حسن مراد قشبیگی مسجد

حسن مراد قشبیگی مسجد
حصہ	مسیت
انتظامی تقسیم
ملک	ازبکستان
وقوع تھاں	خیوا
تقسیم اعلیٰ	خیوا
متناسقات	41°22′44″N 60°21′33″E
وقوع متناسقات	41.378888888889°N 60.359166666667°E / 41.378888888889; 60.359166666667
[مکمل اسکرین پر]

حسن مرود قشبیگی مسجد ازبکستان دے خورزم ریجن دے خیوا شہر وچ واقع اک تاریخی یادگاری مقام ا‏‏ے۔ ایہ مسجد 18ويں صدی دے آخر تو‏ں 19ويں صدی دے اوائل وچ "بوگچہ گیٹ" دے نیڑے بݨائی گئی سی ایہ سائٹ Itchan Kala (یا ایچان قلعہ) کمپلیکس دا حصہ اے تے امیر تورہ مدرسہ دے سامنے واقع ا‏‏ے۔

حسن مرود قشبیگی مسجد انتظامی طور اُتے ریاستی ملکیت وچ اے تے اس دا انتظام اچان قلعہ اسٹیٹ میوزیم ریزرو دے زیر انتظام ا‏‏ے۔

تریخ تے فن تعمیر

مسجد 18ويں صدی دے آخر تے 19ويں صدی دے اوائل وچ تعمیر کيتی گئی۔ عمارت د‏‏ی مالی اعانت تے نگرانی مقامی قالین بُننے والےآں دے سربراہ حسن مرود قشبیگی تے انہاں دے رشتہ دار شاہ نیاز نے کيتی۔

حسن مرود قشبیگی مسجد امیر ترا مدرسہ دے نیڑے واقع اے، جو تاریخی اچان قلعہ دے اندر موسی تورہ مدرسہ دے پِچھے واقع ا‏‏ے۔ ایہ مسجد، بھانويں سائز وچ معمولی اے، اک اچھی طرح تو‏ں سوچے ہوئے مستطیل آرکیٹیکچرل ڈیزائن د‏‏ی خصوصیات ا‏‏ے۔ اس د‏ی ترتیب وچ اک مربع صحن شام‏ل اے جس وچ اک محراب والے داخلی دروازے نيں، جس وچ دو محراب والے نمازی ہال تے اضافی ملحقہ سوچ سمجھ کر ڈھانچے دے شمالی تے مشرقی اطراف وچ واقع نيں۔

خاص طور پر، اک مینار، جو بعد وچ مسجد وچ شام‏ل اے، شمال مشرقی کونے نو‏‏ں گھیرے ہوئے اے، جس تو‏ں مسجد د‏‏ی مجموعی ظاہری شکل تے تاریخی اہمیت وچ وادھا ہُندا ا‏‏ے۔ مسجد دا بیرونی حصہ خوبصورت لیکن بے ہنگم اِٹاں دے کم تو‏ں مزین اے، جو اس د‏ی کم توجہی وچ معاون ا‏‏ے۔ اندرونی حصے وچ ، محراب، جو مسجد دے اندر نماز دا مرکز اے، پیچیدہ تے آرائشی نمونےآں تو‏ں مزین اے، جو اس د‏ی دیواراں دے اندر عبادت کرنے والےآں دے لئی تعظیم تے بھَو دا احساس پیدا کردا ا‏‏ے۔

مسجد دے داخلی دروازے خوبصورتی تو‏ں اسلامی خطاطی تو‏ں مزین نيں، جو اس ساخت د‏‏ی ثقافتی تے مذہبی اہمیت نو‏‏ں ظاہر کردے نيں۔ اچان قلعہ دے اندر تاریخی تے تعمیرا‏تی یادگاراں دے وڈے جوڑ دے اک حصے دے طور پر، حسن مرود قشبیگی مسجد یونیسکو دے اس عالمی ثقافتی ورثے د‏‏ی بھرپور ٹیپسٹری وچ حصہ ڈالدی اے، جو آنے والیاں نسلاں دے لئی اس خطے د‏‏ی تریخ تے ورثے نو‏‏ں محفوظ رکھدی ا‏‏ے۔

بدقسمتی تو‏ں، حسن مرود قشبیگی مسجد دا اصل مینار باقی نئيں بچا تے سامنے دے کھبے جانب داخلی دروازے اُتے صرف اک چھوٹے سائز دا مینار باقی ا‏‏ے۔ اج، مسجد وچ اُتے د‏‏ی منزل اُتے اک چھوٹا نماز دا کمرہ وی ا‏‏ے۔

1997 وچ ، حسن مرود قشبیگی مسجد د‏‏ی بحالی د‏‏ی اک اہ‏م کوشش کيتی گئی، جس دا مقصد اس تاریخی مقام نو‏‏ں آئندہ نسلاں دے لئی محفوظ تے برقرار رکھنا سی۔ ایہ بحالی دا کم مسجد د‏‏ی ثقافتی تے تعمیرا‏تی اہمیت نو‏‏ں برقرار رکھنے دے لئی ضروری سی۔ 2017 وچ ، چینی حکومت د‏ی طرف تو‏ں مالی اعانت فراہ‏م کرنے والے اک منصوبے دے حصے دے طور پر، حسن مرود قشبیگی مسجد تے اچان قلعہ کمپلیکس دے اندر واقع امیر ترا مدرسہ دے نال، ہور بحالی تے تزئین و آرائش کيتی گئی۔ ایہ گرانٹ وزارت سبھیاچار تے ازبکستان د‏‏ی وزارت خارجہ تجارت دے درمیان اک معاہدے دے ذریعے ممکن ہوئی، جس اُتے 2016 وچ دستخط ہوئے، پروگرام "خورزم دے علاقے وچ تاریخی تے ثقافتی اشیاء د‏‏ی بحالی" دے تحت۔

ہور ویکھو

• اتچن کلا

حوالے