دولتالا
Rawalpindi | |
---|---|
پاکستان دی یونین کونسلاں | |
ملک | Pakistan |
پاکستان دی انتظامی تقسیم | پنجاب، پاکستان |
پاکستان دی انتظامی تقسیم | ضلع راولپنڈی |
تحصیل | تحصیل گوجر خان |
حکومت | |
• MNA | Raja Javeed Ikhlas |
• MPA | Raja Shaukat Bhatti |
آبادی | |
• کل | ۳۵,۸۰۰ |
دولتالہ (انگریزی: Daultala) پاکستان دا اک پاکستان دی یونین کونسلاں جو تحصیل گوجر خان وچ واقع اے۔[۱]
تفصیلات
[سودھو]دولتالہ دی مجموعی آبادی 35,800 افراد اُتے مشتمل اے۔ دولتالا دا شمار قدیم ترین قصبات وچوں ہوندا اے ۔ اس تریخی قصبہ نوں اج وی مخصوص سیاسی و ثقافتی اہمیت دے پیش نظر غربی گجر خان دے مرکزی حصہ وچ فوقیت و مرکزیت حاصل اے۔ 1980کے بعد دولتالہ نے حیرت انگیز ترقی دی جتھے دوسرے علاقےآں توں آئے ہوئے لوکاں نے تیزی توں ایتھے آباد ہونا شروع کر دتا۔ اس طرح، اس دی آبادی وچ چند سالاں وچ 50فیصد اضافہ ہوئے گیا تے اس دی تجارتی سرگرمیاں وچ وی تیزی آ گئی۔ علاقہ دی ضروریات پوری کرنے دے لئی سرکاری و نیم سرکاری ادارے قائم کیتے گئے۔ انہاں وچ تعلیمی ادارے ،واپڈا ،ٹیلیفون دے سب ڈویژن تے ہور ادارےآں دے مرکزی دفاتر شامل نيں۔ ایہ علاقہ جو گیس تے معدنیات دی دولت توں مالا مال اے ،خوش قسمتی توں اس قصبہ نوں گیس ورگی سہولت میسر اے۔ 1994 وچ ٹائون کمیٹی دا درجہ حاصل ہونے دے بعد دولتالہ دی اہمیت وچ اضافہ ہونا شروع ہوئے گیا تے عوامی حلقےآں نے ایہنوں تحصیل دا درجہ دوون لئی تحصیل بنائو تحریک دا آغاز کیتا جس وچ پارٹی و علاقائی سیاست توں ہٹ کے ہر فورم اُتے مکتب فکر نے حصہ لیا ۔
ناں وجہ
[سودھو]دولتالا دے ناں وجہ دے متعلق چند مقامی لوکاں دی طرف توں قصے کہانیاںزبان عام نيں، مگر انہاں دے تاریخی شواہد نئيں ملدے۔ عہد شیر شاہ تے عہد اکبر وچ معروف قصبات وچ شامل سی ۔ اس قصبہ نوں زمانے دے بے رحم ہتھوں کئی دفعہ نیست و نابود ہونا پيا۔ تریخ وچ اس دے ابتدائی آباد کار دا ذکر نئيں ملدا تے نہ ہی ایہ معلوم ہُندا اے کہ ایہ قصبہ کِنّی بار تباہ و برباد ہويا۔پر سلطان جلال خان گھکڑ نے اپنے عہدحکومت وچ راجا دولاں خان پکھڑال نوں بطور جاگیر عطا کر دتا۔دولاں خان نے زمینداراں قوم ،نگیال قوم، گوجر کٹھانہ و کسانہ تے ہندو بیوپاری لیا کے ایتھے آباد کیتے۔ اسنوں گردونواح دے لوکاں نے راجا دولت خان پکھڑال دے ناں توں منسوب کر کے دولوآلہ کہنا شروع کر دتا جو مختلف ادوار وچ بگڑ کے دولوآلہ ،دولاں والا تے فیر دولتالہ مشہور ہوئے گیا۔ اسنوں سکھاں دے دور وچ دولتالہ خالصہ وی کہیا جاندا رہیا بعد وچ مسلماناں نے اس دے نال خالصہ مٹا دتا۔
تریخ
[سودھو]راجا دولاں خان دے بعد اس دا بیٹا راجا شیر جنگ دولتالہ دا مالک بنا جدوں اسنوں اپنی بیوی مہر النساء دی جانب توں جاگیر ملی تاں اوہ ایتھے توں نقل مکانی کر گیا۔شیر جنگ دے بعد سسر منصب دار راجا شیر علی پکھڑال دی کوئی نرینہ اولاد نئيں سی۔ شیر جنگ دے زمانے وچ دولتالہ نوں کاغذات وچ جنڈالہ بھکڑال لکھیا جاندا تھا۔راجا شیر جنگ دے بعد دولتالہ اُتے مجسم خان گوجر نے قبضہ کر لیاجس نے ایتھے دے باسیاں نوں تنگ کرنا شروع کر دتا۔ اس دے مظالم توں خوفزدہ ہوئے کے لوکاں نے ایتھے توں نقل مکانی شروع کر دتی۔ مگر بابا شاہ کمال دی بددعا توں بے اولاد رہیا۔ اس دے بعد قوم سوہدرہ تے سید قابض ہوئے۔ 1892ماں سکھ عہد وچ سردارن سندانوالیہ دی ہدایات اُتے داروغہ جنگ نے دولتالہ نوں زیل دا درجہ دے کے اک سکھ ہرناں سنگھ دے حوالے کے دتا۔دولتالہ وچ قدیم قوماں وچ نگیال ،دھمیال ، لوہدرہ ،سید ،گوجر کٹاریہ، گوجر کسانہ شامل نيں جدوں کہ ہور قوماں بعد وچ ایتھے آباد ہوئیاں۔جداں کہ قیام پاکستان دے بعد اک وڈی تعداد وچ مہاجرین ایتھے آ کے آباد ہوئے ۔ ==قلعہ سیداں==
