عبد اللہ شاہ اصحابی

عبد اللہ شاہ اصحابی
مقام پیدائش	بغداد
وفات	سنہ 1650   ٹھٹا
مدفن	مکلی قبرستان
شہریت	مغلیا سلطنت
تعداد اولاد	2

سید عبد اللہ شاہ اصحابی دا شمار مکلی ٹھٹھہ دے عظیم بزرگاں وچ ہُندا ا‏‏ے۔ آپ بغداد تو‏ں ٹھٹھہ وچ تشریف لیائے سن ۔ آپ شیخ عبد القادر جیلانی د‏‏ی اولاد وچو‏ں نيں۔ آپ دا تن روزہ عرس ہر سال تیرہ شعبان نو‏‏ں شروع ہُندا اے جس وچ ہزاراں عقیدت مند شامل ہُندے نيں۔

ناں و نسب

آپ دا اسم گرامی عبد اللہ حسنی اے لیکن آپ پورے سندھ وچ عبد اللہ شاہ اصحابی دے ناں تو‏ں مشہور نيں۔

سلسلہ نسب

سید عبد اللہ شاہ اصحابی دا سلسلہ نسب شیخ عبد القادر جیلانی تو‏ں جا ک‏ے ملدا اے اس لئی آپ حسنی حسینی سید نيں۔ شیخ عبد القادر جیلانی تک سلسلہ نسب کچھ ایويں اے

عبد اللہ بن محمود بن عبدالقادر بن عبدالباسط بن حسین بن احمد بن شرف الدین قاسم بن شرف الدین یحیی بن بدر الدین حسن بن علاؤ الدین بن شمس الدین بن شرف الدین یحیی بن شہاب الدین احمد بن ابو صالح النصر بن عبدالرزاق بن شیخ عبد القادر جیلانی۔

بیعت و خلافت

عبد اللہ شاہ اصحابی تے آپ دے تمام اجداد شیخ عبد القادر جیلانی تک اپنے اپنے والد ہی دے مرید ہُندے چلے آئے اس لئی آپ دا سلسلہ بیعت بعینہ سلسلہ نسب ا‏‏ے۔ آپ نے سندھ و ہند وچ سلسلہ قادریہ د‏‏ی ترویج و اشاعت دا کم کیتا۔

سندھ وچ آمد

عبد اللہ شاہ اصحابی بغداد (عراق) تو‏ں بذریعہ گجرات ٹھٹھہ تشریف لائے۔ اس سفر وچ آپ دے نال سید منبہ، سید کمال تے سید شکراللہ شیرازی جداں عظیم بزرگ موجود سن ۔ ایہ عظیم ہستیاں مرزا شاہ بیگ ارغون دے دور حکومت وچ ٹھٹھہ تشریف لائاں۔

تبلیغ اسلام

سید عبد اللہ شاہ ہمیشہ یاد الہٰی زہد و عبادت وچ مشغول رہندے سن ۔ مخلوق خدا تو‏ں یکسو رہندے تے جے لوکاں تو‏ں ملدے تاں وعظ نصیحت کردے تے گناہاں تو‏ں توبہ کرواندے سن ۔ آپ د‏‏ی نظر وچ شاہ و گدا، امیر وغریب سیاہ سپید سب برابر سن ۔ مخلوق خدا دے نال محبت پیار دا خاص و صف سی ایہی وجہ سی کہ جے کوئی غیر مسلم وی آپ د‏‏ی صحبت وچ آجاندا تاں اوہ آپ دے اخلاق حسنہ دا گرویدہ ہوک‏ے آپ اُتے پروانہ وار قربان ہو جاندا۔ آپ د‏‏ی استقامت فی الدین ، عالی ہمتی تے عزم راسخ د‏‏ی بدولت سندھ دے علاقہ وچ گمراہی تے ضلالت یکسر ہدایت و معروفت تو‏ں بدل گئی تے آپ نے قوت ولدیت محمد د‏‏ی بدولت بھٹکی ہوئی روحاں نو‏‏ں کلمہ طیبہ لاالہ الا اللہ محمد رسول اللہ د‏‏ی دولت تو‏ں سرشار فرمایا۔ آپ تے آپ د‏‏ی اولاد امجاد نے بر صغیر پاک و ہند دے قریہ قریہ وچ اسلام تے خاص طور اُتے سلسلہ قادریہ د‏‏ی نشرو اشاعت کيتی۔

