بوآ:محمد/منتخب مقالہ
وقت گزرنے نال اونہاں چ کلیاں رہن دی خواہش بڑھدی گئی تے اوہ اکثر مکہ توں باہر اک پہاڑ دی غار حرا چ عبادت کرن جاندے سی۔ 610 وچ فرشتہ جبرائیل اونہاں تک آیا تے قرآن اونہاں تے اترنا شروع ہویا۔ اسلامی رویات دے مطابق خدیجہ پہلی عورت سی جیڑي مسلمان ہوئی تے مرداں چوں ابو بکر صدیق پہلے سن تے بچیاں وچ حضرت علی کرم اللہ وجہہ الکریم سب توں پہلاں مسلمان ہوۓ۔ علی اس وقت اونہاں دے نال رہ رۓ سن۔
اونہاں دے خلاف مکہ دے لوک اس وقت ہوۓ جدوں اونہاں نے بتاں دے خلاف کہنا شروع کیتا۔ اونہاں دے منن آلیاں تے ظلم کیتے گۓ تے اونہاں نے اپنے بندیاں نوں ایتھوپیا ہجرت کرنے دی اجازت دے دتی۔ تبلیغ دے سلسے چ اوہ طائف تک گئے تے اس دوران معراج دا واقعہ وی پیش آیا۔ قریش مکہ دی مخالفت ویکھدے ہوئیاں اونہاں نے اے فیصلہ کیتا کہ اوہ مدینہ ہجرت کر جان جتھے اونہاں دے منن آلے ہجرت کر کے جا چکے سن۔
محمد 622 چ اپنے پرانے یار ابو بکر نال مدینہ ہجرت کر گۓ. اے گل اسلام لئی فیدے دی سی۔ لوک ازادی نال مسلمان ہون لگ گۓ۔
مکہ آلیاں نے ایتھے وی اونہاں دا پچھا نا چھڈیا تے مسلماناں تے قریش مکہ دے وشکار تن لڑائیاں وی ہوئیاں جنھاں نوں بدر احد تے خندق آلیاں لڑائیاں کیا گیا اے۔ بدر دی لڑاائی 624 چ ہوئی تے اے بدر دی تھاں تے ہوئی۔ مکہ والیاں دی گنتی 1000 سی تے مسلمان 313 سن۔ مسلمان اے لڑائی جت جاندے نیں۔ بدر دی لڑائی مگروں مسلمان مدینہ چوں یہودی قبیلے بنو کینکاع نوں کڈ دیندے نیں۔ احد والی لڑائی 625 چ احد پعاڑ دے نال ہوندی اے۔ ایدے چ مسلماناں دی گنتی 700 تے قریش 3000 سن۔ مسلمان ایس لڑائی چ ہار جاندے نیں تے ایس لڑائی چ 70 دے نیڑے مسلمان مارے جاندے نیں۔ 625 چ بنو نظیر دے یہودی قبیلے نوں مدینہ چوں کڈ دتا جاندا اے۔ 627 چ مکہ والے وڈی تیاری کرکے آندے نیں۔ مسلمان مدینہ نوں بچان لئی ایدے آلے دوالے ڈونگا ٹویہ پٹدے نیں۔ جتھے آکے قریش دی فوج رک جاندی اے اے لڑائی ایس لی ٹوۓ والی لڑائی وی اخواندی اے۔ اے فوج کج دن مگروں واپس ٹر جاندی اے۔ ایس لڑائی مگروں مدینہ دے قبیلے بنو قریظہ دا کعیرا کر لیا جاندا اے۔ اوناں دے جنیاں نوں مار دتا جاندا اے تے جواک تے سوانیاں نوں غلام بنالیا جاندا اے۔ 628 چ محمد اپنے سنگیاں نال عمرا کرن لی مکہ جاندا اے۔ اودے نال 1400 بندے سن۔ حدیبیہ دی تھاں تے مسلمان ڈیرہ لاندے نیں۔ عسمان گل بات لئی مکے گۓ۔ ایتھے صلح حدیبیہ ہوئی۔ صلح حدیبیہ کرن دے مگروں مسلماناں نیں مدینہ دے اتر چ یہودیاں دی تھاں خیبر تے چڑھائی کردتی۔ اے لڑائی 629 چ ہوئی۔ یہودیاں نوں خیبر چ رہن دتا گیا۔ حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے دنیا دے ہور دیساں دے سرداراں نوں اسلام بارے چٹھیاں لکھیاں۔
طلح حدیبیہ دیاں شرطاں تے مکہ والے پورے ناں اترے تے جیہڑے معدے کیتے سن پورے ناں کیتے۔ 630 چ محمد نے 10000 مسلماناں نال مکہ ول ٹر پے۔ اپنی فوج نوں اوناں 5 سرداراں چ ونڈیا۔ ایس فوج نے مکہ نوں چارے پاسیوں کعریا۔ ابو سفیان نے اسلام نوں من لیا۔ اودے کعر نوں وی امن دا کعر من لیا گیا۔ مکہ دے لوکاں نوں معاف اردتا گیا۔ اے حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے ساک سن تے مکہ اوناں دا اوناں دا جمن پو سی۔ کعبہ چ بت توڑ دتے گۓ۔ مکہ دے سارے لوک مسلمان ہوگۓ۔ ہولی ہولی سارے عرب چ اسلام پھیل گیا۔ 6 جون 632 نوں نبی پاک حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم اس دنیا توں ظاہری پردہ کر گئے لیکن اس توں پہلاں اونہاں نے اک آخری حج وی کیتا۔ اونہاں نوں اونہاں دی بیوی عائشہ دے کمرے چ دفن کر دتا گیا۔
مکہ دے مکروں مسلماناں نوں حنین دی تھاں تے ہوازن تے سقیف نال لڑائی لڑنی پئی۔ مسلماناں نوں ایدے چ جت ہوئی۔ طائف وی مسلماناں کول آگیا۔