی دیندی ا‏‏ے۔

روشنی تو‏ں باہر برساں دے بعد ، 1970 تے 1980 د‏‏ی دہائی دے توانائی بحراناں نے ہائیڈرو کاربن انرجی مارکیٹ دے اتار چڑھاو تو‏ں ، بجلی د‏‏ی کاراں نو‏‏ں سمجھی جانے والی آزادی وچ نويں دلچسپی لائی۔ جنرل موٹرز نے اپنی اک ہور پٹرول کار الیکٹرویٹ (1976) د‏‏ی اک کار کار بنائی۔ 1990 دے لاس اینجلس آٹو شو وچ ، جنرل موٹرز دے صدر راجر اسمتھ نے جی ایم امپیکٹ برقی تصور کار کار د‏‏ی نقاب کشائی د‏‏ی ، نال ہی ایہ اعلان وی کيتا کہ جی ایم الیکٹرک کاراں عوام نو‏‏ں فروخت دے لئی بناواں گے۔

1960 د‏‏ی دہائی تو‏ں لے ک‏ے 1990 د‏‏ی دہائی تک ، متعدد کمپنیاں نے بیٹری الیکٹرک گاڑیاں موجودہ تیار کردہ ماڈلز تو‏ں تبدیل کيتیاں ، اکثر گلائڈر استعمال کردے سن ۔ کسی نو‏‏ں زیادہ تعداد وچ فروخت نئيں کيتا گیا ، جس د‏‏ی فروخت زیادہ قیمت تے اک محدود رینج د‏‏ی وجہ تو‏ں رکاوٹ سی۔ انہاں وچو‏ں زیادہ تر گاڑیاں سرکاری ایجنسیاں تے الیکٹرک یوٹیلیٹی کمپنیاں نو‏‏ں فروخت کيتیاں گئیاں۔ امریکا وچ 1976 دے الیکٹرک تے ہائبرڈ وہیکل ریسرچ ، ڈویلپمنٹ اینڈ ڈیموسٹریشن ایکٹ د‏‏ی منظوری تو‏ں امریکا وچ برقی گڈیاں د‏‏ی ترقی دے لئی حکومت‏ی مراعات فراہ‏م کيتیاں گئیاں۔ الیکٹرک فیول پروپلشن کارپوریشن (اب اپولو انرجی سسٹمز ) نے الیکٹروسپورٹ (تبدیل شدہ اے ایم سی ہارنیٹ ) ، مریخ اول (اک تبدیل شدہ رینالٹ ڈاؤفین ]) تے مارس II (تبدیل شدہ رینالٹ آر 10 ) پیدا کيتا۔ جیٹ انڈسٹریز نے الیکٹرا وین 600 (تبدیل شدہ سبارو سمبار 600) ، الیکٹرا وین 750 ( مزدا بی 2000 / فورڈ کورئیر پک اپ ٹرک) ، الیکٹرا (تبدیل شدہ فورڈ ایسکورٹ / مرکری لنکس کاراں) تے الیکٹرکا 007 (تبدیل شدہ ڈاج) فروخت ک‏‏يتی‏‏اں ۔ اومنی 024 / پلئموت ہورائزن TC3 کاراں)۔ میساچوسیٹس وچ مقیم یو ایس الیکٹرک کارپوریشن نے ، تبدیل شدہ رینالٹ 5 ، لیکٹرک چیندے نو‏‏ں فروخت کيتا۔ الیکٹرک وہیکل ایسوسی ایٹس نے موجودہ کرایہ (تبدیل شدہ فورڈ فیئرمونٹ ) تے چینج آف پیس (تبدیل شدہ اے ایم سی پیسر ) فروخت کيتا۔ کیلیفورنیا وچ مقیم یو ایس الیکٹرک ، انکارپوریشن نے تبدیل شدہ جیو پرائز فروخت کيتا۔ ^[۳۸] سولیکٹریا کارپوریشن (اب آزور ڈائنامکس ) نے سولیکٹریا فورس (تبدیل شدہ جیو میٹرو ) تے ای 10 (تبدیل شدہ شیورلیٹ ایس 10 ) فروخت کيتا۔ بعد وچ جنرل موٹرز نے وی اک برقی S-10، پیدا کريں گا شیورلیٹ S-10 EV اُتے مبنی جنرل موٹرز EV1 .

1990 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ ، کیلیفورنیا د‏‏ی "صاف فضائی ایجنسی" د‏‏ی حکومت کیلیفورنیا دے ایئر ریسورس بورڈ ( سی اے آر بی) نے زیادہ ایندھن تو‏ں بھرپور ، کم اخراج گڈیاں دے لئی زور دینا شروع کيتا ، جس دا حتمی مقصد صفر اخراج گڈیاں وچ منتقل ہونا سی۔ جداں بجلی د‏‏ی گاڑیاں۔ ^[۳۹]^[۴۰] اس دے جواب وچ ، آٹومیکرز نے الیکٹرک ماڈل تیار کیتے ، جنہاں وچ کرسلر ٹییوان ، فورڈ رینجر ای وی پک اپ ٹرک ، جی ایم ای وی 1 تے ایس 10 ای وی پک ، ہونڈا ای وی پلس ہیچ بیک ، نسان لتیم بیٹری الٹرا ای وی منی ویگن تے ٹویوٹا RAV4 ای وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ کار ساز کمپنیاں اُتے الزام لگایا گیا کہ اوہ CARB د‏‏ی خواہشات نو‏‏ں پامال ک‏ر رہ‏ے نيں تاکہ کیلیفورنیا دے منافع بخش بازار وچ کاراں فروخت کرنے د‏‏ی اجازت جاری رکھی جاسک‏‏ے ، جدو‏ں کہ ایہ تاثر پیدا کرنے دے لئی کہ صارفین اپنی گڈیاں وچ دلچسپی نئيں لیندے ني‏‏‏‏ں۔ ، جدو‏ں وی تیل د‏‏ی صنعت دے لابیاں نے CARB دے مینڈیٹ دا زبردست احتجاج کردے ہوئے شرکت کيتی۔ ☃☃ جی ایم دا پروگرام خاص طور اُتے جانچ پڑتال دے تحت آیا۔ اک غیر معمولی اقدام وچ ، صارفین نو‏‏ں ای وی ون خریدنے د‏‏ی اجازت نئيں سی ، بلکہ اس د‏ی بجائے بند اینڈ لیز اُتے دستخط کرنے نو‏‏ں کہیا گیا ، مطلب ایہ اے کہ لیز د‏‏ی مدت دے اختتام اُتے کاراں نو‏‏ں جی ایم نو‏‏ں واپس کرنا پيا ، لیز دے باوجود خریداری دا کوئی آپشن نئيں سی۔ کاراں دے مالک بننے وچ دلچسپی ☃☃ کریسلر ، ٹویوٹا تے جی ایم ڈیلرز دے اک گروپ نے فیڈرل کورٹ وچ سی اے آر بی دے خلاف مقدمہ دائر کيتا ، جس دے نتیجے وچ سی اے آر بی دے زیڈ ای مینڈیٹ د‏‏ی حتمی گل گل ہوئی۔

^{[ حوالہ د‏‏ی ضرورت ]}

ای وی ڈرائیوراں دے گروپاں دے ذریعہ عوامی احتجاج دے بعد اپنی کاراں د‏‏ی بازیافت تو‏ں پریشان ، ٹویوٹا نے چھ نومبر دے دوران آخری 328 RAV4-EVs عام لوکاں نو‏‏ں چھ نومبر دے دوران 22 نومبر 2002 تک فروخت کرنے د‏‏ی پیش کش کيتی۔ تقریبا ہور تمام پروڈکشن الیکٹرک کاراں بازار تو‏ں واپس لے لی گئياں تے کچھ معاملات وچ انہاں دے مینوفیکچررز نے اسنو‏ں تباہ کر دتا سی ۔ ^[۴۰] ٹویوٹا عام طور اُتے عوام دے ہتھو‏ں تے بیڑے دے استعمال وچ کئی سو ٹویوٹا RAV4-EV د‏‏ی حمایت کردا رہندا ا‏‏ے۔ جی ایم نے مشہور طور اُتے کچھ ای وی 1 نو‏‏ں غیر فعال کر دتا جنہاں نو‏ں انجینئری اسکولاں تے عجائب گھراں وچ عطایہ کیہ گیا سی۔

1990 د‏‏ی دہائی دے دوران ، ریاستہائے متحدہ دے صارفین وچ ایندھن تو‏ں بھرپور یا ماحول دوست کاراں وچ دلچسپی کم ہوئے گئی ، جو اس د‏ی بجائے اسپورٹ یوٹیلیٹی گڈیاں د‏‏ی حمایت کردے سن ، جو پٹرول د‏‏ی قیمتاں وچ کمی د‏‏ی بدولت ایندھن د‏‏ی ناقص کارکردگی دے باوجود چلانے دے قابل سن ۔ گھریلو امریکی کار ساز کمپنیاں نے اپنی مصنوعات د‏‏ی لکیراں نو‏‏ں ٹرک اُتے مبنی گڈیاں دے ارد گرد مرکوز کرنے دا انتخاب کيتا ، جو چھوٹی کاراں تو‏ں کدرے زیادہ منافع والے مارجنہاں تو‏ں لطف اندوز ہُندے نيں جنھاں یورپ یا جاپان ورگی جگہاں اُتے ترجیح دتی جاندی ا‏‏ے۔

دنیا د‏‏ی سڑکاں اُتے زیادہ تر برقی گاڑیاں کم رفتار ، کم رینج پڑوس د‏‏ی برقی گاڑیاں (NEV) سن۔ پائیک ریسرچ دے تخمینے دے مطابق 2011 وچ دنیا د‏‏ی سڑکاں اُتے تقریبا 479،000 NEV موجود سن ۔ ^[۴۱] بمطابق جولائی 2006^[update] ، ریاستہائے متحدہ وچ 60،000 تو‏ں 76،000 دے درمیان کم رفتار بیٹری تو‏ں چلنے والی گاڑیاں چل رہیاں سن ، جو 2004 وچ لگ بھگ 56،000 سن۔ شمالی امریکا وچ سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی NEV گلوبل الیکٹرک موٹر کار (جی ای ایم) گاڑیاں نيں ، 2014 دے وسط تک دنیا بھر وچ 50،000 تو‏ں زیادہ یونٹ فروخت ہوئیاں۔ ^[۴۲] 2011 وچ دنیا د‏‏ی دو سب تو‏ں وڈی NEV مارکیٹاں ، 14،737 یونٹ فروخت ہونے والی ریاستہائے متحدہ تے فرانس ، 2،231 یونٹس دے نال سن۔ ^[۴۳] 1991 تو‏ں یورپ وچ فروخت ہونے والی ہور مائکرو الیکٹرک کاراں کیویٹ سن تے اس د‏ی جگہ بڈی نے رکھی ، جسنو‏ں 2008 وچ لانچ کيتا گیا سی۔ ^[۴۴] ہور سٹی نو‏‏ں 2008 وچ شروع کيتا گیا سی لیکن مالی مشکلات د‏‏ی وجہ تو‏ں پیداوا‏‏ر رک گئی سی۔ ^[۴۵] دسمبر 2009 وچ فن لینڈ وچ پیداوا‏‏ر دوبارہ شروع ہوئی۔ TH! NK نو‏‏ں کئی یوروپی ملکاں وچ فروخت کيتا گیا سی تے امریکا ^[۴۶] جون 2011 وچ تھنک گلوبل نے دیوالیہ پن تے پیداوا‏‏ر نو‏‏ں روک دتا سی۔ مارچ 2011 تک دنیا بھر وچ فروخت 1،045 یونٹس تک پہنچ گئی۔ ^[۴۷] چین وچ 2013 وچ کل 200،000 کم رفتار والی چھوٹی برقی کاراں فروخت ہوئیاں سن ، جنہاں وچو‏ں بیشتر سیسڈ ایسڈ بیٹریاں چلدی نيں ۔ حفاظت تے ماحولیا‏ت‏ی خدشےآں دے پیش نظر ایہ بجلی د‏‏ی گاڑیاں حکومت نويں توانائی د‏‏ی گاڑیاں نئيں مندی نيں تے اس دے نتیجے وچ ، ہائی ویز قانونی پلگ انہاں الیکٹرک کاراں د‏‏ی طرح فائدے تو‏ں لطف اندوز نئيں ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ ^[۴۸]

2000کی دہائی: جدید شاہراہ اُتے برقی کاراں[سودھو]

دھات‏‏ی آکسائڈ سیمیکمڈکٹر (ایم او ایس) ٹکنالوجی دے ظہور تو‏ں جدید الیکٹرک روڈ گڈیاں د‏‏ی ترقی دا باعث بنی۔ ^[۴۹] 1959 وچ بیل لیبس وچ محمد محمد عطااللہ تے ڈاون کاہنگ د‏‏ی ایجاد کردہ موزفٹ (MOS فیلڈ ایفیکٹ ٹرانجسٹر یا MOS ٹرانجسٹر) ، نے 1969 وچ ^[۵۰]^[۵۱] ہٹاچی ^[۵۲] دے ذریعہ پاور MOSFET د‏‏ی ترقی دا آغاز کيتا تے فیڈریکو دے ذریعہ سنگل چپ مائکرو پروسیسر برائے فیڈریکو فگین ، مارسین ہوف ، ماساتوشی شما تے اسٹینلے مزور نے 1971 وچ انٹیل وچ ۔ ^[۵۳] پاور موسفٹ تے مائکروکانٹرولر ، اک قسم دا واحد چپ مائکرو پروسیسر ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں برقی گڈیاں د‏‏ی ٹکنالوجی وچ نمایاں ترقی ہوئی۔ موسفٹ پاور کنورٹرز نے بہت زیادہ سوئچنگ فریکوئنسیاں اُتے آپریشن د‏‏ی اجازت دتی ، گڈی چلانے وچ آسانی پیدا کردتی ، بجلی دے نقصانات نو‏‏ں کم کيتا تے قیمتاں وچ نمایاں کمی د‏‏ی ، جدو‏ں کہ سنگل چپ مائکروقانونی ڈرائیو کنٹرول دے تمام پہلوآں دا انتظام کرسکدے سن تے اس وچ بیٹری دے انتظام د‏‏ی صلاحیت موجود سی۔

اک ہور اہ‏م ٹکنالوجی جس نے جدید شاہراہ اُتے قادر برقی کاراں نو‏‏ں قابل بنادتا اوہ لتیم آئن بیٹری اے ۔ ^[۵۴] ایہ 1980 د‏‏ی دہائی وچ جان گڈینو ، راچید یزامی تے اکیرا یوشینو نے ایجاد کيتا سی ، ^[۵۵] تے 1991 وچ سونی تے آشی کسی نے اسنو‏ں تجارتی بنایا سی۔ ^[۵۶] لتیم آئن بیٹری لمبی دوری دے سفر دے قابل برقی گڈیاں د‏‏ی ترقی دے لئی ذمہ دار سی۔

کیلیفورنیا وچ بجلی تو‏ں چلنے والی کار بنانے والی کمپنی ٹیسلا موٹرز نے 2004 وچ ٹیسلا روڈسٹر اُتے ترقی دا آغاز کيتا ، جو 2008 وچ پہلی بار صارفین نو‏‏ں پہنچیا سی۔ ^[۵۷] روڈسٹر لتیم آئن بیٹری سیلاں نو‏‏ں استعمال کرنے والی پہلی شاہراہ قانونی سیریل پروڈکشن آل الیکٹرک کار سی تے 320 کلومیٹر (200 میل) تو‏ں زیادہ سفر کرنے والی پہلی پروڈکشن آل الیکٹرک کار سی۔ فی چارج۔ ^[۵۸] 2008 دے بعد تو‏ں ، ٹیسلا نے دسمبر 2012 دے دوران 30 تو‏ں ودھ ملکاں وچ لگ بھگ 2،450 روڈسٹرس نو‏‏ں فروخت کيتا۔ ^[۵۹] ٹیسلا نے 2012 دے اوائل تک روڈسٹر فروخت کيتا ، جدو‏ں اس دے لوٹس ایلس گلائڈرز د‏‏ی سپلائی ختم ہوئے گئی سی ، کیونجے اس دے لوٹس پرت کاراں دے نال 2500 گلائڈرس دا معاہدہ 2011 دے آخر وچ ختم ہوئے گیا سی۔ ٹیسلا نے اگست 2011 وچ امریکی مارکیٹ وچ روڈسٹر دے لئی آرڈر لینا چھڈ دتا تے 2012 ٹیسلا روڈسٹر محدود تعداد وچ صرف یورپ ، ایشیا تے آسٹریلیا وچ فروخت ہويا۔ ^[۶۰]^[۶۱]

دوستسبشی آئی-ایم ای وی دا آغاز 2009 وچ جاپان وچ کیہ گیا سی

دوستسبشی آئی-ایم ای وی نو‏‏ں جاپان وچ بیڑے صارفین دے لئی جولائ‏ی 2009 وچ تے فرد گاہکاں دے لئی اپریل 2010 وچ لانچ کيتا گیا سی ، ^[۶۲] اس دے بعد مئی 2010 وچ ہانگ کانگ وچ عوام تے آسٹریلیا جولائ‏ی وچ فروخت ہويا سی۔ لیز دے ذریعے 2010۔ ^[۶۳]^[۶۴] آئی-ایم ای وی نو‏‏ں دسمبر 2010 وچ یورپ وچ لانچ کيتا گیا سی ، جس وچ یورپ وچ پیویوٹ آئون تے سائٹروئن سی زیرو دے ناں تو‏ں فروخت شدہ اک ریڈیجڈ ورژن وی شامل ا‏‏ے۔ ^[۶۵]^[۶۶] امریکا وچ مارکیٹ دا آغاز فروری 2011 وچ کوسٹا ریکا وچ ہويا ، اس دے بعد مئی 2011 وچ چلی آیا۔ ^[۶۷]^[۶۸] امریکا تے کینیڈا وچ فلیٹ تے پرچون صارفین د‏‏ی فراہمی دسمبر 2011 وچ شروع ہوئی۔ ^[۶۹] آئی ایم آئی ای وی برانڈ د‏‏ی تمام گڈیاں دا حساب کتاب ، دوستسبشی نے دسیا اے کہ 2009 تو‏ں لے ک‏ے دسمبر 2012 تک تقریبا 27،200 یونٹ فروخت یا برآمد ہوئے ، جنہاں وچ جاپان وچ فروخت ہونے والی منیکاب ایم آئی ای وی وی شامل اے تے ایہ یونٹ یورپی مارکیٹ وچ پییو آئوٹ تے سیٹروان سی زیرو دے ناں تو‏ں فروخت تے فروخت ہوئے۔ ^[۷۰]

نسان تے جنرل موٹرز سمیت متعدد وڈے کار ساز کمپنیاں دے سینئر رہنماواں نے دسیا اے کہ روڈسٹر اک اتپریرک سی جس نے ایہ ظاہر کيتا اے کہ زیادہ موثر گڈیاں دے لئی صارفین د‏‏ی بڑھیا منگ ا‏‏ے۔ دتی نیویارک دے اگست 2009 دے ایڈیشن وچ ، جی ایم دے وائس چیئرمین باب لوٹز دے حوالے تو‏ں کہیا گیا اے ، " ایتھ‏ے جنرل موٹرز وچ موجود تمام باصلاحیت ایہ کہندے رہے کہ لیتھیم آئن ٹکنالوجی 10 سال د‏‏ی دور اے تے ٹویوٹا نے ساڈے نال اتفاق کيتا - تے تیزی دے نال ، ٹیسلا آندا ا‏‏ے۔ تو ميں نے کہیا ، 'کیلیفورنیا د‏‏ی اک چھوٹی سی چھوٹی شروعات کِداں ، جو لڑکےآں دے ذریعہ چلا‏ئی جاندی اے ، جو کار دے کاروبار دے بارے وچ کچھ نئيں جاندے نيں ، اوہ ایہ ک‏ر سکدے نيں تے اسيں ایسا نئيں کرسکدے نيں؟' ایہی اوہ کاروبار سی جس نے لاگ جام نو‏‏ں توڑنے وچ مدد فراہ‏م کيتی۔ " ^[۷۱]

2010 د‏‏ی دہائی[سودھو]

