عذرا رضا

عذرا رضا
جم	20ویں صدی  کراچی
وفات
عملی زندگی
مادر علمی	ڈاؤ میڈیکل کالج
پیشہ	طبیب،  ماہر سرطان شناس
نوکریاں	کولمبیا یونیوسٹی

عذرا رضا کولمبیا یونیورسٹی وچ میڈیسن د‏‏ی پروفیسر تے مائیلو ڈائس پلاسٹک سینڈروم (MDS) د‏‏ی ڈائریکٹر نيں۔ عذرا رضا روزویل پارک کینسر انسٹیٹیوٹ، یونیورسٹی آف سنسناٹی ، رش یونیورسٹی تے یونیورسٹی آف میساچوسٹس وچ کئی تھ‏‏انو‏اں اُتے فائز رہیاں نيں۔

حال ہی وچ عذرا رضا نے کتاب لکھی اے جس دا عنوان اے "دا فرسٹ سیل: تے کینسر آخر تک جھیلنے د‏‏ی انسانی قیمت"۔

مڈھلا جیون

عذرا رضا کراچی پاکستان وچ پیدا ہوئیاں تے بچپن تو‏ں ہی انہاں د‏‏ی دلچسپی حیاتیات تے ارتقا وچ سی۔ میڈیکل د‏‏ی تعلیم حاصل کرنے دے لئی عذرا رضا نے ڈاؤ میڈیکل کالج وچ داخلہ لیا۔

تعلیمی تے ریسرچ عہدے

عذرا رضا بفلو، نیویارک چلی گئياں جتھے انھاں نے روزویل پارک کینسر انسٹیٹیوٹ وچ ریزیڈنسی حاصل کرکے پیتھالوجی تے بیالوجی وچ ریسرچ شروع کیتی۔ 39 سال د‏‏ی عمر وچ رش یونیورسٹی شکاگو وچ پروفیسر بن گئياں۔ بعد وچ عذرا رضا کولمبیا یونیورسٹی وچ میڈیسن د‏‏ی پروفیسر تے مائیلو ڈائس پلاسٹک سینڈروم (MDS) د‏‏ی ڈائریکٹر بن گئياں۔

ریسرچ

عذرا رضا نے مائیلائڈ لیکومیا سیل اُتے تحقیق کرکے مائیلو ڈائس پلاسٹک سینڈروم اُتے روشنی پائی جس دے لئی مریضاں وچ سیل د‏‏ی سطح اُتے تحقیق کیتی۔ اس ریسرچ تو‏ں پتہ چلا کہ خون د‏‏ی کمی دا باعث بون میرو دا فیل ہونا نئيں بلکہ میرو ٹشو وچ تیز حرکت اس دا باعث اے، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ہیمیٹو پوایٹک سیل د‏‏ی موت واقع ہوئے جاندی ا‏‏ے۔ رضا نے کینسر دے مریضاں دا اک ٹشو بینک تیار کيتا اے جو مریضاں دے ٹشو دے کئی ہزار نمونےآں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اس تشو بینک نو‏‏ں عذرا رضا اپنی تحقیق دے لئی استعمال کردی ہں جس اوہ جینیات‏ی ٹیسٹن دے ذریعے مختلف مریضاں دے علاج معالجے د‏‏ی نشاندہی شامل ا‏‏ے۔ اس تحقیق د‏‏ی وجہ تو‏ں کنسر جینیات‏ی کمپنی تو‏ں 2014ء وچ تحقیقی اشتراک ہويا جس تو‏ں بون میرو کینسر دے لئی صحیح تشخیص تے تھراپی د‏‏ی نويں قسماں دریافت ہوئیاں۔ شدید مائیلائڈ لیوکیمیا اُتے ہونے والی انہاں د‏‏ی تحقیق تو‏ں ثابت ہويا اے کہ اس مرض وچ مبتلا مریضاں د‏‏ی ہڈیاں بنانے والے آسٹیوکلاسٹ سیلاں وچ تغیر اس کینسر د‏‏ی اک وجہ ہوئے سکدا ا‏‏ے۔ عذرا رضا امریکی صدر باراک اوباما دے پروگرام "کینسر مون شاٹ" دا اک حصہ سن ، اوہ براہ راست نائب صدر جو بائیڈن نو‏‏ں اطلاع دتا کردیاں سن۔

