سانچہ:شہدائے کربلا
عبد الرحمان بن عبد رب انصاری خزرجی کربلا وچ شہید ہوݨ والے حضرت امام حسین دے اوہ صحابی نيں جنہاں نے رسول اللہکی ریارت کيتی تے امام علی ابن ابی طالب ؑ دے ساتھیاں وچوں نيں۔ایہ انہاں اصحاب رسول اللہ وچوں نيں جنہاں نے رحبہ دے دن لوکاں دے سامنے غدیر خم دے واقعہ نوں بیان کيتا تے حضرت دی ولایت دی گواہی دتی ۔
صحابہ کرام دے حوالے توں ایہ گل معلوم ہونا وی مسلماناں دے لئی ضروری اے کہ کچھ احادیث تے تاریخی کتاباں دے واقعات وچ راویاں اُتے علما اسلام دی طرف توں جرح وی کيتی گئی اے تے بوہت سارے راویاں دے حالات معلوم نئيں نيں ۔مسلمان امت صحابہ کرام رضوان اللہ علیہم اجمعین تے اہل بیت اطھار دے بارے وچ صحیح عقائد قرآن وسنت تے مستند و صحیح احادیث نبوی توں لیندے نيں۔چونکہ بعض روایات جو کہ کتاباں احادیث و تریخ وچ اہل تشیع راویاں دی وی نيں اوہ اس لئی قابل اعتبار نئيں کیونجے علما اسلام نے چونکہ اوہ شیعہ راویاں نوں اہل بدعت سمجھدے سن ،بدعت توں نسبت رکھنے والی روایات نوں مردود و مذموم قرار دتا اے۔
عبد الرحمان بن عبد رب دا تعلق مدینے دے خزرج نامی قبیلہ توں اے ايسے مناسبت آپ نوں خزرجی انصاری کہیا جاندا اے ۔آپ نے رسول خدا دا زمانہ درک کيتا تے انہاں نوں دیکھیا ۔ لہذا آپ نوں صحابی کہیا جائے گا ۔ ہور آپ غدیر خم دے مقام اُتے موجود سن ۔ آپ دا شمار انہاں اصحاب دی لسٹ وچوں اے جنہاں نے حدیث غدیر نوں نقل ہی نئيں کيتا بلکہ انہاں اصحاب وچوں اے جنہاں نے لوکاں دے سامنے امام علی ابن ابی طالبؑ دے حق وچ حدیث غدیر دی گواہی دتی۔
نیز آپ دا شمار امام علی ابن ابی طالب دے مخلص اصحاب وچوں وی ہُندا اے تے منقول اے کہ امام علی ابن ابی طالب نے آپ نوں قرآن دی تعلیم دتی سی
رحبہ دے روز امام علی ابن ابی طالب نے صحابۂ پیغمبر نوں حدیث غدیر اُتے شاہد قرار دینے دے لئی کہیا ۔ جنہاں نے غدیر دے دن پیغمبرؐ توں ولایت تے خلافت دی حدیث نوں سنیا اوہ کھڑے ہو جاواں تے اس دی گواہی دتیاںابو ایوب انصاری، ابو عمرہ بن عمرو بن محصن، ابو شینب،سہل بن حنیف،خزیمہ بن ثابت، حبشی بن جنادہ سلولی، عبید بن عاذب، لقمان بن عجالݨ انصاری، ثابت بن ودیعہ انصاری ، ابو فضالہ انصاری تے عبد الرحمان بن عبد رب انصاری کھڑے ہوئے۔ان سب نے کہیا کہ اسيں گواہی دیندے نيں کہ اساں رسول اللہ توں سنیا کہ انہاں نے فرمایا :
- ألا إن الله عز وجل وليي وأنا ولي المؤمنين ، ألا فمن كنت مولاه فعلي مولاه
- آگاہ رہو اللہ میرا ولی اے تے وچ مومنین دا ولی ہاں۔نیز آگاہ رہو وچ جس جس دا مولا ہاں علی اس اس دے مولا نيں۔
طبری دے بقول نويں محرم نوں بریر بن خضیر ہمدانی عبد الرحمان بن عبد رب توں مزاح کر رہے سن تاں آپ نے جواب دتا :یہ وقت مزاح دا نئيں اے۔بریر نے جواب وچ کہیا : میرے بھائی!میرے اقربا تے اقوام جاݨدے نيں کہ جدوں ميں جوان سی تاں اہل مزاح نئيں سی۔چہ جائیکہ اس عمر رسیدگی وچ مزاح کراں۔لیکن وچ اسنوں جاݨدا ہاں کہ جسنوں ميں جلد دیکھنا والا ہاں۔خدا دی قسم !حور العین تے ساڈے درمیان صرف اس قوم دی تلواراں دا فاصلہ اے تے وچ اس گل کوکس قدر سجݨ رکھدا ہاں کہ اوہ زمانہ حالے آجائے ۔
سماوی نے کسی منبع دا ذکر کيتے بغیر کہیا : آپ دی شہادت اشقیاء دے پہلے حملے وچ واقع ہوئی۔