دوسری سربیا بغاوت

دوسری سربیا بغاوت
بسلسلہ سربیا انقلاب
فائل:Paja Jovanovic-Takovski ustanak.jpg تاکووو وچ بغاوت (1889), ازبائیا ایوانووچ
تاریخ 23 اپریل 1815–26 جولائ‏ی 1817 (2 سال، 3 ماہ اور 2 دن) مقام سمیدریوو سنجق نتیجہ اسٹریٹجک سربیا سفارتی فتح؛ خودمختار سربیا دا قیام سرحدی تبدیلیاں سلطنت عثمانیہ نے سمیدریوو سنجق دا کنٹرول کھو دتا
محارب
سرب باغی	سلطنت عثمانیہ
کمانڈر اور رہنما
Miloš Obrenović Jovan Obrenović Milić Drinčić ⚔ Jovan Dobrača Petar Nikolajević Stojan Čupić ⚔ Sima Nenadović ⚔ Sima Katić Toma Vučić Perišić Tanasko Rajić ⚔	Maraşlı Ali Pasha Sulejman Pasha Hurşid Pasha Ibrahim-Pasa Osman-beg ⚔ Seuchesmu Caja-Imšir ⚔ قارا مصطفیٰ ⚔
طاقت
شروع وچ 1.700 بعد وچ 15.000 افراد تے 3 توپاں	17.000 بعد وچ 30.000 فوجی
ہلاکتیں اور نقصانات
2.500 تو‏ں زیادہ مارے گئے	10.000 تو‏ں زیادہ مارے گئے , تقریباً 1.000 ترک تے 1.000 پکڑے گئے آرنٹس نو‏‏ں بعد وچ رہیا کردتا گیا

دوسری سربیا بغاوت ( سانچہ:Lang-sr / دروگی سریپسکی اوستانک ، ترکی زبان: İkinci Sırp Ayaklanması ) سلطنت عثمانیہ دے خلاف صربیہ انقلاب دا دوسرا مرحلہ سی ، جو سن 1813 وچ سلطنت عثمانیہ دے نال الحاق کرنے دے فورا بعد ہی پھوٹ پيا۔ پہلی سربیا بغاوت (1804–1813) د‏‏ی شکست دے بعد اس قبضے نو‏‏ں نافذ کيتا گیا سی ، جس دے دوران سربیا اک عشرے تو‏ں زیادہ عرصہ تک اک ڈی فیکٹو آزاد ریاست دے طور اُتے موجود سی۔ دوسرے انقلاب دے نتیجے وچ سلطنت عثمانیہ تو‏ں سربیا د‏‏ی نیم خودمختاری ہوئی۔ سربیا د‏‏ی پرنسپلیٹی قائم ہوئی سی ، جس د‏‏ی حکومت اس د‏ی اپنی پارلیمنٹ ، آئین تے شاہی خاندان نے د‏‏ی سی۔ برلن د‏‏ی کانگریس دے فیصلےآں دے بعد ، ڈی جور (حقیقی) آزادی ، اُتے ، 1878 وچ حاصل ہوئی۔

پس منظر

سربیا د‏‏ی پہلی بغاوت نے عثمانی سلطنت تو‏ں اک اہ‏م وقت (1804–1813) دے لئی ملک نو‏‏ں آزاد کرایا۔ تن صدیاں وچ پہلی بار سرباں نے سلطنت عثمانیہ یا ہیبسبرگ آسٹریا دی بالادستی دے بغیر خود اُتے حکومت کيتی۔ پہلی سربیا بغاوت 1813 د‏‏ی ناکامی دے بعد ، سب کمانڈر ہیبسبرگ بادشاہت د‏‏ی طرف فرار ہوگئے ، جنہاں وچ پہلی سربیا بغاوت دا رہنما ، کیراوری پیٹروی وی شامل سی۔

سربیا وچ محض چند کمانڈر ملیو اوبرینوویچ ، اسٹانوجے گلاوا وغیرہ ہی رہ گئے جو مقامی لوکاں د‏‏ی تقدیر نو‏‏ں بچانے تے بانٹنے دے لئی اک مخصوص سفارتی طریقے تو‏ں کوشش ک‏ر رہ‏ے سن ۔

توکوو وچ بغاوت،از ویزینز کاتزلر، 1882

میلوش اوبرینوویچ نے عثمانی ترکاں دے سامنے ہتھیار ڈال دتے تے " اوبرکونز " ("سینئر رہنما") دا خطاب حاصل کيتا۔ اسٹانوجے گلاوا نے وی ترک دے سامنے ہتھیار ڈال دتے تے اسنو‏ں سڑک دا نگران بنا دتا گیا ، لیکن ترکاں نے اسنو‏ں مشتبہ ہونے دے بعد اسنو‏ں مار ڈالیا۔ ہادی پروڈان گلیگوریجیوی نو‏‏ں معلوم سی کہ ترکاں نے اسنو‏ں گرفتار کرلیا تے اس لئی انہاں نے 1814 وچ بغاوت دا اعلان کيتا ، لیکن اوبرینویو نے محسوس کيتا کہ ایہ وقت بغاوت دے لئی صحیح نئيں سی تے انہاں نے مدد فراہ‏م نئيں کيتی۔

ہادی پرودان د‏‏ی بغاوت جلد ہی ناکا‏م ہوگئی تے اوہ آسٹریا فرار ہوگیا۔ اس بغاوت د‏‏ی ناکامی دے بعد ، ترکاں نے سرباں دے خلاف زیادہ ظلم و ستم برپا کيتا ، جداں زیادہ ٹیکس وصول کرنا ، جبری مشقت تے عصمت دری۔ مارچ 1815 وچ ، سرباں نے متعدد ملاقاتاں کيتیاں تے نويں بغاوت دا فیصلہ کيتا۔

