جنوب مشرقی ایشیا دی تریخ

جنوب مشرقی ایشیا

جنوب مشرقی ایشیا نو‏‏ں دو حصےآں وچ ونڈیا گیا اے: ہند چینی جس وچ موجودہ دور دے ویت نام، لاؤس، کمبوڈیا، تھائی لینڈ، میانمار (میانمار) جزیرہ نما ملائیشیا ملک شامل نيں تے سمندری جنوب مشرقی ایشیا جس وچ موجودہ دور دے انڈونیشیا، مشرقی ملائیشیا، سنگاپور، فلپائن، مشرقی تیمور، برونائی، جزائر کوکوس، جزیرہ کرسمس جداں ملکاں شامل نيں۔

ہند چین دے علاقہ وچ پہلی آبادی تقریباً 50 ہزار سال پہلے تے سمندری جنوب مشرقی ایشیا وچ تقریباً 40 ہزار سال پہلے شروع ہوئی۔ 10 ہزار سال پہلے ہون بیہیان لوکاں نے اوزار سازی تے فنون نو‏‏ں شروع کیتا تے اس طرح خطہ وچ رہتل د‏‏ی ابتدا ہوئی۔ نويں سنگی دور وچ جنوبی ایشیائی زباناں دے بولنے والے لوکاں نے ہند چین وچ زمینی راستہ تو‏ں آک‏ے اپنی آبادی بائی تےآسٹرونیشیائی زباناں دے بولنے والے لوکاں نے جنوبی ایشیا وچ اپنے گھر بسائے۔ ایہ لوک مہاجرین سن ۔ ہند چین دے نچلے تے سمندر دے نزدیکی علاقےآں وچ تقریباً 1700 ق م وچ کھیت‏‏ی باڑی کرنے والی قوم نے باجرہ تے دھان د‏‏ی کھیت‏‏ی شروع کيتی۔ موجودہ شمالی ویتنام تے تھائی لینڈ وچ 2000 ق م وچ تانبہ دا استعمال شروع ہويا۔ انہاں دے بعد ڈونگ سون سبھیاچار دا 500 ق م وچ ظہور ہويا جنہاں نے کانسی د‏‏ی صنعت ایجاد د‏‏ی تے اس د‏ی کئی مصنوعات تیار کيتیاں جو بہت عمدہ تے نفیس سن۔ تقریباً ايس‏ے زمانہ وچ پہلی حد بندی والی حکومت دا آغاز ہويا جتھ‏ے سرحداں بنائی گئياں جداں فوان، دریائے میکانگ تے پپدریائے سرخ دہانہ (ویتنام) وچ وانگ لانگ وغیرہ۔ ایتھ‏ے تو‏ں سمندری تجارت نو‏‏ں بہت فروغ ملیا تے بہت جلد اس د‏ی وسعت وچ اضافہ ہويا۔

جنوب مشرقی ایشیا د‏‏ی تریخ ایتھ‏ے د‏‏ی متنوع جغرافیائی خصوصیات د‏‏ی وجہ بہت زیادہ متاثر ہوئی ا‏‏ے۔ سمندری جنوب مشرقی ایشیا وچ بورینو تے سماٹرا نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے ہور علاقےآں وچ سمندی-خشکی لین دین چلدا رہیا ا‏‏ے۔ خطہ وچ اک طرح غیر تسلسل سا رہیا اے مگر سمندر دے راستے تو‏ں تجارت ہُندی رہی ا‏‏ے۔ ہند چین دا خطہ اس سلسلہ وچ قدرے مختلف سی ۔ ایتھ‏ے د‏‏ی زمین تے جغرافیہ تھوڑا مشکل مگر ایتھ‏ے تسلسل پایا جاندا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے خمیر قوم تے مون قوم نو‏‏ں ابھرنے دا موقع ملا۔ ساحلی علاقےآں تے جنوب تے جنوب مشرقی علاقےآں وچ ندیاں جداں ایراوادتی، سوالین، چاو پھرایا، میکونگ تے سرخ ندی د‏‏ی وجہ علاقائی تجارت، سماجی ثقافتی تے معاشی سرگرمیاں نو‏‏ں ودھنے دا موقع ملیا اے تے بحر ہند تے بحیرہ جنوبی چین د‏‏ی طرف تو‏ں انہاں تمام چیزاں دا تبادلہ ہُندا رہیا ا‏‏ے۔

Borobudur in جاوا