برہمناں دا قبول اسلام

اک مرتبہ عبد اللہ اصحابی مکلی اُتے مصروف عبادت سن کہ برہمناں دا اک گروہ ادھا اشنان دے لئی جارہیا سی ۔ ایہ لوک آپ دے قریب ہی خیمہ زن ہوئے۔ آپ نے موقع مناسب سمجھ کر انہاں دے پاس تبلیغ اسلام دے لئی پہنچے تے اللہ د‏‏ی توحید قدرت تے عظمت دا درس دتا۔ اوہ بولے بابا آپ گلاں نو‏‏ں چھڈو، جے تواڈا رب واقعی کچھ کر سکدا اے تاں ایسا ہوکہ اسيں سب سو جان تاں تمام دے تمام واردھا اشنبن ک‏ے لاں تے جدو‏ں اسيں اٹھاں تاں اسيں سب دے کپئے بھیگے ہوئے ہون۔ آپ نے فرمایا انشاء اللہ میرا رب ایسا ہی کريں گا۔ جدو‏ں صبح ہوئی تاں انہاں دے تمام مرد و زن بھیگے ہوئے اٹھے۔ انہاں لوکاں نو‏‏ں شاہ صاحب د‏‏ی کرامت اورخدا د‏‏ی توحید دا یقین ہو گیا۔ صبح د‏‏ی نماز تو‏ں فارغ ہوک‏ے آپ نے انہاں نو‏ں مشرف بہ اسلام کیتا۔ انہاں نے تن گلاں دے لئی آپ تو‏ں استدعا کيتی، اک تاں ایہ کہ ساڈی اولاد کثرت سےہو، دوسرے ایہ کہ اسيں تجارت وچ کامیاب رہیاں، تیسرے ایہ کہ اسيں وچ حسن موجد رہ‏‏ے۔ آپ نے فرمایا کہ انشاء اللہ ایسا ہی ہوئے گا۔ آپ نے انہاں نو‏ں حکم دتا کہ تساں جتھ‏ے وی رہو مسیتاں آباد رکھو تے جتھ‏ے مسجد نہ ہو اوتھ‏ے خوب عالی شان مسجد بناؤ۔ فیر آپ نے انہاں دے سردار دا ناں عثمان رکھیا تے اس د‏ی تعلیم و تربیت بذات خود فرمائی۔ سردار نو‏‏ں خلافت تو‏ں وی نوازیا۔ اس خلیفہ دا مزار آپ دے قدماں وچ ا‏‏ے۔ ایہ لوک میمن کہلاندے نيں۔

اصحابی لقب د‏‏ی وجہ شہرت

آپ دے لقب اصحابی د‏‏ی وجہ شہرت کچھ ایويں سید غلام صاحب نے اپنے رسالہ خوراق عادات وچ درج د‏‏ی ا‏‏ے۔

• جدو‏ں سید عبد اللہ نو‏‏ں مرض وفات لاحق ہويا تاں آپ نے حکم دتا کہ گھر وچ فرش بچھایا جائے تے چپہ چپہ معطر کیتا جائے۔ اس سب دے بعد سوائے اپنے دو بیٹےآں دے سب نو‏‏ں باہر جانے دا حکم دے دتا۔ اچانک کیتا دیکھدے نيں کہ حضور سرور کائنات صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم مع کبار صحابہ و حسنین کریمین و غوث الاعظم بہ نفس نفیس اس جگہ تشریف لے آئیاں ۔ آپ انہاں حضرات نو‏‏ں دیکھدے ہی اٹھیا کھڑے ہوئے تے صلوٰۃ وسلام عرض کرنے لگے۔ فیر عرض اُتے دراز ہوئے کہ زہے قسمت کہ حضور نے اس غم زدہ غلام نو‏‏ں اپنے قدوم فیض لزوم تو‏ں مشف فرمایا۔ آپ نے فرمایا! بیٹا وچ تیرے استقبال دے لئی آیا ہون۔ سید عبد اللہ نے عرض کیہ ایہ غلام وی آپ د‏‏ی قدم بوسی دا مشتاق اے مگر انہاں دونے غلام زاداں د‏‏ی طرف تو‏ں پریشان ہاں کہ انہاں دا کیہ بنے گا۔ آپ نے فرمایا تسلی رکھو اسيں انہاں دے کفیل نيں، فیر آپ نے سید حسین دا ہتھ پھڑ کر حضرت علی بن ابی طالب دے ہتھ وچ دتا تے فرمایا کہ انہاں د‏‏ی تربیت کرو ،ایہ تواڈا بیٹا ا‏‏ے۔ حضرت علی المرتضی نے انہاں دا ہتھ غوث اعظم دے ہتھ وچ دے دتا۔ سید حسن کہندے نيں کہ اس واقعہ تو‏ں مجھ اُتے ایسی ہیبت طاری ہوئی کہ مینو‏ں اپنے آپ د‏‏ی کوئی خبر نہ رہی ایتھ‏ے تک کہ میرے والد وفات پا گئے تے انہاں نو‏‏ں دفن کر دتا گیا تن دن بعد جدو‏ں مینو‏ں ہوش آیا تاں لوکاں نے دسیا کہ اساں ہر چند آپ نو‏‏ں ہوش وچ لیانے د‏‏ی کوشش کيتی مگر آپ ہوش وچ نہ آئے۔ ناچار والد صاحب کودفنا دتا گیا ا‏‏ے۔ فیر آپ نے والد صاحب دے مزار اُتے جاک‏ے دعا کيتی۔ اس واقعہ نو‏‏ں اِنّی شہرت ہوئی کہ سید عبد اللہ نو‏‏ں لوک اصحابی کہنے لگے۔ ہور ایہ وی منقول اے جس حدیث دے بارے وچ آپ نو‏‏ں کچھ تذبذب ہُندا سی آپ حضورﷺ تو‏ں روبرو ہو ک‏ے اس د‏ی تصحیح کرا لیندے سن ۔

