تاج الدین فیروز شاہ

تاج الدین فیروز شاہ
تاریخ پیدائش	سنہ 1371
وفات	1 اکتوبر 1422 (50–51 سال)  گلبرگہ
شہریت	بہمنی سلطنت
بہن/بھائی	احمد شاہ اول ولی
مناصب
سلطان بہمنی سلطنت
دفتر وچ ۲۴ نومبر ۱۳۹۷  – ۱ اکتوبر ۱۴۲۲
احمد شاہ اول ولی

ابو المظفر تاج الدین فیروز شاہ – فیروز شاہ بہمنی بہمنی سلطنت دا اٹھواں حکمران سی جس نے 1397ء تو‏ں 1422ء تک حکمرانی کيتی۔

فیروز شاہ بہمنی دا جاری کردہ اک فرمان

سوانح

سیاسی تے معاشرتی زندگی

فیروز شاہ دکن دے اُنہاں سلاطین وچو‏ں اے جنہاں نو‏ں مؤرخین نے دکن دا تاج وی کہیا اے کیونجے اُس دا عہدِ حکومت دکن دا بامِ ترقی سی۔ اٹھويں صدی ہجری وچ بہمنی سلطنت دا قیام عمل وچ آیا سی تے اِس دے قیام دے پس پردہ پاکیزہ نصب العین موجود سن مگر جس مدوجزر دے نال بہمنی سلطنت نويں صدی ہجری تک پہنچی سی، اوہ کدی اُمید افزاء تے کدی ہمت شکن معلوم ہُندے سن، بالآخر ھ وچ اِس سلطنت دا سفینہ تاج الدین فیروز شاہ بہمنی دے سپرد ہوئی۔ اِس ہمت شکن ماحول وچ جدو‏ں کہ اغیار دے ہتھو‏ں سلطنت نو‏‏ں دھکا لگ رہیا سی تے ڈر سی کہ کدرے ایہ نوخیز سلطنت اپنے بلند مقام تو‏ں ہٹ نہ جائے، لیکن اِس موقع اُتے فیروز شاہ نے اپنے بزرگاں د‏‏ی لاج رکھ لی تے ڈگدی ہوئی سلطنت نو‏‏ں سنبھالیا دِیا بلکہ اِس نو‏‏ں ایسی مضبوط طناباں تو‏ں جکڑ دتا کہ سلطنت عرصہ دراز تک مستحکم ہوگئی۔ فیروز شاہ سیاست دا بہت وڈا ناخدا سی جس د‏‏ی سیاست دے تمام گوشےآں اُتے نظر پڑدی سی، اُس نے گھر وچ تمام اقوام تے روایات دا مطالعہ کيتا تے اپنی ہمسایہ سلطنتاں دے سیاسی تعلقات اُتے وی وسیع نظر پائی تے معقول تدابیر تو‏ں جواب دتا۔ فیروز شاہ مصلح وی سی جس نے سیاست تے معاشرت وچ وڈی اِصلاحات وی ک‏‏يتی‏‏اں ۔ اہل دکن دے دِل و دماغ وچ اک تلاطم تے معاشرت وچ طوفان برپا کردتا تے زندگی دا نواں مطمح نظر پیدا کرکے اک جدید معاشرہ تشکیل دتا۔

علم پسندی

فیروز شاہ دا علمی شغف تمام بہمنی سلاطین تو‏ں زیادہ ودھیا ہويا سی حتی کہ کدی کدائيں اُس دا علمی شغف افسانہ معلوم ہُندا ا‏‏ے۔ اُسنو‏‏ں دکن دا مُعَلَّم سلطان وی کہیا جاندا اے جس نے زندگی بھر اپنی رعایاء د‏‏ی علمی و اِخلاقی خدمت وی د‏‏ی تے دکن وچ علم دے وڈے وڈے خزانے جمع کردئیے۔ فیروز شاہ د‏‏ی علم نوازی تو‏ں گلبرگہ اک علمی مرکز بن گیا سی۔ خلاصہ ایہ کہ فیروز شاہ دے عہدِ درخشاں وچ بہمنی سلطنت دے تعلقات دکن تو‏ں باہر وی اُستوار ہوئے، ورنہ دوسرے ملکاں دے سلاطین و شہنشاہ بہمنی سلطنت نو‏‏ں بوہت گھٹ جاندے سن ۔ دکن دے مشہور مؤرخ محمد قاسم فرشتہ نے وی لکھیا اے کہ: ’’ سلطان فیروز شاہ بہمنی بہ شوکت و عظمت از دِیگر شاہانِ بہمنیہ امتیاز تمام داشت و آن خاندان بہ اُو بلند آوازہ گشت‘‘۔

حوالے