جوزف ڈیوی کننگھم

جوزف ڈیوی کننگھم
جم	9 جون 1812   سکاٹلینڈ
وفات	28 فروری 1851 (39 سال)  انبالہ
قومیت	بریٹیش
بہن/بھائی	الیگزینڈر کننگھم
عملی زندگی
پیشہ	لکھاری اتے بریٹیش فوج وچ افسر
وجہ شہرت	ہسٹری آف سکھس (History of the Sikhs 1849)

جوزف ڈیوے کاننگھم (9 جون 1812–28 فروری 1851) سکاٹلینڈ دا اک لکھاری سی۔ اسنے ہسٹری آف سکھس (History of the Sikhs 1849) ناں دی تریخی کتاب دی رچنا کیتی۔ اس دے پیؤ ایلن کننگھم اک سکاٹش شاعر اتے لکھاری سن۔ اس دا بھرا سر الزیڈر کننگھم اک آرکیالوجسٹ (ماہر آثار قدیمہ) سی۔

جیون

چھوٹی عمر وچ حساب وچ دلچسپی ہون کارن اس دے پیؤ نے اسنوں کیمبرج یونیورسٹی جان دی صلاحَ دتی۔ پر اس دی سپاہی بنن دی خواہش سی جس لئی اوہ بریٹیش ایسٹ انڈیا کمپنی دی فوج وچ بھرتی ہو گیا۔ اوہ سر والٹر سکاٹ دی چنگی اگوائی ماتحت رہا۔ اس دے چنگی کارکردگی توں بعد اسنوں بھارت بھیج دتا گیا۔ اوہ 1834 وچ بھارت لئی روانہ ہویا۔

سیاسی جیون

1834 وچ کننگھم نوں بنگال پریزیڈینسی وچ چیف انجینیئر بنیا۔ 1837 وچ اسنوں کرنل ویڈ ماتحت پنجاب دی حد تے سیاسی ایجنٹ تعینات کیتا گیا۔ اگلے اٹھ سالاں تک اوہ اس کھیتر وچ ہی کرنل ویڈ اتے اس دے بعد دے جانشینان ماتحت کم کردا رہا۔ پہلی اینگلو سکھ لڑائی (دسمبر 1845) ویلے اوہ بہاول پور وچ سیاسی صلاح کار سی۔

جنگ شروع ہون ویلے اوہ پہلاں سر چارلس نیپیئر نال اتے بعد وچ سر ہیو گف نال کم کردا رہا۔ اوہ بدووال (22 جنوری 1846) اتے علیوال (28 جنوری 1846) دی لڑائی وچ سر ہینری سمتھ دی ڈویزن نال سیاسی افسر وجوں موجود سی۔ سبھراواں دی لڑائی وچ ایہہ گورنر جنرل سر ہینری ہارڈنگ نال معاون وجوں کم کردا رہا۔ اس دی سیوا دے کارن اسنوں بھوپال ریاست دا (1846–1850 تک) سیاسی صلاح کار تعینات کر دتا۔

اسنے 1849 وچ ہسٹری آف سکھس (History of the Sikhs 1849) شائع کاروائی۔ اس دا دوجا حصہ 1851 وچ کننگھم دی موت توں بعد اس دے بھرا پیٹر کننگھم نے شائع کروایا। اس کتاب نوں سر ہینری ہارڈنگ دی سکھاں نال لڑائی ویلے ورتی دھوکھے دی پالیسی دی تنقید لئی جانیا جاندا اے۔ اس وچ پرگٹائے وچار اس دے سینئر افسراں نوں پسند نہیں آئے جس کارن اسنوں اپنی سیاسی صلاح کار دی نوکری توں ہتھ دھونے پئے۔ اتے اسنوں واپس ریجمینٹ وچ بھیج دتا گیا۔ اسنوں میرٹھ ڈویژن وچ بھیجیا گیا۔ اس بےعزتی کارن اس دی چھیتی ہی موت ہو گئی۔ اس دی 1851 وچ امبالے وچ موت ہو گئی۔

حوالے

باہری لنک