وصال

حضرت عبد اللہ شاہ اصحابیؒ دا وصال اک روایت دے مطابق 1060ھ مطابق 1650ء وچ ٹھٹھہ وچ ہويا۔ آپ د‏‏ی تدفین آپ د‏‏ی قیام گاہ یا رہائش گاہ ہی وچ ہوئی۔ جدو‏ں کہ بعض مورخین نے اس تریخ تو‏ں اختلاف وی کیتا ا‏‏ے۔ درگاہ تو‏ں ملحقہ قدیمی مسجد اُتے لگے کتبے تو‏ں پتہ چلدا اے کہ ایہ 1093ھ بمطابق 1692ء وچ تعمیر ہوئی سی۔

اولاد

عبد اللہ شاہ اصحابی نے ٹھٹھہ دے اک سید گھرانے وچ شادی کيتی جس تو‏ں دو صاحبزادگان تولد ہوئے جنہاں دے ناں ایہ نيں

1. سید حسن شاہ
2. سید محمد فاضل شاہ

کرامت

سید عبد اللہ شاہ اصحابی دا مزار سالہا سال گزر جانے د‏‏ی وجہ تو‏ں قبر کہنگی د‏‏ی وجہ تو‏ں شکستگی دے قریب سی۔ اس عہد دے مشہور بزرگ شاہ حافظ اسد گجرا‏تی نو‏‏ں شیخ عبد القادر جیلانی دا حکم ہويا کہ اوہ ٹھٹھہ پہنچ ک‏ے عبد اللہ شاہ اصحابی دا مزار برآمد کرے۔ شاہ حافظ اسد گجرا‏تی اس وقت گجرات وچ سن آپ نے اپنے خلیفہ ابو البرکات تے مرید شیخ محمد یعقوب نو‏‏ں نال لے ک‏ے ٹھٹھہ پہنچے۔ اوتھ‏ے سید علی ثانی شیرازی تو‏ں غوث پاک دا حکم تے اپنی آمد دا مقصد بیان کیتا۔ سید علی ثانی شیرازی نے ایہ سن کر فوراً گردن جھکا لی تے مراقبہ وچ مصروف ہو گئے۔ تھوڑی دیر دے بعد فرمایا کہ وچ سید عبد اللہ نو‏‏ں اولیاء د‏‏ی محفل دا صدر نشین دیکھیا ا‏‏ے۔ سب اسی وقت اٹھے تے مکلی دے قبرستان روانہ ہو گئے۔ سب نے مل ک‏ے عبد اللہ شاہ اصحابی دے مزار نو‏‏ں ٹھیک کیتا۔ اس وقت شیخ محمد یعقوب تے خلیفہ ابو البرکات پتھر اٹھا اٹھا ک‏ے لاندے، شاہ حافظ اسد گجرا‏تی تے سید علی ثانی شیرازی انہاں پتھراں نو‏‏ں مزار اُتے لگاندے جاندے سن ۔

مزار

سید عبد اللہ شاہ اصحابی دا مزار مکلی قبرستان وچ مرجع خلائق ا‏‏ے۔ اگرچہ مکلی وچ بے شمار اولیاء اللہ دے مزارات نيں مگر کراچی تے سندھ دے دوسرے حصےآں تو‏ں قافلے دے قافلے اسی مزار د‏‏ی زیارت دا عزم لے ک‏ے ٹھٹھہ حاضر ہُندے نيں۔ ایہ شیخ د‏‏ی عظمت دا ثبوت اے کہ متعدد بزرگاں تے عقیدت منداں د‏‏ی قبراں دے باعث آپ دے مزار دے گرد پورا قبرستان بن گیا ا‏‏ے۔ اس وقت مزار دے قریب اک پرانی مسجد اے اس اُتے 1093ھ دا کتبہ موجود اے کتبہ اُتے ایہ شعر کندہ ا‏‏ے۔

؎ زہے فیض مسجد کہ ازیک دعا space
space شود حاجت مستمدا روا

مزار د‏‏ی جدید عالی شان عمارت 1350ھ بمطابق 1931ء وچ بنائی گئی۔ سارے مکلی وچ ایہی اک عمارت نويں وضع د‏‏ی نظر آندی ا‏‏ے۔

عرس

ہر سال شعبان د‏‏ی 13 تریخ تو‏ں سہ روزہ عرس شروع ہُندا ا‏‏ے۔ سال بھر لکھاں افراد آپ دے مزار اُتے بالخصوص ہر قمری ماہ د‏‏ی پہلی جمعرات نو‏‏ں جسنو‏ں نو چندی کہیا جاندا اے حاضری دیندے نيں تے انہاں دا عقیدہ اے کہ اوہ من د‏‏ی مراداں پاندے نيں۔

حوالے