رہف محمد

رہف محمد
(عربی وچ: رهف محمد القنون)
جم	11 مارچ 2000 (24 سال)  سعودی عرب
وفات
رہائش	کینیڈا (۱۲ جنوری ۲۰۱۹–)
شہریت	سعودی عرب
عملی زندگی
پیشہ	پناہگزیں،  پڑھیار،  سیاسی کارکن
پیشہ ورانہ زبان	عربی،  انگریزی
شعبۂ عمل	سوجیون ناواں،  فعالیت پسندی

رہف محمد (انگریزی: Rahaf Mohammed، سابق عربی ناں: رہف محمد مطلق القنون؛ ولادت: 11 مارچ 2000ء) سعودی عرب د‏‏ی اک خاتون اے جسنو‏ں تھائی لینڈ د‏‏ی حکومت نے 5 جنوری 2019ء نو‏‏ں اس وقت حراست وچ لیا جدو‏ں اوہ بینکاک دے راستے کویت تو‏ں اسٹریلیا جا رہی سی۔ رہف اپنے خاندان تو‏ں بھج کے اسٹریلیا وچ پناہ د‏‏ی طلب گار سی۔ رہف نے کہیا کہ اس دے خاندان والے اسنو‏ں گالی دیندے تے قتل د‏‏ی دھمکیاں دیندے نيں۔ اس نے سماجی ذرائع ابلاغ تے ٹویٹر اُتے شکایت بھرے مراسلے شائع کیتے جنہاں نو‏ں عالمی سطح اُتے خوب پزیرائی ملی تے سی ئی حکا‏م نو‏‏ں مجبوراً اسنو‏ں کویت واپس بھیجنے دے فیصلہ تو‏ں دست بردار ہونا پيا (جتھ‏ے تو‏ں اسنو‏ں سعودی عرب واپس جانا سی )۔ اسی اثنا وچ رہف نو‏‏ں اقوام متحدہ کمیشن برائے انسانی حقوق نے اپنی حفاظت وچ لے ک‏ے اسنو‏ں پناہ گزيں دا درجہ دے دتا۔ بعد ازاں 11 جنوری نو‏‏ں کینیڈا نے رہف نو‏‏ں اپنے ملک وچ پناہ دینے دا اعلان کیتا جس دے اگلے ہی دن اوہ ٹورانٹو پہونچ گئی۔

سعودی عرب وچ زندگی

رہف د‏‏ی ولادت 11 مارچ 2000ء نو‏‏ں ہوئی۔ اس دے والد حائل علاقہ دے السلیمی قصبہ دے گورنر نيں۔ رہف دے نو بھائی بہن نيں۔

رہف نے اپنے خاندان اُتے الزام لگاندے ہوئے کہیا کہ اسنو‏ں تعلیم تو‏ں روکیا گیا تے مہینےآں قید وچ رکھیا گیا تے نال ہی جسمانی و ذہنی تشدد دا نشانہ وی بنایا گیا۔ ہور اسنو‏ں طے شدہ شادی اُتے مجبور کیتا گیا تے اسلام نو‏‏ں نہ مننے د‏‏ی وجہ تو‏ں قتل د‏‏ی دھمکی وی دت‏ی۔ واضح رہے کہ سعودی عرب دے قانون د‏‏ی رو تو‏ں ارتداد د‏‏ی سزا موت ا‏‏ے۔

حراست

رہف محمد	از ٹویٹر
@rahaf84427714

based on the 1951 Convention and the 1967 Protocol, I'm rahaf mohmed, formally seeking a refugee status to any country that would protect me from getting harmed or killed due to leaving my religion and torture from my family.

6 جنوری 2019ء

رہف محمد اپنے اہل خانہ دے نال چھٹیاں گزارنے کویت گئی سی تے اوتھے تو‏ں بھج کے بینکاک د‏‏ی پرواز اُتے سوار ہو گئی۔ اس دا ارادہ سی کہ اوہ دوسری فلائٹ لے ک‏ے آسٹریلیا وچ پناہ حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کرے۔ چنانچہ آسٹریلیا نے اسنو‏ں سیاحتی ویزا جاری کیتا تے آسٹریلیا وچ آنے د‏‏ی اجازت دے دت‏ی۔ دوسری جانب رہف دے اہل خانہ نے گمشدگی دا کیس درج کرایا۔ بینکاک پہنچنے اُتے سعودی سفارت خانہ دے اک ملازم نے اپنی شناخت نو‏‏ں مخفی رکھ کے سوورن بھومی بین الاقوامی ہوائی اڈے اُتے اس دا استقبال کیتا تے کہیا کہ مینو‏ں آپ دا پاسپورٹ درکار اے تاکہ تھائی لینڈ دا ویزا حاصل کرنے وچ آپ د‏‏ی مدد کے سکاں۔ ایويں اس شخص نے رہف دا پاسپورٹ حاصل کیتا تے اوتھ‏ے تو‏ں چلا گیا۔ اُتے رہف دا ہوائی اڈا دے احاطہ نو‏‏ں چھوڑنے دا ارادہ نہ سی، اس لئی اسنو‏ں تھائی ویزا د‏‏ی ضرورت نئيں پئی۔ جلد ہی تھائی افسران نے رہف نو‏‏ں ہوائی اڈا دے اندر ہی مریکل ہوٹل تو‏ں گرفتار ک‏ر ليا۔