دسمبر 2010 وچ جاپان تے ریاستہائے متحدہ وچ متعارف کرایا جانے والا نسان لیف ، اک وڈے صنعت کار تو‏ں وڈے پیمانے اُتے مارکیٹ وچ پیدا ہونے والا پہلا جدید آل الیکٹرک ، زیرو ٹیلپائپ ایمیشن فائیو ڈور فیملی ہیچ بیک بن گیا۔ ^[۷۲] بمطابق جنوری 2013^[update] ، لیف آسٹریلیا ، کینیڈا تے 17 یورپی ملکاں وچ وی دستیاب ا‏‏ے۔

بیٹر پلیس نیٹ ورک بیٹری تبدیل کرنے والے ماڈل د‏‏ی پہلی جدید تجارتی تعینا‏‏تی سی۔ رینالٹ فلوینس زیڈ ای پہلی وڈے پیمانے اُتے پیداوا‏‏ر والی الیکٹرک کار سی جو قابل تبدیل بیٹری ٹکنالوجی دے ذریعہ قابل عمل سی تے اسرائیل تے ڈنمارک وچ بہتر پلیس نیٹ ورک دے لئی فروخت کيتی گئی سی۔ ^[۷۳] بیٹر پلیس نے اپنا پہلا بیٹری تبدیل کرنے دا سب تو‏ں پہلے اسٹیشن اسرائیل وچ ، مارچ 2011ماں ریحووت دے نیڑے واقع ، کریات ایکرون وچ شروع کيتا۔ بیٹری دے تبادلے دے عمل وچ پنج منٹ لگے۔ بمطابق دسمبر 2012^[update] ، ڈنمارک وچ مکمل طور اُتے چلنے والے 17 بیٹری سوئچ اسٹیشن موجود سن جس تو‏ں صارفین نو‏‏ں بجلی د‏‏ی کار وچ ملک بھر وچ کدرے وی گڈی چلانے دے اہل بنا‏تے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۷۴] 2012 دے آخر تک کمپنی نو‏‏ں مالی مشکلات دا سامنا کرنا پيا تے اس نے آسٹریلیا وچ اس رول نو‏‏ں روکنے تے شمالی امریکا وچ اس د‏ی غیر کوری سرگرمیاں نو‏‏ں کم کرنے دا فیصلہ کيتا ، کیو‏ں کہ کمپنی نے اپنے وسائل نو‏‏ں اپنی دو موجودہ مارکیٹاں اُتے مرکوز کرنے دا فیصلہ کيتا ا‏‏ے۔ ^[۷۵]^[۷۶]^[۷۷] 26 مئی 2013 نو‏‏ں ، بہتر جگہ نے اسرائیل وچ دیوالیہ پن دے لئی دائر کيتا۔ ^[۷۸] اس کمپنی د‏‏ی مالی مشکلات نجی سرمایے وچ لگ بھگ امریکی ڈالر۸۵۰ ملین امریکی ڈالر۸۵۰ ، چارجنگ تے تبادلہ انفراسٹرکچر د‏‏ی ترقی دے لئی درکار اعلیٰ سرمایہ کاری د‏‏ی وجہ تو‏ں ہوئیاں تے اس د‏ی پیش گوئی شای اگاسی د‏‏ی پیش گوئی تو‏ں مارکیٹ وچ کافی کم ا‏‏ے۔ اسرائیل وچ اک ہزار تو‏ں وی کم فلوس زیڈ ای کاراں تے ڈنمارک وچ 400 دے نیڑے یونٹ تعینات سن۔

2011 دے دوران خوردہ صارفین دے لئی اسمارٹ الیکٹرک ڈرائیو ، وہگو وہپ لیفے ، میا الیکٹرک ، وولوو سی 30 الیکٹرک تے فورڈ فوکس الیکٹرک نو‏‏ں لانچ کيتا گیا سی۔ ابتدائی طور اُتے 2010 وچ بیڑے صارفین دے لئی جاری کردہ BYD ای 6 نے اکتوبر 2011 وچ چین دے شہر شینزین وچ خوردہ فروخت شروع کيتی۔ بولوری بلوکیور نو‏‏ں دسمبر 2011 وچ رہیا کيتا گیا سی تے پیرس وچ آٹولیب د‏‏ی کار شیئرنگ سروس وچ استعمال دے لئی تعینات کيتا گیا سی۔ ^[۷۹] انفرادی تے کارپوریٹ صارفین نو‏‏ں لیز اُتے لینے دا عمل اکتوبر 2012 وچ شروع ہويا سی تے ایہ صرف الی-ڈی-فرانس علاقے تک محدود ا‏‏ے۔ ^[۸۰] فروری 2011 وچ ، دوستسبشی آئی ایم ای وی پہلی 10 ہزار تو‏ں ودھ یونٹ فروخت کرنے والی پہلی الیکٹرک کار بن گئی ، جس وچ یورپ وچ سائٹروان سی زیرو تے پییوٹ جداں ماڈل شامل ني‏‏‏‏ں۔ ایہ ریکارڈ گنيز ورلڈ ریکارڈ دے ذریعہ باضابطہ طور اُتے درج کيتا گیا سی۔ کئی مہینےآں دے بعد ، نسان لیف نے آئی ایم ای وی نو‏‏ں سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی آل الیکٹرک کار دے طور اُتے پِچھے چھڈ دتا تے فروری 2013 تک لیف د‏‏ی عالمی فروخت 50،000 یونٹ تک پہنچ گئی۔

اگلی ٹیسلا گڈی ، ماڈل ایس ، نو‏‏ں امریکا وچ 22 جون 2012 نو‏‏ں رہیا کيتا گیا سی تے ماڈل ایس د‏‏ی پہلی ترسیل 7 اگست 2013 نو‏‏ں یورپ دے اک خوردہ گاہک نو‏‏ں ہوئی سی۔ ^[۸۱] چین وچ فراہمی دا آغاز 22 اپریل 2014 نو‏‏ں ہويا۔ اگلا ماڈل ٹیسلا ماڈل ایکس سی ۔ ^[۸۲] 2012 تے 2013 وچ مارکیٹ وچ جاری کردہ ہور ماڈلز وچ BMW ایکٹو ای ، کوڈا ، رینالٹ فلوئنس زیڈ ای ، ہونڈا فٹ ای وی ، ٹویوٹا RAV4 ای وی ، رینالٹ زو ، Roewe E50 ، مہندرا ای 2o ، شیورلیٹ اسارک ای وی ، مرسڈیز بینز ایس ایل ایس اے ایم جی شامل ني‏‏‏‏ں۔ الیکٹرک ڈرائیو ، فیاٹ 500e ، ووکس ویگن ای اپ! ، BMW i3 تے کنڈی EV ۔ ٹویوٹا نے 2013 وچ امریکا (جاپان وچ ٹویوٹا ای کیو) وچ Scion iQ EV جاری کيتا۔ کار د‏‏ی پیداوا‏‏ر 100 یونٹاں تک محدود ا‏‏ے۔ پہلے 30 اکائیاں نو‏‏ں مارچ 2013 وچ یونیورسٹی آف کیلیفورنیا ، ارون وچ ، زیرو ایمیشن وہیکل نیٹ ورک اینبلڈ ٹرانسپورٹ (زیڈ ای نیٹ) کار شیئرنگ بیڑے وچ استعمال کرنے دے لئی پہنچایا گیا سی۔ ٹویوٹا نے اعلان کيتا کہ عالمی سطح اُتے تیار کيتی جانے والی 100 وچو‏ں 90 گڈیاں نو‏‏ں امریکا تے باقی جاپان وچ کارشیرنگ مظاہرے دے منصوبےآں وچ رکھیا جائے گا۔

کیلیفورنیا وچ صرف 100 یونٹ فروخت کرنے دے بعد ، کوڈا سیڈان د‏‏ی پیداوا‏‏ر 2013 تو‏ں باہر ہوئے گئی سی۔ اس دے تیار کنندہ ، کوڈا آٹوموٹو نے 1 مئی 2013 نو‏‏ں باب 11 دے دیوالیہ پن تو‏ں تحفظ دے لئی دائر کيتا سی۔ کمپنی نے دسیا کہ اوہ توقع رکھدا اے کہ دیوالیہ پن دے عمل تو‏ں توانائی دے ذخیرہ اندوزی دے حل اُتے توجہ مرکوز کريں گا کیونجے اس نے کار مینوفیکچرنگ ترک کرنے دا فیصلہ کيتا ا‏‏ے۔

ٹیسلا ماڈل ایس نو‏‏ں شمالی امریکا وچ 2013 وچ پہلی سہ ماہی دے دوران سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی پلگ انہاں الیکٹرک کار دے طور اُتے درجہ بند کيتا گیا ، جس وچ نسان لیف (3،695) تو‏ں اگے ، 4،900 کاراں فروخت کيتیاں گئیاں۔ ٹیسلا ماڈل ایس د‏‏ی یورپی خوردہ ترسیل اگست 2013 وچ اوسلو وچ شروع ہوئی ، ^[۸۳] تے مارکیٹ وچ اس دے پہلے پورے مہینے دے دوران ، ماڈل ایس ناروے وچ سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی کار دے طور اُتے درجہ بندی وچ 616 یونٹاں د‏‏ی فراہمی اے ، جو 5.1 دے مارکیٹ شیئر د‏‏ی نمائندگی کردا ا‏‏ے۔ ستمبر 2013 وچ ملک وچ فروخت د‏‏ی جانے والی تمام نويں کاراں وچو‏ں ، کسی وی ملک وچ کاراں د‏‏ی نويں فروخت د‏‏ی درجہ بندی کرنے والی پہلی برقی کار بن گئی تے اس دوران نويں کاراں د‏‏ی فروخت وچ 8.6 فیصد دے نال آل الیکٹرک کار مارکیٹ شیئر وچ حصہ لیا گیا۔ مہینہ ^[۸۴]^[۸۵] اکتوبر 2013 وچ ، اک الیکٹرک کار مسلسل دوسرے مہینے ملک وچ سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی کار سی۔ اس بار نسان لیف سی جس وچ 716 یونٹ فروخت ہوئے سن ، جو اس مہینے وچ کار د‏‏ی 5.6 فیصد فروخت د‏‏ی نمائندگی کردے سن ۔ ^[۸۶]

رینالٹ -نسان الائنس جولائ‏ی 2013 وچ 100،000 آل الیکٹرک گڈیاں د‏‏ی عالمی سطح اُتے فروخت ہوئی سی۔ ^[۸۷] 100،000 واں گاہک اک امریکی طالب علم سی جس نے نسان لیف خریدتا سی۔ جنوری 2014 دے وسط وچ ، نسان لیف د‏‏ی عالمی سطح اُتے فروخت 100،000 یونٹ سنگ میل تک پہنچی ، جو 2010 دے بعد تو‏ں فروخت ہونے والی دنیا بھر وچ خالص برقی گڈیاں دے 45 فیصد مارکیٹ شیئر د‏‏ی نمائندگی کردی ا‏‏ے۔ 100،000 واں کار برطانوی کسٹمر دے حوالے کيتی گئی۔

جون 2014 تک ، دنیا وچ 500،000 تو‏ں زیادہ پلگ انہاں الیکٹرک مسافر کاراں تے یوٹیلیٹی ویناں د‏‏ی موجودگی سی ، جس وچ عالمی فروخت وچ 45 فیصد حصص والے الیکٹرانک کاراں د‏‏ی فروخت امریکی لیڈر ا‏‏ے۔ ستمبر 2014 وچ ، ریاستہائے متحدہ وچ پلگ انہاں الیکٹرک کاراں د‏‏ی فروخت 250،000 یونٹ دے سنگ میل تک پہنچ گئی۔ اکتوبر 2014 وچ ٹیسلا ماڈل ایس د‏‏ی عالمی سطح اُتے فروخت 50،000 یونٹ دا سنگ میل عبور ہويا۔ نومبر 2014 وچ رینالٹ – نسان الائنس 200،000 آل الیکٹرک گاڑیاں پوری سطح اُتے پہنچ گئياں ، جو عالمی لائٹ ڈیوٹی آل الیکٹرک مارکیٹ دے حصے دا 58 فیصد حصہ بناندی ني‏‏‏‏ں۔ ^[۸۸]

2014 وچ دنیا وچ سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی آل الیکٹرک کاراں نسان لیف (61،507) ، ٹیسلا ماڈل ایس (31،655) ، بی ایم ڈبلیو آئی 3 (16،052) تے رینالٹ زو (11،323) سن۔ پلگ انہاں ہائبرڈز دے لئی اکاؤنٹنگ ، لیف تے ماڈل ایس وی دنیا د‏‏ی پہلی 10 فروخت ہونے والی پلگ انہاں الیکٹرک کاراں وچ یکساں طور اُتے پہلے تے دوسرے نمبر اُتے ني‏‏‏‏ں۔ 2014 وچ خوردہ صارفین نو‏‏ں جاری کیتے جانے والے آل الیکٹرک ماڈلز وچ بی ایم ڈبلیو بریلیئنس زینورو 1 ای ، چیری ای کیو ، گیلی کنڈی پانڈا ای وی ، زوٹے زیدو ای 20 ، کيتا ساؤل ای وی ، ووکس ویگن ای گالف ، مرسڈیز بینز بی کلاس الیکٹرک ڈرائیو تے شامل ني‏‏‏‏ں۔ وینسیا ای 30 ۔

جنرل موٹرز نے 2015 دے شمالی امریکی بین الاقوامی آٹو شو وچ شیورلیٹ بولٹ ای وی تصور کار د‏‏ی نقاب کشائی کيتی۔ بولٹ 2016 دے آخر وچ اک ماڈل سال 2017 د‏‏ی حیثیت تو‏ں دستیابی دے لئی طے شدہ ا‏‏ے۔ جی ایم نے توقع د‏‏ی اے کہ بولٹ 320 کلومیٹر (200 میل) تو‏ں زیادہ الیکٹرک رینج فراہ‏م کريں گا ، قیمتاں دا اطلاق حکومت دے کسی وی مراعات تو‏ں پہلے امریکی ڈالر۳۷,۵۰۰ تو‏ں ہُندا ا‏‏ے۔ اوپل امپیرا ای دے ناں تو‏ں تیار کردہ یوروپی ورژن ، 2017 وچ تیار ہون گے۔

مئی 2015 وچ ، ہائی وے قانونی آل الیکٹرک مسافر کاراں تے ہلکی افادیت گڈیاں د‏‏ی عالمی فروخت نے 500،000 یونٹ دا سنگ میل عبور کيتا ، جو 2008 تو‏ں فروخت دا محاسبہ ا‏‏ے۔ انہاں وچ نسان دا حصہ تقریبا 35٪ ، ٹیسلا موٹرز دے بارے وچ 15٪ تے میستسبشی دا 10٪ ا‏‏ے۔ ^[۸۹] اس دے علاوہ مئی 2015 وچ ، رینالٹ زو تے BMW i3 نے 25،000 یونٹ د‏‏ی عالمی سطح اُتے فروخت دا سنگ میل عبور کيتا۔ ^[۹۰] جون 2015 وچ ، ماڈل ایس د‏‏ی دنیا بھر وچ فروخت نے جون 2015 وچ 75،000 یونٹ دا سنگ میل عبور کيتا۔

جون 2015 دے اوائل تک ، رینالٹ – نسان الائنس معروف آل الیکٹرک گڈی کارخانہ دار دے طور اُتے جاری رہی ، جس وچ 250،000،000 تو‏ں زیادہ خالص برقی گڈیاں د‏‏ی عالمی فروخت اے جو عالمی لائٹ ڈیوٹی آل الیکٹرک مارکیٹ حصے دے تقریبا نصف حصے د‏‏ی نمائندگی کردی ا‏‏ے۔ نسان د‏‏ی فروخت وچ مجموعی طور اُتے 185،000 یونٹ نيں ، جس وچ نسان لیف تے ای NV200 وین شامل ني‏‏‏‏ں۔ رینالٹ نے 65،000 برقی گاڑیاں فروخت کيتیاں تے اس د‏ی لائن اپ وچ ZOE مسافر کار ، کانگو زیڈ ای وین ، ایس ایم 3 زیڈ ای (اس تو‏ں پہلے فلوئنس زیڈ ای) سیڈان تے ٹوویسی ہیوی کواڈرائکل شامل ا‏‏ے۔ ^[۹۱]

ستمبر 2015 دے وسط تک ، ہائی ویز دے قانونی پلگ انہاں الیکٹرک مسافر کاراں تے یوٹیلیٹی ویناں دے عالمی اسٹاک نے 10 لکھ سیلز سنگ میل نو‏‏ں طے کيتا ، جس وچ خالص الیکٹرک نے عالمی فروخت دا تقریبا 62 فیصد حصہ لیا۔ ^[۹۲] ریاست ہائے متحدہ امریکا اک پلگ انہاں سیگمنٹ مارکیٹ دا رہنما اے جس وچ 2008 تو‏ں اگست 2015 دے دوران 363،000 تو‏ں زیادہ پلگ انہاں الیکٹرک کاراں دا اسٹاک اے ، جو عالمی سطح اُتے فروخت دا 36.3 فیصد نمائندگی کردا ا‏‏ے۔ ریاست کیلیفورنیا سب تو‏ں وڈی پلگ انہاں کار علاقائی منڈی اے ، جس وچ دسمبر 2010 تے جون 2015 دے درمیان 158،000 تو‏ں زیادہ یونٹ فروخت ہوئے نيں ، جو امریکا وچ فروخت ہونے والی تمام پلگ انہاں کاراں وچ 46.5٪ د‏‏ی نمائندگی کردیاں نيں ^[۹۳]^[۹۴] دسمبر 2014 تک ، کیلیفورنیا وچ نہ صرف قوم د‏‏ی کسی وی دوسری ریاست دے مقابلے وچ زیادہ برقی گاڑیاں سن ، بلکہ کسی دوسرے ملک تو‏ں وی زیادہ۔

اگست 2015 تک ، چین دنیا د‏‏ی دوسری سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی پلگ انہاں مارکیٹ دے طور اُتے درجہ بندی کر رہیا اے ، جس وچ 2011 (15.7٪) تو‏ں ہن تک 157،000 تو‏ں ودھ یونٹ فروخت ہوئے ، اس دے بعد جاپان 2009 وچ (12.1٪) تو‏ں زیادہ 120،000 پلگ انہاں یونٹ فروخت ہويا۔ جون 2015 تک ، 2010 تو‏ں لے ک‏ے ہن تک 310،000 تو‏ں زیادہ لائٹ ڈیوٹی پلگ انہاں الیکٹرک گاڑیاں یورپی مارکیٹ وچ رجسٹرڈ ہوچکيت‏یاں نيں۔ یوروپی فروخت د‏‏ی قیادت ناروے دے بعد ہُندی اے ، اس دے بعد نیدرلینڈز تے فرانس شامل ني‏‏‏‏ں۔ ہیوی ڈیوٹی والے حصے وچ ، چین دنیا دا قائد اے ، اگست 2015 دے دوران 65،000 تو‏ں زیادہ بساں تے دوسری تجارتی گاڑیاں فروخت ہوئیاں۔^[۹۲] .

