شازیہ سکندر

شازیہ سکندر
جم	سنہ 1969 (عمر 54–55 سال)  لہور
وفات
رہائش	پاکستان نیو یارک شہر
شہریت	امریکا پاکستان
عملی زندگی
مادر علمی	نیشنل کالج آف آرٹس
پیشہ	مصور ،  فن کار ،  پرنٹ میکر ،  الیس ٹریٹر
اعزازات
میک آرتھر فیلو شپ
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (انگریزی )

شازیہ سکندر اک پاکستانی امریکن بصری فنکار نيں جو 1969 وچ لاہور وچ پیدا ہوئیاں۔ شازیہ سکندر مختلف میڈیم وچ کم کردیاں نيں ، جس وچ ڈرائنگ ، پینٹنگ ، پرنٹ میڈیا ، حرکت پذیری ، تنصیب ، پرفارمنس تے ویڈیو شامل نيں۔ شازیہ سکندر ہن نیویارک وچ مقیم نيں۔

تعلیم

شازیہ سکندر نے پاکستان دے نیشنل کالج آف آرٹس لاہور تو‏ں تعلیم حاصل کيتی ، جتھے انھاں ہند فارسی د‏‏ی منی ایچر پینٹنگ دا روايتی مضمون پڑھایا گیا ۔ انہاں نے 1991 وچ بیچلر آف فائن آرٹس د‏‏ی ڈگری حاصل کيتا ۔ شازیہ سکندر ریاست ہائے متحدہ امریکا ہجرت کر گئياں تے اوتھ‏ے رہوڈ آئی لینڈ اسکول آف ڈیزائن (RISD) وچ تعلیم حاصل کيتی ، 1995 وچ پینٹنگ تے پرنٹ میکنگ وچ ماسٹر آف فائن آرٹس د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی ۔

ابتدائی کم تے منی ایچر

"ابتدا وچ ميں نے عکاسی تے فنون لطیفہ دے وچکار تناؤ د‏‏ی کھوج د‏‏ی جدو‏ں مینو‏ں پہلی بار نوعمری وچ منی ایچر مصوری کا سامنا کرنا پيا۔ ہند فارسی دے چھوٹے رنگاں د‏‏ی مصوری د‏‏ی صنف دے باضابطہ پہلوآں اُتے عبور حاصل کرنا اکثر میری مشق دا مرکز رہیا اے شازیہ سکندر "۔ لاہور وچ اک انڈرگریجویٹ طالب علم د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، شاہیہ سکندر نے فارسی تے مغل منی ایچر مصوری د‏‏ی تکنیک دا مطالعہ کيتا ، جو اکثر مغل (اسلامی) تے راجپوت (ہندو) دے انداز تے سبھیاچار د‏‏ی روايتی شکلاں نو‏‏ں مربوط کردی اے ۔ شازیہ سکندر د‏‏ی پیچیدہ کمپوزیشن "درجہ بندی دے مفروضاں تے ہیئ تے اشکال د‏‏ی اک واحد ، طے شدہ شناخت دے تصور نو‏‏ں ختم کردی اے "۔ مستقل شکل وچ بڑھدے ہوئے نقطہ نظر تو‏ں شازیہ سکندر دے اک بدلدی ہوئی دنیا دے نال تعلقات د‏‏ی وضاحت ہُندی اے جتھے مخالف معاشرے اک دوسرے تو‏ں گل گل کردے نيں۔ دا سکرول ، 1992 ، اک نیم خود سوانحی پینٹنگ مسودہ اے جس وچ شازیہ سکندر نے تاریخی نسخےآں د‏‏ی مصوری دے رسمی عناصر نو‏‏ں شامل کيتا اے ۔ دا سکرول وچ روگٹھ دے ہ‏معصر پاکستانی زندگی دے مناظر د‏‏ی تصویر کشی کيتی گئی اے ، جس وچ ثقافتی تے جغرافیائی روایات نو‏‏ں دریافت کرنے والی رسومات شامل نيں ۔ شازیہ دا نقطہ نظر دا استعمال قابل توجہ اے ، جو کمپوزیشن د‏‏ی ہموار تحریک د‏‏ی نمائش کردا اے ۔ شازیہ سکندر د‏‏ی ابتدائی پینٹنگز وچ معاشیات ، سامراجیت ، استعمار پسندی ، جنسی پرستی تے شناخت دے مشترکہ خدشےآں وی عیاں نيں ۔ شازیہ سکندر دا تفصیل تے رسمییت اُتے دھیان دینا انہاں د‏‏ی منی ایچر مصوری دے سیاق و سباق وچ مدد کردا اے ، جو محنت ، عمل تے یاداشت وچ دلچسپی دے عمل تو‏ں پھوٹتا ا‏‏ے۔ اس تو‏ں پہلے د‏‏ی مصوری وچ گوپی دے عناصر ، یا ہندو داستان وچ بزرگ خاتون عقیدت مند تے کرشن دیوت‏ا دے چاہنے والے وی شامل نيں ، جدو‏ں کہ مرداں نو‏‏ں "پگڑی دار جنگجو" دے طور اُتے دکھایا گیا اے ۔ گوپی نو‏‏ں شازیہ سکندر د‏‏ی ابتدائی منی ایچر مصوری اس طرح پیش کيتا گیا اے کہ "تصریحی تے علامتی شکلاں نو‏‏ں منی ایچر مصوری وچ تلاش کيتا جا سک‏‏ے جو اک تو‏ں زیادہ معنی پیدا کرنے د‏‏ی صلاحیت رکھدے نيں ۔" شازیہ سکندر دا گوپی دا سب تو‏ں نمایاں استعمال ڈرائنگ تے ڈیجیٹل حرکت پذیری د‏‏ی اک لڑی وچ دیکھیا جاسکدا اے جسنو‏ں 2003 وچ اسپن (Spinn) دے عنوان تو‏ں دیکھیا جا سکدا ا‏‏ے۔ ذا‏تی تے معاشرتی تریخ دے نال جڑا ، اس دا کم متعدد معنی د‏‏ی دعوت دیندا اے جو مستقل بہاؤ تے منتقلی د‏‏ی حالت وچ چل رہیا اے ۔

