ددپتر

ددپتر
پچھان
دیس :	بوٹے
برادری :	پھلوالے بوٹے
ٹبر:	تارہ پھل
سائنسی ناں:	Taraxacum officinale

ددپتر تارہ پھل ٹبر دی اک ہر ورے بسنت چ ہون والی جنگلی بوٹی اے۔ ایہ باہر کھلے تھانواں تے، سڑکاں کںڈے، ویلیاں ویہڑیاں وچ ہوندی اے۔ ایہ نیڑے تریڑے دنیا دے کئی پاسیاں وچ کج گرم گلے تھاں تے ہوندی اے. ایدے تے بسنتی رنگ دا پھل کھڑدا اے جیدے بی نکی چھتریاں نال ہوا وچ اڈدے نیں۔ ایہ کھان تے دوائیاں لئی وی ورتی جاندی اے۔

وکھالہ

ددپتر بوٹی کج گرم تے وتر والیاں تھاواں تے کھلیاں ویڑیاں، سڑکاں دے کنڈیاں تے خالی تھاواں تے اگدی اے۔ ددپتر دے پتے لمے، پتلے تے اوہناں دے دوناں پاسے کٹ ہوندے نیں تے زمین تے بچھے ہوندے نیں۔ کج اپر وی اٹھے ہوندے نیں۔ پتیاں 5–45 سینٹی میٹر لمیاں تے 1–10 سینٹی میٹر تک چوڑیاں ہوندیاں نیں۔ پتہ انت توں تکھا پر فیر چوڑا ہوندا تے وشکاروں مستطیلی چوڑا ہوندا اے تے تنے والے جاندیاں فیر پتلا ہوجاندا اے تنے کول اک ڈنڈی بن جاندا اے۔ جڑ توں 1 توں 10 تک یا چوکھیاں وی لراں نکلدیاں نیں جیہڑیاں 5 توں 40 سینٹی میٹر تک لمیاں ہوسکدیاں نیں تے کدے کدے 70 سینٹی میٹر تک وی جا سکدیاں نیں۔ ہر لر دے سرے تے اکو ای پھل کھڑدا اے۔ ایہدی پھل تھالی دے 12 توں 18 تک ٹوٹے ہوندے نیں۔ اک پھل وچ 40 توں 100 تک پھلیاں ہوسکدیاں نیں تے جنہاں تے پھل پتیاں ہوندیاں نیں۔ پھل بسنتی رنگ دا ہوندا اے تے نکے ناپ دا ہوندا اے۔

ایہدا فروٹ زیتونی ہرے، توں زیتونی پورے یا سکے تیلے رنگ دا ہوندا اے۔ فروٹ 2 توں 3 ملی میٹر تک لماں تے دونے پاسے چنجاں ہوندیاں نیں۔ فروٹ تے 4 توں 12 تک پسلیاں بنیاں ہوندیاں نیں جیہڑیاں تکھیاں ہوندیاں نیں۔ ایدے نال چٹی توں چٹی جاندی ورگی 6 ملی میٹر چوڑی چھتری ہوندی اے۔ ایدے وچ 24 یا 40 جوڑے کروموسوم دے ہوسکدے نیں۔ کجاں وچ 16 توں 32 جوڑے کروموسوم دے ہوندے نیں۔

ناں

پنجابی چ اینوں ددپتر کیندے نیں۔ ایدے پتر نوں اگر توڑو تے اودے چوں چٹے رنگ دا دد ورگا پانی سار نکلدا اے۔ جرمن چ اینوں (Loewenzahn) کیندے نیں یعنی شیر دے دند۔ ایدے پتراں تے لگے کٹ شیر دے دنداں ورگے اوندے نیں۔ انگریزی ناں ڈنڈیلین وی دند توں بنیا۔

دیس

کھلا پھل ویہڑہ

ایہدا اصل دیس تے یوریشیاء سی پر ہن اے اتلے امریکہ، دکھنی امریکہ، اتلے افریقہ، نیو زیلینڈ، آسٹریلیا تے ہندستان پھیل چکی اے۔ پاکستان تے پنجاب وچ ایا عام ملدی اے۔ ایہ امریکہ دے سارے 50 صوبیاں تے کینیڈا دے صوبیاں وچ اگدی اے۔ ایہ خواہمخواہ اگن والا بوٹی اے جیہڑا پھل ویہڑے خراب کردی اے۔ ایہ اتے تھلے ہوۓ یا ادڑے تھانواں دی عام واسی اے۔ ایہدے بی اڈ کے یا آپ لگاۓ جاسکدے نیں۔

ایہدے بی کئی وریاں تک رکھے جاسکدے نیں۔ اک واری 9 وریاں مگروں وی اگے۔ ایہ بی بنان وچ تیز اے تے اک پھل تے 54 توں 172 تک بی لگدے نیں تے اک بوٹی تے اک سال وچ 5000 توں ود بی بن سکدے نیں۔ اک ہیکٹر وچوں 97,000,000 بی نکل سکدے نیں۔ بوٹی توں وکھرا ہون مگروں ہوا نال بی کئی سو میٹر واٹ تک جاسکدا اے۔ ایہ دانیاں وچ رلن والا عام بی اے۔ ایہنوں اگن لئی 2.5 سینٹی میٹر زمین وی کافی اے۔

ورتن

پاویں اے کئی مالیاں لئی رپھڑ تے پھلواریاں لئی مصیبت ہووے پر ایہدے دوائیاں تے کھان پین وچ کئی ورتن وی نیں۔ ایسدے پھلاں دی شراب بندی اے۔ ایدے پتے سلاد لئی ورتے جاندے نیں۔ ایدیاں جڑاں نوں پی کے کافی ورگی شے بندی اے۔ ایدے پتیاں وچ وٹامن اے وٹامن سی کیلشیم تے لوآ ہوندے نیں۔ سائلیشیا، پولینڈ تے ہور تھانواں تے ایہدے توں شہد نال رلدا شربت نمبو رلا کے بنایا جاندا اے۔

ددپتر
وکھرے روپ	چھتری تے بی	پھل	بی

ددپتر
پوری بوٹی	نڑی تے دد	کھڑن توں پہلے	کھڑن مگروں

ددپتر
بی	ٹکٹ اتے	کرنسی نوٹ تے	پوری بوٹی

ہور ویکھو

• پنجاب دے جنگلی پھل

بارلے جوڑ

• ڈنڈیلین توں کنح مکا‎ۓ
• کھان لئی