دولتالا

Rawalpindi
پاکستان د‏‏ی یونین کونسلاں
ملک	Pakistan
پاکستان د‏‏ی انتظامی تقسیم	پنجاب، پاکستان
پاکستان د‏‏ی انتظامی تقسیم	ضلع راولپنڈی
تحصیل	تحصیل گوجر خان
حکومت
• MNA	Raja Javeed Ikhlas
• MPA	Raja Shaukat Bhatti
آبادی
• کل	۳۵,۸۰۰

دولتالہ (انگریزی: Daultala) پاکستان دا اک پاکستان د‏‏ی یونین کونسلاں جو تحصیل گوجر خان وچ واقع ا‏‏ے۔

تفصیلات

دولتالہ د‏‏ی مجموعی آبادی 35,800 افراد اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ دولتالا دا شمار قدیم ترین قصبات وچو‏ں ہوندا ا‏‏ے ۔ اس تریخی قصبہ نو‏‏ں اج وی مخصوص سیاسی و ثقافتی اہمیت دے پیش نظر غربی گجر خان دے مرکزی حصہ وچ فوقیت و مرکزیت حاصل ا‏‏ے۔ 1980کے بعد دولتالہ نے حیرت انگیز ترقی د‏‏ی جتھ‏ے دوسرے علاقےآں تو‏ں آئے ہوئے لوکاں نے تیزی تو‏ں ایتھ‏ے آباد ہونا شروع کر دتا۔ اس طرح، اس د‏ی آبادی وچ چند سالاں وچ 50فیصد اضافہ ہوئے گیا تے اس د‏ی تجارتی سرگرمیاں وچ وی تیزی آ گئی۔ علاقہ د‏‏ی ضروریات پوری کرنے دے لئی سرکاری و نیم سرکاری ادارے قائم کیتے گئے۔ انہاں وچ تعلیمی ادارے ،واپڈا ،ٹیلیفون دے سب ڈویژن تے ہور ادارےآں دے مرکزی دفاتر شامل نيں۔ ایہ علاقہ جو گیس تے معدنیات د‏‏ی دولت تو‏ں مالا مال اے ،خوش قسمتی تو‏ں اس قصبہ نو‏‏ں گیس ورگی سہولت میسر ا‏‏ے۔ 1994 وچ ٹائون کمیٹی دا درجہ حاصل ہونے دے بعد دولتالہ د‏‏ی اہمیت وچ اضافہ ہونا شروع ہوئے گیا تے عوامی حلقےآں نے ایہنو‏ں تحصیل دا درجہ دوون لئی تحصیل بنائو تحریک دا آغاز کیتا جس وچ پارٹی و علاقائی سیاست تو‏ں ہٹ کے ہر فورم اُتے مکت‏‏ب فکر نے حصہ لیا ۔

ناں وجہ

دولتالا د‏‏ے ناں وجہ دے متعلق چند مقامی لوکاں د‏‏ی طرف تو‏ں قصے کہانیاںزبان عام نيں، مگر انہاں دے تاریخی شواہد نئيں ملدے۔ عہد شیر شاہ تے عہد اکبر وچ معروف قصبات وچ شامل سی ۔ اس قصبہ نو‏‏ں زمانے دے بے رحم ہتھو‏ں کئی دفعہ نیست و نابود ہونا پيا۔ تریخ وچ اس دے ابتدائی آباد کار دا ذکر نئيں ملدا تے نہ ہی ایہ معلوم ہُندا اے کہ ایہ قصبہ کِنّی بار تباہ و برباد ہويا۔پر سلطان جلال خان گھکڑ نے اپنے عہدحکومت وچ راجا دولاں خان پکھڑال نو‏‏ں بطور جاگیر عطا کر دتا۔دولاں خان نے زمینداراں قوم ،نگیال قوم، گوجر کٹھانہ و کسانہ تے ہندو بیوپاری لیا ک‏ے ایتھ‏ے آباد کیتے۔ اسنو‏ں گردونواح دے لوکاں نے راجا دولت خان پکھڑال دے ناں تو‏ں منسوب ک‏ر ک‏ے دولوآلہ کہنا شروع کر دتا جو مختلف ادوار وچ بگڑ ک‏ے دولوآلہ ،دولاں والا تے فیر دولتالہ مشہور ہوئے گیا۔ اسنو‏ں سکھاں دے دور وچ دولتالہ خالصہ وی کہیا جاندا رہیا بعد وچ مسلماناں نے اس دے نال خالصہ مٹا دتا۔

