معلقات
عشر معلقات‘(شاعری دے دس مجموعے ) اوہ دس قصیدے سن جو خانہ کعبہ دیاں دیواراں اُتے لٹکائے گئے سن ‘ ایہ انہاں دس وڈے شاعراں دے سن جنھاں عرب صاحب معلقہ کہندے سن ۔
عشر تے سبع معلقات[سودھو]
جگہاں اُتے دس معلقات دا ذکر اے تے کئی جگہ ست معلقات دا ذکر اے ہر معلقہ دا تعلق اک شاعر توں اے
معاشرے مقام[سودھو]
دس معلقات دیاں نظماں عرباں دی فصاحت و بلاغت دا نمونہ نيں اوہ انہاں نوں ریشمی کپڑےآں اُتے لکھدے، کعبہ دی دیواراں اُتے لٹکاندے تے ایہ لٹکانا شاعر دی عظمت دا اعتراف ہُندا، ایتھے تک کہ عرب دے وڈے میلےآں وچ انہاں نوں پڑھیا جاندا سی۔
دوسرےآں نوں گونگا کہنا[سودھو]
تریخ رطب اللسان وچ اے کہ جس دوراور جس سماج و معاشرہ وچ رسالتمآب مبعوث ہوئے نيں اوہ زمانہ جاہلیت دے باوجود فصاحت و بلاغت تے شعر گوئی دے اوج دا دور اے ـ ایہ اوہ زمانہ اے جدوں عرب اپنے مقابلہ وچ ساری دنیا نوں " عجم " یا گونگا تصور کردے سن ـ جدوں فصاحت و بلاغت دے مقابلےآں دے لئی عام طور توں میلےآں دا انتخاب ہُندا سی " بازار عکاظ " شعر و ادب دے مقابلےآں دے مطابق فصیح و بلیغ کلام دے نال انہاں ادبی مظاہرےآں وچ شریک ہُندے سن ـ فکراں دی پستی تے خیالات دی محدودیت دے باوجود " دس معلقات " عرب دا سنہرا شاہکار اے ـ
امتیازی مقام[سودھو]
واضح رہے کہ اس زمانہ دے شاعر گمراہی پھیلانے وچ پیش پیش سن ۔ امرا القیس تاں عرب شاعر دا امام سمجھیا جاندا سی تے عشر معلقات جو خانہ کعبہ وچ آویزاں کیتے گئے سن انہاں وچ اس دا کلام اک امتیازی شان رکھدا سی مگر اس دی شاعری بے ہودہ گوئی، عشق بازی تے فحش بیانی دی بد ترین مثال اے۔
قرآن دا چیلنج[سودھو]
عشر معلقات عربی بولی دی فصاحت و بلاغت انتہا نوں ظاہر کردے نيں۔ فصاحت و بلاغت دے لحاظ توں شاعر وچ باہمی مقابلے ہُندے سن تے مقابلہ وچ بہترین قرار دتے جانے والے شاعر دا کلام کعبہ دے دروازہ اُتے لٹکا دتا جاندا سی۔ عشر معلقات ايسے دور دی یادگار اے۔ جو اج وی متداول اے۔ ایداں دے ہی شاعر ادبا تے خطباء نوں اللہ تعالیٰ نے چیلنج کيتا تے فرمایا کہ اپنے سب مدد گاراں، جناں یا انساناں تے اپنے دیوتاواں تے معبوداں سب دی مدد لے کے اس قرآن ورگی اک سورت ہی بنا لاؤ۔
سبع معلقات[سودھو]
امرؤ القيس طرفہ بن العبد زہیر بن ابی سلمى لبید بن ربیعہ عامری عمرو بن کلثوم عنترہ بن شداد حارث بن حلزہ [۱]
عشر معلقات[سودھو]
اعشی قیس عبید بن ابرص لبید بن ربیعہ عامری [۲]