سیوا سنگھ ٹھیکری والا

سیوا سنگھ ٹھیکریوالا (24 اگست 1886- 20 جنوری 1935) دا جم ماں ہر کور دی ککھوں ریاست پٹیالہ دے ضلعے برنالہ دے پنڈ ٹھیکیروالا وکھے ہویا۔ ایہناں دے پیؤ دیوا سنگھ پھولکیا ریاست وچ اچّ رئیس تعینات سن۔ آزادی دے پہلی تحریک پچھوں انگریزی سیاسی فکر پیدا کرن والیاں کئی سیاسی لہراں چلیاں ایہناں لہراں وچوں پرجا منڈل دی لہر خاص اہمیت رکھدی اے۔ اس لہر دی روحِ رواں سیوا سنگھ ٹھیکریوالا سن۔

بچپن،پڑھائی اتے نوکری

اوہناں نے اپنا بچپن ودھیرے پٹیالہ شہر وچ ہی گزاریا سی۔ پٹیالہ دے ماڈل سکول وچوں اٹھویں جماعت پاس کرن اپرنت آپ مہاراجہ پٹیالہ دے دربار وچ مصاحب تعینات ہوئے۔ پھر ایہناں دی تعیناتی صحت ڈیپارٹمنٹ وچ کر دتی گئی اتے آپ برنالے پلیگ افسر لگ کے آئے۔ 1902 عیسوی وچ سارے پنجاب وچ پلیگ دی بیماری پھیل گئی۔ سیوا بھاونا دی لگن نے ہی ایہناں نوں سرکاری نوکری تیاگن لئی مجبور کر دتا۔

سماج سدھار اتے قومی آزادی

آپ اپنے جدی پنڈ ٹھیکریوالا آ گئے اتے سنگھ سبھا لہر دے اثر ماتحت امرت چھک کے سنگھ سج گئے۔ ایہناں اپنے جیون دا نشانہ سکھ دھرم دا پرچار، سماج سدھار اتے قومی آزادی لئی جدوجہد متھّ لیا۔ شہید ٹھیکریوالا نے سماج وچ پنپ رہیاں نشیاں دیاں بھیڑیاں وادیاں، ویاہاں-شادیاں ویلے فضول-خرچی اتے ہور سماجی برائییاں خلاف آواز بلند کیتی۔ جدوں اکالی لہر شروع ہوئی تاں سیوا سنگھ ٹھیکریوالا دی گنتی وی علاقے دے سرکڈھ اکالی آگوآں وچ کیتی جان لگ پئی۔

جیل

اکالی لیڈراں نال ہی ایہناں نوں بندی بنا کے لاہور سینٹرل جیل وچ بھیج دتا گیا۔ ایہناں نے شرط اتے رہاء ہون توں انکار کر دتا تے انت 1926 نوں سرکار نوں مجبور ہو کے ایہناں نوں رہاء کرنا پیا۔ رہائی اپرنت مہاراجہ پٹیالہ نے شہید ٹھیکریوالا نوں مڑ گرفتار کر لیا اتے پٹیالہ جیل وچ بھیج دتا۔ مہاراجہ پٹیالہ دیاں گھُرکیاں، اچے عہدے دے لالچ، جگیراں دی پیش کش تے ہور سہولتاں سیوا سنگھ ٹھیکریوالا نوں اوہناں دے عقیدے توں تھڑکا نہ سکیاں۔

پرجا منڈل دا قیام

سیوا سنگھ ٹھیکریوالا نوں جیل وچ ہندیاں ہی 1928 عیسوی نوں پنڈ سیکھا وکھے پرجا منڈل دا قیام کر کے پردھان بنا دتا گیا سی۔ اس نویں جتھیبندی نے اپنا کم میدان وڈا کیتا اتے ہور ریاستاں وچ وی اپنیاں شاخاں قایم کیتیاں۔ پٹیالہ ریاست دیاں آپ-ہدریاں خلاف شروع کیتا پرجا منڈل دے ورکراں دا گھول اتی صلاحن یوگ سی۔ درووہار اتے غیر-انسانی وطیرے خلاف سیوا سنگھ ٹھیکریوالا نے جیل وچ بھکھ ہڑتال شروع کر دتی۔ ایہناں دی حالت دن بہ دن خراب ہونی شروع ہو گئی۔ اوہناں نوں خون دیاں الٹیاں لگ گئیاں جس کارن اوہناں نوں پٹیالہ دے راجندرا ہسپتال داخل کروایا گیا۔ سرکار نے ایہناں دی نگھردی جسمانی حالت ول کوئی اچیچا دھیان نہ دتا۔ اتھے اوہ زندگی اتے موت نال جدوجہد کردے ہوئے 64 دناں دی بھکھ-ہڑتال مکروں19 اتے 20 جنوری 1935 دی رات نوں انتقال کر گئے۔