تنگلی
تنگلی جاں ترنگلی اکّ کھیتی دا سند اے جو عام طور 'تے توڑی جاں ہور پھوس نوں اکتر کرن لئی ورتیا جاندا اے۔ ایہہ سلنگھ ورگا ہندا اے۔[۱] اس دا اکّ لما دستہ ہندا اے جس دے نچلے سرے تے انگلیاں ورگے لمے لکڑی دے ستّ لگے ہندے ہن۔ مشینی جگّ توں پہلاں فصل دی گاہی ہوئی دھڑ اڈا کے توڑی دانے وکھ کرن لئی کسان اس دے ورتوں کردے سن۔
لکڑ دے ۵ کُ فٹ لمے ہتھے دے اک سرے وچ لائیاں لوہے دیاں پتیاں دیاں بنائیاں کئی اقتدارں والے، دھڑاں وچوں اڈائی کر کے دانے کڈھن والے، کھیتی سند نوں تنگلی کہندے ہن۔انج تنگلی دا شبدی مطلب تن اقتدارں والے کھیتی سند توں اے۔ تنگلی دی ورتوں پھلھیاں نال گاہی جاندی پیلی نوں پھولن واسطے، گاہی پیلی دی دھڑ لاؤن واسطے، دھڑ دی اڈائی کر کے دانے کڈھن واسطے، توڑی کٹھی کرن واسطے، توڑیاں پنڈاں وچ پاؤن واسطے، توڑی نوں ٹوکریاں وچ پا کے پشوآں دیاں کھرلیاں وچ پاؤن واسطے آدی آدی ویلے کیتی جاندی سی/اے۔[۲]
تنگلی بناؤن لئی لکڑ دا ۵ کُ فٹ لما ہتھا لیا جاندا سی۔ اقتدارں بناؤن لئی ۱۲/۱۳ کُ انچ لمی اک کُ انچ چؤڑی لوہے دی شوہر لئی جاندی سی۔ اس شوہر دے اک سرے دے ۳/۴ کُ انچ ہیٹھلے حصے نوں ٹیپر کر کے ادھی کُ انچ رکھیا جاندا سی۔ پھیر ایس شوہر دے چوڑے سرے نوں گلائی دینی ' شروع کیتی جاندی سی۔ اپرلے حصے دی ایہہ گلائی ۲۱۰ ڈگری توں شروع کر کے ٹیپر والے حصے ’تے آکے ایہہ گلائی بالکل گول ۳۶۰ ڈگری دی ہو جاندی سی۔ اس دی تکھی نوک بن جاندی سی۔ اس طرحاں اک ستّ بندی سی۔ بنی ستّ نوں لمے لوٹ تھوڑی جہی گلائی دتی جاندی سی۔ جہڑی تنگلی لکڑ دیاں رتاں دی بندی سی، اوہناں اقتدارں دی بنتر وی لوہے دیاں اقتدارں دی طرحاں اپروں موٹیاں تے ہیٹھاں نوں پتلیاں ہندیاں جاندیاں سن۔[۳]
جے کر ۷ اقتدارں دی تنگلی بناؤنی ہندی سی تاں پہلاں ایہناں۷ اقتدارں دے موٹے حصے نوں اک تھاں کٹھا کر کے اس طرحاں جوڑیا جاندا سی کہ ایہناں اقتدارں دے اگلے حصے دی چوڑائی ۱۰/۱۵ کُ انچ بن جاوے۔ ایہناں اقتدارں نوں مضبوطی دین لئی اقتدارں دے پچھلے پاسے تے موہرلے پاسے لوہے دی اک انچ چؤڑی شوہر لائی جاندی سی۔ ایہہ شوہر جتھوں اقتدارں اک تھاں جوڑیاں ہندیاں سن، اس توں ۴/۵ کُ انچ ہیٹھاں کرکے لائی جاندی سی۔ پھیر اقتدارں دے اک تھاں جوڑے حصے نوں ہتھے نال چنگی طرحاں پتیاں لا کے جوڑیا جاندا سی۔ اس طرحاں تنگلی تیار ہندی سی۔ ایس طرحاں ہی ۹ اقتدارں دی تنگلی بندی سی۔ تنگلی دی ہن وی ورتوں ہندی اے۔[۴]
حوالے
[سودھو]- ↑ بھائی کاہن سنگھ نابھہ (2010). مہان کوش - جلد تیجی. پنجابی یونیورسٹی، پٹیالہ, 1370. ISBN 81-302-0257-3.
- ↑ کہل, ہرکیش سنگھ (2013). پنجابی ورثہ کوش. چنڈی گڑھ: Unistar books pvt.ltd. ISBN 978-93-82246-99-2.
- ↑ کہل, ہرکیش سنگھ (2013). پنجابی ورثہ کوش. چنڈی گڑھ: Unistar books pvt.ltd. ISBN 978-93-82246-99-2.
- ↑ کہل, ہرکیش سنگھ (2013). پنجابی ورثہ کوش. چنڈی گڑھ: Unistar books pvt.ltd. ISBN 978-93-82246-99-2.