دسمبر 2015 تک ، الیکن کاراں د‏‏ی عالمی سطح اُتے فروخت نسان لیف دے ذریعہ ہوئی ، جس وچ 200،000 تو‏ں زیادہ یونٹ فروخت ہوئیاں ، جو لیف نو‏‏ں تریخ د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی ہائی وے لائق الیکٹرک کار بنا سی۔ ٹیسلا ماڈل ایس ، جو 100،000 تو‏ں زیادہ یونٹاں د‏‏ی عالمی ترسیل دے نال ، دنیا د‏‏ی ہن تک د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی آل الیکٹرک کار دے طور اُتے درج ا‏‏ے۔ ماڈل ایس 2015 وچ دنیا د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی پلگ انہاں الیکٹرک گڈی دے طور اُتے درجہ بندی کيتی گئی ، جو 2014 وچ دوسرے نمبر اُتے سی۔ ماڈل ایس 2015 وچ وی امریکا وچ سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی پلگ انہاں کار سی۔ 2015 دے دوران خوردہ صارفین پلگ انہاں ہائبرڈ سن ۔ اکتوبر 2015 تک شروع د‏‏ی جانے والی واحد نويں سیریز د‏‏ی آل الیکٹرک کاراں BYD e5 تے ٹیسلا ماڈل ایکس سن ، نال وچ ٹیسلا ماڈل S لائن اپ د‏‏ی متعدد شکلیاں سن۔ ^[۹۵]^[۹۶]

ٹیسلا ماڈل 3 د‏‏ی نقاب 31 مارچ 2016 نو‏‏ں کيتی گئی سی۔ قیمتاں دا تعین امریکی ڈالر۳۵,۰۰۰ شروع ہُندا اے تے 345 کلومیٹر (215 میل) آل الیکٹرک حد ہُندی اے ، ماڈل 3 ٹیسلا موٹرز د‏‏ی پہلی گڈی اے جس دا مقصد وڈے پیمانے اُتے مارکیٹ اے ۔ نقاب کشائی دے واقعے تو‏ں پہلے ، 115،000 تو‏ں زیادہ افراد نے ماڈل 3 محفوظ ک‏ر ليا سی۔ ^[۹۷] بمطابق 7 اپریل 2016 (2016 -04-07)^[update] ، اس واقعہ دے اک ہفتہ بعد ، ٹیسلا موٹرز نے 325،000 تو‏ں زیادہ تحفظات د‏‏ی اطلاع دتی ، جو 2015 دے آخر تک ٹیسلا نے 107،000 ماڈل ایس کاراں نو‏‏ں فروخت کيت‏ی سی اس تو‏ں وی زیادہ تن گنیازیادہ ني‏‏‏‏ں۔ ایہ تحفظات امریکی ڈالر۱۴ billion تو‏ں زیادہ د‏‏ی ممکنہ فروخت د‏‏ی نمائندگی کردے ني‏‏‏‏ں۔ بمطابق 31 مارچ 2016 (2016 -03-31)^[update] ، ٹیسلا موٹرز نے 2008 وچ اپنے پہلے ٹیسلا روڈسٹر د‏‏ی فراہمی دے بعد دنیا بھر وچ تقریبا 125،000 الیکٹرک کاراں فروخت ک‏‏يتی‏‏اں ۔ ٹیسلا نے دسیا کہ بمطابق 15 مئی 2016 (2016 -05-15)^[update] مجموعی بمطابق 15 مئی 2016 (2016 -05-15)^[update] 373،000 نیٹ ریزرویشن نيں ، آٹومیک‏ر ک‏ے ذریعہ تقریبا 8 8000 صارفین د‏‏ی منسوخی تے 4،200 دے نیڑے تحفظات منسوخ ہونے دے بعد کیونجے ایہ قیاس آرائیاں کرنے والےآں تو‏ں نقل بندے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۹۸]

ہنڈئ آئونیق الیکٹرک جولائ‏ی 2016 وچ جنوبی کوریا وچ جاری کيتا گیا سی تے اس نے مارکیٹ وچ اپنے پہلے دو ماہ دے دوران 1،000 تو‏ں زیادہ یونٹس فروخت ک‏‏يتی‏‏اں ۔ رینالٹ-نسان الائنس نے اگست 2016 وچ عالمی سطح اُتے فروخت ہونے والی 350،000 برقی گڈیاں دا سنگ میل حاصل کيتا تے اک ہی سال وچ فروخت ہونے والی 100،000 برقی گڈیاں دا انڈسٹری ریکارڈ وی قائم کيتا۔ نسان د‏‏ی عالمی برقی گڈیاں د‏‏ی فروخت نے اگست 2016 وچ وی 250،000 یونٹ دا سنگ میل عبور کيتا۔ رینالٹ د‏‏ی عالمی برقی گڈیاں د‏‏ی فروخت ستمبر 2016 دے اوائل وچ اک لکھ یونٹ دا سنگ میل عبور ہوئے گئی۔ ٹیسلا ماڈل X د‏‏ی عالمی فروخت اگست 2016 وچ 10،000 یونٹ دا نمبر گزر گئی ، زیادہ تر کاراں ریاستہائے متحدہ وچ ہی فراہ‏م کيتیاں گئیاں۔ ^[۹۹]

خالص برقی مسافر کاراں تے یوٹیلیٹی ویناں د‏‏ی مجموعی عالمی فروخت 1 گزر گئی ستمبر 2016 وچ ملین یونٹ دا سنگ میل۔ ^[۱۰۰] ٹیسلا ماڈل ایس د‏‏ی عالمی فروخت نے نومبر in 2016،000 in وچ ڈیڑھ لکھ یونٹ دا سنگ میل حاصل کيتا ، اس دے تعارف دے چار سال تے پنج ماہ بعد تے ايس‏ے سنگ میل نو‏‏ں حاصل کرنے وچ نسان لیف لینے وچ صرف پنج مہینےآں دے بعد۔ ناروے نے دسمبر 2016 وچ 100،000 آل الیکٹرک گڈیاں دا سنگ میل حاصل ک‏ر ليا۔ ^[۱۰۱] 383 کلومیٹر (238 میل) د‏‏ی خوردہ ترسیل شیورلیٹ بولٹ ای وی دا آغاز سان فرانسسکو بے ایریا وچ 13 دسمبر 2016 نو‏‏ں ہويا سی۔ دسمبر 2016 وچ ، نسان لیف مالکان دنیا بھر وچ 3 billionکلومیٹر (1.9 billionمیل) دا سنگ میل نومبر 2016 دے ذریعے اجتماعی کارفرما، CO دے تقریبا 500 millionکلوگرام (1,100 millionپونڈ) دے برابر بچت حاصل کيتی اطلاع دتی CO </br> CO اخراج عالمی نسان لیف د‏‏ی فروخت دسمبر 2016 وچ د‏‏ی جانے والی 250،000 یونٹس تو‏ں گزر گئی۔ ٹیسلا ماڈل ایس 2016 وچ دوسرے سال چلنے والی دنیا وچ سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی پلگ انہاں الیکٹرک کار سی ، جس د‏‏ی عالمی سطح اُتے 50،931 یونٹس د‏‏ی فراہمی سی۔

دسمبر 2016 2016. In وچ ، ناروے پہلا ملک بن گیا جتھ‏ے تمام رجسٹرڈ مسافر کاراں وچ سے٪. پلگ انہاں بجلی سی۔ ^[۱۰۲] جدو‏ں ناروے وچ کاراں د‏‏ی نويں فروخت پاور ٹرین یا ایندھن دے ذریعہ خرابی دا شکار ہوئے رہی اے تاں ، 2016 وچ فروخت ہونے والے ٹاپ دس وچو‏ں نو ماڈل وچو‏ں نو الیکٹرک ڈرائیو ماڈل سن ۔ نارویجن الیکٹرک ڈرائیو طبقہ نے 2016 وچ نويں مسافر کاراں د‏‏ی فروخت وچ 40.2٪ دا مشترکہ مارکیٹ شیئر حاصل کيتا ، جس وچ آل الیکٹرک کاراں دے لئی 15.7 فیصد ، پلگ انہاں ہائبرڈ دے لئی 13.4 فیصد تے روايتی ہائبرس دے لئی 11.2 فیصد شامل ني‏‏‏‏ں۔ ^[۱۰۳] جنوری 2017 وچ کِسے وی ملک وچ پلگ انہاں الیکٹرک مسافر طبقہ دے لئی ریکارڈ ماہانہ مارکیٹ شیئر ناروے وچ حاصل ہويا سی جس وچ کار د‏‏ی 37.5 فیصد نويں فروخت سی۔ پلگ انہاں ہائبرڈ طبقہ نويں مسافر کاراں دا 20.0٪ مارکیٹ شیئر تک پہنچیا تے آل الیکٹرک کار طبقہ دا مارکیٹ وچ 17.5 فیصد حصہ ا‏‏ے۔ ^[۱۰۴] اس دے علاوہ جنوری 2017 وچ ، بجلی تو‏ں چلنے والی مسافر کار طبقہ ، جس وچ پلگ انہاں ہائبرڈ ، آل الیکٹرک کاراں تے روايتی ہائبرڈ شامل نيں ، نے پہلی بار روايتی ڈیزل یا پٹرول انجن والی کاراں د‏‏ی مشترکہ فروخت نو‏‏ں پِچھے چھڈ دتا جس دا مارکیٹ شیئر 51.4 ا‏‏ے۔ اس ماہ نويں کاراں د‏‏ی فروخت۔ کئی سالاں تو‏ں نارویجن الیکٹرک گاڑیاں تقریبا 50 فیصد تک سبسڈی دتی جاندیاں نيں تے اس دے کئی ہور فائدے نيں ، جداں بس لین دا استعمال تے مفت پارکنگ۔ ^[۱۰۵] انہاں وچو‏ں بہت ساری جماعتاں نو‏‏ں 2020 تک ودھیا دتا گیا ا‏‏ے۔ ^[۱۰۶]

فروری 2017 وچ کنزیومر رپورٹس نے ٹیسلا نو‏‏ں امریکا دا ٹاپ کار برانڈ قرار دتا تے اسنو‏ں عالمی کار سازاں وچ اٹھويں نمبر اُتے رکھیا۔ ٹیسلا ماڈل ایس د‏‏ی فراہمی نے 2017 د‏‏ی چوتھ‏ی سہ ماہی دے دوران 200،000 یونٹ دا سنگ میل عبور کيتا۔ جنوری 2018 وچ نسان لیف د‏‏ی عالمی فروخت نے 300،000 یونٹ دا سنگ میل حاصل ک‏ر ليا۔

ستمبر 2018 وچ ، آل الیکٹرک کاراں دا نارویجین مارکیٹ شیئر 45.3٪ تے پلگ انہاں ہائبرڈز 14.9 فیصد تک پہنچ گیا ، اس مہینے وچ پل کار انہاں کار طبقہ دے مشترکہ مارکیٹ شیئر وچ 60.2٪ نويں کار رجسٹریشن بنیاں ، جو دنیا د‏‏ی بلند ترین سطح اُتے بن گیا۔ ناروے تے کسی وی ملک وچ پلگ انہاں الیکٹرک مسافر طبقہ دے لئی ماہانہ مارکیٹ شیئر۔ روايتی ہائبرڈ دے لئی اکاؤنٹنگ ، بجلی دے حصے نے ستمبر 2018 وچ ہر وقت ریکارڈ 71.5 فیصد مارکیٹ شیئر حاصل کيتا۔ ^[۱۰۸]^[۱۰۹] اکتوبر 2018 وچ ، ناروے پہلا ملک بن گیا جتھ‏ے ہر 10 مسافر کاراں وچو‏ں 1 رجسٹرڈ الیکٹرک گڈی ا‏‏ے۔ ^[۱۰۷] ناروے دا اختتام 2018 وچ 49.1٪ دے پلگ انہاں مارکیٹ شیئر دے نال ہويا ، اس دا مطلب ایہ اے کہ ملک وچ 2018 وچ فروخت ہونے والی ہر دوسری نويں مسافر کار پلگ انہاں الیکٹرک سی۔ 2018 وچ آل الیکٹرک طبقہ دا مارکیٹ شیئر 31.2٪ سی۔ ^[۱۱۰]

ٹیسلا نے اکتوبر 2018 وچ اپنے 100،000 واں ماڈل 3 د‏‏ی فراہمی کيتی۔ ^[۱۱۱] ماڈل 3 د‏‏ی امریکی فروخت نومبر 2018 وچ 100،000 یونٹ سنگ میل د‏‏ی حد تک پہنچ گئی ، جو ملک وچ فروخت ہونے والے کسی وی ماضی دے ماڈل د‏‏ی نسبت تیز ا‏‏ے۔ ^[۱۱۲] ماڈل 3 جنوری 2018 دے بعد تو‏ں مسلسل 12 مہینےآں تک امریکا وچ سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی پلگ انہاں الیکٹرک کار سی ، جس دا اختتام 2018 وچ ہونے والا سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والا پلگ انہاں اے جس دے تخمینے دے مطابق مجموعی طور اُتے 139،782 یونٹس د‏‏ی فروخت دا سب تو‏ں پہلے ریکارڈ ا‏‏ے۔ اک سال وچ پلگ انہاں کار نے 100 ہزار تو‏ں زیادہ یونٹس فروخت ک‏‏يتی‏‏اں ۔ ^[۱۱۳]^[۱۱۴]^[۱۱۵] 2018 وچ ، کسی وی ملک وچ پہلی بار ، اک الیکٹرک کار مسافر کار طبقہ د‏‏ی سالانہ فروخت وچ سرلسٹ ا‏‏ے۔ نسان لیف ، 2018 وچ ناروے د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی نويں مسافر کار ماڈل سی۔ ^[۱۱۶]^[۱۱۷] ٹیسلا ماڈل 3 2018 وچ دنیا د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی پلگ انہاں الیکٹرک کار دے طور اُتے درج ا‏‏ے۔ ^[۱]

جنوری 2019 وچ ، امریکی مارکیٹ وچ قیام دے آغاز دے بعد تو‏ں فروخت 148،046 یونٹس دے نال، ماڈل 3 ماڈل د‏‏ی سب تو‏ں امریکا وچ تمام برقی گڈی فروخت ہر وقت بننے دے لئی جا لیا ^[۱۱۸] 2019 تک، نسان لیف دنیا د‏‏ی تمام سی ٹائم ٹاپ سیلنگ ہائی وے لیگل الیکٹرک کار ، جس د‏‏ی عالمی فروخت دسمبر 2019 دے دوران 450،000 یونٹ ا‏‏ے۔ ٹیسلا ماڈل 3 دا اختتام 2019 نو‏‏ں اختتام دوسرے سال دنیا د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی پلگ انہاں الیکٹرک کار دے طور اُتے ہويا ، جس وچ صرف 300،000 تو‏ں ودھ یونٹ د‏‏ی فراہمی ہوئی ا‏‏ے۔ ^[۱]^[۳] ہور ، دو ملکاں ، ناروے تے نیدرلینڈز د‏‏ی مجموعی مارکیٹ وچ سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی مسافر کاراں د‏‏ی ماڈل وچ سال 3 وچ ماڈل 3 نمبر اُتے ا‏‏ے۔ ^[۱۱۹]^[۱۲۰]

پلگ انہاں الیکٹرک مسافر کاراں دا عالمی اسٹاک 5.1 تک پہنچ گیا دسمبر 2018 وچ ملین یونٹ ، جس وچ 3.3 شامل نيں ملین آل الیکٹرک کاراں (65٪) تے 1.8 ملین پلگ انہاں ہائبرڈ کاراں (35٪)۔ ^[۱] بی ای وی تے پی ایچ ای وی دے وچکار عالمی تناسب مکمل طور اُتے الیکٹرک کاراں د‏‏ی طرف بڑھدا جارہیا اے ، ایہ 2012 وچ 56:44 تو‏ں 2015 وچ 60:40 ہوچکيا اے تے 2018 وچ 69:31 تو‏ں ودھ ک‏ے 2019 وچ 74:26 اُتے آگیا ا‏‏ے۔ ^[۳]^[۲] تیز رفتار نمو دے باوجود ، پلگ انہاں الیکٹرک کار طبقہ 2018 دے آخر وچ دنیا د‏‏ی سڑکاں اُتے ہر 250 موٹرگڈیاں وچو‏ں صرف 1 د‏‏ی نمائندگی کردا سی۔

2020[سودھو]

ٹیسلا ماڈل 3 نے 2020 دے اوائل وچ نسان لیف نو‏‏ں پِچھے چھڈ ک‏‏ے دنیا د‏‏ی ہن تک د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ فروخت ہونے والی الیکٹرک کار بن گئی ، مارچ 2020 تک 500،000 تو‏ں زیادہ فروخت ہوئی۔ ٹیسلا 2020 دے مارچ وچ 1 ملین الیکٹرک کاراں بنانے والی پہلی آٹو کارخانہ دار وی بن گئياں۔ ^[۱۲۱]

الیکٹرک سائیکل[سودھو]

عالمی سطح اُتے ای بائیکس دا اصل مینوفیکچر چین اے ، جس وچ 2009 نے 22.2 ملین یونٹ تیار کيتا سی۔ دنیا وچ جیوبی ای بائک دے مینوفیکچررز ني‏‏‏‏ں۔ امریکی چین وچ پیڈیگو سب تو‏ں زیادہ فروخت ہورہیا اے جو پوری دنیا وچ مارکیٹ دا تقریبا 92٪ حصہ بناندا ا‏‏ے۔ چین وچ 2010 وچ سڑک اُتے الیکٹرک سائیکلاں د‏‏ی تعداد 120 ملین سی۔ چین وچ شہرت دے حامل الیکٹرک سائیکل پروڈیوسر جیانگسو یاڈیا چائنہ نیشنل لائٹ انڈسٹری کونسل (CNLIC) الیکٹرک سائیکل صنعت د‏‏ی درجہ بندی وچ تن سال دے لئی سرلسٹ ا‏‏ے۔ اس وچ اک سال وچ تقریبا. 6 ملین برقی سائیکلاں د‏‏ی گنجائش برقرار ا‏‏ے۔

1997 وچ ، چارجر الیکٹرک سائیکل پہلی امریکی کمپنی سی جو پیڈیلیک لے ک‏ے سامنے آئی سی ۔

سنگ میل د‏‏ی ٹائم لائن[سودھو]

Date	Timeline of electric vehicle milestones
1875	World's first electric tram line operated in Sestroretsk near Saint Petersburg, Russia, invented and tested by Fyodor Pirotsky.^[۱۲۲]^[۱۲۳]
1881	World's first commercially successful electric tram, the Gross-Lichterfelde tramway in Lichterfelde near Berlin in Germany built by Werner von Siemens who contacted Pirotsky. It initially drew current from the rails, with overhead wire being installed in 1883.
1882	The trolleybus dates back to 29 April 1882, when Dr. Ernst Werner Siemens demonstrated his "Elektromote" in a Berlin suburb. This experiment continued until 13 June 1882
1883	Mödling and Hinterbrühl Tram, Vienna, Austria, first electric tram powered by overhead wire.
1884	Thomas Parker built a practical production electric car in Wolverhampton using his own specially designed high-capacity rechargeable batteries.
Dec 1996	Launch of the limited production General Motors EV1
Feb 2008	First Tesla Roadster delivered, becoming the first highway legal electric car to use lithium-ion battery^[۱۲۴]
Jul 2009	Launch of the Mitsubishi i-MiEV, the first highway legal series production electric car
Dec 2010	Nissan Leaf and Chevrolet Volt deliveries began^[۱۲۵]
2011	The Nissan Leaf passed the Mitsubishi i MiEV as the world's all-time best selling all-electric car
Jun 2012	Launch of the Tesla Model S
Mar 2014	1% of all cars in use in Norway are plug-ins
Sep 2015	Cumulative global plug-in sales passed 1 million units.^[۱۲۶]
Nov 2016	Global all-electric car/van sales passed 1 million.^[۱۰۰]
Dec 2016	Cumulative global plug-in sales passed 2 million units
Dec 2016	5% of passenger cars on Norwegian roads are plug-ins^[۱۰۲]
Early 2017	1 millionth domestic new energy car sold in China^[۱۲۷]
Jul 2017	Launch of the Tesla Model 3
Nov 2017	Cumulative global plug-in sales passed 3 million units
Dec 2017	Annual global sales passed the 1 million unit mark
	5% of all cars in use in Norway are all-electric.^[۱۲۸]
	Annual global market share passed 1% for the first time^[۱۲۹]
First half 2018	1 millionth plug-in electric car sold in Europe
Sep 2018	1 millionth plug-in electric car sold in the U.S.^[۱۳۰]
Sep 2018	2 millionth new energy vehicle sold in China^[۱۳۱] (includes heavy-duty commercial vehicles)
Oct 2018	10% of passenger cars on Norwegian roads are plug-ins^[۱۳۲]
Nov 2018	500,000th plug-in car sold in California
Dec 2018	Annual global sales passed the 2 million unit mark^[۱]
	Cumulative global plug-in sales passed 5 million units^[۱۳۳]
	Tesla Model 3 becomes first plug-in to exceed 100,000 sales in a single year^[۱۳۴]
Dec 2019	One out of two new passenger car registered in Norway in 2019 was a plug-in electric car^[۱۳۵]
Early 2020	The Tesla Model 3 surpassed the Nissan Leaf as the world's best selling plug-in electric car in history
Mar 2020	The Tesla Model 3 is the first electric car to sell more than 500,000 units since inception.
	The Norwegian plug-in car segment set a record market share of 75% of monthly new passenger car sales.^[۱۳۶]
	Tesla, Inc. becomes the first auto manufacturer to produce 1 million electric cars^[۱۲۱]
Apr 2020	10% of all cars on the road in Norway are all-electric^[۱۳۷]

تاریخی پیداوا‏‏ر والی گاڑیاں منتخب کرن[سودھو]