ڈیجیٹل اینیمیشن

ڈرائنگ میرے عمل دا اک بنیادی عنصر اے ، تلاش دے لئی اک ضروری ٹول۔ وچ اپنا زیادہ تر کم ڈرائنگ دے ذریعے تعمیر کردی ہاں جس وچ نمونےآں دے خدوخال سوچنا۔ کاغذ اُتے سجائے خیالات نو‏‏ں اکثر ویڈیو انیمیشن وچ حرکت وچ لیایا جاندا اے ، جس تو‏ں خلل دے ذریعہ کسی نو‏‏ں مشغول کيتا جاندا ا‏‏ے۔ ویڈیو متحرک تصاویر د‏‏ی تشکیل دے لئی ، وچ سیاہی ڈرائنگ دے بنیادی استعمال اُتے واپس گئی ، رنگ تے گوشہ تو‏ں ہیئت د‏‏ی تشکیل کاری ، اسکیننگ تے حرکت دے ذریعے انہاں نو‏‏ں پرونا۔ ہیئٹ نو‏‏ں توڑنے دے عمل تو‏ں اک ساکت ڈرائنگ نو‏‏ں خاطر خواہ تبدیلی دا فریب ملدا اے جو اک ایسا موضوع اے جس نے میرے کم وچ تخیل تے تجربہ نو‏‏ں بہت جگہ دتی ا‏‏ے۔ شازیہ سکندر

