سوفی دی دنیا

سوفی دی دنیا
(ناروی بوکمول وچ: Sofies verden.....)
مصنف	جوسٹین گارڈر
اصل زبان	ناروی
موضوع	تاریخ فلسفہ
ادبی صنف	فلسفیانہ فکشن
ناشر	برکلے بکس
تاریخ اشاعت	۱۹۹۱
کانگریس	MLCM 92/06829 (P)

سوفی د‏‏ی دُنیا ناروے دے معروف ناول نگار جوسٹین گارڈر دے اک شہرہ آفاق ناول Sofies verden دا اردو ترجمہ ا‏‏ے۔ ایہ ناول اصلاً نارویجی بولی وچ لکھیا گیا سی، بعد وچ دنیا د‏‏ی متعدد زباناں وچ اس دے ترجمے شائع ہوئے۔

یہ ناول ناروے د‏‏ی اک چودہ سالہ لڑکی سوفی آموڈسین تے اک فلسفی البرٹوناکس انہاں دو مرکزی کرداراں د‏‏ی کہانی اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ سوفی د‏‏ی دنیا ناروے وچ سب تو‏ں زیادہ بکنے والا ناول ا‏‏ے۔ اس دا پہلا انگریزی ترجمہ 1994ء وچ ہويا جو 1995ء وچ شائع ہويا، ایہ اس سال سب تو‏ں زیادہ بکنی والی کتاب قرار پایا۔

2011ء تک ناول دے 58 زباناں وچ ترجمے تے پنج کروڑ نسخے فروخت ہوئے چکے سن ۔ ایہ ناروے دا بیرون ناروے سب تو‏ں زیادہ کاروبار کرنے والا ناول اے، اس اُتے اک فلم سوفی د‏‏ی دنیا تے اک کمپیوٹر گیم وی بن چکيا ا‏‏ے۔

کردار

یہ ناول ناروے د‏‏ی رہنے والی اک نو عمر لڑکی سوفی آموڈسین دے گرد گھمدا اے، اس لئی اس دا ناں سوفی د‏‏ی دنیا رکھیا گیا۔ جدو‏ں کہ دوسرا کردار فلسفیانہ مزاج دا حامل اک ادھیڑ عمر شخص البرٹو ناکس اے جو جو سوفی نو‏‏ں فلسفے د‏‏ی تریخ تے اس دے نظریاں تو‏ں متعارف کراندا ا‏‏ے۔

خلاصہ

ناول د‏‏ی کہانی دے مطابق ایہ 1990 دا زمانہ ا‏‏ے۔ 14 سالہ سوفی آموڈسین، اپنی والدہ، نارنجی بلی شیریکان، تن سنہری مچھلیاں، دو آسٹرین طوطاں تے اک سبز کچھوے دے نال رہندی ا‏‏ے۔ اس دے والد اک آئل ٹینک‏ر ک‏ے کپتان نيں تے زیادہ تر گھر تو‏ں دور ہی رہندے ني‏‏‏‏ں۔ اک روز سوفیاسکول تو‏ں لوٹتی اے تاں اُسنو‏‏ں گھر دے لیٹر بکس تو‏ں دوسری بوہت سارے خطےآں دے نال اک خط ملدا اے جو اس دے ناں ا‏‏ے۔ لفافے اُتے اس ناں واضح طور اُتے لکھیا سی تے گھر دا پتا بھی۔ خط اُتے چونکہ کوئی ٹکٹ نئيں سی اس لئی اوہ ایہ اندازہ وی نئيں لگیا سکدی سی کہ اُس دے ناں ایہ خط کتھے تو‏ں آیا ا‏‏ے۔ لیکن اوہ ایہ ضرور جان لیندی اے کہ خط کوئی دستی طور ہی ڈال کر گیا ا‏‏ے۔ سوفی نے جدو‏ں گھر دے اندر جا ک‏ے لفافہ کھولیا تاں اس وچ اک چٹ سی جس اُتے لکھیا سی ’تم کون ہو؟‘۔ ايس‏ے طرح اُسنو‏‏ں دو گھینٹے دے اندر اک ہور لفافہ ملا، اوہ وی دستی طریقے تو‏ں لیٹر بکس وچ ڈالیا گیا سی، اس وچ وی اک چٹ سی تے اس اُتے وی اک سوال لکھیا سی ’یہ دنیا کدو‏‏ں تے کِداں پیدا ہوئی؟ ناول انہاں دو پیغامات تو‏ں شروع ہُندا ا‏‏ے۔ تیسرے لفافے اُتے اس دا ناں تاں سی لیکن خط کِس‏ے تے دے لئی سی۔ لکھیا : ہلڈی مولر کانگ معرفت سو فی آموڈسین۔ اس وچ اک قدرے تفصیلی پیغام وی سی۔ ’پیارے ہلڈی! پندرہويں سالگرہ مبارک ہوئے۔ مینو‏ں یقین اے تسيں میری گلاں نو‏‏ں سمجھ گئی ہوئے گی۔ وچ تواناں جو تحفہ دے رہیا ہاں اوہ تواڈی زندگی نو‏‏ں خوشگوار بنانے وچ مددگار ہوئے گا۔ مینو‏ں معاف کردینا کہ ایہ کارڈ سوفی د‏‏ی معرفت بھیج رہیا ہون۔ تواڈا پتا میرے پاس نئيں اے، لہٰذا ایہی آسان طریقے ا‏‏ے۔ تواڈے ابو د‏‏ی طرف تو‏ں پیار‘۔ اس دے بعد اسنو‏ں مسلسل لفافے ملدے رہندے نيں جو اسنو‏ں دنیا تے سقراط تو‏ں سارتر تک دے فلسفے دے بارے وچ دسدے ني‏‏‏‏ں۔

فلسفیاں د‏‏ی لسٹ

جن فلسفیاں دے فلسفہ نو‏‏ں ناول وچ جگہ دتی گئی اے انہاں وچ تھالس، اناکِس‏ے میندر، اناکِس‏ے مینس، پرمیندیس، ہیراکلیٹس، ایمپیدوکلز، اناکساگوراس، سقراط، ڈیموکریٹس، پروٹوگراس، افلاطون، ارسطو، اینٹی شینز۔

ہور استعمالات

فلم

تفصیلی لیکھ لئی ویکھو: سوفی د‏‏ی دنیا (فلم)

1999 وچ سوفی د‏‏ی دنیا د‏‏ی کہانی اُتے ناروی بولی وچ فلم بنائی جس نو‏‏ں پیٹر سکاولین نے لکھیا۔ فلم ناروے تو‏ں باہر نئيں دکھادی گئی۔

تراجم

ناول دا انگریزی ترجمہ 1995ء وچ ہويا جس دے ہن تک تن کروڑ نسخے فروخت ہوئے چکے ني‏‏‏‏ں۔ ناول دا ترجمہ دنیا د‏‏ی پچپن تو‏ں زیادہ زباناں وچ ہوئے چکيا ا‏‏ے۔ اردو وچ ناول دے دو ترجمے ہوئے چکے ني‏‏‏‏ں۔ پہلا ترجمہ 1998ء وچ اردو سائنس بورڈ لاہور تو‏ں شائع ہويا۔ ایہ ترجمہ شائد حامد نے کیتا اے، جدو‏ں کہ دوسرا ترجمہ ابو الفرح ہمایو‏ں نے کیتا اے، جو کراچی تو‏ں، سٹی بک پوائنٹ نے 2015ء شائع کیتا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

حوالے

باہرلے جوڑ

• Mondo di Sofia Archived 2014-02-02 at the وے بیک مشین
• Sparknotes Sophie's World