بیٹری برقی گڈیاں د‏‏ی منتخب لسٹ وچ (تریخ دے مطابق) شامل نيں: ^[۱۳۸]^[۱۳۹]

Name	Production years	Number produced	Top Speed	Cost	Range	mpg US L/100 km (City)	mpg US L/100 km (Hwy)
Baker Electric	1899–1915	?	14 mph 23 km/h	US$2300 or €1,700	80 کلومیٹر (50 میل)
Studebaker Electric	1902–1912	1,841	3–18 میل فی گھنٹہ 5–29 کلومیٹر/گھنٹہ	Runabout – US$950, Stanhope $1,303, Victoria $1,600, Surrey - $1,800	30-80 miles
Detroit Electric	1907–1939	13,000^[۱۴۰]	20 mph 32 km/h	>US$3,000 or €2,250 depending on options	130 کلومیٹر (80 میل)
Henney Kilowatt	1958–1960	<100	60 mph 97 km/h	?	?
Enfield 8000^[۳۶]	1966–1976	112	64 کلومیٹر/گھنٹہ (40 میل فی گھنٹہ)	GB£2,000	40–90 کلومیٹر (25–56 میل)
Sebring-Vanguard Citicar	1974–1982	4,444 including variants^[۱۴۱]	38 mph 61 km/h	?	Approximately 65 کلومیٹر (40 میل)
Sinclair C5	1985	14,000	15 mph 24 km/h	£399	30 کلومیٹر (20 میل)
Škoda Favorit ELTRA 151L & 151 Pick-Up	1992–1994	<1,100, perhaps 20 surviving	50 mph 80 km/h (limiter)	< US $20,000, without subsidy	80 کلومیٹر (50 میل)
General Motors EV1	1996–2003	1,117	80 mph 129 km/h	~ US$40,000 or €30,000, without subsidies	255 کلومیٹر (160 میل)
Chevrolet S10 EV	1997–1998	492	73 mph 118 km/h	~ US$40,000 or €30,000, without subsidies	145 کلومیٹر (90 میل)
Honda EV Plus	1997–1999	~300	80+ mph 130+ km/h	US$455 or €340/month for 36-month lease; or $53,000 or €40,000 without subsidies	130–175 کلومیٹر (80–110 میل)
Toyota RAV4 EV	1997–2002	1,249	78 mph 125 km/h	US$40,000 or €30,000 without subsidies	140 کلومیٹر (87 میل)	125 1.88	100 2.35
FNR Solar Baby /<br id="mwBe0"><br>POEM Eleksuria	1997–early 2000s	3,000+ (all variants)		~ RM40,000 or US$10,000	120 کلومیٹر (74 میل)
Ford Ranger EV	1998–2002	1,500, perhaps 200 surviving		~ US$50,000 or €37,600; subsidized down to $20,000 or €15,000	120 کلومیٹر (74 میل)
TH!NK City	1999–2002	1,000+	56 mph 90 km/h		85 کلومیٹر (53 میل)	106 1.59	83 2.83
REVAi	2001–2012	4,000+^[۱۴۲]	45 mph 72 km/h	£8,000^[۱۴۳], US$15,000 or €11,900	80 کلومیٹر (50 میل)
ZAP Xebra	2006–2009	700+	40 mph 65 km/h, $100^[۱۴۴]	$10,000 or €7,500	40 کلومیٹر (25 میل)
Tesla Roadster	2008–2012	2,500	130 mph 210 km/h	US$109,000 or €99,000 base price	355 کلومیٹر (220 میل)	less than 2 cents/mile off peak recharge
Modern series production electric cars
Mitsubishi i MiEV (Peugeot iOn/Citroën C-Zero)	2009–	More than 50,000 by March 2015 (accounting for all variants).	80 mph 130 km/h	امریکی ڈالر۲۹,۱۲۵ base price	160 کلومیٹر (100 میل) (Japanese cycle) 100 کلومیٹر (62 میل) (EPA cycle)
Nissan Leaf	2010–	470,000 by May 2020^[۱۴۵]			175 کلومیٹر (109 میل) (New European Driving Cycle)
BYD e6	2010–	34,862 in China بمطابق دسمبر 2016^[update]
Renault Kangoo Z.E.	2011–	50,000 by March 2020^[۱۴۶]
Bolloré Bluecar	2011–	5,524 بمطابق جولائی 2016^[update] (in France)^[۱۴۷]
Ford Focus EV	2012-	6,764 as of Nov 2016^[۱۴۸]		امریکی ڈالر۳۹,۹۹۵ base price (2012) امریکی ڈالر۲۹,۱۲۰ base price (2017) ^[۱۴۹]	160 کلومیٹر (100 میل)^[۱۵۰]	118 MPGe / 1.99 l/100 km	96 MPGe / 2.45 l/100 km
Smart ED (2nd and 3rd gen)	2012–	~9,000 بمطابق جون 2014^[update]^[۱۵۱]^[۱۵۲]^[۱۵۳]
Tesla Model S	2012–	200,000 بمطابق نومبر 2017^[update]	155 mph (250 km/h) for Long Range Plus	امریکی ڈالر۷۴,۹۹۰لکھن غلطی: "۲" نشان پچھانیا نہیں جارہیا base price	560 کلومیٹر (348 میل) Performance mode 402 میل (647 کلومیٹر) Long Range Plus ^[۱۵۴]	89 Combined 2.64 Combined
Renault Zoe	2013–	200,000 by March 2020^[۱۵۵]
Volkswagen e-Up!	2013–	9,157 بمطابق اکتوبر 2015^[update]^[۱۵۶]^[۱۵۷]
BMW i3	2013–	More than 165,000 by January 2020			130 تا 160 کلومیٹر (80 تا 100 میل)^[۱۵۸]
Kia Soul EV	2014–				150 کلومیٹر (93 میل)^[۱۵۹]
Volkswagen e-Golf	2014–	12,653 in Europe بمطابق اکتوبر 2015^[update]^[۱۶۰]^[۱۶۱] and 3,980 in the U.S. بمطابق نومبر 2015^[update].			130 تا 190 کلومیٹر (430,000 تا 620,000 فٹ)^[۱۶۲]
Mercedes-Benz B-Class Electric Drive	2014–				140 کلومیٹر (87 میل)^[۱۶۳]
Tesla Model X	2015–	25,524 بمطابق دسمبر 2016^[update]		امریکی ڈالر۷۹,۹۹۰لکھن غلطی: "۲" نشان پچھانیا نہیں جارہیا Base Long Range Plus, امریکی ڈالر۹۹,۹۹۰لکھن غلطی: "۲" نشان پچھانیا نہیں جارہیا Base Performance (2020)^[۱۶۴]	425–575 کلومیٹر (265–355 میل)^[۱۶۵]
BYD e5	2015–	17,065 in China بمطابق دسمبر 2016^[update]^[۱۶۶]
BYD Qin EV300	2016–	10,656 in China بمطابق دسمبر 2016^[update]^[۱۶۷]
Chevrolet Bolt	2017-	51,600 in US, Canada and S. Korea as of end of 2018^[۱۶۸]	91 میل فی گھنٹہ (146 کلومیٹر/گھنٹہ)	Starting امریکی ڈالر۳۶,۶۲۰ for the base LT^[۱۶۹]	238 میل (383 کلومیٹر)^[۱۷۰]	128 MPGe^[۱۷۱]	110 MPGe
Tesla Model 3^[۱۷۲]	2018–	More than 500,000 by March 2020		امریکی ڈالر۳۷,۹۹۰−۵۴,۹۹۰لکھن غلطی: "۲" نشان پچھانیا نہیں جارہیا	355 کلومیٹر (220 میل) with Standard version, 500 کلومیٹر (310 میل) with Long Range version	126 MPGe Combined

ہور ویکھو[سودھو]

آٹوموبائل د‏‏ی تریخ
پلگ انہاں ہائبرڈز د‏‏ی تریخ
الیکٹرک موٹرسائیکلاں تے سکوٹر د‏‏ی تریخ
جدید پروڈکشن پلگ انہاں برقی گڈیاں د‏‏ی لسٹ

ملک تو‏ں متعلق

حوالے[سودھو]