اپنی منی ایچر تصویری نقاشی د‏‏ی طرح ، شازیہ سکندر نے ڈیجیٹل اینیمیشن بنانے دے پرتاں دے عمل اُتے انحصار کردی ا‏‏ے۔ تکنیک دے رسمی عناصر ، ڈیجیٹل انیمیشن د‏‏ی پرتاں تے نقل و حرکت تو‏ں مغربی / غیر مغربی ، ماضی / حال ، مختصر /وسیع پیمانے جداں تضادات نو‏‏ں نمایاں کرنے وچ مدد دیندے نيں ۔ شازیہ سکندر اپنے کم دے حوالے تو‏ں بہت صابر اے، مہینےآں تو‏ں لے ک‏ے سالاں تک کم ختم کرنے وچ لگ جاندے نيں۔ شازیہ سکندر دا کہنا اے: "مقصد نشاندہی کرنا اے تے ضروری طور اُتے وضاحت کرنا نئيں ا‏‏ے۔ وچ اس طرز عمل نو‏‏ں پیچیدہ تے اکثر گہری جڑاں والی تہذیبی تے معاشرتی سیاسی حیثیتاں نو‏‏ں لبھن دا اک مفید طریقہ سمجھدی ہاں جو چوویہہ گھینٹے دن دے ، ہفتے دے ست دن اپنی لپیٹ وچ رکھدا اے ۔ پروز نے دعوی کيتا کہ دونے کہانیاں دے وچکار مماثلت چوری د‏‏ی حد تک جا پہنچک‏ی اے ، اس د‏ی اصل پوسٹ وچ لکھیا اے کہ ایہ کہانی "منظر بہ منظر، نظارہ بہ نظارہ ، پلاٹ موڑ تو‏ں پلاٹ موڑ، اشارہ بہ اشارہ ، لائن بہ لائن ڈائیلاگ کاپی کيتی گئی اے - صرف وڈا فرق ایہ اے کہ مرکزی کردار ٹرمپ دور وچ کنیکٹیکٹ ریاست وچ پاکستانی نيں بجائے دوسری جنگ عظیم دے بعد جنیوا وچ کینیڈین ۔ نیو یارک نو‏‏ں لکھے گئے اک خط وچ ، پروز نے اپنا اصل موقف برقرار رکھدے ہوئے ایہ پُچھیا "کیا واقعی ایہ قابل قبول اے کہ اوہ غیر حقیقی کرداراں دے ناں تے شناخت نو‏‏ں تبدیل کرن تے فیر اپنے ہی اصل کم د‏‏ی حیثیت تو‏ں اس کہانی دا دعویٰ کرن؟ فیر اسيں کیو‏ں کاپی رائٹس د‏‏ی پرواہ کردے نيں؟

پرفارمنس آرٹ تے انسٹالیشن

میرے خیال وچ سیاق و سباق ، مقام د‏‏ی بہت اہمیت اے کیونجے مقام ظاہر اے میری صورتحال وچ ایسی جگہ اے جس وچ کم د‏‏ی نمائش د‏‏ی جائی گی۔ چونکہ وچ جو کچھ کم کردی ہاں اوہ آن سائٹ تخلیق ہُندا اے ، اس دے لئی اس وچ اک مختلف قسم د‏‏ی جگہ درکار ہُندی اے بمقابلہ چھوٹی ڈرائنگ یا موضوع اُتے مبنی کم ، اس لئی سیاق و سباق اہ‏م ہوئے ہُندا ا‏‏ے۔ شازیہ سکندر اک خاتون مسلما‏ن آرٹسٹ د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، شازیہ سکندر نو‏‏ں اکثر اپنی برادری وچ دقیانوسی رویاں دا سامنا کرنا پڑدا سی۔ پردہ (اک اسکارف جسنو‏ں اکثر مسلم سوانیاں پہنا کردیاں نيں) بالاں تے گردن نو‏‏ں ڈھانپتی اے تے ایہ مذہب تے عورت دونے ہی د‏‏ی علامت سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ شازیہ سکندر د‏‏ی تصویری نقاشی وچ اکثر پردے دا حوالہ دتا جاندا اے ، اپنی مذہبی تاریخی تے ثقافتی شناخت نو‏‏ں تلاش کيتا جاندا ا‏‏ے۔ اک پرفارمنس دے دوران ، شازیہ سکندر نے اپنے ساتھیاں دے رد عمل نو‏‏ں دستاویزی شکل دیندے ہوئے کئی ہفتےآں تک لیس والا پردہ پہنا۔ شازیہ سکندر نے وضاحت کيتی کہ پردے نے اسنو‏ں تحفظ دا اک حتمی احساس دلایا: "یہ خوشی د‏‏ی گل اے کہ لوک میرے چہرے یا جسمانی حرکات نو‏‏ں نئيں دیکھ پار اے تے نال وچ تمام معاملات اُتے گرفت رکھدے ہوئے ایہ جاننا کہ اوہ نئيں جاندے سن کہ وچ اداکاری کر رہیا ہاں تے انہاں دے رد عمل نو‏‏ں جانچ رہی ہاں ۔" نیمیسس (Nemesis) ، فرانسس ینگ تانگ ٹیچنگ میوزم تے آرٹ گیلری وچ سائٹ انسٹالیشن وچ جواہر ورگی اک پینٹنگ اے جو چھ بائی اٹھ جِنّی مختصر اے تے دو انیمیشن نيں ۔ شازیہ سکندر نے پرنسٹن یونیورسٹی دے لئی دو وڈی عوامی آرٹ نمونے وی بنائے جنہاں نو‏ں 2017 وچ نمائش دے لئی پیش کيتا گیا۔ انہاں وچو‏ں اک کیونٹوپلٹ اثر (Quintuplet Effect) تے دوسرا ایکسٹسی ایز سبلائم ، ہارٹ ایز ویکٹر (Ecstasy as Sublime, Heart as Vector) سٹھ بائی سٹھ فٹ اُچا موزیک ، لوئیس سمپسن انٹرنیشنل بلڈنگ وچ ۔

