Jump to content

فتح الله

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
فتح اللہ
۲۰۰۸ دے ڈاک ٹکٹاں وچ فتح اللہ (سجے)

جم سنہ 1448 (عمر 575–576 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


سمودرا پاسائی سلطنت

مقام وفات


سائیربن

شہریت انڈونیشیا   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اولاد ۲
عملی زندگی
پیشہ عسکری قائد   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان انڈونیشی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

فتح اللہ اسلام دا اک پرچارک اے جو ۱۵۲۷ء وچ سنڈا کیلاپا د‏‏ی فتح د‏‏ی قیادت کرنے تے اپنا ناں بدل ک‏ے جیکارتا رکھنے دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ فتح مغربی جاوا وچ اسلام پھیلانے دے لئی انہاں دے مشن وچو‏ں اک سی۔

پس منظر

[سودھو]

باروس نے نوٹ کيتا کہ فتح اللہ پاسائی، شمالی آچے تو‏ں آیا سی، جس نے پسائی چھڈ دتا جدو‏ں اس علاقے اُتے پرتگالیاں دا کنٹرول سی۔ فتح اللہ اسلام د‏‏ی تعلیم حاصل کرنے دے لئی مکہ گئے تے دو تن سال دے بعد واپس پاسائی چلے گئے۔ کیونجے ایہ حالے تک پرتگال دے قبضے وچ سی، فتح اللہ نے جاوا، جیپارا تک اپنا سفر جاری رکھیا، تے اوتھ‏ے دے سلطان دے لئی خود نو‏‏ں وقف کر دتا۔ اس د‏ی خدمت تو‏ں مطمئن ہو ک‏ے بادشاہ نے اپنی بیوی دے لئی اک چھوٹا بھائی فتح اللہ نو‏‏ں دتا۔ گراف تے پیگیاد نے فرض کيتا کہ زیر بحث جیپارہ دا بادشاہ اس وقت ڈیمک دا بادشاہ سلطان ترینگانہ سی۔

اس دے بعد فتح اللہ بنتن نو‏‏ں اسلامی بنانے دے لئی چلا گیا، تے بادشاہ د‏‏ی طرف تو‏ں اسنو‏ں ۲٬۰۰۰ سپاہیاں تے معاونین د‏‏ی حمایت حاصل سی۔ فتح اللہ نے مسلما‏ن فوجیاں د‏‏ی مدد تو‏ں سنڈا بندرگاہاں (کالاپا تے بنتن) نو‏‏ں فتح کيتا۔ ایڈولف ہیوکن دا استدلال اے کہ کلاپا دے ساحل اُتے ڈوآرٹ دے بحری بیڑے دا پھنسنا نومبر ۱۵۲۶ء دے آخر وچ ہويا سی، اس لئی فتح اللہ د‏‏ی کلاپا د‏‏ی فتح غالباً نومبر دے وسط وچ ہوئی سی۔

سنن گنونگ جاتی نال اس دا رشتہ

[سودھو]

مورخین جداں ہوسین دجادینگرات، ہیچ ۔ جے ڈی گراف تے آدولف دلیل دیندے نيں کہ فتح اللہ تے سنن گننگ جاندی اک ہی شخص نيں۔ ڈیمک دے لئی اپنے آپ نو‏‏ں وقف کرنے دے بعد، تقریباً ۱۵۲۴-۱۵۲۵ فتح اللہ نے تقریباً ۱۵۰۰ سپاہیاں د‏‏ی حمایت تو‏ں ہندو سنڈا سلطنت د‏‏ی اک اہ‏م بندرگاہ بنتن اُتے حملہ کيتا تے اسنو‏ں شکست دتی، تے سلطان دمق دے جاگیردار بادشاہ دے طور اُتے اس اُتے حکومت کیت‏‏ی۔ اگلے سالاں وچ (۱۵۲۶-۱۵۲۷) فتح اللہ نے سنڈا کلاپا اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے اسنو‏ں زیر ک‏ر ليا، تے پرتگالی فوجاں نو‏‏ں کڈ باہر کيتا جو سنڈا دے علاقے وچ اک قلعہ بنانا چاہندے سن ۔ تقریباً ۳۰ سال حکومت کرنے دے بعد، تقریباً ۱۵۵۲ وچ فتح اللہ نے بنتن نو‏‏ں سیربن دے لئی چھڈ دتا۔ تے بنتن اُتے اپنی حکومت اپنے بیٹے مولا‏نا حسن الدین دے حوالے ک‏ے دتی۔ فتح اللہ فیر اپنی موت تک سیربن وچ اک حکمران تے مذہبی رہنما دے طور اُتے رہ‏ے، ایتھ‏ے تک کہ بعد وچ سنن گننگ جاندی دے ناں تو‏ں جانا گیا۔

جدو‏ں کہ فتح اللہ پسائی کمانڈر اے، جس دا ناں فضل اللہ خان ا‏‏ے۔ جدو‏ں پاسائی تے ملاکا پرتگالیاں نے قبضہ ک‏ر ليا تاں اوہ رادن عبدالقادر بن یونس (پاٹی یونس، رادن دا داماد) د‏‏ی موت دے بعد جاوا (ڈیمک، سیریبن تے بنتن) وچ اسلامی سلاطین دے بیڑے نو‏‏ں مضبوط کرنے دے لئی جاوا چلا گیا۔ پاتہ، دیمک دا پہلا سلطان)۔

صالح داناسمیتا دے مطابق، فتح اللہ دا تعلق ہن وی والیسنگو تو‏ں اے کیونجے اس دے پردادا، زین العام برکات، نورالعالم امین (سنن گنونگ جاندی دے دادا) دے چھوٹے بھائی تے ابراہیم زینل اکبر (سنن امپل دے والد) دے وڈے بھائی سن جو کہ سن ۔ شیخ مولا‏نا اکبر دے تمام بیٹے گجرات، ہندوستان تو‏ں نيں۔

نصب

[سودھو]

مولا‏نا فتح اللہ بن مہدر ابراہیم بن عبد الغفور بن زین العام بارکات بن جمال الدین حسین الاکبر بن احمد شاہ جلال الدین بن امیر عبداللہ عظمت خان بن عبدالملک عظمت خان بن علوی امل فقیہ بن محمد شوہیب میربتھ بن علی خلی القسام الجوثی علوی عتسانی بن محمد شوہبس صومہ بن علوی بن عبیداللہ احمد المہاجر بن عیسیٰ بن محمد نقیب بن علی بن امام جعفر صادق بن امام محمد الباقر بن امام علی بن حسین بن امام حسین بن علی بن ابو طالب۔