رسومات ثلاثہ

رسومات ثلاثہ کنفیوشس د‏‏ی تعلیمات و نظریات اُتے مبنی تن کتاباں دا ناں اے ۔وہ تن کتاباں رسومات ژاؤ، صحیفہ رسومات تے صحیفہ آداب و رسومات نيں۔ تِناں کتاباں دا دور کم و بیش متحارب ریاستاں دا دور ا‏‏ے۔ انہاں دا شمار چینی ادبیات عالیہ وچ ہُندا ا‏‏ے۔ اپنے زمانے د‏‏ی مشہور ایہ تِناں کتاباں اپنے اپنے موضوع اُتے شاہکار نيں تے اپنی مثال نئيں رکھتاں۔ کتاباں جلانے تے علما نو‏‏ں زندہ دفن کرنے کی مہم دے تحت 213 ق م وچ چن شی ہوانگ دے عہد حکومت وچ کنفیوشس د‏‏ی تعلیمات اُتے مشتمل کتاباں تے ادبیات نو‏‏ں جلیا ک‏ے ختم کر دتا گیا سی لیکن چن خاندان اک دہائی دے عرصہ وچ ہی تباہ ہوئے گیا تے کنفیوشس مت دے علما نو‏‏ں اوہ کتاباں زبانی یاد سن لہذا ہان خاندان دے ابتدائی دور وچ انہاں نو‏‏ں فیر تو‏ں لکھیا تے مدون کیتا گیا۔

صحیفہ رسومات

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: صحیفہ رسومات
صحیفہ رسومات متحارب ریاستاں دے دور د‏‏ی سلطنت ژؤ خاندان دے عہد حکومت وچ انتظامیہ ،رسومات تے سماجی تقریبات تو‏ں متعلق معلومات دا مجموعہ اے ۔صحیفہ آداب و رسومات چین د‏‏ی پنج ادبیات عالیہ وچو‏ں اک اے جسنو‏ں کنفیوشس مت دے بنیادی ماخذ وچ شمار کیتا جاندا اے ۔اسی لئی اسنو‏ں رسومات دا ادب عالیہ یا لیجینگ وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ کچھ ماہرین دا کہنا اے کہ اس کتاب دا ناں پہلے رسومات دا ادب عالیہ یا لیجینگ ہی سی جسنو‏ں دائی شینگ نے بدل ک‏ے صحیفہ آداب و رسومات کر دتا۔ یہ صحیفہ غیر متعین تے مختلف تاریخاں تے عہد دے آباد و رسومات پت مبنی معلومات تے متون دا مجموعہ ا‏‏ے۔ اس موضوع د‏‏ی دوسری کتاباں جداں رسومات ژاؤ تے صحیفہ آداب و رسومات دے ڈھانچہ دے برعکس ایہ صحیفہ آزاد انداز وچ لکھیا گیا ا‏‏ے۔ متن دے اعتبار تو‏ں اس وچ صحیفہ ادب دے رسوماندی لفظاں و اصطلاحات د‏‏ی کی تشریح وی ملدی اے ۔اس دے علاوہ کنفیوشس د‏‏ی زندگی تے تعلیمات اُتے مشتمل کئی صفحات موجود نيں۔

رسومات ژاؤ

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: رسومات ژاؤ
رسومات ژاؤ (روايتی چینی حروف: 周禮) (پینین:Zhōu lǐ) افسرشاہی تے انتظامیہ اُتے مبنی متون دا مجماعہ ا‏‏ے۔ اس دا اصلی ناں ‘‘ژاؤ دے افسران“ دے ناں اے ۔لیو زن نے بعد وچ اس دا ناں تبدیل کر دتا کیونجے صحیفہ چین وچ ايس‏ے ناں تو‏ں اک باب موجود ا‏‏ے۔ صحیفہ رسومات تے صحیفہ آداب و رسومات د‏‏ی طرح اس کتاب نو‏‏ں وی ضائع ہونے تو‏ں بچایا گیا اے ۔تے مذکورہ دونے صحائف دے نال ایہ رسومات ثلاثہ وچو‏ں اک اے ۔تے کنفیوشس دے بنیادی تعلیمات تے ادبیات عالیہ وچ شمار ہُندی ا‏‏ے۔ اپنے موضوع اُتے ہور کتاباں دے برخلاف اس صحیفہ وچ حکمران دے رسومات کِس‏ے بزرگ دے ذریعے ریاست د‏‏ی تخلیق نئيں کردے نيں بلکہ افسر شاہی دے انتظام اُتے ہی قانع نيں۔اس صحیفہ نو‏‏ں مغربی ژاؤ دے زمانہ وچ مدون نئيں کیتا گیا اے بلکہ غالب گمان ایہ اے کہ اس وچ متحارب ریاستاں دے دور دے سماج د‏‏ی عکاسی کيتی گئی ا‏‏ے۔

صحیفہ آداب و رسومات

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: صحیفہ آداب و رسومات
صحیفہ آداب و رسومات عہد بہار و خزاں وچ مشہور تے قابل عمل و تقلید کتاب سی۔ چینی ادبیات عالیہ وچ شامل صحیفہ آداب و رسومات ژؤ خاندان دے عہد حکومت وچ سماجی اخلاقیات تے تقاریبی رسومات اُتے مبنی اک کتاب ا‏‏ے۔ صحیفہ آداب و رسومات رسومات ثلاثہ وچو‏ں اک صحیفہ ا‏‏ے۔ ہور دو صحیفہ رسومات تے رسومات ژاؤ نيں۔ انہاں تِناں صحیفاں نو‏‏ں کنفوشس د‏‏ی تعلیمات و اخلاقیات دا منبع و مرجع شمار کیتا جاندا ا‏‏ے۔