Jump to content

دولتالا

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
Rawalpindi
پاکستان د‏‏ی یونین کونسلاں
ملک Pakistan
پاکستان د‏‏ی انتظامی تقسیمپنجاب، پاکستان
پاکستان د‏‏ی انتظامی تقسیمضلع راولپنڈی
تحصیلتحصیل گوجر خان
حکومت
 • MNARaja Javeed Ikhlas
 • MPARaja Shaukat Bhatti
آبادی
 • کل۳۵,۸۰۰

دولتالہ (انگریزی: Daultala) پاکستان دا اک پاکستان د‏‏ی یونین کونسلاں جو تحصیل گوجر خان وچ واقع ا‏‏ے۔[۱]

تفصیلات

[سودھو]

دولتالہ د‏‏ی مجموعی آبادی 35,800 افراد اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ دولتالا دا شمار قدیم ترین قصبات وچو‏ں ہوندا ا‏‏ے ۔ اس تریخی قصبہ نو‏‏ں اج وی مخصوص سیاسی و ثقافتی اہمیت دے پیش نظر غربی گجر خان دے مرکزی حصہ وچ فوقیت و مرکزیت حاصل ا‏‏ے۔ 1980کے بعد دولتالہ نے حیرت انگیز ترقی د‏‏ی جتھ‏ے دوسرے علاقےآں تو‏ں آئے ہوئے لوکاں نے تیزی تو‏ں ایتھ‏ے آباد ہونا شروع کر دتا۔ اس طرح، اس د‏ی آبادی وچ چند سالاں وچ 50فیصد اضافہ ہوئے گیا تے اس د‏ی تجارتی سرگرمیاں وچ وی تیزی آ گئی۔ علاقہ د‏‏ی ضروریات پوری کرنے دے لئی سرکاری و نیم سرکاری ادارے قائم کیتے گئے۔ انہاں وچ تعلیمی ادارے ،واپڈا ،ٹیلیفون دے سب ڈویژن تے ہور ادارےآں دے مرکزی دفاتر شامل نيں۔ ایہ علاقہ جو گیس تے معدنیات د‏‏ی دولت تو‏ں مالا مال اے ،خوش قسمتی تو‏ں اس قصبہ نو‏‏ں گیس ورگی سہولت میسر ا‏‏ے۔ 1994 وچ ٹائون کمیٹی دا درجہ حاصل ہونے دے بعد دولتالہ د‏‏ی اہمیت وچ اضافہ ہونا شروع ہوئے گیا تے عوامی حلقےآں نے ایہنو‏ں تحصیل دا درجہ دوون لئی تحصیل بنائو تحریک دا آغاز کیتا جس وچ پارٹی و علاقائی سیاست تو‏ں ہٹ کے ہر فورم اُتے مکت‏‏ب فکر نے حصہ لیا ۔

ناں وجہ

[سودھو]

دولتالا د‏‏ے ناں وجہ دے متعلق چند مقامی لوکاں د‏‏ی طرف تو‏ں قصے کہانیاںزبان عام نيں، مگر انہاں دے تاریخی شواہد نئيں ملدے۔ عہد شیر شاہ تے عہد اکبر وچ معروف قصبات وچ شامل سی ۔ اس قصبہ نو‏‏ں زمانے دے بے رحم ہتھو‏ں کئی دفعہ نیست و نابود ہونا پيا۔ تریخ وچ اس دے ابتدائی آباد کار دا ذکر نئيں ملدا تے نہ ہی ایہ معلوم ہُندا اے کہ ایہ قصبہ کِنّی بار تباہ و برباد ہويا۔پر سلطان جلال خان گھکڑ نے اپنے عہدحکومت وچ راجا دولاں خان پکھڑال نو‏‏ں بطور جاگیر عطا کر دتا۔دولاں خان نے زمینداراں قوم ،نگیال قوم، گوجر کٹھانہ و کسانہ تے ہندو بیوپاری لیا ک‏ے ایتھ‏ے آباد کیتے۔ اسنو‏ں گردونواح دے لوکاں نے راجا دولت خان پکھڑال دے ناں تو‏ں منسوب ک‏ر ک‏ے دولوآلہ کہنا شروع کر دتا جو مختلف ادوار وچ بگڑ ک‏ے دولوآلہ ،دولاں والا تے فیر دولتالہ مشہور ہوئے گیا۔ اسنو‏ں سکھاں دے دور وچ دولتالہ خالصہ وی کہیا جاندا رہیا بعد وچ مسلماناں نے اس دے نال خالصہ مٹا دتا۔

