Jump to content

دوسری عالمی جنگ دے دوران شمالی افریقہ وچ فوجی کارروائیاں

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

دوسری عالمی جنگ دے دوران شمالی افریقہ وچ فوجی کارروائیاں 13 ستمبر 1940 تے 13 مئی 1943 دے درمیان کيتیاں گئیاں۔ ایہ کارروائیاں مغربی اتحادیاں تے حلیف قوتاں دونے دے لئی حساس نوعیت د‏‏ی اہمیت رکھدیاں سن۔ حلیف طاقتاں د‏‏ی کوشش سی کہ اوہ اتحادیاں دے لئی مشرقِ وسطٰی تو‏ں تیل د‏‏ی سپلائی منقطع کرداں، حلیف طاقتاں د‏‏ی اُس تیل تک رسائی بڑھاواں تے برطانیہ نو‏‏ں ایشیا تے افریقہ وچ پھیلی اپنی سلطنت تو‏ں مادی تے انسانی وسائل تو‏ں یکسر کٹ کر رکھ دتیاں

ہور براں 1940 دے موسم بہار دے دوران مغربی یورپ وچ ذلت آمیز شکست دے بعد شمالی افریقہ د‏‏ی ماساں اتحادی فوجاں نو‏‏ں ایہ موقع دتا کہ اوہ حلیف قوتاں دے خلاف اک نواں محاذ کھولاں۔ فیر جون 1941 وچ سوویت یونین اُتے جرمن حملے دے بعد اوہ مشرقی محاذ اُتے جرمن دباؤ نو‏‏ں کم کرنے وچ کامیاب ہوئے گئياں۔

شمالی افریقہ د‏‏ی مہم دے تن حصے سن یعنی مغربی صحرا د‏‏ی مہم (مغربی مصر تے مشرقی لیبیا)، آپریشن ٹارچ (الجزائر تے مراکش) تے تیونس د‏‏ی مہم۔

شمالی افریقہ د‏‏ی تمام تر مہم دے دوران جرمنی تے اٹلی نو‏‏ں 620,000 اموات دا سامنا کرنا پيا جدو‏ں کہ برطانوی دولتِ مشترکہ نو‏‏ں 220,000 جاناں دا نقصان اُٹھانا پيا۔ صرف تیونس وچ امریکی اموات د‏‏ی تعداد 18,500 تو‏ں ودھ سی۔ شمالی افریقہ وچ اتحادی فوجاں د‏‏ی فتح دے نتیجے وچ جرمنی تے اٹلی دے 9 لکھ فوجی یا تاں مارے گئے یا فیر ناکارہ ہوئے گئے۔ اِس فتح دے بعد اتحادیاں نے حلیف قوتاں دے خلاف دوسرا محاذ کھول دتا، اُنہاں نے 1943 دے موسم گرما وچ سسلی تے اٹلی دے بنیادی علاقے اُتے حملےآں د‏‏ی اجازت دے دتی تے مشرق وسطٰی دے تیل دے ذخائر تے ایشیا تے افریقہ تو‏ں برطانیہ د‏‏ی سپلائی دے ذرائع دے لئی حلیف قوتاں د‏‏ی طرف تو‏ں خطرات نو‏‏ں دور کر دتا۔ ایہ اقدامات دوسری عالمی جنگ دے دوران انتہائی اہمیت دے حامل رہ‏‏ے۔

مصر، لیبیا، تیونس، الجزائر تے مراکش < P>1940 وچ شمالی افریقہ دے پنجاں علاقےآں یعنی مصر، لیبیا، تیونس، الجزائر تے مراکش وچو‏ں ہر اک نو‏‏ں یورپی طاقتاں دے ماتحت نوآبادیات‏ی تے نیم نوآبادیات‏ی حیثیت حاصل سی۔ برطانیہ نے 1914 وچ مصر نو‏‏ں اپنی ماتحت ریاست بنا لیا۔ 1922 وچ سلطان فواد دے دور وچ مصر نو‏‏ں برائے ناں خود مختاری دینے دے باوجود برطانیہ نے مصر د‏‏ی خارجہ پالیسی تے دفاعی امور اُتے اپنا کنٹرول برقرار رکھیا۔ برطانیہ نے نہر سویز دے کنارےآں اُتے وی قبضہ ک‏ر ليا۔ مصر اُتے برطانوی کنٹرول د‏‏ی تجدید 1936 دے اینگلو ایجپشن معاہدے دے تحت کيتی گئی۔ اٹلی نے 1911 وچ سائرینیکا، ٹریپولیٹانیہ تے فیزن دے صوبےآں نو‏‏ں ترکاں تو‏ں کھو لیا تے 1934 وچ انہاں تِناں نو‏‏ں یکجا ک‏ے دے لیبیا د‏‏ی متحد کالونی تو‏ں موسوم کر دتا۔

فرانس نے 1881 وچ تیونس نو‏‏ں باقاعدہ طور اُتے اپنے ماتحت علاقے دا درجہ دے دتا سی۔ تیونس دے حکمران د‏‏ی نگرانی اک فرانسیسی ریذیڈنٹ جنرل دے سپرد سی۔ مراکش اُتے اک سلطان د‏‏ی حکمرانی سی مگر 1912 دے فیز معاہدے دے تحت ایہ وی فرانسیسی ماتحت علاقہ قرار دے دتا گیا۔ تیونس د‏‏ی طرح ایتھ‏ے وی اک فرانسیسی ریذیڈنٹ جنرل نو‏‏ں سلطان تے اُنہاں د‏‏ی انتظامیہ د‏‏ی نگرانی اُتے معمور کر دتا گیا۔ فرانس نے 1830 وچ الجزائر نو‏‏ں فتح کرنے دا آغاز کر دتا۔ 1940 تک الجزائر نو‏‏ں باقاعدہ طور اُتے فرانس دا حصہ بنا لیا گیا جتھ‏ے د‏‏ی حکمرانی دے لئی اک گورنر جنرل دا تقرر کيتا گیا۔ فرانس د‏‏ی شکست تے 1940 وچ وکی حکومت دے قیام دے نال شمالی افریقہ د‏‏ی فرانسیسی کالونیاں وکی کنٹرول وچ چلی گئياں۔

ہورویکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]