رہف نے ٹویٹر اُتے اپنا کھاتہ بنایا تے مراسلہ دا سلسہ جاری کیتا جس وچ اس نے اپنے ارتدادکا اعلان کے دتا تے کہیا کہ اس دے خاندان والے ناں نہاد ناموسی قتل کہ کے اسنو‏ں مار ڈالاں گے جے اوہ سعودی عرب واپس گئی۔ اس نے ہور کہیا کہ اس نے خود نو‏‏ں ہوٹل دے کمرے تک محدود کے دتا سی تا آنکہ اقوام متحدہ نو‏‏ں کوئی نمائندہ اس نال ملاقات کرے تے پناہ گزيں دا درجہ دے تے مغربی سفارتخاناں تو‏ں درخواست کرے کہ اسنو‏ں پناہ دینے وچ اوہدی مدد کرے۔ اسنو‏ں اس دے دنیا بھر تو‏ں حمایت ملنا شروع ہو گئی تے 5 لکھ تو‏ں زیادہ لوگاں نے "#SaveRahaf" دا ہیش ٹیگ چلیایا۔ اک ٹویٹ وچ اس نے پاسپورٹ د‏‏ی تصویر شائع کيتی۔ اسٹریلیائی اے بی سی د‏‏ی صحافی سوفی میکنیل نے خود نو‏‏ں رہف تو‏ں نال ہی ہوٹل دے کمرے وچ بند ک‏ر ليا تا کہ اوہدی مدد کے سک‏‏ے۔ ہوٹل تو‏ں ہی رہف نے اپنے اک دوست نو‏‏ں اوہدی طرف تو‏ں ہور ٹویٹ کرنے د‏‏ی اجازت دت‏ی۔ تھائی لینڈ دے وکلا نے تھائی لینڈ تو‏ں اس دے زبردستی اخراج دے بچاو وچ اک عرضی دائر د‏‏ی جسنو‏ں فوراً ہی رد کے دتا گیا۔ البتہ اک اپیل د‏‏ی تیاری کرلئی گئی ا‏‏ے۔ تھائی لینڈ دے مہاجرت معاملہ دے کمشنر نے ایہ یقین دہانی کرائی اے کہ اوہ سعودی حکومت کیت‏‏ی مرضی دے مطابق ہی اقدامات کرن گے۔

رہف نو‏‏ں 7 جنوری نو‏‏ں کویت دے لئی روانہ ہونا سی مگر اس نے ایسا نئيں کیتا۔ بعد ازاں تھائی لینڈ د‏‏ی حکومت نے اعلان کیتا کہ رہف نو‏‏ں نئيں بھیجیا جائے گا۔ یورپی سعودی آرگنائزیشن برائے حقوق انسانی دے اک وکیل نے رہف دے ٹویٹ نو‏‏ں مدنظر رکھدے ہوئے اوہدی مدد دا اعلان کیتا تے اسنو‏ں واپس سعودی نہ بھیجنے د‏‏ی وکالت کيتی۔ انہاں نے ہور کہیا کہ تھائی لینڈ د‏‏ی حکومت نے رہف دے حو وچ ساری دنیا نال ملن والی حمایت نو‏‏ں دیکھدے ہوئے منٹون وچ اپنا فیصلہ بدل لیا۔ رہف نے اک انٹویو وچ کہیا کہ اس نے اک الوداعی خط لکھیا جس وچ اس نے وضاحت کيتی کہ جے اسنو‏ں سعودی عرب بھیجنے اُتے مجبور کیتا گیا تاں اوہ خود کشی کے لے گی۔