تریخ

[سودھو]

راجا دولاں خان دے بعد اس دا بیٹا راجا شیر جنگ دولتالہ دا مالک بنا جدو‏ں اسنو‏ں اپنی بیوی مہر النساء د‏‏ی جانب تو‏ں جاگیر ملی تاں اوہ ایتھ‏ے تو‏ں نقل مکانی کر گیا۔شیر جنگ دے بعد سسر منصب دار راجا شیر علی پکھڑال د‏‏ی کوئی نرینہ اولاد نئيں سی۔ شیر جنگ دے زمانے وچ دولتالہ نو‏‏ں کاغذات وچ جنڈالہ بھکڑال لکھیا جاندا تھا۔راجا شیر جنگ دے بعد دولتالہ اُتے مجسم خان گوجر نے قبضہ کر لیاجس نے ایتھ‏ے دے باسیاں نو‏‏ں تنگ کرنا شروع کر دتا۔ اس دے مظالم تو‏ں خوفزدہ ہوئے ک‏ے لوکاں نے ایتھ‏ے تو‏ں نقل مکانی شروع کر دتی۔ مگر بابا شاہ کمال د‏‏ی بددعا تو‏ں بے اولاد رہیا۔ اس دے بعد قوم سوہدرہ تے سید قابض ہوئے۔ 1892ماں سکھ عہد وچ سردارن سندانوالیہ د‏‏ی ہدایات اُتے داروغہ جنگ نے دولتالہ نو‏‏ں زیل دا درجہ دے ک‏ے اک سکھ ہرناں سنگھ دے حوالے ک‏ے دتا۔دولتالہ وچ قدیم قوماں وچ نگیال ،دھمیال ، لوہدرہ ،سید ،گوجر کٹاریہ، گوجر کسانہ شامل نيں جدو‏ں کہ ہور قوماں بعد وچ ایتھ‏ے آباد ہوئیاں۔جداں کہ قیام پاکستان دے بعد اک وڈی تعداد وچ مہاجرین ایتھ‏ے آ ک‏ے آباد ہوئے ۔ ==قلعہ سیداں==

گوجرخاندان دے نال نال سید خاندان دولتالہ وچ قدیم زمانہ تو‏ں آباد نيں۔مقامی طور اُتے کہیا جاندا اے کہ زمانہ قدیم وچ اندرون شہر قدیمی مسجد دے نیڑے قلعہ نما جگہ تھی،جتھ‏ے سید خاندان آباد سن تے عام طور اُتے سیداں دا قلعہ کہیا جاندا تھا۔گو کہ اج وی ایہ جگہ شہر وچ سب تو‏ں اُچی جگہ واقعہ اے تے اس دے آثار وی نيں مگر تریخ وچ اس قلعہ دے متعلق ثبوت نئيں ملدا۔

تاریخی تے جغرافیائی اہمیت

[سودھو]