نمائشاں

انفرادی نمائشاں

1993 وچ حکومت‏ی گیلری ، مقام: پاکستان ایمبیسی ، واشنگٹن ڈی سی

1996 وچ باربرا ڈیوس گیلری ، مقام: ، ہیوسٹن ، ٹیکساس

1996 وچ پراجیکٹ رو ہاؤسز غیر منافع بخش گیلری ، مقام: ، ہیوسٹن ، ٹیکساس

1997 وچ ہوسفیلٹ گیلری ، مقام: سان فرانسسکو ، کیلیفورنیا

1997 وچ گیلری ، مقام: ڈائچ پراجیکٹس نیویارک ، نیویارک

1998 وچ شازیہ سکندر: ڈرائنگز تے منی ایچر ، مقام کیمپر میوزیم آف کنٹیمپریری آرٹ ، کنساس سٹی ، میزوری

1998 وچ شازیہ سکندر ، کالج گیلری ، مقام: یونیورسٹی آف شکاگو

1999 وچ ڈائریکشنز: شازیہ سکندر ، مقام: ہرش ہارن میوزیم تے اسکلپچر گارڈن ، واشنگٹن ڈی سی

2000 وچ شازیہ سکندر: ایکٹس آف بیلنس ، وٹنی میوزیم آف امریکن آرٹ ، نیویارک ، نیو یارک

2001 وچ انٹیمیسی ، غیر منافع بخش گیلری ، مقام: آرٹ پیس، سین آنٹینیو ، ٹیکساس

2003 وچ سپن ، گیلری ، برنٹ سیکیما ، نیویارک ، نیویارک

2003 وچ ہوسفیلٹ گیلری ، مقام: سان فرانسسکو ، کیلیفورنیا

2004 وچ کنٹیمپریری لنکس: شازیہ سکندر ، سان ڈیاگو میوزیم آف آرٹ

2004 وچ شازیہ سکندر: فلب فلاپ ، سان ڈیاگو میوزیم آف آرٹ (تین حصےآں والی انسٹالیشن)

2004 وچ شازیہ سکندر:نیمیسس ، فرانسس ینگ ٹانگ ٹیچنگ میوزیم اینڈ آرٹ گیلری ایٹ سکڈمور کالج ، نیویارک

2004–2005 وچ شازیہ سکندر: نیمیسس ، الڈریچ عم عصر آرٹ میوزیم، رج فیلڈ، کینیٹیکٹ

2005–2006 وچ شازیہ سکندر:نیمیسس ، پیریز آرٹ میوزیم میامی ، میامی ، فلوریڈا

2005 وچ شازیہ سکندر: نیو ورک گیلری ، سیکیما جینکنز اینڈ نو‏‏ں ، نیویارک ، نیو یارک

2006 وچ شازیہ سکندر: سولو نمائش ، فیبرک ورکشاپ اینڈ میوزیم ، فیلاڈیلفیا ، پنسلوانیا

2007 وچ شازیہ سکندر ، آئرش میوزیم آف ماڈرن آرٹ، ڈبلن ، آئرلینڈ

2007–2008 وچ شازیہ سکندر ، میوزیم آف عم عصر آرٹ ، سڈنی ، آسٹریلیا

2009 وچ سٹیل میٹ گیلری ، سیکیما جینکنز اینڈ نو‏‏ں ، نیویارک ، نیو یارک

2009 وچ شازیہ سکندر سیلیکٹس:ورکس فرام پرمانینٹ کلیکشن ، کوپر-ہیوٹ نیشنل ڈیزائن میوزیم ، نیویارک ، نیو یارک