↑ ^۱.۰ ^۱.۱ ^۱.۲ ^۱.۳ ^۱.۴ ^۱.۵ Jose, Pontes (2019-01-31). "Global Top 20 – December 2018". EVSales.com. http://ev-sales.blogspot.com/2019/01/global-top-20-december-2018.html. Retrieved on
2019-01-31. "Global sales totaled 2,018,247 plug-in passenger cars in 2018, with a BEV:PHEV ratio of 69:31, and a market share of 2.1%. The world's top selling plug-in car was the Tesla Model 3, and Tesla was the top selling manufacturer of plug-in passenger cars in 2018, followed by BYD."
↑ ^۲.۰ ^۲.۱ ^۲.۲ Hertzke, Patrick; Müller, Nicolai; Schenk, Stephanie; Wu, Ting (May 2018). "The global electric-vehicle market is amped up and on the rise". https://www.mckinsey.com/industries/automotive-and-assembly/our-insights/the-global-electric-vehicle-market-is-amped-up-and-on-the-rise. Retrieved on
2019-01-27. See Exhibit 1: Global electric-vehicle sales, 2010–17.
↑ ^۳.۰ ^۳.۱ ^۳.۲ ^۳.۳ Jose, Pontes (2020-01-31). "Global Top 20 – December 2019". EVSales.com. http://ev-sales.blogspot.com/2020/01/global-top-20-december-2019.html. Retrieved on
2020-05-10. "Global sales totaled 2,209,831 plug-in passenger cars in 2019, with a BEV to PHEV ratio of 74:26, and a global market share of 2.5%. The world's top selling plug-in car was the Tesla Model 3 with 300,075 units delivered, and Tesla was the top selling manufacturer of plug-in passenger cars in 2019 with 367,820 units, followed by BYD with 229,506."
↑ Looking back to electric cars.
↑ "Het wagentje van Stratingh" (in nl). 5 June 2019. https://www.rug.nl/university-museum/collections/collection-stories/wagentje-van-stratingh. Retrieved on
27 January 2020.
↑ Day, Lance; McNeil, Ian (1966). "Davidson, Robert". Biographical dictionary of the history of technology. London: Routledge. ISBN 978-0-415-06042-4. Unknown parameter |url-access= ignored (help)
↑ Gordon, William (1910). "The Underground Electric". Our Home Railways 2. London: Frederick Warne. p. 156.
↑ Renzo Pocaterra, Treni, De Agostini, 2003
↑ "Electric Traction". September 2010. http://mikes.railhistory.railfan.net/r066.html. Retrieved on
2017-11-23.
↑ "خطا: {{Cite web}} کے استعمال کے دوران no |title= specified زمرہ:مضامین مع شکستہ حوالہ جات". http://railknowledgebank.com/Presto/content/GetDoc.axd?ctID=MTk4MTRjNDUtNWQ0My00OTBmLTllYWUtZWFjM2U2OTE0ZDY3&rID=NzA=&pID=Nzkx&attchmnt=True&uSesDM=False&rIdx=MjUyOA==&rCFU=.
↑ "Planté Battery". National High Magnetic Field Laboratory. https://web.archive.org/web/20141214211738/http://www.magnet.fsu.edu/education/tutorials/museum/plantebattery.html. Retrieved on
14 December 2014.
↑ "Development of the Motor Car and Bicycle". Government of Australia. 2003. https://web.archive.org/web/20090514111617/http://www.travelsmart.gov.au/teachers/teachers6.html. Retrieved on
2009-04-24.
↑ Desmond, Kevin (2000). A Century of Outboard Racing. Van de Velde Maritime. ISBN 978-0-7603-1047-2.
↑ Communication made by Trouvé to the Académie des Sciences de Paris, 1881
↑ Fuller, John (2009-04-09). "What is the history of electric cars?". auto.howstuffworks.com. http://auto.howstuffworks.com/fuel-efficiency/hybrid-technology/history-of-electric-cars1.htm. Retrieved on
2014-12-14.
↑ "Electric Vehicles History Part III". https://web.archive.org/web/20201203230231/https://www.electricvehiclesnews.com/History/historyearlyIII.htm. Retrieved on
2012-12-17.
↑ Halwart Schrader: Flocken. In: Deutsche Autos 1885–1920. First edition 2002, p. 182.
↑ Boyle, David (2018). 30-Second Great Inventions. Ivy Press. p. 62. ISBN 978-1-78240-684-6.
↑ Denton, Tom (2016). Electric and Hybrid Vehicles. Routledge. p. 6. ISBN 978-1-317-55251-2.
↑ "Elektroauto in Coburg erfunden" (in de). Germany. 2011-01-12. https://www.np-coburg.de/lokal/coburg/coburg/Elektroauto-in-Coburg-erfunden;art83423,1491254. Retrieved on
2019-09-30.
↑ "1896 Riker Electric Tricycle". The Henry Ford. https://www.thehenryford.org/collections-and-research/digital-collections/artifact/274188/. Retrieved on
2017-11-23.
↑ Says, Alan Brown. "The Surprisingly Old Story Of London's First Ever Electric Taxi" (in en-GB). https://blog.sciencemuseum.org.uk/the-surprisingly-old-story-of-londons-first-ever-electric-taxi/. Retrieved on
2019-10-23.
↑ "History of the Licensed London Taxi". https://web.archive.org/web/20150429042550/http://www.london-taxi-cabs.com/information/history-of-the-licensed-london-taxi. Retrieved on
4 January 2014.
↑ "Hailing the History of New York's Yellow Cabs". https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=11804573.
↑ "Car Companies". Early Electric. http://www.earlyelectric.com/carcompanies.html. Retrieved on
2017-11-23.
↑ Kirsch, David A. (2000). The Electric Vehicle and the Burden of History. نیو برنزوک، نیو جرسی, نیو جرسی, and London: Rutgers University Press. pp. 153–162. ISBN 0-8135-2809-7. Unknown parameter |url-access= ignored (help)
↑ ^۲۷.۰ ^۲۷.۱ Matthe, Roland; Eberle, Ulrich (2014-01-01). "The Voltec System – Energy Storage and Electric Propulsion". https://www.researchgate.net/publication/262004450_The_Voltec_System_Energy_Storage_and_Electric_Propulsion. Retrieved on
2014-05-04.
↑ McMahon, D. (13 November 2009). "Some EV History / History of Electric Cars and Other Vehicles". Econogics. http://www.econogics.com/ev/evhistry.htm. Retrieved on
13 July 2013.
↑ "1984". https://web.archive.org/web/20060202065804/http://www.yale.com/ygl_history.asp?language=ENGLISH. Retrieved on
2009-07-09.
↑ "Escaping Lock-in: the Case of the Electric Vehicle". Cgl.uwaterloo.ca. https://web.archive.org/web/20150923202136/http://www.cgl.uwaterloo.ca/~racowan/escape.html. Retrieved on
2010-11-27.
↑ "Lektro has been making electric vehicles since 1945". Lektro. http://www.lektro.com/about_history.asp. Retrieved on
13 July 2013. Chapter: Lektro history.
↑ Schiffer, Michael Brian (17 March 2003). Taking Charge: The Electric Automobile in America. Smithsonian. ISBN 978-1-58834-076-4.
↑ Rearview Mirror. 2000-04-01.
↑ Russell, Roger. "Sonotone History: Tubes, Hi-Fi Electronics, Tape heads and Nicad Batteries". Sonotone Corporation History. http://www.roger-russell.com/sonopg/sononst.htm. Retrieved on
2013-07-13.
↑ Carr, Richard (1 July 1966). In search of the town car. Council of Industrial Design.
↑ ^۳۶.۰ ^۳۶.۱ Westbrook, Michael Hereward (2001). The Electric Car. Institute of Engineering & Technology. ISBN 0-85296-013-1.
↑ Goodstein, Judith. Godfather of the Hybrid. California Institute of Technology.
↑ Richardson, R.A.; Yarger, E.J.; Cole, G.H. (1 April 1996). "Dynamometer testing of the U.S. Electricar Geo Prizm conversion electric vehicle". US: U.S. Department of Energy Office of Scientific and Technical Information. doi:10.2172/236257. https://www.osti.gov/biblio/236257-dynamometer-testing-electricar-geo-prizm-conversion-electric-vehicle. Retrieved on
25 July 2020.
↑ Sperling, Daniel and Deborah Gordon (2009), Two billion cars: driving toward sustainability, Oxford University Press, New York, pp. 24 and 189–191, سانچہ:آئی ایس بی این
↑ ^۴۰.۰ ^۴۰.۱ Who Killed the Electric Car? Directed by Chris Paine, Distributed by Sony Pictures Classics
↑ King, Danny (20 June 2011). "Neighborhood Electric Vehicle Sales To Climb". Edmunds Auto Observer. https://web.archive.org/web/20120527110345/http://www.autoobserver.com/2011/06/neighborhood-electric-vehicle-sales-to-climb.html. Retrieved on
2012-02-05.
↑ "Polaris GEM Introduces 2015 Models". 2014-07-24. https://www.wsj.com/article/PR-CO-20140724-915574.html. Retrieved on
2014-08-09.
↑ Hurst and Clint Wheelock, Dave (2011). "Executive Summary: Neighborhood Electric Vehicles – Low Speed Electric Vehicles for Consumer and Fleet Markets". Pike Research. https://web.archive.org/web/20120307083002/http://www.pikeresearch.com/wordpress/wp-content/uploads/2011/06/NEV-11-Executive-Summary.pdf. Retrieved on
2012-02-05.
↑ "Historien bak Buddy" (in Norwegian). Norway. https://web.archive.org/web/20100514162812/http://www.puremobility.com/no/om-pure-mobility.
↑ "Think Begins Production of New TH!NK City EV". Green Car Congress. 2007-12-02. http://www.greencarcongress.com/2007/12/think-begins-pr.html. Retrieved on
2010-09-28.
↑ Loveday, Eric (2010-09-13). "Think kicks off sales of City electric vehicle in Finland". AutoblogGreen. http://green.autoblog.com/2010/09/13/think-kicks-off-sales-of-city-electric-vehicle-in-finland/. Retrieved on
2010-09-14.
↑ Doggett, Scott (2011-03-30). "Think Announces $36,495 MSRP for City EV". Edmunds.com. https://web.archive.org/web/20110404093812/http://blogs.edmunds.com/greencaradvisor/2011/03/think-announces-36495-msrp-for-city-ev.html. Retrieved on
2011-04-04.
↑ Xueqing, Jiang (2014-01-11). "New-energy vehicles 'turning the corner'". China Daily. http://www.chinadaily.com.cn/business/motoring/2014-01/11/content_17229981.htm. Retrieved on
2014-01-12.
↑ Gosden, D.F.. Modern Electric Vehicle Technology using an AC Motor Drive. Institution of Engineers Australia. pp. 21-7. https://trid.trb.org/view/353176.
↑ 1960 – Metal Oxide Semiconductor (MOS) Transistor Demonstrated. Computer History Museum. https://www.computerhistory.org/siliconengine/metal-oxide-semiconductor-mos-transistor-demonstrated/.
↑ "Who Invented the Transistor?". 4 December 2013. https://www.computerhistory.org/atchm/who-invented-the-transistor/. Retrieved on
20 July 2019.
↑ Oxner, E. S. (1988). Fet Technology and Application. CRC Press. p. 18. ISBN 978-0-8247-8050-0.
↑ "1971: Microprocessor Integrates CPU Function onto a Single Chip". Computer History Museum. https://www.computerhistory.org/siliconengine/microprocessor-integrates-cpu-function-onto-a-single-chip/. Retrieved on
22 July 2019.
↑ Scrosati, Bruno; Garche, Jurgen; Tillmetz, Werner (2015). Advances in Battery Technologies for Electric Vehicles. Woodhead Publishing. ISBN 978-1-78242-398-0.
↑ "IEEE Medal for Environmental and Safety Technologies Recipients". انسٹی ٹیوٹ برائے الیکٹریکل تے الیکٹرانکس انجینئرز. https://www.ieee.org/about/awards/bios/environmental-safety-recipients.html. Retrieved on
29 July 2019.
↑ "Keywords to understanding Sony Energy Devices – keyword 1991". https://web.archive.org/web/20160304224245/http://www.sonyenergy-devices.co.jp/en/keyword/.
↑ "We have begun regular production of the Tesla Roadster". Tesla Motors. 2008-03-17. http://www.teslamotors.com/blog2/?p=57. Retrieved on
2008-03-20.
↑ Shahan, Zachary (2015-04-26). "Electric Car Evolution". Clean Technica. https://cleantechnica.com/2015/04/26/electric-car-history/. Retrieved on
2016-09-08. 2008: The Tesla Roadster becomes the first production electric vehicle to use lithium-ion battery cells as well as the first production electric vehicle to have a range of over 200 miles on a single charge.
↑ "SEC Form 10-K for Fiscal Year Ended Dec 31, 2012, Commission File Number: 001-34756, Tesla Motors, Inc.". U.S. Securities and Exchange Commission. 2016-02-06. https://web.archive.org/web/20160516203427/http://ir.teslamotors.com/secfiling.cfm?filingid=1193125-13-96241&cik=. Retrieved on
2014-02-25. "As of December 31, 2012, we had delivered approximately 2,450 Tesla Roadsters to customers in over 30 countries."
↑ King, Danny (2012-01-11). "Tesla continues Roadster sales with tweaks in Europe, Asia and Australia". Autoblog Green. http://green.autoblog.com/2012/01/11/tesla-continues-roadster-sales-in-europe-asia-and-australia/#continued. Retrieved on
2012-01-13.
↑ Gordon-Bloomfield, Nikki (2012-01-11). "Tesla Updates Roadster For 2012. There’s Just One Catch...". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1071608_tesla-updates-roadster-for-2012-theres-just-one-catch. Retrieved on
2012-01-16.
↑ "Mitsubishi Motors Begins Production of i-MiEV; Targeting 1,400 Units in Fiscal 2009". Green Car Congress. 5 June 2009. http://www.greencarcongress.com/2009/06/imiev-20090605.html. Retrieved on
2010-04-04.
↑ "Mitsubishi Begins Sales of i-MiEV to Individuals in Hong Kong; First Individual Sales Outside of Japan". Green Car Congress. 2010-05-20. http://www.greencarcongress.com/2010/05/hksar-20100520.html#more. Retrieved on
2010-05-21.
↑ "Mitsubishi Motors to Begin Shipping i-MiEV to Australia in July; 2nd Market Outside Japan". Green Car Congress. 2010-06-02. http://www.greencarcongress.com/2010/06/imiev-20100602.html#more. Retrieved on
2010-06-02.
↑ "The i-MiEV goes on sale in 15 European countries; near-term plan to boost that to 19". GreenCarCongress. 2011-01-14. http://www.greencarcongress.com/2011/01/imiev-20110114.html#more.
↑ Halvorson, Bengt (2011-10-04). "2012 Mitsubishi i: First Drive, U.S.-Spec MiEV". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1066863_2012-mitsubishi-i-first-drive-u-s--spec-miev. Retrieved on
2011-10-04.
↑ "Mitsubishi To Launch Its Electric Car First in Costa Rica". InsideCostaRica. 2010-12-27. http://insidecostarica.com/dailynews/2010/december/27/costarica10122704.htm. Retrieved on
2011-01-12.
↑ Ibarra, Alejandro Marimán (2011-05-04). "Mitsubishi i-MIEV: Lanzado oficialmente en Chile" (in Spanish). Yahoo Chile. https://web.archive.org/web/20111021072640/http://cl.noticias.autocosmos.yahoo.net/2011/05/04/mitsubishi-i-miev-lanzado-oficialmente-en-chile. Retrieved on
2011-07-21.
↑ Blanco, Sebastian (2011-06-08). "Mitsubishi sets Canadian i-MiEV price at $32,998". AutoblogGreen. http://green.autoblog.com/2011/06/08/mitsubishi-sets-canadian-i-miev-price-at-32-998/. Retrieved on
2011-06-08.
↑ Ingram, Antony (2013-01-24). "Mitsubishi i-MiEV Electric Cars Recalled To Fix Braking Problem". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1081892_mitsubishi-i-miev-electric-cars-recalled-to-fix-braking-problem. Retrieved on
2013-02-09.
↑ Friend, Tad (2009-01-07). "Elon Musk and electric cars". The New Yorker. http://www.newyorker.com/reporting/2009/08/24/090824fa_fact_friend. Retrieved on
2010-07-16.
↑ Doggett, Scott (2010-12-11). "First Production Nissan Leaf Electric Vehicle Delivered to Customer". Edmunds.com. http://www.insideline.com/nissan/leaf/2011/first-production-nissan-leaf-electric-vehicle-delivered-to-customer.html. Retrieved on
2010-12-11.
↑ "The Renault Fluence ZE". Better Place. 2010-10-22. https://web.archive.org/web/20100912170142/http://www.betterplace.com/the-company-multimedia-photos/index/id/72157623854339020. Retrieved on
2010-10-22.
↑ "Better Place Delivers For Demanding Amsterdam Taxi Drivers". Better Place. https://web.archive.org/web/20121207064226/http://www.betterplace.com/the-company/press-room/Better-Place-Delivers-for-Demanding-Amsterdam-Taxi-Drivers. Retrieved on
2012-12-19.
↑ McCowen, David (2013-02-18). "The rise and fall of Better Place". Drive.com.au. https://web.archive.org/web/20130930070025/http://news.drive.com.au/drive/motor-news/the-rise-and-fall-of-better-place-20130218-2emmn.html. Retrieved on
2013-04-14.
↑ Beissmann, Tim (2012-12-13). "Renault Fluence Z.E. launch delayed due to infrastructure hold-ups". Car Advice. http://www.caradvice.com.au/205154/renault-fluence-z-e-launch-delayed-due-infrastructure-hold-ups/. Retrieved on
2013-04-21.
↑ "Better Place winding down ops in North America and Australia, to focus on Denmark and Israel". Green Car Congress. 2013-04-17. http://www.greencarcongress.com/2013/02/bp-20130207.html. Retrieved on
2013-04-21.
↑ Voelcker, John (2013-05-26). "Better Place Electric-Car Service Files For Bankruptcy". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1084406_better-place-electric-car-service-files-for-bankruptcy. Retrieved on
2013-05-26.
↑ Lord, Richard (2011-12-05). "Autolib’ electric car sharing service launches in Paris, France". Sustainable Guernsey. http://www.sustainableguernsey.info/blog/2011/12/autolib-electric-car-sharing-service-launches-in-paris-france/. Retrieved on
2011-12-20.
↑ Lepsch, Laurent (2012-10-08). "Louez une Bluecarpour 500 € par mois" (in French). Auto News. http://www.autonews.fr/dossiers/votre-quotidien/90768-bollore-blucear-paris-location. Retrieved on
2012-10-12.
↑ Ingram, Antony (2013-08-07). "First 2013 Tesla Model S Delivered Outside North America--In Oslo". http://www.greencarreports.com/news/1086101_first-2013-tesla-model-s-delivered-outside-north-america--in-oslo. Retrieved on
2013-08-07.
↑ Blanco, Sebastian (2014-11-05). "Tesla Model X delayed, again, but Musk says Model S demand remains high". Autoblog Green. http://green.autoblog.com/2014/11/05/tesla-model-x-delayed-again/. Retrieved on
2014-11-05.
↑ Ingram, Antony (2013-08-07). "First 2013 Tesla Model S Delivered Outside North America--In Oslo". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1086101_first-2013-tesla-model-s-delivered-outside-north-america--in-oslo. Retrieved on
2013-08-07.
↑ "Norges mest solgte bil i september er en elbil" (in Norwegian). Grønn bil. 2013-10-01. https://web.archive.org/web/20131004215426/http://www.gronnbil.no/nyheter/norges-mest-solgte-bil-i-september-er-en-elbil-article352-239.html. Retrieved on
2013-10-02.
↑ Gasnier, Mat (2013-10-02). "Norway September 2013: Tesla Model S in pole position!". Best Selling Cars Blog. http://bestsellingcarsblog.com/2013/10/02/norway-september-2013-tesla-model-s-in-pole-position/. Retrieved on
2013-10-02.
↑ Gasnier, Mat (2013-11-02). "Norway October 2013: Nissan Leaf new leader!". Best Selling Cars Blog. http://bestsellingcarsblog.com/2013/11/02/norway-october-2013-nissan-leaf-new-leader/. Retrieved on
2013-11-02.
↑ Renault Media (2013-07-23). "Renault-Nissan sells its 100,000th electric car". Green Car Congress. http://www.greencarcongress.com/2013/07/ennissan-20130723.html. Retrieved on
2013-07-28.
↑ Cobb, Jeff (2014-07-09). "Plug-In Car Sales Cross Global Half-Million Mark". http://www.hybridcars.com/plug-in-car-sales-cross-global-half-million-mark/. Retrieved on
2014-07-10.
↑ Cobb, Jeff (2015-06-01). "Renault-Nissan And Leaf Lead All In Global EV Proliferation". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/renault-nissan-and-leaf-lead-all-in-global-ev-proliferation/. Retrieved on
2015-06-14. About 510,000 battery electric cars and light-duty vans have been sold worldwide by May 2015.
↑ Cobb, Jeff (2015-06-15). "Three More Plug-in Cars Cross 25,000 Sales Milestone". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/three-more-plug-in-cars-cross-25000-sales-milestone/. Retrieved on
2015-12-19.
↑ Groupe Renault (June 2015). "Ventes Mensuelles" (in French). Renault.com. http://group.renault.com/finance/informations-financieres/chiffre-cles/ventes-mensuelles. Retrieved on
2015-06-26. Includes passenger and light utility variants. Click on "Ventes mensuelles (mai 2015)" to download the files "XLSX – 187 Ko" for CYTD 2015 sales through May, and open the tab "Sales by Model".
↑ ^۹۲.۰ ^۹۲.۱ Cobb, Jeff (2015-09-16). "One Million Global Plug-In Sales Milestone Reached". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/one-million-global-plug-in-sales-milestone-reached/. Retrieved on
2015-09-16. "Cumulative global sales totaled about 1,004,000 highway legal plug-in electric passenger cars and light-duty vehicles by mid-September 2015."
↑ "California Auto Outlook Covering Fourth Quarter 2014: New Light Vehicle Registrations Likely to Exceed 1.9 million units in 2015". February 2015. https://web.archive.org/web/20150923205007/http://www.cncda.org/CMS/Pubs/Cal_Covering_4Q_14.pdf. Retrieved on
2015-03-15. "Registrations through December 2014 since 2010."
↑ "California New Vehicle Market Continues to Post Impressive Gains". August 2015. https://web.archive.org/web/20160108185024/http://www.cncda.org/CMS/Pubs/Cal%20Covering%202Q%2015%20Ver%202.pdf. Retrieved on
2015-10-10. "Registrations through June 2015 since 2011. Revised figures for 2014."
↑ Cobb, Jeff (2015-02-11). "2014's Top-10 Global Best-Selling Plug-in Cars". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/2014s-top-10-global-best-selling-plug-in-cars/10/. Retrieved on
2015-02-11. A total of 31,655 units were sold worldwide in 2014. Global cumulative sales since June 2012 totaled 56,782 Model S cars by the end of 2014.
↑ Millikin, Mike (2015-09-30). "Tesla CEO Musk launches Model X electric SUV: "safest SUV ever"". Green Car Congress. http://www.greencarcongress.com/2015/09/20140930-modelx.html. Retrieved on
2015-10-03.
↑ Stoll, John (2016-02-10). "Tesla’s Musk: Model 3 Orders Surpassed 115,000 Within 24 Hours". https://www.wsj.com/articles/teslas-musk-model-3-orders-surpassed-115-000-within-24-hours-1459483890. Retrieved on
2016-04-02.
↑ Cole, Jay (2016-05-18). "Tesla, Musk Plan $2 Billion Stock Sale To Build Model 3, 373,000 People Reserved". http://insideevs.com/tesla-to-raise-2-billion-373000-people-have-reserved-a-model-3/. Retrieved on
2016-05-18.
↑ Kane, Mark (2016-09-14). "Tesla Model X Crosses The 10,000 Sold Mark". InsideEVs.com. http://insideevs.com/tesla-model-x-crosses-the-10000-sold-mark/. Retrieved on
2016-09-15.
↑ ^۱۰۰.۰ ^۱۰۰.۱ Shahan, Zachary (2016-11-22). "1 Million Pure EVs Worldwide: EV Revolution Begins!". Clean Technica. https://cleantechnica.com/2016/11/22/1-million-ev-revolution-begins/. Retrieved on
2016-11-23.
↑ Frydenlund, Ståle (2016-12-13). "Norway now has 100,000 electric cars". Norsk Elbilforening (Norwegian Electric Vehicle Association). https://web.archive.org/web/20161217160241/http://elbil.no/norway-now-has-100000-electric-cars/. Retrieved on
2016-12-13.
↑ ^۱۰۲.۰ ^۱۰۲.۱ Cobb, Jeff (2017-01-17). "Top 10 Plug-in Vehicle Adopting Countries of 2016". https://web.archive.org/web/20210429203246/https://www.hybridcars.com/top-10-plug-in-vehicle-adopting-countries-of-2016/. Retrieved on
2017-01-23.
↑ "Bilåret 2016 – status og trender" (in Norwegian). 2017-01-10. https://web.archive.org/web/20170305041636/http://www.ofv.no/getfile.php/135201/Dokumenter/OFV%20Frokostm%C3%B8ter/2017.01.10%20Presentasjon%20OFV_frokostm%C3%B8tet%2010%20januar%202017.pdf. Retrieved on
2017-03-04.
↑ "Bilsalget i januar" (in Norwegian). February 2017. https://web.archive.org/web/20170211082107/http://www.ofvas.no/aktuelt-1/bilsalget-i-januar-article669-385.html. Retrieved on
2017-02-09. A total of 5,457 plug-in electric vehicles were registered in Norway in January 207, consisting of: 2,289 new electric cars, 494 used imported all-electric cars, 2,609 new plug-in hybrid cars, 54 new all-electric vans, and 11 used imported all-electric vans. Sales of new plug-in hybrids achieved a market share of 20.0%, all-electric cars 17.5% (excluding FCVs), conventional hybrids 13.9%, diesel cars excluding hybrids 23.9% and gasoline cars excluding hybrids 24.7%.
↑ Mirani, Leo (2015-05-07). "Norway’s electric-car incentives were so good they had to be stopped". https://qz.com/400277/norway-electric-car-incentives-were-so-good-they-had-to-be-stopped/. Retrieved on
2017-11-23.
↑ Brown, Bruce (2016-11-09). "How long will new electric car purchase incentive programs be needed?". http://www.digitaltrends.com/cars/norway-ev-incentives-extended/. Retrieved on
2017-11-23.
↑ ^۱۰۷.۰ ^۱۰۷.۱ Kane, Mark (2018-10-07). "10% Of Norway’s Passenger Vehicles Are Plug Ins". InsideEVs.com. https://insideevs.com/10-norways-passenger-vehicles-plug-ins/. Retrieved on
2018-11-07.
↑ Norwegian Road Federation (OFV) (October 2018). "Bilsalget i september" (in Norwegian). OFV. https://web.archive.org/web/20181024192259/http://www.ofvas.no/bilsalget-i-september/category782.html. Retrieved on
2018-10-24. The market share of all-electric cars reached 45.3% and plug-in hybrids 14.9%, for a combined market share of the plug-in car segment of 60.2% of new car registrations in September 2018.
↑ Kane, Mark (2018-10-02). "Plug-ins reach record market share in Norway". InsideEVs.com. https://insideevs.com/norway-60-new-vehicle-sales-plug-in-cars/. Retrieved on
2018-11-02.
↑ Norwegian Road Federation (OFV) (2019-01-02). "Bilsalget i 2018" (in Norwegian). OFV. https://web.archive.org/web/20190207044529/http://www.ofvas.no/bilsalget-i-2018/bilsalget-i-2018-article866-788.html. Retrieved on
2019-02-06.
↑ Halvorson, Bengt (2018-11-08). "Finalist for Green Car Reports Best Car To Buy 2019: Tesla Model 3". https://www.greencarreports.com/news/1119793_finalist-for-green-car-reports-best-car-to-buy-2019-tesla-model-3. Retrieved on
2018-11-09.
↑ Loveday, Eric (2018-12-04). "Tesla Model 3 Sales Charge Way Past Milestone Of 100,000 In U.S.". InsideEVs.com. https://insideevs.com/tesla-model-3-sales-november-u-s-2018/. Retrieved on
2018-12-04.
↑ Mark Kane (2019-01-03). "U.S. Tesla Sales In December 2018 Up By 249%". https://insideevs.com/u-s-tesla-sales-december-2018-up/. Retrieved on
2019-01-09.
↑ Steven Loveday (2019-01-07). "December 2018 U.S. EV Sales Recap: Over 360K Secured!". https://insideevs.com/december-2018-u-s-ev-sales-recap/. Retrieved on
2019-01-09.
↑ Kane, Mark (2019-01-24). "US Plug-In Electric Car Sales Charted: December 2018". InsideEVs.com. https://insideevs.com/us-plug-in-electric-car-sales-charted-december-2018/. Retrieved on
2019-01-24. See Graph: "Top 10 U.S. Plug-in cars (cumulative sales)" and "U.S. Plug-in Car Sales (cumulative)"
↑ Haugneland, Petter (2019-01-04). "Nissan LEAF mest solgte bilmodell i 2018" (in Norwegian). Norsk Elbilforening (Norwegian Electric Vehicle Association). https://elbil.no/nissan-leaf-mest-solgte-bilmodell-i-2018/. Retrieved on
2019-01-10.
↑ Øystein Fossum (2019-01-05). "Dette var nordmenns favoritt-biler i 2018" (in Norwegian). Dinside.no. https://www.dinside.no/motor/dette-var-nordmenns-favoritt-biler-i-2018/70621289. Retrieved on
2019-01-11.
↑ Kane, Mark (2019-02-04). "US Plug-In Electric Car Sales Charted: January 2019". InsideEVs.com. https://insideevs.com/us-plug-in-electric-car-sales-charted-january-2019/. Retrieved on
2019-02-06. See Graph: "Top 10 U.S. Plug-in cars (cumulative sales)" In January 209 the Tesla Model 3 (148,046) overtook the Model S (144,767). The Chevrolet Volt (152,819) continues as the all-time best selling plug-in car in the U.S.
↑ Shahan, Zachary (2020-01-19). "Tesla Model 3 = #1 Best Selling Auto In Netherlands & Norway In 2019". https://cleantechnica.com/2020/01/19/tesla-model-3-1-best-selling-automobile-in-netherlands-norway-in-2019/. Retrieved on
2020-05-16. "In Norway and the Netherlands, the Model 3 was the #1 best selling automobile of any kind in any class in 2019."
↑ Norwegian Road Federation (OFV) (January 2020). "OFV Registreringsstatistikk" (in Norwegian). OFV. https://ofv.no/registreringsstatistikk. Retrieved on
10 May 2020. To access the sales ranking by model choose "Modell" and the tabs ofr "2019" and "Desember" – The Tesla Model 3 was the best selling passenger car in Norway in 2019 with 15,683 units registered.
↑ ^۱۲۱.۰ ^۱۲۱.۱ Lambert, Fred (2020-03-10). "Tesla produces its 1 millionth electric car" (in en-US). https://electrek.co/2020/03/09/tesla-produces-1000000th-electric-car/. Retrieved on
2020-03-28.
↑ Pyrgidis, C.N. (2016). Railway Transportation Systems: Design, Construction and Operation. Florida: CRC Press. p. 156.
↑ Petrova, Ye.N. (2003). St. Petersburg in Focus: Photographers of the Turn of the Century; in Celebration of the Tercentenary of St. Petersburg. Palace Ed. p. 12. ISBN 9785933321149.
↑ Mayne, Eric (September 4, 2009). "Drive Tesla Roadster; Forget What You Knew About Acceleration" (PDF). Wards Auto. https://www.teslamotors.com/display_data.php?data_name=WardsAutoArticle. Retrieved on
June 21, 2010.
↑ Cobb, Jeff (10 December 2014). "Retrospective: Four Years of Nissan Leaf and Chevy Volt". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/retrospective-four-years-of-nissan-leaf-and-chevy-volt/. Retrieved on
1 October 2016.
↑ Jeff Cobb (16 September 2015). "One Million Global Plug-In Sales Milestone Reached". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/one-million-global-plug-in-sales-milestone-reached/. Retrieved on
10 October 2015.
↑ Automotive News China (2018-01-16). "Electrified vehicle sales surge 53% in 2017". Automotive News China. https://www.autonews.com/china/electrified-vehicle-sales-surge-53-2017. Retrieved on
2020-05-22. Chinese sales of domestically-built new energy vehicles in 2017 totaled 777,000
↑ Norwegian Road Federation (OFV) (January 2018). "Tredje største bilsalgsåret i historien" (in Norwegian). OFV. https://web.archive.org/web/20181020034825/http://www.ofvas.no/bestselgerne-trendene-bilsalget-2017/tredje-storste-bilsalgsaret-i-historien-article775-752.html. Retrieved on
2018-11-12.
↑ Jose, Pontes (29 January 2018). "World Top 20 December 2017 (Updated)". EV Sales. http://ev-sales.blogspot.com/2018/01/world-top-20-december-2017.html. Retrieved on
17 February 2018. "Global sales totaled 1,224,103 plug-in cars in 2017, with a market share of over 1%."
↑ Kane, Mark (6 October 2018). "Plug-In Electric Cars Sales In U.S. Surpass 1 Million". https://insideevs.com/1-million-electric-cars-sold-us/. Retrieved on
23 October 2018.
↑ Automotive News China (23 October 2018). "China's electrified vehicle fleet tops 2.21 million". Automotive News China. http://www.autonewschina.com/en/article.asp?id=18237. Retrieved on
21 October 2018. "China's fleet of electric vehicles and plug-in hybrids topped 2.21 million by the end of September as sales of electrified vehicles continued to surge in the country. Of the total, EVs accounted for 1.78 million, or nearly 81 percent. The rest were plug-in hybrids, China's Ministry of Public Security said this week. Electrified cargo vehicles—which include trucks, pickups and delivery vans—approached 254,000, representing 11 percent of the electrified vehicle fleet as of last month."
↑ Kane, Mark (7 October 2018). "10% Of Norway's Passenger Vehicles Are Plug Ins". InsideEVs.com. https://insideevs.com/10-norways-passenger-vehicles-plug-ins/. Retrieved on
7 November 2018.
↑ Watson, Frank (11 February 2019). "December global electric vehicle sales set new record: S&P Global Platts data". London. https://www.spglobal.com/platts/en/market-insights/latest-news/electric-power/021119-december-global-electric-vehicle-sales-set-new-record-sampp-global-platts-data. Retrieved on
11 February 2019. "At the end of 2018, some 5.3 million plug-in EVs were on the road"
↑ Routley, Nick (16 March 2019). "Visualizing EV Sales Around the World" (in en-US). https://www.visualcapitalist.com/electric-vehicle-sales/. Retrieved on
2 September 2019.
↑ Kane, Mark (2020-01-04). "In 2019, Plug-In Electric Car Sales In Norway Increased By 10%". InsideEVs.com. https://insideevs.com/news/391146/2019-plugin-car-sales-norway-increased/. Retrieved on
2020-05-22. The Norwegian market share for the plug-in car segment was 55.9% in 2019
↑ Norwegian Road Federation (OFV) (April 2020). "Bilsalget i mars 2020" (in Norwegian). OFV. https://web.archive.org/web/20200409052547/https://ofv.no/bilsalget/bilsalget-i-mars-2020. Retrieved on
2020-05-22.
↑ Hill, Joshua S. (2020-06-25). "Thanks to electric cars, Norway will reach climate target in 2020". The Driven. https://thedriven.io/2020/06/25/thanks-to-electric-cars-norway-will-reach-climate-target-in-2020/. Retrieved on
2020-07-03. "The share of electric cars on Norway’s roads reached more than 10% of the total fleet in April"
↑ "Full Size Electric Vehicles". https://web.archive.org/web/20050406051819/http://avt.inel.gov/fsev.shtml. Retrieved on
19 January 2010.
↑ "Electric Car Companies". US. 2017. http://electricandhybridcars.com/index.php/pages/evmanufactures.html. Retrieved on
13 April 2020.
↑ Voelcker, John (2013-03-19). "All-Electric Sports Car Coming Next Month From Detroit Startup?". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1082994_all-electric-corvette-coming-next-month-from-detroit-startup. Retrieved on
2013-03-19.
↑ "Electric car for the average Joe not far away". Wheels.ca. 2012-09-14. http://www.wheels.ca/feature/electric-car-for-the-average-joe-not-far-away/. Retrieved on
2014-08-09.
↑ Sharma, Praveena (17 March 2011). "Govt subsidy may rev up Reva sales". Daily News & Analysis India. http://www.dnaindia.com/money/report_govt-subsidy-may-rev-up-reva-sales_1520820. Retrieved on
2011-03-31.
↑ "G-wiz :: Automatic Electric Vehicle". UK. https://web.archive.org/web/20060620134124/http://www.goingreen.co.uk/?PageID=DesignYourOwnGW.
↑ "Xebra Electric Sedan Reservation". US: ZAP. https://web.archive.org/web/20100103084709/http://zapworld.com/electric-vehicles/electric-cars/xebra-sedan.
↑ Kane, Mark (2020-05-08). "Nissan Electric Car Sales May Already Exceed 500,000". InsideEVs.com. https://insideevs.com/news/420665/nissan-ev-sales-500000/. Retrieved on
2020-05-22. More than 470,000 Leaf cars have been sold globally by May 2020.
↑ "Ventes Mensuelles" (in French). Groupe Renault. January 2017. https://group.renault.com/finance/informations-financieres/chiffre-cles/ventes-mensuelles. Retrieved on
2017-01-18. "Includes passenger and light utility variants. Click on "(décembre 2016)" to download the file "XLSX – 239 Ko" for CYTD sales in 2016, and open the tab "Sales by Model". Click on "+ Voir plus" (See more) to download the files "Ventes mensuelles du groupe (décembre 2011) (xls, 183 Ko)" "Ventes mensuelles (décembre 2012) (xls, 289 Ko)" – Ventes mensuelles (décembre 2013) (xlsx, 227 Ko)" – "XLSX – 220 Ko Ventes mensuelles (décembre 2014)" – "Ventes mensuelles (décembre 2015)" to download the file "XLSX – 227 Ko" for 2011, 2012, 2013, 2014 and 2015 sales. Sales figures for 2013 were revised in the 2014 report"
↑ Autoactu.com. "Chiffres de vente & immatriculations de voitures électriques en France" (in French). Automobile Propre. http://www.automobile-propre.com/dossiers/voitures-electriques/chiffres-vente-immatriculations-france/. Retrieved on
2016-08-14. See "Ventes de voitures électriques en 2016/2015/2014/2013/2012/2011."
↑ "Monthly Plug-In Sales Scorecard". http://insideevs.com/monthly-plug-in-sales-scorecard/. Retrieved on
2017-01-03.
↑ "2017 Focus Electric | View Focus Electric Highlights | Ford.com". https://web.archive.org/web/20170105061406/http://www.ford.com/cars/focus/trim/electric/. Retrieved on
2017-01-03.
↑ "Ford Focus Electric Reviews – Ford Focus Electric Price, Photos, and Specs – Car and Driver". http://www.caranddriver.com/ford/focus-electric/specs. Retrieved on
2017-01-03.
↑ Ross, Jeffrey N. (2012-10-03). "Smart ForTwo Electric Drive will be cheapest EV at $25,000*". Autoblog.com. http://www.autoblog.com/2012/10/03/smart-fortwo-electric-drive-will-be-cheapest-ev-at-25-000/. Retrieved on
2014-02-06.
↑ Pontes, Jose (2014-01-30). "World Top 20 December 2013 (Special Edition)". EV Sales. http://www.ev-sales.blogspot.ca/2014/01/world-top-20-december-2013-special.html. Retrieved on
2014-02-06. A total of 4,130 third generation Smart EDs sold worldwide in 2013.
↑ Pontes, Jose (2014-07-30). "World Top 20 June 2014 (Special Edition)". EV Sales. http://ev-sales.blogspot.com.br/2014/07/world-top-20-june-2014-special-edition.html. Retrieved on
2014-08-02. "A total of 2,384 Smart EDs were sold worldwide in the first half of 2014."
↑ "Model S" (in en). https://www.tesla.com/models. Retrieved on
2020-06-29.
↑ Groupe Renault (April 2020). "Ventes Mensuelles – Statistiques commerciales mensuelles du groupe Renault" (in French). Renault.com. https://group.renault.com/finance/informations-financieres/chiffre-cles/ventes-mensuelles. Retrieved on
2020-05-17. Sales figures includes passenger and light utility variants. Click on the corresponding link to download the file, and open the tab "Sales by Model" to access sales figures for 2017, 2018 and 2019.
↑ Pontes, Jose (2014-01-26). "Europe December 2013". EVSales.com. http://www.ev-sales.blogspot.ca/2014/01/europe-ecember-2013.html. Retrieved on
2014-05-10. "A total of 1,465 e-ups! were sold in Europe 2013."
↑ Pontes, Jose (2015-11-27). "Europe October 2015". EVSales.com. http://www.ev-sales.blogspot.ca/2015/11/europe-october-2015.html. Retrieved on
2015-12-05.
↑ Cole, Jay (2013-07-29). "BMW i3 Range Extender To Offer Up to 87 More Miles, Decreases Performance". InsideEVs.com. http://insideevs.com/bmw-i3-range-extender-to-offer-up-to-87-more-miles-decreases-performance/. Retrieved on
2013-07-29.
↑ U. S. Environmental Protection Agency and U.S. Department of Energy (2014-09-12). "2015 Kia Soul Electric". Fueleconomy.gov. http://www.fueleconomy.gov/feg/Find.do?action=sbs&id=35601. Retrieved on
2014-09-12.
↑ Pontes, Jose (2015-01-31). "Europe December 2014". EVSales.com. http://www.ev-sales.blogspot.ca/2015/01/europe-december-2014.html. Retrieved on
2015-12-05.
↑ Cobb, Jeff (2015-10-01). "Why Europe Has Passed the US As Number One In Plug-in Electrified Vehicles". http://www.hybridcars.com/why-europe-has-passed-the-us-as-number-one-in-plug-in-electrified-vehicles/. Retrieved on
2015-12-01. The top selling plug-in car in Europe during the first ten months of 2015 was the Mitsubishi Outlander P-HEV with 22,061 units. During this period the VW GTE sold 11,691 units and the Volvo V60 PHEV sold 4,185 units. بمطابق اکتوبر 2015^[update], the Outlander P-HEV ranks as the all-time best selling PEV in Europe with over 50,000 units sold.
↑ VW Media Services (2014-02-15). "Volkswagen launches the battery-electric e-Golf in Germany; "Das e-Auto"". Green Car Congress. http://www.greencarcongress.com/2014/02/20140215-egolf.html. Retrieved on
2014-02-16.
↑ U.S. Environmental Protection Agency and U.S. Department of Energy (2014-07-25). "2014 Mercedes-Benz B-Class Electric Drive". Fueleconomy.gov. http://www.fueleconomy.gov/feg/Find.do?action=sbs&id=35247. Retrieved on
2014-07-26.
↑ "Design Your Model X". Tesla. June 29, 2020. https://www.tesla.com/modelx/design#battery. Retrieved on
2019-04-16.
↑ "Model X". Tesla. https://www.tesla.com/modelx. Retrieved on
2020-06-29.
↑ "Sales Ranking of China-made Pure-electric Cars in 2015". 2016-01-14. http://chinaautoweb.com/2016/01/sales-ranking-of-china-made-pure-electric-cars-in-2015/. Retrieved on
2016-02-27.
↑ "Best-selling China-made EVs in 2016". 2017-01-19. http://chinaautoweb.com/2017/01/best-selling-china-made-evs-in-2016/. Retrieved on
2017-01-25. Three BYD Auto models topped the Chinese ranking of best-selling new energy passenger cars in 2016. The BYD Tang SUV was the top selling plug-in electric car in China in 2016 with 31,405 units sold, followed by the BYD Qin with 21,868 units sold, and ranking third overall in 2016 was the BYD e6 with 20,605 units.
↑ "Chevrolet Bolt EV Sales Numbers". http://gmauthority.com/blog/gm/chevrolet/chevrolet-bolt-ev/chevrolet-bolt-ev-sales-numbers/. Retrieved on
2019-03-14.
↑ "2019 Bolt EV Electric Car: An Affordable All-Electric Car" (in en). https://web.archive.org/web/20191025223118/https://www.chevrolet.com/index/vehicles/2019/cars/bolt-ev/overview.html. Retrieved on
2019-03-14.
↑ "2019 Bolt EV Electric Car: An Affordable All-Electric Car" (in en). https://web.archive.org/web/20191025223118/https://www.chevrolet.com/index/vehicles/2019/cars/bolt-ev/overview.html. Retrieved on
2019-03-14.
↑ "Bolt EV for Sale: 2019 Bolt EV Pricing | Chevrolet". https://www.chevrolet.com/electric/bolt-ev-electric-car/build-and-price/features/trims/?section=Highlights&section=Fuel%20Efficiency&styleOne=399469. Retrieved on
2019-03-14.
↑ "Model 3". US: Tesla. http://www.teslamotors.com/model3. Retrieved on
2020-04-13.

