علاء الدین خلجی

علاء الدین خلجی
(اردو وچ: علاء الدین الخلجی‎)
جم	سنہ 1266   دہلی
وفات	4 جنوری 1316 (49–50 سال)  دہلی
وجہ وفات	ورم
مدفن	دہلی
زوجہ	ملکہ جہاں
اولاد	قطب الدین مبارک شاہ ،  شہاب الدین خلجی
خاندان	خلجی خاندان
مناصب
سلطان
دفتر وچ ۱۹ جولائی ۱۲۹۶  – ۴ جنوری ۱۳۱۶
ہور معلومات
پیشہ	سیاست دان ،  سلطان

علاء الدین خلجی دلی سلطنت دے خلجی خاندان دا دوجا حاکم سی ۔ اوہ اک جیتو سی اتے اسنے اپنا راج دکھن وچ مدرے تک پھیلیا دتا سی ۔ اس دے بعد انا وڈا بھارتی راج اگلے تن سو سالاں تک کوئی وی حاکم قائم نہیں کر پایا سی ۔ اوہ اپنی چتوڑ دی فتح تجربے دے بارے وچ وی مشہور اے ۔ اجیہا منیا جاندا اے کہ اودھی وچ ملک محمد جائیسی ولوں لکھے پدماوت وچ ذکر رانی پدماوتی دی خوبصورتی اتے موہت سی ۔

اس دے سماں وچ شمال مغرب ولوں منگول حملے وی ہوئے ۔ اسنے اس دا وی ڈٹکے سامنا کیتا ۔

مڈھلا جیون

نام اتے بچپن

علاالدین خلجی دا مڈھلا نام علی گرشسپ سی۔ اسدے پیؤ دا نام شہاب الدین خلجی سی جو جلال الدین خلجی دا وڈا بھرا سی۔ علاء الدین خلجی جلال الدین خلجی دا بھتیجا اتے جوائی سی۔ علاالدین خلجی دی جم تریخ بارے مقررہ روپ وچ کجھ نہیں کیہا جا سکدا مگر ایہہ ضرور پتہ لگدا اے کہ علی گرشسپ اجے چھوٹی عمر دا ہی سی کہ اسدے پیؤ دی موت ہو گئی۔ اس لئی اسدا پالن-پوسن اسدے چاچے جلال الدین نے کیتا۔ اسنوں پڑھن-لکھن وچ کوئی دلچسپی نہیں سی جس کرکے اوہ جیون بھر ان پڑھ ہی رہا۔ مگر اسنے ہتھیار چلان وچ نپنتا حاصل کر لئی اتے وڈا ہون تے اک سورویر جنگجو بنیا۔ جلال الدین نے اپنی اک پتری دا ویاہ علی گرشسپ نال کر دتا۔

علء اللدین خلجی دیاں جتاں

علاالدین خلجی 1296ء توں 1316ء تک راجگدی اُتے بیٹھا۔ اچے منصوبیاں والا حکمران ہندے ہوئے، اسنے اپنی راجگدی نوں سرکھات کرن پچھوں اپنے چار مشہور سپہ سالاراں الغ خان،نصرت خان،ظفر خان اتے الپ خان دی مدد نال سارے دنیا اتے جت حاصل کرن دا سوچیا۔

شمالی بھارت دیاں جتاں

گجرات دی جت

سبھ توں پہلاں علاء الدین خلجی نے گجرات اتے جت حاصل کرن دا نشچا کیتا۔ 1297ء وچ اسنے اپنے مشہور سپہ سالاراں الغ خان اتے نصرت خان دی اگوائی ہیٹھ اس علاقے نوں فتح کرن لئی وڈی فوج بھیجی۔ اس ویلے گجرات دا راجا کرن دیو سی۔ اس وچ دشمناں دا ساہمنا کرن دا ساہس نہیں سی اتے اوہ اپنی پتری دیول دیوی نال راجگڑھ انہلواڑا نوں چھڈّ کے دکھن ول بھجّ گیا۔ اسنے دیوگری دے راجے راجہ رام چندر کول پناہ لئی۔ انہلواڑا وکھے حملہ آوراں نے خوب لٹمار کیتی اتے پھر بڑوچ اتے کھمبات دیاں مشہور بندرگاہاں نوں لٹیا گیا۔ نصرت خان نے اس ویلے کھمبات توں ملک کافور نامی اک سندر ہندو نپنسک نوں 1000 دینار وچ خریدیا۔ اس 'اک ہزار دیناری' نے بعد وچ دکھنی بھارت دی جت وچ اہم حصہ لیا۔

رنتھمبھور دی جت

1299 ء وچ سلطان نے اُلغ خاں اتے نصرت خاں نوں اک وڈا فوج سمیت رنتھمبھر اتے جت حاصل کرن لئی بھیجیا۔ اس ویلے رنتھمبھور دا راجا ہمیر دیوَ سی۔ اس نے رنتھمبھور دے قلعے توں دشمناں دا ڈٹ کے مقابلہ کیتا۔ نصرت خاں نوں موت دے گھاٹ اتار دتا گیا۔ لگ خاں بری طرحاں ہرا کے بھجا دتا گیا۔ فوج دی ہار اتے نصرت خاں دی موت دا خبراں سن کے علاؤ الدین بہت دکھی ہویا۔ اس نے فوج دی کمانڈ اپنے ہتھ وچ لے لئی۔ راجا ہمیر دیوَ نے دشمناں دا پھیر بڑی ویرتا نال مقابلہ کیتا۔ گیاراں مہینیاں تک لڑائی چلدی رہی۔ انت وچ رانا دے اک سپہ سالار رن ملّ نے اپنے مالک نال یعقین گھات کیتا۔ اس پرکار جولائی 1301 ء وچ رنتھمبھور دے قلعے اتے علاالدین خلجی دا اختیار ہو گیا۔