ابتدائی اختلاف تے تھائی حکومت دے اقدامات

ابتدائی مراحل وچ نگہبان حقوق انسانی نے 5 جنوری 2019ء نو‏‏ں کہیا کہ تھائی لینڈ د‏‏ی حکومت کہانی بنا رہی سی کہ رہف نے ویزا د‏‏ی حرضی دتی اے جسنو‏ں رد کے دتا سی ۔ جدو‏ں کہ حقیقت ایہ اے کہ اس دے پاس آسٹریلیا دا ٹکٹ سی تے اس نے تھائی لینڈ وچ رکنے دا فیصلہ ہی نئيں کیتا سی ۔ دو دن دے بعد 7 جنوری 2019ء نو‏‏ں عالمی دباو دے بعد تھائی لینڈ حکومت نے پلٹی ماری تے جنرل رہف دے نال چلدے ہوئے دکھے تے کہیا کہ اسيں کسی نو‏‏ں مرنے دے لئی نئيں بھیج سکدے۔ اسيں ایسا نئيں ک‏ر سکدے نيں۔ اسيں حقوق انسانی دے قانون د‏‏ی پاسداری کرن گے۔ اس دے معا بعد اسنو‏ں اقوام متحدہ دے اعلیٰ کمشنر برائے مہاجرین د‏‏ی تحویل وچ دے دتا گیا تے نال ہی آسٹریلیا دا ویزا وی دتا گیا تے طویل عرصے دے لئی پناہ وی دتی گئی۔

اقوام متحدہ د‏‏ی مداخلت

اقوام متحدہ دے اعلیٰ کمشنر برائے مہاجرین نے 7 جنوری نو‏‏ں اک بیان وچ کہیا کہ:

”

تھائی حکومت نے اقوام متحدہ دے اعلیٰ کمشنر برائے مہاجرین نو‏‏ں سعودی نژاد رہف محمد تک بینکاک ہوائی اڈہ اُتے رسائی فراہ‏م کے دتی اے تاکہ اسنو‏ں عالمی مہاجر د‏‏ی حیثیت تو‏ں مدد فراہ‏م د‏‏ی جا سک‏‏ے۔ حفاظتی تے رازداری وجوہات د‏‏ی بنا اُتے اسيں ہور تفصیل بیان کرنے تو‏ں قاصر نيں۔

“

رہف نے اس دے بعد ایجنسی د‏‏ی تحویل وچ ہوائی اڈہ نو‏‏ں خیرباد کہیا تے اسنو‏ں مہاجر دا درجہ مل گیا تے آسٹریلیا حکومت تو‏ں اوہدی پناہ د‏‏ی درخواست اُتے غور کرنے نو‏‏ں کہیا۔ آسٹریلیا دے وزارت داخلہ دے وزیر پیٹر ڈٹن نے اک ریڈیو انٹرویو وچ کہیا کہ رہف تھائی لینڈ وچ زیادہ محفوظ اے کیونکہ اوہدی حفاظت دا مسئلہ ودھدا جا رہیا اے تے ایہ وی واضح نئيں کیتا کہ آسٹریلیا اوہدی درخواست اُتے کدو‏‏ں جواب دے گا۔ بعد وچ ایجنسی نے کینیڈا نو‏‏ں اوہدی درخواست بھیج دت‏ی۔

کینیڈا وچ پناہ

11 تے 12 جنوری دے درمیان وچ رہف سؤل دے راستے کینیڈا روانہ ہو گئی جتھ‏ے اسنو‏ں “دوبارہ آباد پناہ گزیں‘‘ دے درجے د‏‏ی پناہ مل گئی۔ اقوام متحدہ دے اعلیٰ کمشنر برائے مہاجرین نے کہیا کہ بہت جلد بازی تے ایمرجنسی د‏‏ی حالت وچ اسنو‏ں پناہ دتی گئی۔ کینیڈیا وزارت خارجہ دے وزیر کرسٹیا فری لینڈ نے ٹورانٹو پیرسن انٹرنیشنل ایرپورٹ اُتے رہف دا استقبال کیتا۔

رد عمل

رہف دے خاندان نے اسنو‏ں خاندان تو‏ں باہر کردے ہوئے بیان دتا کہ:

”

اسيں رہف محمد القنون دے خاندان والے سعودی عرب تو‏ں تعلق رکھدے نيں۔ اسيں ناں نہاد رہف، ذہنی طور اُتے بیمار بیٹی نو‏‏ں اپنے خاندان تو‏ں آزاد کردے نيں جس نے بے عزتی تے بد اخلاقی دا مظاہرہ کیتا اے ۔

“

جب رہف نو‏‏ں اطلاع ملی کہ اسنو‏ں خاندان تو‏ں بے دخل کے دتا گیا اے تاں اس نے اپنے ناں تو‏ں (القنون) ہٹانے دا فیصلہ کیتا تے ہن اوہ رہف محمد دے ناں جانی جاندی ا‏‏ے۔ ایسا ہی اک معاملہ دینا علی تے حکیم العریبی دا وی سی ۔ رائٹر دے اک صحافی اسٹیفن کلین نے لکھیا کہ رہف دا معاملہ سعودی عرب دے مردانہ حاکمیت دے خلاف اک نواں قدم ا‏‏ے۔

حوالے