باہرلے جوڑ[سودھو]

[Top20Global2018-1] ۱.۰ ^۱.۱ ^۱.۲ ^۱.۳ ^۱.۴ ^۱.۵ Jose, Pontes (2019-01-31). "Global Top 20 – December 2018". EVSales.com. http://ev-sales.blogspot.com/2019/01/global-top-20-december-2018.html. Retrieved on
2019-01-31. "Global sales totaled 2,018,247 plug-in passenger cars in 2018, with a BEV:PHEV ratio of 69:31, and a market share of 2.1%. The world's top selling plug-in car was the Tesla Model 3, and Tesla was the top selling manufacturer of plug-in passenger cars in 2018, followed by BYD."

[EVImckinsey2017-2] ۲.۰ ^۲.۱ ^۲.۲ Hertzke, Patrick; Müller, Nicolai; Schenk, Stephanie; Wu, Ting (May 2018). "The global electric-vehicle market is amped up and on the rise". https://www.mckinsey.com/industries/automotive-and-assembly/our-insights/the-global-electric-vehicle-market-is-amped-up-and-on-the-rise. Retrieved on
2019-01-27. See Exhibit 1: Global electric-vehicle sales, 2010–17.

[Top20Global2019-3] ۳.۰ ^۳.۱ ^۳.۲ ^۳.۳ Jose, Pontes (2020-01-31). "Global Top 20 – December 2019". EVSales.com. http://ev-sales.blogspot.com/2020/01/global-top-20-december-2019.html. Retrieved on
2020-05-10. "Global sales totaled 2,209,831 plug-in passenger cars in 2019, with a BEV to PHEV ratio of 74:26, and a global market share of 2.5%. The world's top selling plug-in car was the Tesla Model 3 with 300,075 units delivered, and Tesla was the top selling manufacturer of plug-in passenger cars in 2019 with 367,820 units, followed by BYD with 229,506."

[4] Looking back to electric cars.

[5] "Het wagentje van Stratingh" (in nl). 5 June 2019. https://www.rug.nl/university-museum/collections/collection-stories/wagentje-van-stratingh. Retrieved on
27 January 2020.

[6] Day, Lance; McNeil, Ian (1966). "Davidson, Robert". Biographical dictionary of the history of technology. London: Routledge. ISBN 978-0-415-06042-4. Unknown parameter |url-access= ignored (help)

[7] Gordon, William (1910). "The Underground Electric". Our Home Railways 2. London: Frederick Warne. p. 156.

[ReferenceA-8] Renzo Pocaterra, Treni, De Agostini, 2003

[9] "Electric Traction". September 2010. http://mikes.railhistory.railfan.net/r066.html. Retrieved on
2017-11-23.

[10] "خطا: {{Cite web}} کے استعمال کے دوران no |title= specified زمرہ:مضامین مع شکستہ حوالہ جات". http://railknowledgebank.com/Presto/content/GetDoc.axd?ctID=MTk4MTRjNDUtNWQ0My00OTBmLTllYWUtZWFjM2U2OTE0ZDY3&rID=NzA=&pID=Nzkx&attchmnt=True&uSesDM=False&rIdx=MjUyOA==&rCFU=.

[11] "Planté Battery". National High Magnetic Field Laboratory. https://web.archive.org/web/20141214211738/http://www.magnet.fsu.edu/education/tutorials/museum/plantebattery.html. Retrieved on
14 December 2014.

[12] "Development of the Motor Car and Bicycle". Government of Australia. 2003. https://web.archive.org/web/20090514111617/http://www.travelsmart.gov.au/teachers/teachers6.html. Retrieved on
2009-04-24.

[13] Desmond, Kevin (2000). A Century of Outboard Racing. Van de Velde Maritime. ISBN 978-0-7603-1047-2.

[14] Communication made by Trouvé to the Académie des Sciences de Paris, 1881

[15] Fuller, John (2009-04-09). "What is the history of electric cars?". auto.howstuffworks.com. http://auto.howstuffworks.com/fuel-efficiency/hybrid-technology/history-of-electric-cars1.htm. Retrieved on
2014-12-14.

[16] "Electric Vehicles History Part III". https://web.archive.org/web/20201203230231/https://www.electricvehiclesnews.com/History/historyearlyIII.htm. Retrieved on
2012-12-17.

[17] Halwart Schrader: Flocken. In: Deutsche Autos 1885–1920. First edition 2002, p. 182.

[18] Boyle, David (2018). 30-Second Great Inventions. Ivy Press. p. 62. ISBN 978-1-78240-684-6.

[19] Denton, Tom (2016). Electric and Hybrid Vehicles. Routledge. p. 6. ISBN 978-1-317-55251-2.

[20] "Elektroauto in Coburg erfunden" (in de). Germany. 2011-01-12. https://www.np-coburg.de/lokal/coburg/coburg/Elektroauto-in-Coburg-erfunden;art83423,1491254. Retrieved on
2019-09-30.

[21] "1896 Riker Electric Tricycle". The Henry Ford. https://www.thehenryford.org/collections-and-research/digital-collections/artifact/274188/. Retrieved on
2017-11-23.

[22] Says, Alan Brown. "The Surprisingly Old Story Of London's First Ever Electric Taxi" (in en-GB). https://blog.sciencemuseum.org.uk/the-surprisingly-old-story-of-londons-first-ever-electric-taxi/. Retrieved on
2019-10-23.

[London_taxi-23] "History of the Licensed London Taxi". https://web.archive.org/web/20150429042550/http://www.london-taxi-cabs.com/information/history-of-the-licensed-london-taxi. Retrieved on
4 January 2014.

[npr.org-24] "Hailing the History of New York's Yellow Cabs". https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=11804573.

[25] "Car Companies". Early Electric. http://www.earlyelectric.com/carcompanies.html. Retrieved on
2017-11-23.

[HistEV-26] Kirsch, David A. (2000). The Electric Vehicle and the Burden of History. نیو برنزوک، نیو جرسی, نیو جرسی, and London: Rutgers University Press. pp. 153–162. ISBN 0-8135-2809-7. Unknown parameter |url-access= ignored (help)

[R1-27] ۲۷.۰ ^۲۷.۱ Matthe, Roland; Eberle, Ulrich (2014-01-01). "The Voltec System – Energy Storage and Electric Propulsion". https://www.researchgate.net/publication/262004450_The_Voltec_System_Energy_Storage_and_Electric_Propulsion. Retrieved on
2014-05-04.

[28] McMahon, D. (13 November 2009). "Some EV History / History of Electric Cars and Other Vehicles". Econogics. http://www.econogics.com/ev/evhistry.htm. Retrieved on
13 July 2013.

[29] "1984". https://web.archive.org/web/20060202065804/http://www.yale.com/ygl_history.asp?language=ENGLISH. Retrieved on
2009-07-09.

[30] "Escaping Lock-in: the Case of the Electric Vehicle". Cgl.uwaterloo.ca. https://web.archive.org/web/20150923202136/http://www.cgl.uwaterloo.ca/~racowan/escape.html. Retrieved on
2010-11-27.

[31] "Lektro has been making electric vehicles since 1945". Lektro. http://www.lektro.com/about_history.asp. Retrieved on
13 July 2013. Chapter: Lektro history.

[32] Schiffer, Michael Brian (17 March 2003). Taking Charge: The Electric Automobile in America. Smithsonian. ISBN 978-1-58834-076-4.

[wards2000-33] Rearview Mirror. 2000-04-01.

[34] Russell, Roger. "Sonotone History: Tubes, Hi-Fi Electronics, Tape heads and Nicad Batteries". Sonotone Corporation History. http://www.roger-russell.com/sonopg/sononst.htm. Retrieved on
2013-07-13.

[design_19660701-35] Carr, Richard (1 July 1966). In search of the town car. Council of Industrial Design.

