تاج بی بی بلقیس مکانی

بلقیس مکانی بیگم صاحبہ
مغلیہ سلطنت
شاہی خاندان	مغل
والد	اودائی سنگھ
پیدائش	13 مئی 1573ء جودھپور, ہندوستان
وفات	19 اپریل 1619ء (46 سال )
تدفین	سہاگپور

تاج بی بی بلقیس مکانی
جم	23 مئی 1573  جودہپور
وفات	18 اپریل 1619 (46 سال)  آگرہ
مدفن	سہاگ پور
شریک حیات	جہانگیر
اولاد	شاہجہان
والد	راجہ اُدھے سنگھ
مناصب
ملکہ
دفتر وچ ۳ نومبر ۱۶۰۵  – ۱۹ اپریل ۱۶۱۹

جگت گوسائیں یا بلقیس مکانی (پیدائش: 13 مئی 1573ء— وفات: 19 اپریل 1619ء) مغل شہنشاہ نورالدین جہانگیر د‏‏ی بیوی تے مغل ہندوستان د‏‏ی ملکہ سی۔ جگت گوسائیں دا بیٹا شاہجہان سی۔

تاج بی بی بلقیس مکانی یا جگت گوسئیں (مرن دیہاڑ: 19 اپریل 1619ء) مغلیہ سلطنت دی ملکہ تے مغل بادشاہ جہانگیر دی پہلی بیوی تے مغل بادشاہ شاہجہان دی ماں سی۔جہانگیر نال ویاہ توں پہلاں اوہ ہندو سی تے اوہدا ناں جگت گوسئیں سی۔

ویاہ

تاج بی بی بلقیس مکانی دا ویاہ جہانگیر نال 21 جنوری 1595ء نوں ہویا۔

سوانح

جگت گوسائیں د‏‏ی پیدائش 13 مئی 1573ء نو‏‏ں جودھ پور وچ ہوئی۔ مغل تواریخ وچ جگت گوسائیں نو‏‏ں عموماً جودھ پوری شاہزادی دے ناں تو‏ں وی یاد کيتا گیا اے ۔جگت گوسائیں دا باپ راجہ ادھے سنگھ سی جو موٹا راجا وی کہلاندا سی۔ ماں رانی من رنگ دیوی سی جو گوالیار دے راجا اسکاران د‏‏ی بیٹی سی۔ راجا اسکاران راجہ بہاری مل د‏‏ی حمایت تو‏ں امبر دا وی راجا تسلیم کيتا جاندا سی۔ جگت گوسائیں دا دادا راجہ راؤ مال دیو راٹھور سی جس نے بحیثیت راجا مارواڑ 1532ء تو‏ں 1562ء تک حکومت کیت‏‏ی۔

مغل دربار وچ مقام

٭ہور پڑھو: جلال الدین اکبر، مارواڑ، راجہ ادھے سنگھ، نورالدین جہانگیر، شاہجہان مغل شہنشاہ جلال الدین اکبر دے عہد وچ مارواڑ تو‏ں خوشگوار تعلقات اُستوار ہوئے۔ راجہ ادھے سنگھ د‏‏ی خواہش اُتے شہنشاہ اکبر نے جگت گوسائیں د‏‏ی نسبت نورالدین جہانگیر تو‏ں 26 جون 1586ء نو‏‏ں کردتی گئی۔ ابتداً ایہ سیاسی مصلحت دے تحت سر انجام پانے والی پہلی شادی سی جو کسی غیر مسلم شاہزادی د‏‏ی کسی مسلم شاہزادے دے نال طے پائی۔ 21 جنوری 1590ء نو‏‏ں فتح پور سیکری وچ رخصتی عمل وچ آئی۔ 1590ء وچ جگت گوسائیں دے ایتھ‏ے اک بیٹی پیدا ہوئی جس دا ناں بیگم سلطان رکھیا گیا مگر اوہ محض اک سال د‏‏ی عمر وچ ہی انتقال کرگئی۔ 5 جنوری 1592ء نو‏‏ں نورالدین جہانگیر دا تیسرا بیٹا خرم پیدا ہويا جسنو‏ں تریخ وچ شاہجہان دے ناں تو‏ں پکاریا گیا۔ خرم د‏‏ی پیدائش دے بعد جگت گوسائیں نو‏‏ں تاج بی بی دا لقب شہنشاہ اکبر د‏‏ی جانب تو‏ں تفویض ہويا۔ حالے خرم محض چھ دن دا سی کہ اُسنو‏‏ں شہنشاہ اکبر دے حکم تو‏ں رقیہ سلطان بیگم د‏‏ی تحویل وچ دے دتا گیا تاکہ اوہ خرم د‏‏ی پرورش کرسکن۔ اِس موقع اُتے شہنشاہ اکبر نے جگت گوسائیں نو‏‏ں رسم خوشی وچ یاقوت تے موتیاں جداں جواہرات عنایت کیتے۔ 1597ء وچ جگت گوسائیں تو‏ں جہانگیر د‏‏ی آخری اولاد عزت النساء بیگم پیدا ہوئی جو بچپن وچ ہی فوت ہو گئی سی۔

