بیتال پچیسی
بیتال پچیسی | |
---|---|
(سنسکرت وچ: वेतालपञ्चविंशति) | |
اصل زبان | سنسکرت |
ترمیم |
بیتال پچیسی (ویتال پچیسی) سنسکرت الاصل کہانیاں دا اک مجموعہ اے جسنوں بارہويں صدی ہجری وچ بہ عہد محمد شاہ سورت کبیشور نے برج بھاشا وچ منتقل کيتا۔ [۱] اس نسخے توں مظہر علی ولا نے فورٹ ولیم کالج دے جان گلکرسٹ دے ایما اُتے 1803ء وچ اردو (پہلی جلد) تے ہندی (دوسری جلد) وچ ترجمہ کيتا تے اس دی اشاعت گلکرسٹ دے فورٹ ولیم کالج توں جانے دے بعد انہاں دے جانشین جیمز مویت دی زیر نگرانی 1805ء وچ عمل وچ آئی۔ اس وچ پچیہہ کہانیاں نيں۔ سنسکرت وچ ایہ کہانیاں برہت کتھی، کتھا منجری تے کتھا سرت ساگر دے ناں توں موجود نيں۔ گوہر نوشاہی نے اس کتاب دی تدوین دی جو 1965ء وچ مجلس ترقی ادب لاہور توں شائع ہوئی۔ اس دی کہانیاں دلچسپ تے سبق آموز کہاوتاں اُتے مبنی نيں تے انہاں وچ ہندوستانی اساطیر دے آثار ملدے نيں۔ مثلاً چھیويں کہانی وچ دو انساناں دے سراں دے آپس وچ تبدیل ہو جانے نوں موضوع بنایا گیا اے۔ تھامس مان نے ايسے ہندوستانی کہانی توں متاثر ہو کے اک ناول دی ٹرانسپوزڈ ہیڈز لکھیا سی۔ انتظار حسین نے وی اپنے افسانے نر ناری وچ ايسے موضوع نوں پیش کيتا اے تے اس دا ماخذ وی ایہی کہانی اے۔[۲]
کہانیاں
[سودھو]بیتال پچیسی وچ پچیہہ کہانیاں نيں جو اک بیتال (بھوت) راجا بکرم اجیت نوں سناندا اے۔ بیتال دی لاش اک پیڑ اُتے لٹکی اے تے بکرم اجیت اس لاش نوں اُتار کر اک جوگی دے پاس لے جانا چاہندا اے۔ بیتال بکرم اجیت توں ایہ شرط رکھدا اے کہ جے راستے وچ اس نے اک لفظ وی بولا تاں اوہ خود نوں چُھڑا کر دوبارہ پیڑ اُتے چلا جائے گا۔ اس دے بعد بیتال چوویہہ کہانیاں سناندا اے جنہاں دے دوران وچ بکرم اجیت بول اٹھدا اے تے بیتال ہر بار درخت اُتے جا لٹکتا اے۔ پچیہويں کہانی دا جواب بکرم اجیت نوں نئيں آندا اس لئی اوہ خاموش رہندا اے۔[۲]
تفہیم و تسہیل
[سودھو]اس دی کہانیاں پڑھنے دے قابل نيں مگر انہاں دا اک مسئلہ ایہ اے کہ انہاں دی بولی بے حد پیچیدہ تے مشکل اے۔ اس دی قرات تے تفہیم عام قارئین دے لئی کيتا اچھے خاصے بولی داناں دے لئی وی مشکل اے۔ اِملا تے قواعد وچ وقت گزرنے دے نال نال آنے والی تبدیلیاں دی وجہ توں انہاں نوں سمجھنا تے وی مشکل ہو گیا سی۔ اس مشکل دے حل دے لئی پنجاب یونیورسٹی، لاہور دی ایسوسی ایٹ پروفیسر بصیرہ عنبرین نے اس دی تفہیم تے تسہیل دا کارنامہ انجام دتا تے ایہ کتاب جنوری 2017ء وچ دار النوادر توں چھپ کر منظر عام اُتے آ چکی اے۔[۲]
حوالے
[سودھو]- ↑ Barker، William Burckhardt (4 جون، 1855). «Twenty-five Tales of a Demon». Stephen Austin – به واسطهٔ Google Books. تاریخ وارد شده در
|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ اعجاز الحق اعجاز (17 جنوری 2017). «بیتال پچیسی». دریافتشده در 4 جون 2019. تاریخ وارد شده در
|date=
را بررسی کنید (کمک)