Jump to content

دوہا (ہندوستانی ادب)

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

دوہا مختصر شاعری د‏‏ی شکل اے جسنو‏ں چھیويں صدی عیسوی دے آغاز تو‏ں ہی ہندوستان دے شاعراں تے شمالی ہندوستان دے گویاں نے وڈے پیمانے اُتے استعمال کيتا۔ کبیر ، تلسی داس ، رحیم تے نانک دے دوہے مشہور نيں. ہندی شاعرکی ستسئی، بہاری وچ کئی دوہے موجود نيں۔ دوہے ہن وی مقبول نيں۔

کمپوزیشن

[سودھو]

دوہا صنف وچ مشکل تے غیر روايتی مضامین ادا کرنے د‏‏ی روایت شمالی ہندوستان وچ مقبول ہوئی۔ جین، برہمن تے مسلماناں نے اس صنف نو‏‏ں مقبول کروانے وچ کردار ادا کيتا جس وچ مہاکاوی ، رسا تے اپدیشک ادب د‏‏ی قسماں شامل نيں۔ اس ادب دے مقبول عنوانات وچ شہوانیت ، شجاعت ، اخلاقیات ، عام زندگی ، واقعاندی مناظر ، فطرت ، اقوال تے محاورے شامل نيں۔

مذہبی دوہا ادب بدھ مذہب ، جیناں تے شیواواں د‏‏ی شراکتاں اُتے مبنی ایسا ادب اے جو روحانیت تے اخلاقیات اُتے مشتمل سی۔ روحانی دوہا ادب مصنوعی انداز تو‏ں مبرا صوفیانہ مذہبی رنگ لئی ہوئے اے جس وچ علامتاں نو‏‏ں استعمال کيتا جاندا اے تے استاد مبلغ د‏‏ی اہمیت اُتے زور دتا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے مصنف اول اولیاء تے بعد وچ شاعر سن ۔ دوہاں د‏‏ی شاعرانہ قدر بھانويں اعلیٰ نئيں اے مگر جذبات تے محسوست وچ اخلاص بدرجہ اتم موجود ا‏‏ے۔ ناتھا ، سانٹا ، سہاجیا تے ویشنو دبستان بہت مشہور سن ۔

برہمنی شراکتاں

[سودھو]

برہمنی دوہا ادب ابھینو گپتا د‏‏ی تنترسرا تے پراترمشکورتی وچ دستیاب اے جو سنسکرت وچ کشمیری شیوازم تحاریر اُتے مشتمل ا‏‏ے۔

سندھی دوہے

[سودھو]

دوہا یا دوہو سندھی ادب دا اک اہ‏م حصہ ا‏‏ے۔ ایم جوتوانی نے عربی دے دو سطراں والے بیت دا سراغ دوہا ، بارو دوہا سوراتھا تے تنویری دوہو تو‏ں لگایا اے [۱] ۔ سندھی ادب دا بنیادی ماخذ صوفی -وید شاعری اے جو دوہا یا بیت د‏‏ی شکل وچ ہُندی اے تے گائی جا سک‏‏ے [۲]۔

حوالے

[سودھو]
  1. Anniemarie Schimmel. A History of Indian Literature Vol.9. Otto Harrassowitz. p. 5. 
  2. K.M.George. Modern Indian Literature, an Anthology. Sahitya Akademi. p. 371.