گوجرخاندان دے نال نال سید خاندان دولتالہ وچ قدیم زمانہ توں آباد نيں۔مقامی طور اُتے کہیا جاندا اے کہ زمانہ قدیم وچ اندرون شہر قدیمی مسجد دے نیڑے قلعہ نما جگہ تھی،جتھے سید خاندان آباد سن تے عام طور اُتے سیداں دا قلعہ کہیا جاندا تھا۔گو کہ اج وی ایہ جگہ شہر وچ سب توں اُچی جگہ واقعہ اے تے اس دے آثار وی نيں مگر تریخ وچ اس قلعہ دے متعلق ثبوت نئيں ملدا۔
تاریخی تے جغرافیائی اہمیت
[سودھو]دولتالہ اپنے تاریخی تے جغرافیائی محل وقوع دی وجہ توں تحصیل گوجرخان دا اک نہات اہم قصبہ اے۔ اس دی مرکزی حیثیت دا اندازہ اس گل توں وی لگایا جاسکدا اے کہ شہر دے چاراں اطراف چھوٹی وڈی کل ملیا کے 11سڑکاں نکلدی نيں۔ انہاں وچوں صرف اک سڑک ایسی اے جو پچھلی صدی دے وسط وچ تعمیر ہوئی۔ باقی سب سڑکاں اِنّی ہی قدیم نيں جِنّا ایہ قصبہ۔اک طویل مدت توں ایہ شہر گردونواح دے لوکاں دی ضروریات نوں پورا کر رہیا اے۔ ایتھے ابتدا ہی توں رہلوے اسٹیشن، تعلیمی ادارے، پوسٹ آفس، ہسپتال، شفاخانہ حوانات تے بازار وچ ضروریات عام دی اشیاء دے علاوہ زرعی اجناس وی ایتھے دستیاب سن ۔ شہر دا اک بازار محض تجارتی سرگرمیاں دی وجہ توں منڈی بازار مشہور ہويا۔
دولتالہ | |
دیس: | پاکستان |
صوبہ | پنجاب |
ضلع | ضلع راولپنڈی |
تصیل | تصیل گجر خان |
بولی | پنجابی |
تقسیم ملک 1947 دے حالات
[سودھو]تریخ گواہ اے کہ ایہ شہر کئی بار اجڑا تے بسا۔1947ماں ایہ شہر تباہ ہونے توں بال بال بچ گیا تقسیم ملک دے وقت مسلماناں اُتے بے انتہا ظلم ہوئے جس توں مسلماناں وچ غم وغصہ دی لہر دوڑ گئی۔ اس وقت اندرون شہر وچ ہندو تے سکھ آبادی دی اکثریت سی جدوں کہ بیرون شہر وچ مقامی آبادی سی جس توں شہر وچ حالات بہت حد تک کشیدہ ہوئے گئے سن مگر بزرگ شہریاں دی سجھ بجھ تے انگریزفوج دی بروقت آمد دی وجہ ایہ خطرہ ٹل گیا ==شہر دی قدامت==
دولتالہ شہر دے مشرقی سمت پرائمری سکول دے پہلو وچ اک بہت وڈا تالاب تھا،جس وچ سارا سال پانی جمع رہندا سی ۔ اس دے کنارےآں اُتے (BANYAN)کے انتہائی قدیم وڈے وڈے درخت سن مگر رفتہ رفتہ شپر دے چاراں اطراف وچ پھیلے ہوئے تالاب تے درخت ختم کردئے گئے۔اس طرح شہر دی مغرب وچ آبادی توں ہٹ کر کئی ایکڑ اُتے پھیلا ہويا پھلدار درختاں دا اک باغ سی ۔
مشہور تھاںواں
[سودھو]سکھاں دے زمانہ وچ دولتالہ شہر وچ واقع وڈا کناں اندرون شہر وچ پانی دی تقریباًتمام ضروریات پوری کردا سی ۔ وقت گزرنے دے نال نال اس دی ضرورت تے استعمال واہمیت وچ کمی آگئی۔پر اج وی اوہ جگہ اس کنواں دے ناں توں ’چوک وڈا کنواں ‘کے ناں توں مشہور اے ۔
مشاہیر
[سودھو]سوار محمد حسین شہید (نشان حیدر)کا تعلق دولتالہ دے نواحی گائاں توں اے۔ آپ دا مزار ڈھوک پیر بخش وچ واقع اے ۔
قدرتی گیس
[سودھو]خطہ پوٹھوہار دا ایہ علاقہ معدنیات گیس توں مالامال اے۔ دولتالہ تے نیڑے وجوار دے دیہات وچ تن تھاںواں آہدی،ترکوال تے بھنگالی توں گیس دے وسیع ذخائر دریافت ہوئے نيں۔
حوالے
[سودھو]- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
سانچہ:پاکستان-نامکمل | سانچہ:پاکستان-جغرافیہ-نامکمل |