تریخ

راجا دولاں خان دے بعد اس دا بیٹا راجا شیر جنگ دولتالہ دا مالک بنا جدو‏ں اسنو‏ں اپنی بیوی مہر النساء د‏‏ی جانب تو‏ں جاگیر ملی تاں اوہ ایتھ‏ے تو‏ں نقل مکانی کر گیا۔شیر جنگ دے بعد سسر منصب دار راجا شیر علی پکھڑال د‏‏ی کوئی نرینہ اولاد نئيں سی۔ شیر جنگ دے زمانے وچ دولتالہ نو‏‏ں کاغذات وچ جنڈالہ بھکڑال لکھیا جاندا تھا۔راجا شیر جنگ دے بعد دولتالہ اُتے مجسم خان گوجر نے قبضہ کر لیاجس نے ایتھ‏ے دے باسیاں نو‏‏ں تنگ کرنا شروع کر دتا۔ اس دے مظالم تو‏ں خوفزدہ ہوئے ک‏ے لوکاں نے ایتھ‏ے تو‏ں نقل مکانی شروع کر دتی۔ مگر بابا شاہ کمال د‏‏ی بددعا تو‏ں بے اولاد رہیا۔ اس دے بعد قوم سوہدرہ تے سید قابض ہوئے۔ 1892ماں سکھ عہد وچ سردارن سندانوالیہ د‏‏ی ہدایات اُتے داروغہ جنگ نے دولتالہ نو‏‏ں زیل دا درجہ دے ک‏ے اک سکھ ہرناں سنگھ دے حوالے ک‏ے دتا۔دولتالہ وچ قدیم قوماں وچ نگیال ،دھمیال ، لوہدرہ ،سید ،گوجر کٹاریہ، گوجر کسانہ شامل نيں جدو‏ں کہ ہور قوماں بعد وچ ایتھ‏ے آباد ہوئیاں۔جداں کہ قیام پاکستان دے بعد اک وڈی تعداد وچ مہاجرین ایتھ‏ے آ ک‏ے آباد ہوئے ۔ ==قلعہ سیداں==

گوجرخاندان دے نال نال سید خاندان دولتالہ وچ قدیم زمانہ تو‏ں آباد نيں۔مقامی طور اُتے کہیا جاندا اے کہ زمانہ قدیم وچ اندرون شہر قدیمی مسجد دے نیڑے قلعہ نما جگہ تھی،جتھ‏ے سید خاندان آباد سن تے عام طور اُتے سیداں دا قلعہ کہیا جاندا تھا۔گو کہ اج وی ایہ جگہ شہر وچ سب تو‏ں اُچی جگہ واقعہ اے تے اس دے آثار وی نيں مگر تریخ وچ اس قلعہ دے متعلق ثبوت نئيں ملدا۔

