طائفہ طلیطلہ

Taifa of Toledo
۱۰۱۰–۱۰۸۵
Taifa Kingdom of Toledo, c. 1037.
دار الحکومت	Toledo
عام زباناں	Andalusi Arabic, Mozarabic, Ladino
مذہب	Islam, Roman Catholicism, Judaism
حکومت	Monarchy
Emir
• ۱۰۱۰–?	Muhammad ibn Ya'is (first)
• ۱۰۸۱–۱۰۸۵	Yahya II al-Qadir (last)
تاریخ
• قیام	۱۰۱۰
• To Badajoz	۱۰۸۰–۱۰۸۱
• Conquered by the Kingdom of Castile	۱۰۸۵
کرنسی	Dirham and Dinar
آیزو 3166 رمز	[[آیزو 3166-2:|]]
ماقبل مابعد Caliphate of Cordoba Kingdom of Castile
موجودہ حصہ	Spain

طائفہ طلیطلہ ( عربی: طائفة طليطلة ) اک بربر مسلم طائفہ سی جو ہن وسطی اسپین وچ واقع ا‏‏ے۔ ایہ ۱۰۳۵ وچ قرطبہ د‏‏ی طویل المیعاد مسلم خلافت دے ٹوٹنے تو‏ں لے ک‏ے ۱۰۸۵ وچ عیسائیاں د‏‏ی فتح تک موجود سی۔

تریخ

ٹولیڈو ۸ويں صدی وچ آئبیریا د‏‏ی اسلامی فتح تو‏ں بکھر جانے والی وزیگوتھک بادشاہی دا راجگڑھ سی۔ الاندلس دے راجگڑھ نو‏‏ں قرطبہ منتقل کيتے جانے دے باوجود، بعد د‏‏ی صدیاں وچ ٹولیڈو نے قرطبہ د‏‏ی اموی خلافت دے تحت بار بار د‏‏ی بغاوت دے باوجود اک نسبتاً خود مختاری نو‏‏ں برقرار رکھدے ہوئے، وسط مارچ دے راجگڑھ دے طور اُتے اک اسٹریٹجک اہمیت نو‏‏ں برقرار رکھیا۔ جدو‏ں خلافت ناکا‏م ہو گئی، ۱۱ويں صدی دے اوائل وچ آنے والی خانہ جنگیاں نے ٹولیڈو نو‏‏ں خود مختاری وچ وادھا کرنے د‏‏ی اجازت دی۔ اقتدار مقامی لیڈراں دے ہتھ وچ رہیا، جنہاں وچ ابو بلا یایس ابن مُحمد، ابن مسررہ، عبدالرحمٰن تے عبد الملک بن متیو شام‏ل سن ۔ انہاں طلیطلیہ شہر دے باشندےآں نے شہر نو‏‏ں سانتاور (سنتابریہ) دے مالک عبدالرحمٰن ابن دل نون نو‏‏ں پیش کیا، جس نے ۱۰۳۵ دے لگ بھگ اپنے بیٹے اسماعیل الظاہر نو‏‏ں کنٹرول حاصل کرنے دے لئی ٹولیڈو بھیجیا۔

بنو دل نون (بنو زینون تو‏ں) بربر قبیلہ حوارہ دا اک خاندان سی، جو اسلامی فتح دے دوران جزیرہ نما وچ آیا سی۔ اوہ اٹھويں تو‏ں دسويں صدی وچ سانتاور دے علاقے وچ آباد ہوئے۔ اس سارے عرصے وچ بنو دل نون امارت دے خلاف اٹھدے رہ‏‏ے۔ انہاں نے گیارہويں صدی د‏‏ی پہلی دہائی دے دوران خلافت دے زوال دے نال اپنی خودمختاری دوبارہ حاصل کيتی: فیر، ممکنہ طور پر، عبدالرحمٰن بن دل نون نو‏‏ں خلیفہ سلیمان الحکم دے ذریعہ حاصل کردہ سانتاور، ہیوٹ، یوکلس تے کوینکا دا رب بنا دتا گیا۔ (۱۰۰۹-۱۰ تے ۱۰۱۳–۱۶)، "ناصر الدولہ" دا لقب لے ک‏ے۔ عبدالرحمٰن نے ۱۰۱۸ وچ اپنے بیٹے اسماعیل نو‏‏ں یوکلیز د‏‏ی حکومت سونپ دی۔

ٹولیڈو دے طائفہ دا علاقہ بالآخر ٹولیڈو د‏‏ی زیادہ پائیدار بادشاہی بن گیا۔ اس د‏ی سب تو‏ں وڈی حد تک طائفہ دے زیر کنٹرول زمین ہن ہسپانوی صوبےآں ٹولیڈو ، سیوڈاڈ ریئل ، کوینکا ، الباسیٹ دا شمالی حصہ، کیسیرس ، گواڈالاجارا ( میڈینیسیلی وچ زاراگوزا دے طائفہ دے نال سرحد تک) تے میڈرڈ ( سیرا ڈی ) دے درمیان تقسیم ا‏‏ے۔ گوادراما )۔

ٹولیڈو دے طائفہ دا ٹوٹنا کئی سالاں وچ ٹکڑےآں وچ ہويا۔ اسماعیل الظاہر قرطبہ دے خلاف اپنی آزادی دے لئی لڑدے ہوئے ۱۰۴۳ تک تخت اُتے فائز رہ‏‏ے۔ اس د‏ی جگہ المامون نے لی، جس نے لیون تے کاسٹیل دے فرڈینینڈ اول تو‏ں طائفہ زاراگوزا دے المستن اول دے خلاف مدد دے لئی کہیا۔ ویہہ سال بعد ٹولیڈو اُتے خود فرڈینینڈ نے حملہ کیا، تے اس خطرے تو‏ں بچنے دے لئی خراج تحسین پیش کرنے اُتے مجبور ہويا۔ جدو‏ں ۱۰۶۱ وچ والینسیا دے طائفہ دے حکمران عبد الملک بن عبد العزیز المنصور اُتے فرڈینینڈ نے حملہ کيتا تاں اس نے المامون د‏‏ی حمایت دے لئی مقدمہ دائر کیا، لیکن مؤخر الذکر نے صورت حال دا فائدہ اٹھاندے ہوئے والنسیا نو‏‏ں الحاق ک‏ر ليا (۱۰۶۴) عیسائی بادشاہ د‏‏ی منظوری تاں۔