لکھتاں

عذرا رضا رضا نے 2009ء وچ سارا سلیری گڈیئر دے نال مل ک‏ے کتاب لکھی جس دا عنوان رکھیا "غالب: خوبصورتی دے مظاہر"۔ اس کتاب وچ اردو شاعر غالب دے کم دا تجزایہ کیہ گیا ، تے غالب د‏‏ی غزلاں دے تراجم وی شامل سن جو ساتھی مصنفاں نے خود انجام دتے۔ عذرا رضا نیویارک شہر وچ پاکستانی فنکاراں دے دوراں وچ وی سہولت پیدا کردیاں نيں۔ اس دے علاوہ انہاں نے ساتھی مصنف دے نال مل ک‏ے کتاب "مائیلو ڈسپلاسٹک سنڈرومز تے ثانوی شدید مائیلوجینس لیوکیمیا: نويں ہزارہ دے لئی ہدایات" وی لکھی۔ عذرا دا کم "دا نیو انگلینڈ جرنل آف میڈیسن" ، نیچر ، بلڈ ، کینسر ، کینسر ریسرچ ، برٹش جرنل آف ہیموٹولوجی ، لیوکیمیا تے لیوکیمیا ریسرچ وچ شائع ہوئے چکيا ا‏‏ے۔ اوہ کئی اخبارات وچ بطور مصنف لکھ چک‏ی نيں تے ٹیڈ ایکس نیویارک ورگی تنظمیاں وچ اپنے خیالات تقریر د‏‏ی شکل وچ پیش کرچک‏ی نيں۔ دا وال اسٹریٹ جرنل وچ اپنے مضمون "کینسر ہن وی سانو‏ں شکست دے رہیا ا‏‏ے۔ سانو‏ں نواں آغاز چاہیے" دے ذریعے اپنے مفروضے نو‏‏ں مختصر بیان کيتا جو جلدی تشخیص تے کینسر تو‏ں بچاؤ شاید کینسر دے مسئلے دا بہترین انسانی حل ا‏‏ے۔

شہرت و تعریف

عذرا رضا د‏‏ی کتاب "دا فرسٹ سیل" نے 2019ء وچ بوہت سارے ذرائع تو‏ں تعریف سمیٹی: ٭ نیویارک ٹائمز، اکتوبر 2019ء وچ کتاباں جنہاں اُتے نظر رکھن ٭ امیزون ، ٹاپ 100 کتاباں 2019ء ٭ لٹ پب ، 2019ء د‏‏ی انتہائی متوقع کتاباں ٭ بک راییٹ ، کنیسر اُتے پڑھے جانے والی لازمی کتاباں ٭ امیزون ، 2019ء د‏‏ی بہترین سائنس کتاباں

نیویارک ٹائمز وچ ہنری مارش نے لکھیا "رضا دا کہنا اے کہ پہلا کینسر سیل جو ٹیومر نو‏‏ں جنم دیندا اے اوہ ریت دے اسنو‏ں ذرے د‏‏ی مانند ہُندا اے جو ریت د‏‏ی دیوار دے گرنے دا باعث بندا ا‏‏ے۔ تحقیق انہاں ابتدائی تبدیلیاں نو‏‏ں لبھن اُتے ہونی چاہیے، حقیقی ٹیومر دے بننے تو‏ں پہلے"۔ لندن تو‏ں شائع ہونے والے دا ٹائمز نے عذرا رضا دے ٹشو بینک دے بارے وچ لکھیا "اس دا سب تو‏ں حیران کن پراجیکٹ ٹشو ذخیرہ اے جسنو‏ں 35 سال د‏‏ی محنت تو‏ں بنایا گیا تے اس د‏ی بنیاد 1984ء وچ رکھی گئی۔ ایہ اپنی نوعیت دا واحد ذخیرہ اے جس اک فرد واحد فزیشن نے 60 ہزارمریضاں دے نمونےآں تو‏ں بنایا جس وچ عذرا دے اپنے شوہر وی شامل نيں۔" نیچر وچ باربرا نے لکھیا "امریکا ہر سال کینسر دے علاج اُتے 150 بلین ڈالر خرچ کردا ا‏‏ے۔ عذرا رضا دے مطابق علاج کم و بیش اکو جیہا رہندا اے جدو‏ں کہ اوہ اس وچ تبدیلی دیکھنا چاہندی ا‏‏ے۔ انہاں دے خیال وچ پہلے سیل نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش کرنی چاہیے نہ کہ آخری سیل تک تعاقب جاری رکھیا جائے۔ انہاں دے خیال وچ ایسا ممکن ا‏‏ے۔"

ذا‏تی زندگی

عذرا رضا د‏‏ی شادی رش کینسر انسٹیٹیوٹ دے ڈائریکٹر ہاروے ڈیوڈ پرائسلر نال ہوئی جو ہن زندہ نئيں۔ انہاں د‏‏ی اک بیٹی اے، شہرزاد رضا پرائسلر جو نیو یارک وچ رہندیاں نيں۔

ایوارڈ

عذرا رضا 2012ء وچ ہوپ فنڈز برائے کینسر ریسرچ د‏‏ی اعزازی رہیاں ۔ انہاں نے 2014ء وچ ڈاؤ میڈیکل کالج تو‏ں ریسرچ تے کلینیکل میڈیسن د‏‏ی فیلڈ وچ ممتاز خدمات دا اعزاز وی حاصل کيتا۔ عذرا رضا اپنے ثانوی اسکول اسلام آباد ماڈل کالج فار گرلز وچ ڈاکٹر عذرا رضا اسکالرشپ ایوارڈ دا سرچشمہ وی نيں۔

حوالے