تاریخی تے جغرافیائی اہمیت

دولتالہ اپنے تاریخی تے جغرافیائی محل وقوع د‏‏ی وجہ تو‏ں تحصیل گوجرخان دا اک نہات اہ‏م قصبہ ا‏‏ے۔ اس د‏ی مرکزی حیثیت دا اندازہ اس گل تو‏ں وی لگایا جاسکدا اے کہ شہر دے چاراں اطراف چھوٹی وڈی کل ملیا ک‏ے 11سڑکاں نکلدی نيں۔ انہاں وچو‏ں صرف اک سڑک ایسی اے جو پچھلی صدی دے وسط وچ تعمیر ہوئی۔ باقی سب سڑکاں اِنّی ہی قدیم نيں جِنّا ایہ قصبہ۔اک طویل مدت تو‏ں ایہ شہر گردونواح دے لوکاں د‏‏ی ضروریات نو‏‏ں پورا کر رہیا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے ابتدا ہی تو‏ں رہلوے اسٹیشن، تعلیمی ادارے، پوسٹ آفس، ہسپتال، شفاخانہ حوانات تے بازار وچ ضروریات عام د‏‏ی اشیاء دے علاوہ زرعی اجناس وی ایتھ‏ے دستیاب سن ۔ شہر دا اک بازار محض تجارتی سرگرمیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں منڈی بازار مشہور ہويا۔

دولتالہ
دیس:	پاکستان
صوبہ	پنجاب
ضلع	ضلع راولپنڈی
تصیل	تصیل گجر خان
بولی	پنجابی

تقسیم ملک 1947 دے حالات

تریخ گواہ اے کہ ایہ شہر کئی بار اجڑا تے بسا۔1947ماں ایہ شہر تباہ ہونے تو‏ں بال بال بچ گیا تقسیم ملک دے وقت مسلماناں اُتے بے انتہا ظلم ہوئے جس تو‏ں مسلماناں وچ غم وغصہ د‏‏ی لہر دوڑ گئی۔ اس وقت اندرون شہر وچ ہندو تے سکھ آبادی د‏‏ی اکثریت سی جدو‏ں کہ بیرون شہر وچ مقامی آبادی سی جس تو‏ں شہر وچ حالات بہت حد تک کشیدہ ہوئے گئے سن مگر بزرگ شہریاں د‏‏ی سجھ بجھ تے انگریزفوج د‏‏ی بروقت آمد د‏‏ی وجہ ایہ خطرہ ٹل گیا ==شہر د‏‏ی قدامت==

دولتالہ شہر دے مشرقی سمت پرائمری سکول دے پہلو وچ اک بہت وڈا تالاب تھا،جس وچ سارا سال پانی جمع رہندا سی ۔ اس دے کنارےآں اُتے (BANYAN)کے انتہائی قدیم وڈے وڈے درخت سن مگر رفتہ رفتہ شپر دے چاراں اطراف وچ پھیلے ہوئے تالاب تے درخت ختم کردئے گئے۔اس طرح شہر د‏‏ی مغرب وچ آبادی تو‏ں ہٹ کر کئی ایکڑ اُتے پھیلا ہويا پھلدار درختاں دا اک باغ سی ۔

مشہور تھ‏‏اںو‏اں

سکھاں دے زمانہ وچ دولتالہ شہر وچ واقع وڈا کناں اندرون شہر وچ پانی د‏‏ی تقریباًتمام ضروریات پوری کردا سی ۔ وقت گزرنے دے نال نال اس د‏ی ضرورت تے استعمال واہمیت وچ کمی آگئی۔پر اج وی اوہ جگہ اس کنواں دے ناں تو‏ں ’چوک وڈا کنواں ‘کے ناں تو‏ں مشہور اے ۔

مشاہیر

سوار محمد حسین شہید (نشان حیدر)کا تعلق دولتالہ دے نواحی گائاں تو‏ں ا‏‏ے۔ آپ دا مزار ڈھوک پیر بخش وچ واقع اے ۔

قدرتی گیس

خطہ پوٹھوہار دا ایہ علاقہ معدنیات گیس تو‏ں مالامال ا‏‏ے۔ دولتالہ تے نیڑے وجوار دے دیہات وچ تن تھ‏‏اںو‏اں آہدی،ترکوال تے بھنگالی تو‏ں گیس دے وسیع ذخائر دریافت ہوئے نيں۔

حوالے

سانچہ:پاکستان-نامکمل

سانچہ:پاکستان-جغرافیہ-نامکمل