سالم بن ثوینی

سالم بن ثوینی
جم	سنہ 1845   مسقط
وفات	7 دسمبر 1876 (30–31 سال)  حیدرآباد
وجہ وفات	چیچک
طرز وفات	روگ
والد	ثوینی بن سعید
بہن/بھائی	حاروب بن ثوینی السعد
خاندان	آل سعید
مناصب
سلطان عمان
ثوینی بن سعید   عزان بن قیس

سلطان سالم بن ثوینی البوسعیدی (عربی: سَالِم بِن ثُوَيْنِي آل سَعِيْد) ۱۱ فروری ۱۸۶۶ء تو‏ں اکتوبر ۱۸۶۸ء تک مسقط تے عمان دے سلطان سن ۔ اوہ سلطان ثوینی بن سعید تے ان دی اہلیہ سیدہ غالیہ بنت سلیم البوسعیدیہ دے وڈے بیٹےسن تے اپنے والد دے بعد تخت اُتے بیٹھے سن ۔ لیوس پیلی تے ہنری بارٹل فریر وہابیاں دے خلاف فوجی کارروائی کيت‌ی امید وچ سلطان ثوینی بن سعید دی موت تو‏ں سخت مأیوس ہوئے، تے سالم کے مخالفانہ خیالات تے آنے والی جنگ وچ شام‌ل ہونے تو‏ں انکار تو‏ں بخوبی واقف سن ۔ اس لئی خلیج وچ بوشہر وچ برطانوی پولیٹیکل ریذیڈنٹ جنرل کرنل لیوس پیلی نے سالم کو تسلیم کرنے دی شدید مخالفت کيتی جس تو‏ں اوہ ڈردا سی کہ اوہ بیرونی مداخلت نو‏‏ں روکے تے وہابیاں دے نال امن معاہدہ کرے۔

سالم نے دو ایلچی بمبئی بھیجے، اس وقت برطانوی حکومت دے تحت، اک خط دے نال انگریزاں تے مسقط حکومتاں دے درمیان وچ تعلقات دی تجدید دی درخواست کيتی گئی سی تے اپنے والد دی موت دے بارے وچ اپنے دعوے دا اعادہ کيتا گیا سی، یعنی کہ اوہ تین دن دے بعد بیماری دے نتیجے وچ انتقال کر گئے سن ۔ تکلیف اٹھائی تے اسلامی روایت دے مطابق جلد ہی دفن کيتا گیا، جس اُتے حکومت ہند نے مئی ۱۸۶۶ وچ حکمران شہزادے نو‏‏ں سلطان تسلیم کيتا۔ پیلی نے مداخلت کرنے دی کوشش کيتی تے اس اُتے تعصب دے ذریعے قتل عام دا الزام لگایا لیکن برطانوی وائسرائے جان لارنس، پہلے بیرن لارنس نے اسنو‏ں روک دتا جس نے سالم کو اپنی حکومتاں دی سرکاری شناخت دے نال پیش کيتا۔

ستمبر ۱۸۶۸ء وچ، عزان بن قیس، سالم کے بہنوئی تے دور دے رشتہ دار نو‏‏ں ناراض قبائلیاں نے امام منتخب کيتا جو ملک نو‏‏ں کلاسیکی عبادی ریاست دے اصولاں دی طرف لے جانے دے خواہاں سن، عزان نے مطرہ تے مسقط دے قلعے وچ اپنے پیروکاراں دی برقہ اُتے چھاپےآں دے اک تیز سلسلے وچ قیادت کيتی۔ بغیر کسی سہارے کے، سالم مرکز قائم نہ رکھ سکیا تے بندرگاہ دے قلعےآں وچو‏ں اک دی طرف بھاگنے اُتے مجبور ہو گیا۔ اپنی تیز پرواز وچ، اس نے خاندان دے بوہت سارے ورثے دے نال اپنا قیمتی سامان پِچھے چھڈ دتا، جنہاں وچو‏ں سبھی یا تاں حملہ آوراں نے پرت لئی یا تباہ ک‌ر دتے۔ ۱۱ اکتوبر ۱۸۶۸ء ناں، سالم اپنے جہاز پرنس آف ویلز اُتے سوار ہويا تے بندر عباس دے لئی روانہ ہويا، اوتھ‏ے تو‏ں اس نے اکتوبر ۱۸۶۸ء تو‏ں مارچ ۱۸۶۹ء دے درمیان وچ اپنی کھوئی ہوئی سلطنت نو‏‏ں بحال کرنے دی کئی ناکام کوششاں کيتياں۔ اس نے ۱۸۷۵ء وچ تخت دے لئی آخری بولی لگائی، اُتے اس وقت تک، انگریزاں نے باضابطہ طور اُتے اس دے چچا ترکی بن سعید نو‏‏ں نواں سلطان تسلیم کر لیا سی۔ سالم کو پھڑ لیا گیا تے ایچ۔ایم۔ایس۔ڈیفنے اُتے سوار کڈ دتا گیا تے ۷ دسمبر ۱۸۷۶ نو‏‏ں چیچک تو‏ں مرنے تک حیدرآباد، سندھ دے اک قلعے وچ جلاوطن کر دتا گیا۔

حوالے

شاہی القاب
پیشرو ثوینی بن سعید	عمان دے حکمراناں ۱۸۶۶--۱۸۸۸ء	جانشین عزان بن قیس