بوکئی اردو
بوکئی اردو( قازق: Бөкей Ордасы ، Bókeı Ordasy ؛ روسی بولی: Букеевская Орда ، Bukeyevskaya Orda ) ، جسنوں اندرونی اردو وی کہیا جاندا اے، قزاقاں دی اک خود مختار خانات سی جو اورال تے والگیا دریاواں دے درمیان بحیرہ کیسپین دے شمال وچ واقع سی لیکن اس دریا تک کدی نئيں پہنچ سکيتی۔ خانات سرکاری طور اُتے 1801 توں 1845 تک موجود سی ، جدوں خان کی حیثیت ختم کردتی گئی سی تے ایہ علاقہ روسی سلطنت دے انتظام وچ مکمل طور اُتے جذب ہوگیا سی ۔ ایہ جدید قزاقستان دے مغربی حصے وچ واقع سی۔ ایہ زمین 71،000 مربع کلومیٹر اُتے پھیلی ہوئی اے۔
]
آبادی بنیادی طور اُتے جونیئر جوز دے 5 ہزار خانداناں اُتے مشتمل سی۔ 19 واں صدی دے وسط وچ آبادی 200 ہزار افراد تک ودھ گئی۔
اس دا ناں سلطان بوکئی نورالاولی دے ناں اُتے رکھیا گیا سی۔
سن 1756 وچ روسیاں نے قازقاں اُتے دریائے یورال عبور کرنے اُتے پابندی لگانے دی کوشش کيتی ، جزوی طور اُتے بشکیراں دی مدد کيتی۔ روس دے محدود وسائل دے پیش نظر اس دا نفاذ مشکل سی۔ اورال کوسکس دے نال متعدد 'غیر قانونی' عبوراں تے تنازعات موجود سن ۔ 1771 وچ ، درج ذیل قلموقاں کےخروج دزونغاریہ توں، علاقے ویران ہوئے گیا۔ روسیاں نے باقی کلمیکاں(قلموقاں) نوں وولگیا دے مغرب وچ قید کرنے دی کوشش کيتی۔ 1782 توں روسیاں نے نور علی تے اس دے اہل خانہ تے بعد وچ کچھ دوسرے گروہاں نوں قانونی طور اُتے اورال عبور کرنے دی اجازت دی۔ 1801 وچ ، روس نے نور علی دے بیٹے سلطان بوکئی دے نال ، جونیئر جوز دے تقریبا 7،500 خانداناں نوں "اندرونی علاقے" وچ مستقل طور اُتے رہنے دی اجازت دتی ، کیونجے یورال دا مغربی پہاڑ جانیا جاندا سی۔ بوکئی سلطان دی موت دے بعد ، شیگئی خان 1819–1823ء تک نواں خان بن گیا ، اس دے بعد 1823–1845 تک زانگیر خان سی۔ [۱]
1845 وچ ، زانگیر خان دی موت دے بعد ، خان دی پوزیشن ختم کردتی گئی تے ایہ علاقہ آہستہ آہستہ روسی سول انتظامیہ دے تحت آگیا۔ [۲]
1836 ء توں 1838 ء تک ، اساندے تیمان اولی تے مشہور اکین مکھمبیٹ اوٹمیسولی دی سربراہی وچ ، اس خطے وچ زنگیر خان دی حکمرانی دے خلاف بغاوت ہوئی۔ اس بغاوت نوں بالآخر دبا دتا گیا۔
نوٹ
[سودھو]حوالے
[سودھو]- قاسمباییف ، زیڈ۔ K. 8 کلاس - استوریہ قازقستان (XVIII vek-1914) ۔ (الماندی: میکٹیپ) 2004۔
ایہ وی دیکھو
[سودھو]- ترک عوام
- ترک خانداناں تے ملکاں دی لسٹ
- ترک ریاستاں تے سلطنتاں دی لسٹ
- قازق خانیت
- روسی سلطنت وچ قازقستان
- قازق خاناں دی لسٹ