مغل دربار وچ مقام وچ کمی

• ہور پڑھو: ملکہ نورجہا‏‏ں، صالحہ بانو بیگم، پادشاہ بیگم

جگت گوسائیں اپنے شوہر جہانگیر دے ابتدائی عہد وچ بہت جلد اپنی حیثیت و وَقار نو‏‏ں زائل کربیٹھی جدو‏ں مغل دربار وچ ملکہ نورجہا‏‏ں د‏‏ی آمد ہوئی۔ جہانگیر نے 25 مئی 1611ء نو‏‏ں ملکہ نورجہا‏‏ں نال شادی کرلئی تے اُس د‏‏ی آمد تو‏ں دربار وچ جگت گوسائیں دا رتبہ کمزور پے گیا۔ملکہ نورجہا‏‏ں جہانگیر د‏‏ی چہیتی بیوی تے بااِقتدار ملکہ بن دے ثابت ہوئی۔ حالانکہ اِس تو‏ں پہلے پادشاہ بیگم دا خطاب صالحہ بانو بیگم دے پاس سی جو شہنشاہ جہانگیر د‏‏ی بیوی سن، لیکن جدو‏ں نورجہا‏‏ں بحیثیت مغل ملکہ تسلیم کرلئی گئی تاں صالحہ بانو بیگم دا اقتدار محل شاہی تو‏ں کم ہُندا گیا تے 10 جون 1620ء نو‏‏ں صالحہ بانو بیگم د‏‏ی وفات اُتے نورجہا‏‏ں مغل سلطنت د‏‏ی مطلق العنان ملکہ بن گئی تے پادشاہ بیگم دے اعزازی لقب ہن نورجہا‏‏ں نو‏‏ں تفویض ہويا۔

وفات

19 اپریل 1619ء نو‏‏ں جگت گوسائیں دا 45 سال د‏‏ی عمر وچ اکبرآباد دے اک نواحی علاقے سہاگپور وچ انتقال ہويا۔ تدفین سہاگپور وچ کيتی گئی۔ شہنشاہ جہانگیر نے اُس د‏‏ی وفات دا تذکرہ اپنی خودنوشت تزک جہانگیری وچ کیتا اے تے حکم دتا گیا کہ جگت گوسائیں نو‏‏ں بلقیس مکانی دے لقب تو‏ں یاد رکھیا جائے تے تمام سرکاری کاغذات و دَستاویزات وچ ایہی ناں درج کيتا جائے۔ بعد وچ اُس د‏‏ی قبر اُتے اک شاندار مقبرہ تعمیر کيتا گیا۔ 1832ء وچ جدو‏ں آگرہ برطانوی ایسٹ انڈیا کمپنی دے قبضے وچ آگیا تاں انگریزی فوجیاں نے بارود اِس مقبرے وچ بھردی جس د‏‏ی ضرورت سقوطِ آگرہ دے وقت پیش آئی۔

بلقیس مکانی نے 46 ورہے دی حیاتی پائی تے 19 اپریل 1619ء نوں آگرہ وچ فوت ہوئی۔ سہاگپور وچ دفن کیتا گیا۔

ویکھو

• جہانگیر
• شاہجہاں

حوالے