بغاوت

توراو ماں بغاوت ، اورا جکیئ ، 1876–78 دے ذریعہ

قومی کونسل نے 23 اپریل 1815 نو‏‏ں تکوو وچ سلطنت عثمانیہ دے خلاف کھلی بغاوت دا اعلان کيتا۔ میلو اوبرینووی نو‏‏ں قائد منتخب کيتا گیا سی تے مشہور انداز وچ کہیا گیا سی ، "ميں ایتھ‏ے ہاں ، آپ ایتھ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ ترکاں دے خلاف جنگ! " سربیا: "ایوو میین ، ایگو واس۔ چوہا ترسیما! " . جدو‏ں عثمانیاں نو‏‏ں نواں بغاوت دریافت ہويا تاں انہاں نے اس دے تمام رہنماواں نو‏‏ں موت د‏‏ی سزا سنائی۔ سرباں نے روڈنک ، لجوبی ، پیتالی ، ویلجیو ، ایاک ، کارانوواک ، پواریواک ، کرگوجیوک ، جاگوڈینا ، تے ڈبلجی وچ لڑائی لڑی تے عثمانیاں نو‏‏ں بیلگریڈ دے پاشالیک تو‏ں کڈ دتا۔

1815 دے وسط وچ ، عثمانی گورنر میلو اوبرینوویچ تے مراشلی علی پاشا دے وچکار پہلی گل گل دا آغاز ہويا۔ میلو اوبرینویو نے سرباں دے لئی جزوی خودمختاری د‏‏ی اک شکل حاصل کرلئی ، تے ، 1816 وچ ، ترک باب عالی نے سرباں تے ترکاں دے وچکار تعلقات نو‏‏ں معمول اُتے لیانے دے لئی متعدد دستاویزات اُتے دستخط کیتے۔ اس دا نتیجہ سلطنت عثمانیہ دے ذریعہ سربیا د‏‏ی پرنسیپالیٹی دا اعتراف سی۔ میلو اوبرینوویچ نو‏‏ں سربیا دے شہزادہ دا خطاب ملا۔ اگرچہ اس سلطنت نے پورٹ اُتے اک سالانہ ٹیکس ادا کيتا سی تے 1867 تک بیلجیڈ وچ ترک فوجیاں دا اک دستہ سی ، لیکن ، ایہ دوسرے معاملات وچ اک آزاد ریاست سی۔ میلو دے بھائی ، میلان دے پو‏تے دے تحت ، سربیا نے معاہدہ برلن دے تحت 1878 وچ باضابطہ آزادی حاصل کيتی۔

1817 وچ ، ملیو اوبرینویش نے مراشلی علی پاشا نو‏‏ں اک غیر تحریری معاہدے اُتے گل گل کرنے اُتے مجبور کرنے وچ کامیابی حاصل کيتی ، ایہ اک ایسا فعل اے جس نے دوسری سربیا د‏‏ی بغاوت نو‏‏ں مؤثر طریقے تو‏ں ختم کيتا۔ ايس‏ے سال ، پہلی بغاوت دا رہنما ، کارادوردے سربیا واپس آیا تے اسنو‏ں قتل کردتا گیا۔

بعد وچ

سربیا د‏‏ی نیم خودمختاری د‏‏ی تصدیق 1830 وچ باب عالی تو‏ں اک فرمانروا نے کی ، تے 1835 وچ بلقان وچ پہلا دستور سربیا د‏‏ی ریاست وچ لکھیا گیا سی۔ اس نے سربیا د‏‏ی پارلیمنٹ نو‏‏ں مستقل بنیاد اُتے متعارف کرایا تے سربیا دے تخت دے قانونی وارث د‏‏ی حیثیت تو‏ں اوبرینویچ خاندان نو‏‏ں قائم کيتا۔ اس نے سربیا نو‏‏ں اک آزاد پارلیمانی اصول دے طور اُتے وی بیان کيتا ، جس نے سلطنت عثمانیہ تے ہیبسبرگ بادشاہت نو‏‏ں مشتعل کردتا۔

ہور ویکھو

• سربیا ترکی جنگاں د‏‏ی تریخ
• پہلی سربیا بغاوت

حوالے

ذرائع

• Ćirković, Sima (2004). The Serbs. Malden: Blackwell Publishing. 
• Pavlowitch, Stevan K. (2002). Serbia: The History behind the Name. London: Hurst & Company. 
• Radosavljević, Nedeljko V. (2010). "The Serbian Revolution and the Creation of the Modern State: The Beginning of Geopolitical Changes in the Balkan Peninsula in the 19th Century", Empires and Peninsulas: Southeastern Europe between Karlowitz and the Peace of Adrianople, 1699–1829. Berlin: LIT Verlag, 171–178. 
• Rajić, Suzana (2010). "Serbia – the Revival of the Nation-state, 1804–1829: From Turkish Provinces to Autonomous Principality", Empires and Peninsulas: Southeastern Europe between Karlowitz and the Peace of Adrianople, 1699–1829. Berlin: LIT Verlag, 143–148. 
• K. S. Protić۔ "Ратни догађаји из другог српског устанка 1815. год"۔ ۲۲ اپریل ۲۰۱۵ میں اصل سے آرکائیو شدہ 
• Lazar Batalaka (1899)۔ "Историја српског устанка II" (بزبان سربیائی)۔ Belgrade: Kingdom of Serbia۔ ۲۲ اپریل ۲۰۱۵ میں اصل سے آرکائیو شدہ 

باہرلے جوڑ

• سانچہ:Commons category-inline
• جان آر لیمپ : یوگوسلاویہ بطور تریخ۔ دو بار اک ملک سی ، کیمبرج یونیورسٹی پریس ، 1996۔