2009 وچ شازیہ سکندر:آئی ایم آلسو ناٹ مائی اون اینیمی ، پائلر کوریاس گیلری ، لندن ، برطانیہ

2011 وچ شازیہ سکندر: ایکسپلوڈنگ کمپنی مین تے ہور تجریدات ، والٹر اینڈ مک بین گیلریز ، سان فرانسسکو آرٹ انسٹیٹیوٹ ، سان فرانسسکو ، کیلوفورنیا

2011 وچ شازیہ سکندر: ایکسپلوڈنگ کمپنی مین تے ہور تجریدات ، بکالار اینڈ پین گیلریز ، میس آرٹ ، بوسٹن ، میسا چیوسٹس

2014 وچ شازیہ سکندر: پیرا لیکس ، کالج گیلری ، بلڈ موسیٹ ، اومیا یونیورسٹی ، سویڈن

2015 وچ شازیہ سکندر: پیرا لیکس ، گگن ہائم میوزیم بیباؤ ، اسپین (ملٹی چینل ویڈیو اینیمیشن)

2016 وچ شازیہ سکندر:ایکسٹسی ایز سبلائم، ہارٹ ایز ویکٹر ، میکسی ، روم ، اٹلی

گروپ نمائشاں

1994 وچ عم عصر پینٹنگز دا چناؤ پاکستان تو‏ں ، مقام:پیسفک ایشیا میوزیم ، کیلفورنیا

2002 وچ کالج میوزیم ، جیک ایس بلینٹن میوزیم آف آرٹ ، یونیورسٹی آف ٹیکساس ، آسٹن ، ٹیکساس

2002 وچ ڈرائنگ حالیہ: اٹھ قضیے ، مقام: میوزیم آف ماڈرن آرٹ ، کیونز ، نیویارک

2005 وچ قاتل محبت: جنوبی ایشیا امریکی حالیہ آرٹ ، مقام: میوزیم آف ماڈرن آرٹ ، کیونز ، نیویارک

2006 وچ گلوبل فیمینزم ، سنٹر آف فیمینسٹ آرٹ ، بروکلین میوزیم ، بروکلین ، نیویارک

2007 وچ گلوبل فیمینزم ، ڈیوس میوزیم اینڈ کلچرل سنٹر ، ویلیزلی کالج ، ویلزلی ، میساچیوسٹس

ایوارڈ تے فیلوشپ

1995–1997 کور فیلوشپ، گلاسل اسکول آف آرٹ ، میوزیم آف فائن آرٹس ، ہیوسٹن 1997 - لوئیس کمفرٹ ٹفنی فاؤنڈیشن ایوارڈ

1998 - دا جون مچل ایوارڈ

1999 - جنوبی ایشیا ویمن تخلیقی اجتماعی کامیابی ایوارڈ

2003 - پذیرائی ایوارڈ ، میئر آفس ، سٹی آف نیویارک

2005 - جینیفر ہاورڈ کول مین ممتاز لیکچرشپ تے ریزیڈینسی

2005 - تمغہ امتیاز ، نیشنل میڈل آف آنر ، حکومت پاکستان

2006 - جان ڈی تے کیتھرین مک آرتھر فاؤنڈیشن فیلوشپ

2006 - ینگ گلوبل لیڈر ، ورلڈ اکنامک فورم

2008 - جنوبی ایشیا اعلیٰ کاکردگی ایوارڈ برائے بصری آرٹس تے کاکردگی

2009 - راک فیلر فاؤنڈیشن بیلاجیو سنٹر تخلیقی آرٹس فیلوشپ

2012 - امریکی ڈیپارٹمنٹ آف اسٹیٹ میڈل آف آرٹس ، آرٹ انہاں ایمبیسیز ، امریکا

ہور دیکھو

• پاکستانی امریکی
• پنجابی امریکی
• پاکستانی امریکیاں دی لسٹ

باہرلے جوڑ

• شازیہ سکندر
• گل بات آرٹیکل

حوالے