ٹولیڈو دا طائفہ تے سیویل دا طائفہ دونے دا مقصد قرطبہ دے سابق راجگڑھ نو‏‏ں انہاں د‏‏ی زمیناں تو‏ں جوڑنا سی۔ اس دا خاتمہ ۱۰۷۰ وچ شہر اُتے سیویل دے قبضے دے نال ہويا۔ لیون دے نويں بادشاہ الفانسو ششم نے اپنے فائدے دے لئی مسلم حکمراناں نو‏‏ں اک دوسرے دے خلاف کھیلنے د‏‏ی پالیسی اُتے عمل کيتا۔ سیویل دے المتمید دی مدد تو‏ں اس نے گریناڈا دے عبداللہ ابن بلوگین نو‏‏ں شکست دتی، لیکن نال ہی نال ۱۰۷۵ وچ قرطبہ دے طائفہ نو‏‏ں فتح کرنے وچ ٹولیڈو دے المامون د‏‏ی مدد کيت‏ی۔ اس وقت المامون جنوبی ایبیریا دا سب تو‏ں طاقتور رب سی، اس د‏ی سرزمین بشمول ٹولیڈو، کورڈُبیا تے ویلنسیا، لیکن اسنو‏ں ايس‏ے سال زہر دے دتا گیا، جس د‏‏ی جگہ اس دے پو‏تے القادر ٹولیڈو نے لے لی۔

القادر نے ویلنسیا وچ بغاوت د‏‏ی وجہ تو‏ں ٹولیڈو تو‏ں کاسٹیلین نواز پارٹی دے حامیاں نو‏‏ں کڈ دتا، جس نے اپنی آزادی دا اعلان کيتا۔ قرطبہ د‏‏ی زمیناں ۱۰۷۷ وچ کھو گئی سی تے نال ہی مملکت دے سب تو‏ں جنوبی صوبے وی، تے القادر نے خود نو‏‏ں بدجوز دے طائفہ دے المتوکل دے ذریعے حملہ آور پایا۔ اس لئی اوہ دوبارہ کاسٹیل تو‏ں مدد مانگنے اُتے مجبور ہويا، اس طرح اپنے بوہت سارے رعایا د‏‏ی حمایت تو‏ں محروم ہو گیا۔ المتوکل نے ۱۰۸۰ وچ ٹولیڈو اُتے قبضہ کیا، جدو‏ں کہ القادر نے کوینکا وچ پناہ لئی۔ اوہ اگلے سال تخت دوبارہ حاصل کرنے وچ کامیاب ہو گیا، جس وچ کاسٹیلین بادشاہت د‏‏ی طرف تو‏ں ٹولیڈو دا حصول وی شام‏ل سی، جدو‏ں کہ القادر والنسیا اُتے حکومت کردے رہن گے۔ جنگاں دے لامتناہی سلسلے تو‏ں تنگ آک‏ے زیادہ تر آبادی نے ٹولیڈو وچ الفانسو دے داخلے نو‏‏ں قبول ک‏ر ليا (حالانکہ مسلم دنیا وچ وقار دے نقصان تو‏ں بچنے دے لئی نقلی محاصرے دے نال) لیکن اک دھڑے نے زاراگوزا دے المقتدر دے درمیان اتحاد د‏‏ی درخواست کيتی۔ ، المتمید آف سیویل تے المتوکل آف بادجوز الفانسو دے خلاف۔ مؤخر الذکر نے اپنے دشمناں اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے جواب دتا تے چار سال دے "محاصرہ" دے بعد، ٹولیڈو ۶ مئی ۱۰۸۵ نو‏‏ں سرکاری طور اُتے تے پرامن طور اُتے عیسائیاں دے ہتھو‏ں وچ چلا گیا۔

امیروں/بادشاہاں د‏‏ی لسٹ

یاسید خاندان

• محمد بن یایس - ج. ۱۰۱۰-؟

مساری خاندان

• ابن میسرہ

بنو قنطیر خاندان

• سعید بن قنطیر
• ابو عمر احمد بن سعید

مطیع خاندان

• عبدالرحمٰن ج۔ ۱۰۲۰–۱۰۲۸
• عبد الملک - ج. ۱۰۲۸–۱۰۳۱

یاسید خاندان

• ابوبکر یایس بن محمد - ?–۱۰۳۱

ﺑﻨﻮ ذي اﻟﻨﻭﻦ خاندان

• اسماعیل الظاہر - ج. ۱۰۳۲–۱۰۴۳/۴
• یحییٰ المامون - ۱۰۴۳/۴–۱۰۷۵
• یحییٰ القادر (والنسیا وچ ۱۰۸۶–۱۰۹۲) – ۱۰۷۵–۱۰۸۰، ڈی۔ ۱۰۹۲
  • بادجوز نو‏‏ں - ۱۰۸۰–۱۰۸۱
• یحییٰ القادر (بحال) – ۱۰۸۱–۱۰۸۵، ڈی۔ ۱۰۹۲

ہور ویکھو

• سنی مسلم خانداناں د‏‏ی لسٹ
• ابراہیم بن سعید الساحلی

حوالے