[Hereward-36] ۳۶.۰ ^۳۶.۱ Westbrook, Michael Hereward (2001). The Electric Car. Institute of Engineering & Technology. ISBN 0-85296-013-1.

[Wouk-37] Goodstein, Judith. Godfather of the Hybrid. California Institute of Technology.

[38] Richardson, R.A.; Yarger, E.J.; Cole, G.H. (1 April 1996). "Dynamometer testing of the U.S. Electricar Geo Prizm conversion electric vehicle". US: U.S. Department of Energy Office of Scientific and Technical Information. doi:10.2172/236257. https://www.osti.gov/biblio/236257-dynamometer-testing-electricar-geo-prizm-conversion-electric-vehicle. Retrieved on
25 July 2020.

[39] Sperling, Daniel and Deborah Gordon (2009), Two billion cars: driving toward sustainability, Oxford University Press, New York, pp. 24 and 189–191, سانچہ:آئی ایس بی این

[movie-40] ۴۰.۰ ^۴۰.۱ Who Killed the Electric Car? Directed by Chris Paine, Distributed by Sony Pictures Classics

[NEVsales-41] King, Danny (20 June 2011). "Neighborhood Electric Vehicle Sales To Climb". Edmunds Auto Observer. https://web.archive.org/web/20120527110345/http://www.autoobserver.com/2011/06/neighborhood-electric-vehicle-sales-to-climb.html. Retrieved on
2012-02-05.

[GEMsales-42] "Polaris GEM Introduces 2015 Models". 2014-07-24. https://www.wsj.com/article/PR-CO-20140724-915574.html. Retrieved on
2014-08-09.

[PikeR-43] Hurst and Clint Wheelock, Dave (2011). "Executive Summary: Neighborhood Electric Vehicles – Low Speed Electric Vehicles for Consumer and Fleet Markets". Pike Research. https://web.archive.org/web/20120307083002/http://www.pikeresearch.com/wordpress/wp-content/uploads/2011/06/NEV-11-Executive-Summary.pdf. Retrieved on
2012-02-05.

[44] "Historien bak Buddy" (in Norwegian). Norway. https://web.archive.org/web/20100514162812/http://www.puremobility.com/no/om-pure-mobility.

[45] "Think Begins Production of New TH!NK City EV". Green Car Congress. 2007-12-02. http://www.greencarcongress.com/2007/12/think-begins-pr.html. Retrieved on
2010-09-28.

[46] Loveday, Eric (2010-09-13). "Think kicks off sales of City electric vehicle in Finland". AutoblogGreen. http://green.autoblog.com/2010/09/13/think-kicks-off-sales-of-city-electric-vehicle-in-finland/. Retrieved on
2010-09-14.

[ThinkSales-47] Doggett, Scott (2011-03-30). "Think Announces $36,495 MSRP for City EV". Edmunds.com. https://web.archive.org/web/20110404093812/http://blogs.edmunds.com/greencaradvisor/2011/03/think-announces-36495-msrp-for-city-ev.html. Retrieved on
2011-04-04.

[China2013-48] Xueqing, Jiang (2014-01-11). "New-energy vehicles 'turning the corner'". China Daily. http://www.chinadaily.com.cn/business/motoring/2014-01/11/content_17229981.htm. Retrieved on
2014-01-12.

[Gosden-49] Gosden, D.F.. Modern Electric Vehicle Technology using an AC Motor Drive. Institution of Engineers Australia. pp. 21-7. https://trid.trb.org/view/353176.

[computerhistory-50] 1960 – Metal Oxide Semiconductor (MOS) Transistor Demonstrated. Computer History Museum. https://www.computerhistory.org/siliconengine/metal-oxide-semiconductor-mos-transistor-demonstrated/.

[computerhistory-transistor-51] "Who Invented the Transistor?". 4 December 2013. https://www.computerhistory.org/atchm/who-invented-the-transistor/. Retrieved on
20 July 2019.

[52] Oxner, E. S. (1988). Fet Technology and Application. CRC Press. p. 18. ISBN 978-0-8247-8050-0.

[53] "1971: Microprocessor Integrates CPU Function onto a Single Chip". Computer History Museum. https://www.computerhistory.org/siliconengine/microprocessor-integrates-cpu-function-onto-a-single-chip/. Retrieved on
22 July 2019.

[Scrosati-54] Scrosati, Bruno; Garche, Jurgen; Tillmetz, Werner (2015). Advances in Battery Technologies for Electric Vehicles. Woodhead Publishing. ISBN 978-1-78242-398-0.

[ieee-55] "IEEE Medal for Environmental and Safety Technologies Recipients". انسٹی ٹیوٹ برائے الیکٹریکل تے الیکٹرانکس انجینئرز. https://www.ieee.org/about/awards/bios/environmental-safety-recipients.html. Retrieved on
29 July 2019.

[sony91-56] "Keywords to understanding Sony Energy Devices – keyword 1991". https://web.archive.org/web/20160304224245/http://www.sonyenergy-devices.co.jp/en/keyword/.

[57] "We have begun regular production of the Tesla Roadster". Tesla Motors. 2008-03-17. http://www.teslamotors.com/blog2/?p=57. Retrieved on
2008-03-20.

[58] Shahan, Zachary (2015-04-26). "Electric Car Evolution". Clean Technica. https://cleantechnica.com/2015/04/26/electric-car-history/. Retrieved on
2016-09-08. 2008: The Tesla Roadster becomes the first production electric vehicle to use lithium-ion battery cells as well as the first production electric vehicle to have a range of over 200 miles on a single charge.

[Roadster2450-59] "SEC Form 10-K for Fiscal Year Ended Dec 31, 2012, Commission File Number: 001-34756, Tesla Motors, Inc.". U.S. Securities and Exchange Commission. 2016-02-06. https://web.archive.org/web/20160516203427/http://ir.teslamotors.com/secfiling.cfm?filingid=1193125-13-96241&cik=. Retrieved on
2014-02-25. "As of December 31, 2012, we had delivered approximately 2,450 Tesla Roadsters to customers in over 30 countries."

[TRSalesDec11-60] King, Danny (2012-01-11). "Tesla continues Roadster sales with tweaks in Europe, Asia and Australia". Autoblog Green. http://green.autoblog.com/2012/01/11/tesla-continues-roadster-sales-in-europe-asia-and-australia/#continued. Retrieved on
2012-01-13.

[LastSales-61] Gordon-Bloomfield, Nikki (2012-01-11). "Tesla Updates Roadster For 2012. There’s Just One Catch...". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1071608_tesla-updates-roadster-for-2012-theres-just-one-catch. Retrieved on
2012-01-16.

[62] "Mitsubishi Motors Begins Production of i-MiEV; Targeting 1,400 Units in Fiscal 2009". Green Car Congress. 5 June 2009. http://www.greencarcongress.com/2009/06/imiev-20090605.html. Retrieved on
2010-04-04.

[HK0510-63] "Mitsubishi Begins Sales of i-MiEV to Individuals in Hong Kong; First Individual Sales Outside of Japan". Green Car Congress. 2010-05-20. http://www.greencarcongress.com/2010/05/hksar-20100520.html#more. Retrieved on
2010-05-21.

[AUST10-64] "Mitsubishi Motors to Begin Shipping i-MiEV to Australia in July; 2nd Market Outside Japan". Green Car Congress. 2010-06-02. http://www.greencarcongress.com/2010/06/imiev-20100602.html#more. Retrieved on
2010-06-02.

[65] "The i-MiEV goes on sale in 15 European countries; near-term plan to boost that to 19". GreenCarCongress. 2011-01-14. http://www.greencarcongress.com/2011/01/imiev-20110114.html#more.

[66] Halvorson, Bengt (2011-10-04). "2012 Mitsubishi i: First Drive, U.S.-Spec MiEV". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1066863_2012-mitsubishi-i-first-drive-u-s--spec-miev. Retrieved on
2011-10-04.

[CR02-67] "Mitsubishi To Launch Its Electric Car First in Costa Rica". InsideCostaRica. 2010-12-27. http://insidecostarica.com/dailynews/2010/december/27/costarica10122704.htm. Retrieved on
2011-01-12.

[68] Ibarra, Alejandro Marimán (2011-05-04). "Mitsubishi i-MIEV: Lanzado oficialmente en Chile" (in Spanish). Yahoo Chile. https://web.archive.org/web/20111021072640/http://cl.noticias.autocosmos.yahoo.net/2011/05/04/mitsubishi-i-miev-lanzado-oficialmente-en-chile. Retrieved on
2011-07-21.

[69] Blanco, Sebastian (2011-06-08). "Mitsubishi sets Canadian i-MiEV price at $32,998". AutoblogGreen. http://green.autoblog.com/2011/06/08/mitsubishi-sets-canadian-i-miev-price-at-32-998/. Retrieved on
2011-06-08.

[iMiEVGlobal-70] Ingram, Antony (2013-01-24). "Mitsubishi i-MiEV Electric Cars Recalled To Fix Braking Problem". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1081892_mitsubishi-i-miev-electric-cars-recalled-to-fix-braking-problem. Retrieved on
2013-02-09.

[71] Friend, Tad (2009-01-07). "Elon Musk and electric cars". The New Yorker. http://www.newyorker.com/reporting/2009/08/24/090824fa_fact_friend. Retrieved on
2010-07-16.

[Launch3-72] Doggett, Scott (2010-12-11). "First Production Nissan Leaf Electric Vehicle Delivered to Customer". Edmunds.com. http://www.insideline.com/nissan/leaf/2011/first-production-nissan-leaf-electric-vehicle-delivered-to-customer.html. Retrieved on
2010-12-11.

[73] "The Renault Fluence ZE". Better Place. 2010-10-22. https://web.archive.org/web/20100912170142/http://www.betterplace.com/the-company-multimedia-photos/index/id/72157623854339020. Retrieved on
2010-10-22.

[Better_Place_Delivers_For_Demanding_Amsterdam_Taxi_Drivers-74] "Better Place Delivers For Demanding Amsterdam Taxi Drivers". Better Place. https://web.archive.org/web/20121207064226/http://www.betterplace.com/the-company/press-room/Better-Place-Delivers-for-Demanding-Amsterdam-Taxi-Drivers. Retrieved on
2012-12-19.

[75] McCowen, David (2013-02-18). "The rise and fall of Better Place". Drive.com.au. https://web.archive.org/web/20130930070025/http://news.drive.com.au/drive/motor-news/the-rise-and-fall-of-better-place-20130218-2emmn.html. Retrieved on
2013-04-14.

[76] Beissmann, Tim (2012-12-13). "Renault Fluence Z.E. launch delayed due to infrastructure hold-ups". Car Advice. http://www.caradvice.com.au/205154/renault-fluence-z-e-launch-delayed-due-infrastructure-hold-ups/. Retrieved on
2013-04-21.

[77] "Better Place winding down ops in North America and Australia, to focus on Denmark and Israel". Green Car Congress. 2013-04-17. http://www.greencarcongress.com/2013/02/bp-20130207.html. Retrieved on
2013-04-21.

[78] Voelcker, John (2013-05-26). "Better Place Electric-Car Service Files For Bankruptcy". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1084406_better-place-electric-car-service-files-for-bankruptcy. Retrieved on
2013-05-26.

[Launch1-79] Lord, Richard (2011-12-05). "Autolib’ electric car sharing service launches in Paris, France". Sustainable Guernsey. http://www.sustainableguernsey.info/blog/2011/12/autolib-electric-car-sharing-service-launches-in-paris-france/. Retrieved on
2011-12-20.

[80] Lepsch, Laurent (2012-10-08). "Louez une Bluecarpour 500 € par mois" (in French). Auto News. http://www.autonews.fr/dossiers/votre-quotidien/90768-bollore-blucear-paris-location. Retrieved on
2012-10-12.

[81] Ingram, Antony (2013-08-07). "First 2013 Tesla Model S Delivered Outside North America--In Oslo". http://www.greencarreports.com/news/1086101_first-2013-tesla-model-s-delivered-outside-north-america--in-oslo. Retrieved on
2013-08-07.

[Deliveries3Q2015-82] Blanco, Sebastian (2014-11-05). "Tesla Model X delayed, again, but Musk says Model S demand remains high". Autoblog Green. http://green.autoblog.com/2014/11/05/tesla-model-x-delayed-again/. Retrieved on
2014-11-05.

[83] Ingram, Antony (2013-08-07). "First 2013 Tesla Model S Delivered Outside North America--In Oslo". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1086101_first-2013-tesla-model-s-delivered-outside-north-america--in-oslo. Retrieved on
2013-08-07.

[SalesNorway092013-84] "Norges mest solgte bil i september er en elbil" (in Norwegian). Grønn bil. 2013-10-01. https://web.archive.org/web/20131004215426/http://www.gronnbil.no/nyheter/norges-mest-solgte-bil-i-september-er-en-elbil-article352-239.html. Retrieved on
2013-10-02.

[NorwayTop092013-85] Gasnier, Mat (2013-10-02). "Norway September 2013: Tesla Model S in pole position!". Best Selling Cars Blog. http://bestsellingcarsblog.com/2013/10/02/norway-september-2013-tesla-model-s-in-pole-position/. Retrieved on
2013-10-02.

[SalesNorway102013-86] Gasnier, Mat (2013-11-02). "Norway October 2013: Nissan Leaf new leader!". Best Selling Cars Blog. http://bestsellingcarsblog.com/2013/11/02/norway-october-2013-nissan-leaf-new-leader/. Retrieved on
2013-11-02.

[RN100K-87] Renault Media (2013-07-23). "Renault-Nissan sells its 100,000th electric car". Green Car Congress. http://www.greencarcongress.com/2013/07/ennissan-20130723.html. Retrieved on
2013-07-28.

[500KGlobal062014-88] Cobb, Jeff (2014-07-09). "Plug-In Car Sales Cross Global Half-Million Mark". http://www.hybridcars.com/plug-in-car-sales-cross-global-half-million-mark/. Retrieved on
2014-07-10.

[GlobalEV052015-89] Cobb, Jeff (2015-06-01). "Renault-Nissan And Leaf Lead All In Global EV Proliferation". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/renault-nissan-and-leaf-lead-all-in-global-ev-proliferation/. Retrieved on
2015-06-14. About 510,000 battery electric cars and light-duty vans have been sold worldwide by May 2015.

[25kGlobal052015-90] Cobb, Jeff (2015-06-15). "Three More Plug-in Cars Cross 25,000 Sales Milestone". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/three-more-plug-in-cars-cross-25000-sales-milestone/. Retrieved on
2015-12-19.

[Renault2015-91] Groupe Renault (June 2015). "Ventes Mensuelles" (in French). Renault.com. http://group.renault.com/finance/informations-financieres/chiffre-cles/ventes-mensuelles. Retrieved on
2015-06-26. Includes passenger and light utility variants. Click on "Ventes mensuelles (mai 2015)" to download the files "XLSX – 187 Ko" for CYTD 2015 sales through May, and open the tab "Sales by Model".

[Global1mi-92] ۹۲.۰ ^۹۲.۱ Cobb, Jeff (2015-09-16). "One Million Global Plug-In Sales Milestone Reached". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/one-million-global-plug-in-sales-milestone-reached/. Retrieved on
2015-09-16. "Cumulative global sales totaled about 1,004,000 highway legal plug-in electric passenger cars and light-duty vehicles by mid-September 2015."

[Calif4Q2014-93] "California Auto Outlook Covering Fourth Quarter 2014: New Light Vehicle Registrations Likely to Exceed 1.9 million units in 2015". February 2015. https://web.archive.org/web/20150923205007/http://www.cncda.org/CMS/Pubs/Cal_Covering_4Q_14.pdf. Retrieved on
2015-03-15. "Registrations through December 2014 since 2010."

[Calif2Q2015-94] "California New Vehicle Market Continues to Post Impressive Gains". August 2015. https://web.archive.org/web/20160108185024/http://www.cncda.org/CMS/Pubs/Cal%20Covering%202Q%2015%20Ver%202.pdf. Retrieved on
2015-10-10. "Registrations through June 2015 since 2011. Revised figures for 2014."

[Top102014-95] Cobb, Jeff (2015-02-11). "2014's Top-10 Global Best-Selling Plug-in Cars". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/2014s-top-10-global-best-selling-plug-in-cars/10/. Retrieved on
2015-02-11. A total of 31,655 units were sold worldwide in 2014. Global cumulative sales since June 2012 totaled 56,782 Model S cars by the end of 2014.

[ModelXfirst-96] Millikin, Mike (2015-09-30). "Tesla CEO Musk launches Model X electric SUV: "safest SUV ever"". Green Car Congress. http://www.greencarcongress.com/2015/09/20140930-modelx.html. Retrieved on
2015-10-03.

[97] Stoll, John (2016-02-10). "Tesla’s Musk: Model 3 Orders Surpassed 115,000 Within 24 Hours". https://www.wsj.com/articles/teslas-musk-model-3-orders-surpassed-115-000-within-24-hours-1459483890. Retrieved on
2016-04-02.

[373K-98] Cole, Jay (2016-05-18). "Tesla, Musk Plan $2 Billion Stock Sale To Build Model 3, 373,000 People Reserved". http://insideevs.com/tesla-to-raise-2-billion-373000-people-have-reserved-a-model-3/. Retrieved on
2016-05-18.

[ModelX10K-99] Kane, Mark (2016-09-14). "Tesla Model X Crosses The 10,000 Sold Mark". InsideEVs.com. http://insideevs.com/tesla-model-x-crosses-the-10000-sold-mark/. Retrieved on
2016-09-15.

[1miBEVs-100] ۱۰۰.۰ ^۱۰۰.۱ Shahan, Zachary (2016-11-22). "1 Million Pure EVs Worldwide: EV Revolution Begins!". Clean Technica. https://cleantechnica.com/2016/11/22/1-million-ev-revolution-begins/. Retrieved on
2016-11-23.

[EVs100K-101] Frydenlund, Ståle (2016-12-13). "Norway now has 100,000 electric cars". Norsk Elbilforening (Norwegian Electric Vehicle Association). https://web.archive.org/web/20161217160241/http://elbil.no/norway-now-has-100000-electric-cars/. Retrieved on
2016-12-13.

[TopTen2016-102] ۱۰۲.۰ ^۱۰۲.۱ Cobb, Jeff (2017-01-17). "Top 10 Plug-in Vehicle Adopting Countries of 2016". https://web.archive.org/web/20210429203246/https://www.hybridcars.com/top-10-plug-in-vehicle-adopting-countries-of-2016/. Retrieved on
2017-01-23.

[Norsk2016OFV-103] "Bilåret 2016 – status og trender" (in Norwegian). 2017-01-10. https://web.archive.org/web/20170305041636/http://www.ofv.no/getfile.php/135201/Dokumenter/OFV%20Frokostm%C3%B8ter/2017.01.10%20Presentasjon%20OFV_frokostm%C3%B8tet%2010%20januar%202017.pdf. Retrieved on
2017-03-04.

[OFV012017-104] "Bilsalget i januar" (in Norwegian). February 2017. https://web.archive.org/web/20170211082107/http://www.ofvas.no/aktuelt-1/bilsalget-i-januar-article669-385.html. Retrieved on
2017-02-09. A total of 5,457 plug-in electric vehicles were registered in Norway in January 207, consisting of: 2,289 new electric cars, 494 used imported all-electric cars, 2,609 new plug-in hybrid cars, 54 new all-electric vans, and 11 used imported all-electric vans. Sales of new plug-in hybrids achieved a market share of 20.0%, all-electric cars 17.5% (excluding FCVs), conventional hybrids 13.9%, diesel cars excluding hybrids 23.9% and gasoline cars excluding hybrids 24.7%.

[105] Mirani, Leo (2015-05-07). "Norway’s electric-car incentives were so good they had to be stopped". https://qz.com/400277/norway-electric-car-incentives-were-so-good-they-had-to-be-stopped/. Retrieved on
2017-11-23.

[106] Brown, Bruce (2016-11-09). "How long will new electric car purchase incentive programs be needed?". http://www.digitaltrends.com/cars/norway-ev-incentives-extended/. Retrieved on
2017-11-23.

[Norway10pt-107] ۱۰۷.۰ ^۱۰۷.۱ Kane, Mark (2018-10-07). "10% Of Norway’s Passenger Vehicles Are Plug Ins". InsideEVs.com. https://insideevs.com/10-norways-passenger-vehicles-plug-ins/. Retrieved on
2018-11-07.