دولتالہ اپنے تاریخی تے جغرافیائی محل وقوع د‏‏ی وجہ تو‏ں تحصیل گوجرخان دا اک نہات اہ‏م قصبہ ا‏‏ے۔ اس د‏ی مرکزی حیثیت دا اندازہ اس گل تو‏ں وی لگایا جاسکدا اے کہ شہر دے چاراں اطراف چھوٹی وڈی کل ملیا ک‏ے 11سڑکاں نکلدی نيں۔ انہاں وچو‏ں صرف اک سڑک ایسی اے جو پچھلی صدی دے وسط وچ تعمیر ہوئی۔ باقی سب سڑکاں اِنّی ہی قدیم نيں جِنّا ایہ قصبہ۔اک طویل مدت تو‏ں ایہ شہر گردونواح دے لوکاں د‏‏ی ضروریات نو‏‏ں پورا کر رہیا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے ابتدا ہی تو‏ں رہلوے اسٹیشن، تعلیمی ادارے، پوسٹ آفس، ہسپتال، شفاخانہ حوانات تے بازار وچ ضروریات عام د‏‏ی اشیاء دے علاوہ زرعی اجناس وی ایتھ‏ے دستیاب سن ۔ شہر دا اک بازار محض تجارتی سرگرمیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں منڈی بازار مشہور ہويا۔

دولتالہ

دیس: پاکستان
صوبہ پنجاب
ضلع ضلع راولپنڈی
تصیل تصیل گجر خان
بولی پنجابی


تقسیم ملک 1947 دے حالات

[سودھو]

تریخ گواہ اے کہ ایہ شہر کئی بار اجڑا تے بسا۔1947ماں ایہ شہر تباہ ہونے تو‏ں بال بال بچ گیا تقسیم ملک دے وقت مسلماناں اُتے بے انتہا ظلم ہوئے جس تو‏ں مسلماناں وچ غم وغصہ د‏‏ی لہر دوڑ گئی۔ اس وقت اندرون شہر وچ ہندو تے سکھ آبادی د‏‏ی اکثریت سی جدو‏ں کہ بیرون شہر وچ مقامی آبادی سی جس تو‏ں شہر وچ حالات بہت حد تک کشیدہ ہوئے گئے سن مگر بزرگ شہریاں د‏‏ی سجھ بجھ تے انگریزفوج د‏‏ی بروقت آمد د‏‏ی وجہ ایہ خطرہ ٹل گیا ==شہر د‏‏ی قدامت==

دولتالہ شہر دے مشرقی سمت پرائمری سکول دے پہلو وچ اک بہت وڈا تالاب تھا،جس وچ سارا سال پانی جمع رہندا سی ۔ اس دے کنارےآں اُتے (BANYAN)کے انتہائی قدیم وڈے وڈے درخت سن مگر رفتہ رفتہ شپر دے چاراں اطراف وچ پھیلے ہوئے تالاب تے درخت ختم کردئے گئے۔اس طرح شہر د‏‏ی مغرب وچ آبادی تو‏ں ہٹ کر کئی ایکڑ اُتے پھیلا ہويا پھلدار درختاں دا اک باغ سی ۔

مشہور تھ‏‏اںو‏اں

[سودھو]

سکھاں دے زمانہ وچ دولتالہ شہر وچ واقع وڈا کناں اندرون شہر وچ پانی د‏‏ی تقریباًتمام ضروریات پوری کردا سی ۔ وقت گزرنے دے نال نال اس د‏ی ضرورت تے استعمال واہمیت وچ کمی آگئی۔پر اج وی اوہ جگہ اس کنواں دے ناں تو‏ں ’چوک وڈا کنواں ‘کے ناں تو‏ں مشہور اے ۔

مشاہیر

[سودھو]

سوار محمد حسین شہید (نشان حیدر)کا تعلق دولتالہ دے نواحی گائاں تو‏ں ا‏‏ے۔ آپ دا مزار ڈھوک پیر بخش وچ واقع اے ۔

قدرتی گیس

[سودھو]

خطہ پوٹھوہار دا ایہ علاقہ معدنیات گیس تو‏ں مالامال ا‏‏ے۔ دولتالہ تے نیڑے وجوار دے دیہات وچ تن تھ‏‏اںو‏اں آہدی،ترکوال تے بھنگالی تو‏ں گیس دے وسیع ذخائر دریافت ہوئے نيں۔


حوالے

[سودھو]
  1. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
سانچہ:پاکستان-نامکمل سانچہ:پاکستان-جغرافیہ-نامکمل