میواڑ دی جت

1303 ء وچ علاالدین نے میواڑ اتے جت حاصل کرن دا نشچا کیتا۔ میواڑ راجستھان دا اک اہم راج سی جس دا راجگڑھ چتوڑ سی۔ اس ویلے اتھوں دا راجا رتن سنگھ سی۔ کیہا جاندا اے کہ رتن سنگھ دی بیوی پدمنی اک بہت سندر عورت سی اتے علاالدین خلجی اس نوں حاصل کرن لئی اتاولا سی۔ پرچلت گاتھا مطابق راجا رتن سنگھ نے بڑی ادارتا نال سلطان نوں شیشے راہیں رانی پدمنی دا دیدار کرن دی اجازت دے دتی۔ مگر جدوں اوہ سلطان دا مان کرن لئی اس نوں چتوڑ دے باہرلے دروازے تک چھڈن گیا تاں سلطان نے اس نوں دھوکھے نال بندی بنا لیا۔ ہن سلطان نے رانی نوں ایہہ سنیہا بھیجیا کہ جے اوہ اس دے حرم وچ آؤنا قبول کر لوے تاں اس دے شوہر نوں چھڈّ دتا جائیگا۔ رانی نے اک چال چلی۔ اس نے علاؤ الدین نوں جواب بھیج دتا کہ اوہ اپنیاں داسیاں سمیت آ رہی اے۔ اس طرحاں 700 راجپوت فوجی داسیاں دے بھیس وچ سلطان دے کیمپ وچ چلے گئے اتے رتن سنگھ نوں چھڈا کے لے آئے۔ اس تے علاالدین بہت کرودھت ہویا اتے اس نے چتوڑ دے قلعے اتے دھاوا بول دتا۔ راجپوتاں نے گورا اتے بادل دی اگوائی ہیٹھ دشمناں دا لگبھگ پنج مہینیاں تک ڈٹّ کے مقابلہ کیتا مگر انت وچ ہار گئے۔ گورا اتے بادل لاثانی ساہس اتے بہادری دیاں کہانیاں پچھے چھڈدے ہوئے شہید ہو گئے۔ اس پرکار علاالدین خلجی نے چتوڑ اتے جت حاصل کیتی۔ راجا رتن سنگھ نوں بندی بنا لیا گیا۔ سلطان نے اپنے پتر خضر خاں نوں اتھوں دا حکمران بنایا اتے چتوڑ نوں خضر آباد دا نواں نام دتا۔

مالوا دی جت

1305 ء وچ علاؤ الدین خلجی نے مالوا دے وڈا کھیتر،جس وچ اجین دھار، چندیری، مانڈو وغیرہ شامل سن، نوں فتح کرن دا نشچا کیتا۔ اس مقصد دی تکمیل لئی اس نے آئین الملکملتانی دی اگوائی ہیٹھ 10,000 گھوڑ سوار فوج بھیجی۔ اس ویلے رائے مہلک دیوَ مالوا دا حکمران سی۔ مگر اس دا وزیر کوکا پردھان اس نالوں وی ودھیرے طاقتور سی۔ اس دے پاس 30,000 توں 40,000 دے وچالے گھوڑ سوار اتے پیدل فوجی سن مسلماناں دی فوج نے بڑی تیزی نال حملہ کیتا اتے مالوے دے لوکاں دا بڑی بے رحمی نال قتل عام کرنا شروع کر دتا۔ کوکا پردھان دی وڈا فوج دشمناں اگے ودھیرے ویلے تک ٹک نہ سکی اتے اوہ رن کھیتر وچ ہار گیا اتے ماریا گیا۔ اس دا سر کٹّ کے دلی بھیج دتا گیا مہلک دیوَ دوڑ کے مانڈو دے قلعے وچ چلا گیا۔ مہلک دیوَ نے قلعے توں دشمناں دا مقابلہ کیتا۔ اس دے مندے حصےآں نوں قلعے دے اک پہریدار نے یعقین گھات کردے ہوئے رات دے ہنیرے وچ دشمناں نوں قلعے دے اندر آؤن دا اک خفیہ رستہ دسّ دتا۔ شاہی فوجیاں نے قلعے دے اندر آ کے ہلاّ بول دتا اتے مہلک دیوَ اتے اسدے بہت سارے فوجیاں نوں موت دے گھاٹ اتار دتا۔ اس طرحاں 24 دسمبر، 1305 ء نوں مسلماناں دا مانڈو دے قلعے اتے اختیار ہو گیا علاؤالدین نے آئین الملک دی اس شاندار جت توں پرسن ہو کے اس نوں مالوا دا گورنر تعینات کر دتا۔

ہورویکھو

حوالے

باہرلےجوڑ