[OFV092018-108] Norwegian Road Federation (OFV) (October 2018). "Bilsalget i september" (in Norwegian). OFV. https://web.archive.org/web/20181024192259/http://www.ofvas.no/bilsalget-i-september/category782.html. Retrieved on
2018-10-24. The market share of all-electric cars reached 45.3% and plug-in hybrids 14.9%, for a combined market share of the plug-in car segment of 60.2% of new car registrations in September 2018.

[Record60-109] Kane, Mark (2018-10-02). "Plug-ins reach record market share in Norway". InsideEVs.com. https://insideevs.com/norway-60-new-vehicle-sales-plug-in-cars/. Retrieved on
2018-11-02.

[OFV2018-110] Norwegian Road Federation (OFV) (2019-01-02). "Bilsalget i 2018" (in Norwegian). OFV. https://web.archive.org/web/20190207044529/http://www.ofvas.no/bilsalget-i-2018/bilsalget-i-2018-article866-788.html. Retrieved on
2019-02-06.

[100kModel3-111] Halvorson, Bengt (2018-11-08). "Finalist for Green Car Reports Best Car To Buy 2019: Tesla Model 3". https://www.greencarreports.com/news/1119793_finalist-for-green-car-reports-best-car-to-buy-2019-tesla-model-3. Retrieved on
2018-11-09.

[Model3US100K-112] Loveday, Eric (2018-12-04). "Tesla Model 3 Sales Charge Way Past Milestone Of 100,000 In U.S.". InsideEVs.com. https://insideevs.com/tesla-model-3-sales-november-u-s-2018/. Retrieved on
2018-12-04.

[US2018Tesla-113] Mark Kane (2019-01-03). "U.S. Tesla Sales In December 2018 Up By 249%". https://insideevs.com/u-s-tesla-sales-december-2018-up/. Retrieved on
2019-01-09.

[US2018sales-114] Steven Loveday (2019-01-07). "December 2018 U.S. EV Sales Recap: Over 360K Secured!". https://insideevs.com/december-2018-u-s-ev-sales-recap/. Retrieved on
2019-01-09.

[TopUS2018-115] Kane, Mark (2019-01-24). "US Plug-In Electric Car Sales Charted: December 2018". InsideEVs.com. https://insideevs.com/us-plug-in-electric-car-sales-charted-december-2018/. Retrieved on
2019-01-24. See Graph: "Top 10 U.S. Plug-in cars (cumulative sales)" and "U.S. Plug-in Car Sales (cumulative)"

[Norsk2018Top-116] Haugneland, Petter (2019-01-04). "Nissan LEAF mest solgte bilmodell i 2018" (in Norwegian). Norsk Elbilforening (Norwegian Electric Vehicle Association). https://elbil.no/nissan-leaf-mest-solgte-bilmodell-i-2018/. Retrieved on
2019-01-10.

[Norsk2018Top10-117] Øystein Fossum (2019-01-05). "Dette var nordmenns favoritt-biler i 2018" (in Norwegian). Dinside.no. https://www.dinside.no/motor/dette-var-nordmenns-favoritt-biler-i-2018/70621289. Retrieved on
2019-01-11.

[Top3US012019-118] Kane, Mark (2019-02-04). "US Plug-In Electric Car Sales Charted: January 2019". InsideEVs.com. https://insideevs.com/us-plug-in-electric-car-sales-charted-january-2019/. Retrieved on
2019-02-06. See Graph: "Top 10 U.S. Plug-in cars (cumulative sales)" In January 209 the Tesla Model 3 (148,046) overtook the Model S (144,767). The Chevrolet Volt (152,819) continues as the all-time best selling plug-in car in the U.S.

[TopOverallSales-119] Shahan, Zachary (2020-01-19). "Tesla Model 3 = #1 Best Selling Auto In Netherlands & Norway In 2019". https://cleantechnica.com/2020/01/19/tesla-model-3-1-best-selling-automobile-in-netherlands-norway-in-2019/. Retrieved on
2020-05-16. "In Norway and the Netherlands, the Model 3 was the #1 best selling automobile of any kind in any class in 2019."

[OFV2019Modell-120] Norwegian Road Federation (OFV) (January 2020). "OFV Registreringsstatistikk" (in Norwegian). OFV. https://ofv.no/registreringsstatistikk. Retrieved on
10 May 2020. To access the sales ranking by model choose "Modell" and the tabs ofr "2019" and "Desember" – The Tesla Model 3 was the best selling passenger car in Norway in 2019 with 15,683 units registered.

[1million-121] ۱۲۱.۰ ^۱۲۱.۱ Lambert, Fred (2020-03-10). "Tesla produces its 1 millionth electric car" (in en-US). https://electrek.co/2020/03/09/tesla-produces-1000000th-electric-car/. Retrieved on
2020-03-28.

[122] Pyrgidis, C.N. (2016). Railway Transportation Systems: Design, Construction and Operation. Florida: CRC Press. p. 156.

[123] Petrova, Ye.N. (2003). St. Petersburg in Focus: Photographers of the Turn of the Century; in Celebration of the Tercentenary of St. Petersburg. Palace Ed. p. 12. ISBN 9785933321149.

[124] Mayne, Eric (September 4, 2009). "Drive Tesla Roadster; Forget What You Knew About Acceleration" (PDF). Wards Auto. https://www.teslamotors.com/display_data.php?data_name=WardsAutoArticle. Retrieved on
June 21, 2010.

[125] Cobb, Jeff (10 December 2014). "Retrospective: Four Years of Nissan Leaf and Chevy Volt". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/retrospective-four-years-of-nissan-leaf-and-chevy-volt/. Retrieved on
1 October 2016.

[126] Jeff Cobb (16 September 2015). "One Million Global Plug-In Sales Milestone Reached". HybridCars.com. http://www.hybridcars.com/one-million-global-plug-in-sales-milestone-reached/. Retrieved on
10 October 2015.

[China2017-127] Automotive News China (2018-01-16). "Electrified vehicle sales surge 53% in 2017". Automotive News China. https://www.autonews.com/china/electrified-vehicle-sales-surge-53-2017. Retrieved on
2020-05-22. Chinese sales of domestically-built new energy vehicles in 2017 totaled 777,000

[5pctEVs2017-128] Norwegian Road Federation (OFV) (January 2018). "Tredje største bilsalgsåret i historien" (in Norwegian). OFV. https://web.archive.org/web/20181020034825/http://www.ofvas.no/bestselgerne-trendene-bilsalget-2017/tredje-storste-bilsalgsaret-i-historien-article775-752.html. Retrieved on
2018-11-12.

[Sales2017global-129] Jose, Pontes (29 January 2018). "World Top 20 December 2017 (Updated)". EV Sales. http://ev-sales.blogspot.com/2018/01/world-top-20-december-2017.html. Retrieved on
17 February 2018. "Global sales totaled 1,224,103 plug-in cars in 2017, with a market share of over 1%."

[1millionUS-130] Kane, Mark (6 October 2018). "Plug-In Electric Cars Sales In U.S. Surpass 1 Million". https://insideevs.com/1-million-electric-cars-sold-us/. Retrieved on
23 October 2018.

[China092018-131] Automotive News China (23 October 2018). "China's electrified vehicle fleet tops 2.21 million". Automotive News China. http://www.autonewschina.com/en/article.asp?id=18237. Retrieved on
21 October 2018. "China's fleet of electric vehicles and plug-in hybrids topped 2.21 million by the end of September as sales of electrified vehicles continued to surge in the country. Of the total, EVs accounted for 1.78 million, or nearly 81 percent. The rest were plug-in hybrids, China's Ministry of Public Security said this week. Electrified cargo vehicles—which include trucks, pickups and delivery vans—approached 254,000, representing 11 percent of the electrified vehicle fleet as of last month."

[Norway10pct-132] Kane, Mark (7 October 2018). "10% Of Norway's Passenger Vehicles Are Plug Ins". InsideEVs.com. https://insideevs.com/10-norways-passenger-vehicles-plug-ins/. Retrieved on
7 November 2018.

[5miGlobal-133] Watson, Frank (11 February 2019). "December global electric vehicle sales set new record: S&P Global Platts data". London. https://www.spglobal.com/platts/en/market-insights/latest-news/electric-power/021119-december-global-electric-vehicle-sales-set-new-record-sampp-global-platts-data. Retrieved on
11 February 2019. "At the end of 2018, some 5.3 million plug-in EVs were on the road"

[134] Routley, Nick (16 March 2019). "Visualizing EV Sales Around the World" (in en-US). https://www.visualcapitalist.com/electric-vehicle-sales/. Retrieved on
2 September 2019.

[Norsk2019-135] Kane, Mark (2020-01-04). "In 2019, Plug-In Electric Car Sales In Norway Increased By 10%". InsideEVs.com. https://insideevs.com/news/391146/2019-plugin-car-sales-norway-increased/. Retrieved on
2020-05-22. The Norwegian market share for the plug-in car segment was 55.9% in 2019

[OFV032020-136] Norwegian Road Federation (OFV) (April 2020). "Bilsalget i mars 2020" (in Norwegian). OFV. https://web.archive.org/web/20200409052547/https://ofv.no/bilsalget/bilsalget-i-mars-2020. Retrieved on
2020-05-22.

[Norsk10%EVs-137] Hill, Joshua S. (2020-06-25). "Thanks to electric cars, Norway will reach climate target in 2020". The Driven. https://thedriven.io/2020/06/25/thanks-to-electric-cars-norway-will-reach-climate-target-in-2020/. Retrieved on
2020-07-03. "The share of electric cars on Norway’s roads reached more than 10% of the total fleet in April"

[138] "Full Size Electric Vehicles". https://web.archive.org/web/20050406051819/http://avt.inel.gov/fsev.shtml. Retrieved on
19 January 2010.

[139] "Electric Car Companies". US. 2017. http://electricandhybridcars.com/index.php/pages/evmanufactures.html. Retrieved on
13 April 2020.

[GCR032013-140] Voelcker, John (2013-03-19). "All-Electric Sports Car Coming Next Month From Detroit Startup?". Green Car Reports. http://www.greencarreports.com/news/1082994_all-electric-corvette-coming-next-month-from-detroit-startup. Retrieved on
2013-03-19.

[141] "Electric car for the average Joe not far away". Wheels.ca. 2012-09-14. http://www.wheels.ca/feature/electric-car-for-the-average-joe-not-far-away/. Retrieved on
2014-08-09.

[REVA4k-142] Sharma, Praveena (17 March 2011). "Govt subsidy may rev up Reva sales". Daily News & Analysis India. http://www.dnaindia.com/money/report_govt-subsidy-may-rev-up-reva-sales_1520820. Retrieved on
2011-03-31.

[143] "G-wiz :: Automatic Electric Vehicle". UK. https://web.archive.org/web/20060620134124/http://www.goingreen.co.uk/?PageID=DesignYourOwnGW.

[144] "Xebra Electric Sedan Reservation". US: ZAP. https://web.archive.org/web/20100103084709/http://zapworld.com/electric-vehicles/electric-cars/xebra-sedan.

[Leaf470K-145] Kane, Mark (2020-05-08). "Nissan Electric Car Sales May Already Exceed 500,000". InsideEVs.com. https://insideevs.com/news/420665/nissan-ev-sales-500000/. Retrieved on
2020-05-22. More than 470,000 Leaf cars have been sold globally by May 2020.

[Renault2011_16-146] "Ventes Mensuelles" (in French). Groupe Renault. January 2017. https://group.renault.com/finance/informations-financieres/chiffre-cles/ventes-mensuelles. Retrieved on
2017-01-18. "Includes passenger and light utility variants. Click on "(décembre 2016)" to download the file "XLSX – 239 Ko" for CYTD sales in 2016, and open the tab "Sales by Model". Click on "+ Voir plus" (See more) to download the files "Ventes mensuelles du groupe (décembre 2011) (xls, 183 Ko)" "Ventes mensuelles (décembre 2012) (xls, 289 Ko)" – Ventes mensuelles (décembre 2013) (xlsx, 227 Ko)" – "XLSX – 220 Ko Ventes mensuelles (décembre 2014)" – "Ventes mensuelles (décembre 2015)" to download the file "XLSX – 227 Ko" for 2011, 2012, 2013, 2014 and 2015 sales. Sales figures for 2013 were revised in the 2014 report"

[SalesFR2010_14-147] Autoactu.com. "Chiffres de vente & immatriculations de voitures électriques en France" (in French). Automobile Propre. http://www.automobile-propre.com/dossiers/voitures-electriques/chiffres-vente-immatriculations-france/. Retrieved on
2016-08-14. See "Ventes de voitures électriques en 2016/2015/2014/2013/2012/2011."

[148] "Monthly Plug-In Sales Scorecard". http://insideevs.com/monthly-plug-in-sales-scorecard/. Retrieved on
2017-01-03.

[149] "2017 Focus Electric | View Focus Electric Highlights | Ford.com". https://web.archive.org/web/20170105061406/http://www.ford.com/cars/focus/trim/electric/. Retrieved on
2017-01-03.

[:0-150] "Ford Focus Electric Reviews – Ford Focus Electric Price, Photos, and Specs – Car and Driver". http://www.caranddriver.com/ford/focus-electric/specs. Retrieved on
2017-01-03.

[151] Ross, Jeffrey N. (2012-10-03). "Smart ForTwo Electric Drive will be cheapest EV at $25,000*". Autoblog.com. http://www.autoblog.com/2012/10/03/smart-fortwo-electric-drive-will-be-cheapest-ev-at-25-000/. Retrieved on
2014-02-06.

[2013Top20-152] Pontes, Jose (2014-01-30). "World Top 20 December 2013 (Special Edition)". EV Sales. http://www.ev-sales.blogspot.ca/2014/01/world-top-20-december-2013-special.html. Retrieved on
2014-02-06. A total of 4,130 third generation Smart EDs sold worldwide in 2013.

[2Q2014Top20-153] Pontes, Jose (2014-07-30). "World Top 20 June 2014 (Special Edition)". EV Sales. http://ev-sales.blogspot.com.br/2014/07/world-top-20-june-2014-special-edition.html. Retrieved on
2014-08-02. "A total of 2,384 Smart EDs were sold worldwide in the first half of 2014."

[154] "Model S" (in en). https://www.tesla.com/models. Retrieved on
2020-06-29.

[Renault2017_2019-155] Groupe Renault (April 2020). "Ventes Mensuelles – Statistiques commerciales mensuelles du groupe Renault" (in French). Renault.com. https://group.renault.com/finance/informations-financieres/chiffre-cles/ventes-mensuelles. Retrieved on
2020-05-17. Sales figures includes passenger and light utility variants. Click on the corresponding link to download the file, and open the tab "Sales by Model" to access sales figures for 2017, 2018 and 2019.

[EU2013-156] Pontes, Jose (2014-01-26). "Europe December 2013". EVSales.com. http://www.ev-sales.blogspot.ca/2014/01/europe-ecember-2013.html. Retrieved on
2014-05-10. "A total of 1,465 e-ups! were sold in Europe 2013."

[EU102015-157] Pontes, Jose (2015-11-27). "Europe October 2015". EVSales.com. http://www.ev-sales.blogspot.ca/2015/11/europe-october-2015.html. Retrieved on
2015-12-05.

[specs2014-158] Cole, Jay (2013-07-29). "BMW i3 Range Extender To Offer Up to 87 More Miles, Decreases Performance". InsideEVs.com. http://insideevs.com/bmw-i3-range-extender-to-offer-up-to-87-more-miles-decreases-performance/. Retrieved on
2013-07-29.

[159] U. S. Environmental Protection Agency and U.S. Department of Energy (2014-09-12). "2015 Kia Soul Electric". Fueleconomy.gov. http://www.fueleconomy.gov/feg/Find.do?action=sbs&id=35601. Retrieved on
2014-09-12.

[EU122014-160] Pontes, Jose (2015-01-31). "Europe December 2014". EVSales.com. http://www.ev-sales.blogspot.ca/2015/01/europe-december-2014.html. Retrieved on
2015-12-05.

[Top10EU102015-161] Cobb, Jeff (2015-10-01). "Why Europe Has Passed the US As Number One In Plug-in Electrified Vehicles". http://www.hybridcars.com/why-europe-has-passed-the-us-as-number-one-in-plug-in-electrified-vehicles/. Retrieved on
2015-12-01. The top selling plug-in car in Europe during the first ten months of 2015 was the Mitsubishi Outlander P-HEV with 22,061 units. During this period the VW GTE sold 11,691 units and the Volvo V60 PHEV sold 4,185 units. بمطابق اکتوبر 2015^[update], the Outlander P-HEV ranks as the all-time best selling PEV in Europe with over 50,000 units sold.

[eGolf2014-162] VW Media Services (2014-02-15). "Volkswagen launches the battery-electric e-Golf in Germany; "Das e-Auto"". Green Car Congress. http://www.greencarcongress.com/2014/02/20140215-egolf.html. Retrieved on
2014-02-16.

[163] U.S. Environmental Protection Agency and U.S. Department of Energy (2014-07-25). "2014 Mercedes-Benz B-Class Electric Drive". Fueleconomy.gov. http://www.fueleconomy.gov/feg/Find.do?action=sbs&id=35247. Retrieved on
2014-07-26.

[164] "Design Your Model X". Tesla. June 29, 2020. https://www.tesla.com/modelx/design#battery. Retrieved on
2019-04-16.

[165] "Model X". Tesla. https://www.tesla.com/modelx. Retrieved on
2020-06-29.

[ChinaTop2015-166] "Sales Ranking of China-made Pure-electric Cars in 2015". 2016-01-14. http://chinaautoweb.com/2016/01/sales-ranking-of-china-made-pure-electric-cars-in-2015/. Retrieved on
2016-02-27.

[ChinaTopEVs2016-167] "Best-selling China-made EVs in 2016". 2017-01-19. http://chinaautoweb.com/2017/01/best-selling-china-made-evs-in-2016/. Retrieved on
2017-01-25. Three BYD Auto models topped the Chinese ranking of best-selling new energy passenger cars in 2016. The BYD Tang SUV was the top selling plug-in electric car in China in 2016 with 31,405 units sold, followed by the BYD Qin with 21,868 units sold, and ranking third overall in 2016 was the BYD e6 with 20,605 units.

[168] "Chevrolet Bolt EV Sales Numbers". http://gmauthority.com/blog/gm/chevrolet/chevrolet-bolt-ev/chevrolet-bolt-ev-sales-numbers/. Retrieved on
2019-03-14.

[169] "2019 Bolt EV Electric Car: An Affordable All-Electric Car" (in en). https://web.archive.org/web/20191025223118/https://www.chevrolet.com/index/vehicles/2019/cars/bolt-ev/overview.html. Retrieved on
2019-03-14.

[170] "2019 Bolt EV Electric Car: An Affordable All-Electric Car" (in en). https://web.archive.org/web/20191025223118/https://www.chevrolet.com/index/vehicles/2019/cars/bolt-ev/overview.html. Retrieved on
2019-03-14.

[171] "Bolt EV for Sale: 2019 Bolt EV Pricing | Chevrolet". https://www.chevrolet.com/electric/bolt-ev-electric-car/build-and-price/features/trims/?section=Highlights&section=Fuel%20Efficiency&styleOne=399469. Retrieved on
2019-03-14.

[Tesla_Model_3-172] "Model 3". US: Tesla. http://www.teslamotors.com/model3. Retrieved on
2020-04-13.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]

[۳۶]

[۳۷]

[۳۸]

[۳۹]

[۴۰]

[۴۱]

[۴۲]

[۴۳]

[۴۴]

[۴۵]

[۴۶]

[۴۷]

[۴۸]

[۴۹]

[۵۰]

[۵۱]

[۵۲]

[۵۳]

[۵۴]

[۵۵]

[۵۶]

[۵۷]

[۵۸]

[۵۹]

[۶۰]

[۶۱]

[۶۲]

[۶۳]

[۶۴]

[۶۵]

[۶۶]

[۶۷]

[۶۸]

[۶۹]

[۷۰]

[۷۱]

[۷۲]

[۷۳]

[۷۴]

[۷۵]

[۷۶]

[۷۷]

[۷۸]

[۷۹]

[۸۰]

[۸۱]

[۸۲]

[۸۳]

[۸۴]

[۸۵]

[۸۶]

[۸۷]

[۸۸]

[۸۹]

[۹۰]

[۹۱]

[۹۲]

[۹۳]

[۹۴]

[۹۵]

[۹۶]

[۹۷]

[۹۸]

[۹۹]

[۱۰۰]